Danielis Sennerti,... Operum, tomus primus

133쪽

Lib. VI. Cap. IV.

- Eadem vietas in coloribus odoribus, sepotibus& figura occurrit , quae tota integὰ vix explicati In seminibus tandem & seu tibus eamdem varie turbinata, singularis; hirta, laeuis, multaeoti, succulenta, sicca , lamellata, uni tmis, -- bili,' soli1 bilis, coctilis, escultata, grauis, leuis; iba, lutea, rubia, nigra, defiebdorata, talida dulcis, Has autem plantarum differet itidis exemi: rare hic nituis prolixum foret. Taltam hoc

ii sinum omnem istam varietatem,&quomoc

e differant loco natali a)icibus, Eliis Naulibris; seminibus di seu stibus; collegit doctis

137쪽

De Papauere, scyamo, solano, ct innibus.

DApauer primὁ est satiuum, idque multorum Se niva imi nerum, inprimis flore, ut & semine differentium. Omne papauer vim refrigerandi & somnum ciendi habet ; sed validiorem nigrum. Ex papauere fit

optum, quod est succus ex nigri papaueris capitibus in regionibus calidioribus incisis exstillans re condensatus. Laudatur Thebaicum. Est autem amatum,

immanitatem sedandi aut sensus potius stupefaciendi vim habens. De eius qualitatibus Medici inter se certant, dum alij frigidum in quarto esse statuunt,obvim illam somnum inducendi ac stupefaciendi: alij

calidum, ob amarorem & acrimoniam, quae in eo

deprehenditur. Verum hodie non solum Chymici, sed & alij docti Medici statuunt, somnum conciliati& stuporem induci non tam a frigore , quam ivlphure quodam narcotico , quod etiam in calidis

rebus, ut spiritu vini, deprehenditur: atque a tali sulphure narcotico omnem etiam suam vim habet Opium , amarorem vero a sale amaro. Cuius rei vei inducit, cum pruritu totius corporis e & Turcae Mast lac suo utuniar ad animositatem in praeliis conci

liandam, eoque quasi ebrij redduntur. Deinde est pa pauer erraticum ; item papauer corniculatum, aliquot generum & llypecoon. Hyoscyamus S ipse multiplex, albus, niger, luteus I Peruvianus, quem Nicotianam & Tabacum nominant. Qui & ipse licet sit calidus &siccus in se-cam habet , Fumus ore exceptus pituitam e cerebro elicit, succus robustis datus petatuum purgat, somno profundo seque e. Nonnulli aquam e seliis destiulatam ante paro simum ad kbrem tollendam exhibent. Vnguentum ex eo conficitur, utile ad vulnera.

. Solanum aliud est hortense ; aliud vesicarium, quod Athe kengi &Halicacabum vocant ; cuius spe- AReheus

140쪽

161 De Historia Plantarum.

venenis resistit, viscera ab ob ictionibus liberat, febres inueteratas curat, lumbricos necat, tormina sedat, sudores mouet, calculosis prodest. Carduus sit uestris , cnicus seu carthamus sativus de siluestris; enngij & chrythmi species. Eryngium autem utinas ciet, &menses,tormina sedat, confert hepaticis,nephriticis, Venerem excitat. Cyrsium. Mille folium , quod abstergit,cum adstrictione; si Vulnera glutinat, sangui m Vndicunque erumpen tem sistitimentes reprimit,& dysenterias sedat.

Tu Umbelliferis.

nieiunis. I N occurrit Foeniculum , cuius radicest obstructiones soluunt, menses promouent, urinam I obstructiones soluunt, menses promouent, urinam cient. Semen ventriculum roborat, status discutit, yisum confortat ac auget, urinam &calculos pellit.

Anisum Mniculo valdὸ cognatum, itidem status discutit, ad Venerem incitat , spirandi dissiculi

Anethum , cuius semen decoctum lac promouet, tormina sedatisingultum lenit, etiam odoratum. Catum , cuius semen calencit & siccat tertio ordine, flatus discutit, concoctionem iuuat, Vritem sistit enses reprimit,& dysenterias sedat. Tanaceti species; cuius flores in vino vel mulso decocti vermes necant dceiiciunt , calculos dissu uunt,& sabulum expellunt. Matticalia,quod & nomen indicat, inminis, qin ivterinis doloribus obnoxiae uno utilitana δcassum pia & extra adhibita,flatus discutit, uterimque miti Ambrosiassioreys, Abrotanum. . Absinthium,vulgatis sed niuiti usus planta, calida & sicca, valde amara, utilissima ventriculo quem bili, molestat. Eam enim abstergendo per aluum & urinas educit.Ventriculum roborat,appςtentiam excitat, hepar confortat, eiusque obstructiones aperit, vitiosea humores per urinas expellit, hoc modo ad diutum nas febres, praesertim tertianas, quae tandem c M-xiam inducunt, cum insigni emolumento usurpatur. Chamarmelum; cotula foetida: quae pleraeque supr etiam classe ii .enumeratae sunt. dii is Cuminum, cuius semen itidem calidum & securii n tertio, tumores & flatus discutit, tormina sedat, etiam foris impositum , potum pectori refrigerato prodest, haemorrhagiam narium sistit cum aceto tritum & odoratum. Corio M. Cori nerum, cui us semen praeparatum,id est,aceto maceratum & exsiccatum , post cibuni ventriculi humiditatem exsiccat, saliuam absumit, concoctionem iuuatit umbricos expellit,urinam mouet. Ammi,Meum,Daucus,tabanotis, Spondylium seu Branca Vrsima,Panaces Heraclium,Asclepium. Lissi um. Leuisticum, cuius radices cum vino bibitae coctionem ventriculi iuuant, inflationes discutiunt, sudore S mouent;semen urinas & menses ciet, secundinas abigit,strangulationi uteri prodest, serpentu' morsibus medetur. Angeliea. Angelica,quae venenis& morsibus animalium venenatorum aduersatur, concretum sanguinem dis-s pluit,thoracem expurgat.

silet montanum; Pimpinella, calida & sicca in re Assis XXIV.

De Filiuis.

plantae inuibus folia in ramis alarum i star disposita sunt. Micis primb sunt genera aliquot, mas, isminniisque affine polypodium maius & minus, quod cinos & lentos humores terget, digerit. Purgandi Vim pluriesi ipsi adscribuntii verum vel nullam vel omnino exiguam ei inesse,experientia test tutaaliis tamen,praecipue humores atro. purgantibus, utiliter adipiscetur. Dryoptetis.

Ph Ilitis seu lingua ceruina; cui etsi ab aliis aliae

Vires adscribantur: tamen experientia docuit, ad lienis affectus, cuius obstructiones tollit, duritiem i & tumorem minuit, ut & hepatis similes morbos, tiliter adhiberi; Hemio nitis. Asplenium seu Scolopendrium verum, ossicinis Ceterach. Cuius etiam vis insignis est ad lienem aperiendum& minuendum, icherum sanandum, calculos