Elementa Geographiae generalis triplici sectione exposita, : I. Praeliminaris naturam et constitutionem, itemque studii istius fata monstrat. II. Doctrinalis affectiones ejus demonstrat, & III. Artificialis objecti repraesentationem commonstrat. Cum

41쪽

ta iam in partibus Orientis ac cita mace quem VIDUS PANCIROLLV ssu Caroli Emanuelis Sabaudiae ducis circa annitings8o commentario adauxit,& illu intra annos

Christi ue conscriptum fuisse perhibet. Porro recensendae hei sunt Tabulae. Peutin erianae, quae istud nomen habent a CONRADO EVTINGERO duocata, Augu no, qui an is fui uere desiit, inque Bibliotheca sua hoc pra stantissimum antiquae Geographiae monumentum seruauit, nempe Romani Impem Tabulam hinerariam, quae ab alias vocatur Theoris an , a metatore quodam,''mine Christiano, Theodosi tempore in membrana litteris Gothicis, sed

Conrado certe in quodam coenobio reperta est. Post mortem demum Peutingeri MARCUS VEI SERVS Septem uir Augustanus doctissimus,' Vossius Merusta, ut etadus invita Petreskii habent ista Tabulas demum accepit atque Abraham oortelio, ut in aes incide-Tet, transiani lit,quem cum ante incisionem fata abriperent, Io Moretus illas luci dedit, quas etiam Velserus commentario illustrauit. Sunt in tabulis his multa . quae frustra carpuntur, plura, quae antiquae historiae lucem addunt,d quae alibi hustra quaerantur quare etiam istas tabulas elegantissime exsculpsit

42쪽

se is m

TANsONIVS, suisque Tabulis Geographiae

veteris adnexit.

16. Etiam fuerunt Geographiae statores, quos Phoenicia, Chaldaea, Arabia c. tulit, Malibi videri possunt istos tantum in prae liminari hac sectione ex antiquitate adduxisse sufficiat, partim ut de Geographici studii initio ac incremento constet , partim quoque vi afferti nostri, quod numero 6 prostat.

veritas clarius pateat. Nam quaecunque artis ac naturae periri in hocce niuersi theatro belli pacisque tempore experti sunt ipsi,

vel ab aliis perceperunt ex nauigationum,mo tuumque coelestium historia, id ipsos omne,inquantum Geographico studio prodesse optarunt, ad scientiam Mathematicam tanquam

lydium lapidem redigere, expolire oportuita Atque hinc tertis nobilissimum Principiorum Parnum. 8 locum habet, quo desidem rectis, sime loqui placuit ostio, quando dixit mperfecte trari Geographia scit opus est coniungi Mathesimo Historiam neutra sussicit stia:

-- hermised Alteraposti opem res, coniurat amise Nec ita quarto mirum est, cur hodienum in Mathematicorum scholis, antiquorum more, motat Epist. VIII ad Pisones.

43쪽

ε ωκεν lis QSpecialis tractetur Geographia r nam per illam primum Mathematici

eognouerunt generalas affectiones, easque terrae certo competere demonstrauerunt e g. terrae Formam , eiusque delineandae modum Rotunditatam dcc licet huic minus fidere conati essient recentiores nonnulli,nili denuo exia

perientia teste confirmati fuissent. Et quae cunque hactenus in speciali Geographia collecta sunt, atque in dies colliguntur, ideola bent colligi, ut, quae circa Obiectum ipsum

explicanda restant,olim tractentur clarius,demonstrenturq; e. g. quae forsan de terraemotu,

tanquam primaria quadam affectione certius olim dici possunt, item de certiori erusdem ad coelum adplicatione , veraque expressione in globis artificialibus , mappis, quae sunt alia Sic, quod primo loco demonstrandurn

erat Optii num,maxiniumque,ac fere unicum, Geographiae augmentum ex ipso Matheseos augmento , a qua etiam Scientiae cuiusdam Mathematicae nomen habet, atque ex eius in-eremento fuit. 17. Nondum tamen in specla quaenam, a Veteri.&in quantum ex Principiis indicatis, parte bus Elicti maxime cognitae esse debeant, indicantur ne si ς gr

cesse est, priusquam constet, quales quantique t μ' η' ab aRtiquis Geographis remanserint errores, non quidem unice ob sufficientis SCIENTIAE num. defectum quanquam in hac e-B tiam

44쪽

tiam sint, quae ob angustiorem sesentiarum Mathematicarum in recensitis affectionibus IlumeriS. . s. 6 adplicationem,ab antiquis vel segniter tradita sunt , vel neglecta penitus

Dd potius ob EXPERIENTIAE defectum.

Sic Ptoloinaeus licet terram S inquam unum

constituere globum , huncque esse uniuersi centrum, adserat: nihil omitius ipse Africam circum xauigatam ignorauit, is India vltra Gangem,Sinaeque tractibus,& situ a probane nimis quantum halthici natus est. Idem Scandiam peninsulam amplissimam, in perexiguam coaretauit insus in in aliis quae sola iustoria suppedita Geographo saepe aberrauit, Rando multa ex auditu fide aliorum congessit, qui ut fieri a let, saepe fallunt,

Malios falli patiuntur nonnulla prorsus omisit, vel alia tractauit segniter, quae Cluverio, Brietto, Vossio, Merula, dicata sunt. mod Strasenem atque Plinium attinet, nemo temere illi praesertim, magnam hac in re dς- negabit experientiam quam prae aliis acquisbuit dum ipse multa loca pedibus suis atque oculis emetitus est, sicuti testatur ' nihilc secius Caspium esse sinum Oceani septentri analis&Strabo ilinius crediderunt contra vero Arabicum sinum, lacum esse undiqua terra conclusum Damastes apud Strabonere Persi. Lib. I. Almagesti. ' Lib. II. P. O',

45쪽

Persicum veris simina cum Mediterraneo commmunicantem Diotimas apud eundem censuit. Quid de Meia atque Iiis dicamus qui partium ditantia ignorarunt, de gnorare debuerunt, dum plurimi istarn terrae figuram ignorarunt, muli rotundam eis acriter negarunt. Ex quibusvi innumeria aliis antiquae Geographiae vitiis, clarius elucet,quae ex indicatis principiis antiquitus deiiderata fuerint; quia praesertim veteres in multis culpa, testante ossio, non sua errarunt, sed aliorum, undebistoriam acceperunt.

ik Quod si nunc vllibi, sic quam maxi Augmennae in Geographia experimur, quod nihil in torum Ge simul inuentum ac perfectum dicatur. Hinc Ly-phi'. e faendi essent recentiores culiores non quia impς ii dem illi solsi, qui terram Mathematice consi 'derarunt sedi alii, qui ex aliis scientiis Mobseruationibus rationem mathematice tractan.

di ac materiam colligerunt, quoium sane ob utilitatem studii Geographici , ac iucundita

tem num i plures sunt , quam Vt omnes no

minare iunctim queamus nisi in praelimina' ti hac tractatione saltim in diea n d iam adhuc esse set,Geographia eadem ex pervam sui iste,quae humana omnia solent, nempe tristissim os infortunii casus Nam commodum simina petiisse 'tilissima haecce Scientia vi debar ir, Cum per cruentaim gentium ullgraxionen,

46쪽

quae sere seculo V post natum Christum e-tigit, denuo in squalore quasi iacere coepit. iaeque etiam solum hoc malum mansit, sed,

ut fieri solet plurimum,secum tulit,plura ne pe multarum regionum euersiones, istarumque adpellationum mutationes , scholarum angeniorumque summorum perditiones, optimorum scriptorum, quorum magnus proh dolora Mic exhiberi posset catalogus, exustionesvic. quod magis est, summam barbariem, eamque per feeula,4 quod excurrit, continuatam Tanta haec erat Geographici studii eatastraphe,ut, si hoc antiquitus non adeo firmiter num is, 6, coelis quasi adstrictum fuisset, penitus interire id ac pessumire oportuisse, quis credat; notum enim est quam dura in Vergilium statuta sint in Germania, quantis veritas obuoluta sit in Italia tenebris. quantumuis Musarum lux CAROL M. opera ex Academia Parisina lucere iam iam coeperit. Unica ruit Hispania, in postea an.

IIcιxxvi I nonnisi in Rammo infortunio, illud fortunae contigit, ut ibi per saeuas Saracenorum manus excoli coeperit uni reliquis

scientiis Mathematicis Geographic ast longum foret recensere scriptores , e. g. Euclidem, Archimedem, Ptolomaeum olios, quos in suam transtulerunt linguam: ipsos Saracenos Mathematicos atque Geographos,

de quibus Schickardus, Hottingerus aliique

47쪽

2Hplerunt,ne nominare quidem vaeat. Con stare enim debet ac potest,etiam Saracenorum teges duces semper ingenti flagrasse littera, um amore praesertim ille Almaimon Chalicta, qui inter alia Apollonia Perge celebratissimi quondam Mathematica opera, ut ED-HUNDUS HALLEY apud Oxonienses C eb. Geometriae Profeta Savilianus putat,

Pirca annum IIcccxx e graeca in Arabicam

lingam verti curauit, notissimus est. Is me caetero quomodo ex Hilpania ad Augmenti eliquas Europae oras peruenerit studium Geograph.

,oc UILH. MALMESBVRIENSIS in ge- - tisAngelorum Sylvestro II Pontifici Rom. ribuit, quod primus Abacum rapuerit a Sa itineribus

acenis, eumque Europaeos docuerit. Is an ae bellis.;ea Gerbertus vocabatur,eratque primum M nachus Floriacensis in Gallia, ex qua nodiu ο amore

prodierunt laudati Halle operaPergae defeettione rationis lib. II ex Arabico MSTo latine ver- . Accedunt eiusdem de sectione spatii lib. II, quori unus inter deperditos libros habitus , donec in Bibliotheca Bodleiana inuentus Codex est,in scriptus obseruatur an Christi ins s. Caeterum Analyseos Geometricae Studiosis perutilis hic liber merito censetur. Scripsit circa ann 1 1 so ubi ea, quae supra n-tauimus, habet Lib. II p. 6 . Con insuper Io. ALLIS II opera Math. de Abaco PEIRES-ΚIO exhilo Gas ad usi eius vita lib. V p. m. as.

48쪽

more pi: aecipue Matheseos profugit in Hirispaniam, ut a Saracenis illam addisceret. Re' dux inde factas primum Bononi nus in Itaqlia, dein an Licccc xxxxi in Galliam reues sus Episcopus Remensis, tiarto iano post autoritate Ottonis II Archiepiscopus Rauennatensis 3 tandem an ccccI Papa Roma, nus creatu est. Q d i nunc Malmesburientis iudicio standum est, cithmetic cum uniuersa Mathesi, meographia quo que, circa annum cII in reliquis Europae partibus, ad incidas apud alios redacta varieque impedita, erexit caput. quantum lenta olent ister vibruma presibidemque sedem quasi figere coepit. Et quia Geographia peculiare id ex bessi iniquitate

num is habet, ut decrescentibus stlantii aliis magis succrescat ideo seculo X MXIlex Belli sacri itineribus intra ac extra Europa sines institutis, novas accepit vires: qui haecae terrestriain maritima fuerunt , v. bium non est, quin maiora Geograph.iae partim ex necessitate, partim iucunctitate accesserint incrementa Praesertim cum non longe post nonnulla ex mandato ERlDERICLI Imperat. Graeca ara dica in Latinam trans. lata legantur stripta, ipse lo de Sacro Bust praeter alios labores in Academia Parilina e

xtolomaeo SPHAERAM MVN I scripsit

49쪽

luam valde laudat a tinchthon, quod et

tot secula seruata fit in Scholis,ubi tamen morosissime iudicari soleat id quod nos parum miramur, vel ideo quod certo certius sit comῶpendium istud in istis occidentibus oris Geographiae uniuersalis scaeulisse prinoum,ita naturali methodo scriptum, ut non possit non diu centium quorum uis ingeniis aeque ac sensi bus esse conuenientissimum. 1o. Licet mox noua, plus quam Bargaro Nouae rum illa num is,circa istud temporis tracti um G g ph puta Scholasticorum exorta sit barbaries sat Τ ς nota, quae recei, in Occidenre tandem ex hae chimaaortae Geographiae lucem mire obscurauit Vel uotum stu. impedivit saltem nihilominus impedire diis accuupotuit tu. In Practat an cIII xxx . nouae editioni praemissa, in qua urinam nostri aeui sanctuli, qui vel ex hac caussa stronomiam, Geographiam, totamque Mathesin neglio unt, quod ex ista se a theos seri posse timene, sicque libentius animalia humi repentia manere volunt quacri eo elum intueti EVM que exinde maxime laudare valentes, sibi notarent optimi verba Melanchthonis Soli si qui Astronomiam ahpernasi sunt,ex professo frarune AhM. Et paucis interiectis sunt noruntisti Disure Theologi qui totum

50쪽

potuit istud horrendum malum, quo in totam Germaniam peruaserit uniuersa Mathesis. Contigit enim ut circa ann Domini eocccLxxxx Albertus Austriae Dux Viennensem Aeademiam fundaret, ubi cum aliis viris doctis Henricus de HASSIA primus --

thematteas artes Lutetia Mennam transtulit,

Verba haec sunt Petri RAMI, unde eui tempore per uniuersam Germaniam proseminatae Mathematicorum famibae. Cui Henrico natione Hasso easdem attribuit laudes Panta

quod pluribus ex rei veritate in peculiari Pro grammate monstrauimus '' in hac LUDOVICIANA publicato,&in fine adnexo.Etenim ab illo tempore relatum legimus,quo animi nisu homines nonnulli excolere coeperint Mathesin. quanquam non semper habeamus illorum scripta,typis expressa, neque etiam ob Typographiam nondum ubi uis cognitam, exprimi poterant; nihilominus tamen illi docuerunt ista studia, publice & priuatim,ut istorumOxDoctorum magnum Catalogum exhibere queamus. Praesertim vero ex istoruschola exiit D. uisen,qui Cosmographiam Viennae docere coepit, c, cum sine honore iacuisset

nuper Lib. I selisi Math. p. m. 64. . In disseit Hist de C. Ceseberrimis Augusti

nianis scriptoribus Romae impressa cla I cci . ' De HASSI Mathematica curaccVII.