Tentamen physico-medicum inaugurale de oculo humano : quod annuente summo numine ... D. Georgii Baird ... Pro Gradu Doctris summisque in medicina honoribus ac privilegiis rite et legitime consequendis

91쪽

DE OCULO HUMANO 69

His facile allentiet, quicunque rem ECCura tius perpenderit. HACTENUs quae diecta sunt, ad unum tantum oculum respiciunt. Restat, ut de quaestione altera, quomodo scilicet, simplex oriatur visus ex imagine duplici, pauca differeamus. Ρrimo clar. Reid opinionem eXponere Vi

sum est, quae duabus legibus nititur scilicet. I. Objectum aliquod, in axium intersectione locatum, licet ejus imago dupleX sit, una

nimirum

niaxime peritus, nuper mihi narravit exemplum erectae visionis, licet imago ipsa in retinam haud dubio ere, ita depin

getetur.

Cuidam, ei familiari, qui instrumento dioptrico uti solebat, in quo, imaginis ultimae soci, situs, respectu axis, Contrarios ac ipsius objecti foci respondentes, tenebant; primum 1ane, omnia inversa apparuere: sed periculo assiduo, sublata, vel oblita est, illa, inter rem ereetam et imaginem inversam connexio, ex usu quoque antea derivata; et visus erectus evasit, utracunque fuerit imaginis positio, sive erecta, sive inversa ;vel instrumento adhibito, vel non.

Notandum est, quod si Reid hypothesis valeat, debuit hie mnia semper inversa, per instrumentum tale vidisse.

92쪽

DE OCULO HUMANO.

nimirum in utriusque retinae Centro depicta, simpleX Cernitur. II. Res, quarum imagines situm, Cum centro collatum, similem in utroque oculo obtinent, simplices quoque Viventur. Prior leX, quod plerumque accidit tantum exponit, sed minime e Xplicat. Cur vero nosmet lege originali quasi illigatos agnosceremus, quam Consuetudo mutare potest Z Praeterea, facili experimento, objecta duo, licet eorum imagines in utriusque retinae Centro depingantur, tamen duplicia cerni possunt: et objecta duo, qUan illam citra aXuum intersectionem et locata, et visa, tamen pro simplici interdum

habentur. Lex secunda viX unquam obtinet. Nam objecta ad utrumque latus pi moti in quod diriguntur axes, simplicia videntur; corum vero imagines raro in puncta retinarum accurate a

centro utroque aequidistantia expresste sunt: ad

93쪽

DE OCULO HUMANO.

7 Iad hoc enim opus esset talia objecta sita esse in ejusdem circuli periphaeria, in qua jacerent et intersectio axium et centra utriusque OCuli. Si vero objecta tali modo non sint disposita, vel aXes paralleli sint, vel talium visus duplex

evadat oportet, si leX secunda valeat sed quum neutrum horum eveniat, liquet eam esse

non Veram.

Tota quidem haec theoria plurimis premi tur dissicultatibus. Haec lex originalis non est necessaria, quia phaenomena, sine ea, per Consuetudinem e pli cari possunt. Nec est talis convenientia et ConCentus, qualis Reid perhibet, inter puncta utriusque retinae similiter sita ; immo ne quidem inter

- Objectorum scilicet, ad latus utrumque puncti, in quod haees diriguntur.' Vid. infra. eXperim. cum prisma .

94쪽

DE OCULO HUMANO.

Haec hypothesis legi jam expressu omnino

repugnat: adeo ut alterutra cedat, vel simul

Modum alium hujusce rei e Xplicandae proposuit ingeniosus ille, supra citatus i , experimentis quibusdam, jum a Domino Ellioli factis deductum. Hic, binis oculis simul pressis, secit ut haemispha rium lucidum cerneretur, Cujus Color Cum pretius gradii mutabatur, sed in nullo casu ei contigit duo ha)misphaeria vidisse, sive in OC Ulum unicum tantum, sive in binos simuIcompressio facta est. Dum in utrumque oculum premitur, retinae, hin e hac pressura i r toto assciuntur, sed speciem unicam visibilem menti tradunt; id est Omnia

Fjusdem scilicet auctoris, vid. Pag. 65. f Allen in tuis p eiecit. i Ex his experimentis liquet non esse objedium quod cernitur in loco certo, lege naturali; sed esse visibilem speciem, ex qua obieeli unitatem, locum, Sc. judicamus ; quippe in hisce cxperimentis nulla adfuere objecta externa, unde triue phaenomena oriri potuerit t.

95쪽

omnia puncta simul sumpta, in sphaera tantibili alterias oculi, cum omnibus alteriuS si1-mul congruunt: annon igitur fas est concludere, Unumquodque punictum alterius, habere in altera pune tum sibi simile, vel Convenien S, quibus utrisque punctum certum visibile Com-mUne respondet ΘHaec eXpossitio nulla quidem sibi dissidentia implicat, ulterius tamen non pergit; et, Ut de punctis istis retinod utriusque similiter sitis, sic de punctis his in sphaera utraque tangibili,

Quomodo conspirant Θ An Consuetudine, an natura PSi dissimiliter sita esse, vel mutari possent, quod ipse equidem fieri novi', et consentiretiypothesi credo, Conspirationem CX Consuetudine derivari posse, verisimillimum est. Κ Nec

Vid. supra pag. 67. f Talia exempla se vidi e testantur Smith et Chesel deni

96쪽

NeC multum sane profecerunt reliqui qui, tali lege, nimirum de retinae punctiS, Praetermissa, aut ViX non ludibrio habita, aliam omnino ingressi sunt viam, ut hujus rei rationem redderent. Dicunt nobis esse visum simplicem, quia Objectum, binis licet oculis aspectum, tamen in

dilectione unica Cernitur, ergo, quum intelleC- tui repugnet, Unum Corpus habere eodem tempore plures directiones ', ita, argumento in Verso, eX unitate directionis, rei unitas quoque in

Hoc vero quidem Sophisma est non causor pro causa, quippe quod esse num pro argumento substituit. Reid itidem et aliorum opiniones qui nimirum visum simplicem pendere, eX eo qubdobjectum, binis oculis, In eodem locὼ Cernitur, Voluerunt

- Welis, et qui eius morem gerunt.

' Ab eodem scilicet spectanti.

97쪽

voluerunt) hic auctor redarguit, argUmento sequenti usus Distantia oculo percipi nequit, sed locus distantiam infert, ergo neC lO- Ctis percipiatur oportet. At multo etiam magis quam locus, ipsa directio distantiam infert, ergo nec haec perCipi qUeat oCulo oporteret. Directionem potius rei adjudicamus ; hoc vero eX mentis operationCPendet, et visum peractum sequitur: citillime tamen, adeo ut nil mirum, si cum visu ipso Confundatur, uti jam innui Magis quidem rationis speciem prae se ferret haec hypothesis, si directio, quum binis oculis,

eadem esset, ac si uno tantiim uteremur: quod vero non sit, neque sane, si ita foret, rem CX-plicaret f.

Priusquam ullam opinionem de haC re proponimus, aliqua eXperimenta tradere visum est, et praemonendum duco, quod ad theoriam nul

Κ a lana

Vid. supra pag. 66. f Vid. infra pag. 9O. not. f.

98쪽

:6 DE OCULO HUMANO.

lum stabiliendam iniit tuta fuere, sed eorum adplicatio ad hoc vitus munus, ex quibusdam in iis per casum notatis, pendet. Mihi nuper forte contigit, in eXperimenta aliqua, iis, a D. Darii in inititutis, similia in Cumbere, Ut retin x nimirum sensibilitatem, et irritabilitatem investigarem, simulque Ut CCgnoscerem, an omne S ejus partes aC Centrum

pari ratione irritabilitatem suam amittant, Vel an eisdem legibus, quoad vim sentiendi, obnoXido

sint I. Hoc consilio, donec a Xes OculorUm PunC-

tum versus, in Cilbiculi parietem scilicet, tendebant, objectum aliud subobscurum in oculorum communi axe locavi, hac nimirum ratione ut prop ius oculo admotum fuerit, quam axuum interfectio ; sequentia apparuCre.

Duas species visibiles vidi, similes, ad utrumque latus pimeli in quod dirigebantur

99쪽

a Xes ' ; quarum altera subito evanuit, mox Vero rediit, cum altera nunc visum prorsus effugisset, iterum vero moX reditura, dum illa altera prima e Conspectu denuo amoVeretur. Et sic, repetitis vicibus, altera eVanes Cente, dum altera conspicitur, haec vicissim illa e X-cipienda, moX Vero Cernenda est. Iterum atque iterum hocce eXperimentum tentavi, simili prorsus eventu; quo diutius vero in e Xperimentum sisti, eo magis evidenter ac regulariter haec alternatio evasit.

II. Objecti dein imagines has indistinctas, ad utrumque scilicet latus puncti, in quod di

rigebantur aXes, situ Variabam, objecto nimirum Unam nempe ad partes dextras, sinistro oculo visam, et

vice Versa.

Et hic obiter notandum est, quod tales species, utcunque a centro digitur fuerint earum imagines, mutationes subiisse, similes prorsus iis a D. Daris in relatis, ubi in retinae utriuiaque axe depingebantur. Ex quo verisimile esset etiam a priori, puncti cujuslibet in alterutra retina, seque ac eius centri sensibilitatem maximam ex usu reddi posse, et inde quodcunque punctum in altera, alii cuilibet in altera retina e X nsu, responsurum iri. Talia inquam a priori sequerentur, sed re vera exemplis plurimis firmantur.

100쪽

γ3 DE OCULO HUMANO.

rum subobscuro nunc Citra, nUnC Ultra, nunCPrope, nunC Vero longo intervallo a puncto distante, semper tamen in oculorum Communi a XC, Ut dicitur, posito, et semper Cum eodem

III. Deinde ad retinae utriusque Centrum eXperimentum reduXi Duos confeci tubos pigmento nigro intus illitos, quibus utrisque eae altera eXtremitate, imposui sericum perlucidum Coloratum, et per hos prospiciens ad punctum

in plano sublucido, punctum dictum in medio

areae CirCularis vidi, Cujus Color nunc Coloriserici in tubo altero respondebat, nil nC VOro eodem tingi videbatur colore, ac sericum illud in altero tubo nunquam autem Color

informeto imbutum visum est; at alter color semper in alterius decedentis locum successit, et regulariter quidem, eo magis vero quo diutius perductum est eXperimentum. IV. Primum eXperimentum denuo retractabam et quoddammodo dum Variabam, aliud nec minus inusitatum observavi. Objecto enimad