장음표시 사용
121쪽
vertebrarum lumbariam dolore . Nunc optimo habitu , optimoque donatur colore ; superest tamen obtusus quidam dolor in sinistro pectoris latere inspiratione potis, simum saeviens.
Oannes Ghilini ann. 33. ex Apuanis Montibus quo- vis autumno ad nos veniens in assulas ligna discinderea pueritia consuevit , ad patriam iterum vere reversurus . 1 81. Mense Jania: postquam diuturna laborasset diarrhoea, coepit molestissimo cruciari pedum ardore noctu praesertim , quin tamen aliquid extus appareret. Mense autem februario dorsi manuum cuticula nigricans in squamas separata est , idemque collo collaris instar evenit . Interroganti, utrum In sua Patria propato) pel lagrae morbus nosceretur, mihi respondit , nullum huiusmodi morbo laborantem ibi vidisse praeter tres socios , qui, ut ipse, hiemem hisce in Tegionibus ducere solebant. Notandum , gentem hanc, vulgo schia pisi, vesci sola polenta , caseo vino .
123쪽
Si cienti particularium observationum copia collecta ad alterum Observatoris munus est Pro Crandum , a particularibus scilicet universalia deducenda Sunt . ARTICULUS I.
Peliagrae symptomata , sive generalis morbi historia. f. I. T ea, quae sparsim in particulatibus Historiis annotaveram , in unum ordinatim colligerem Symplomata , sicque generalem Pellagrae morbi historiam efformarem , optima mihi visa est Sau vagesiana methodus ; motbi enim deseriptio iuxta diversos eius status pluribus obnoxia e Stdissicultatibus , cum neque dentur symptomata unicuique statui propria , neque semper eodem ordine procedat hujusmodi morbus, ut inferius videbimus .
124쪽
Culli visis .f. a. Externa, quibus pellagrosorum cutis laedatur,v1tia describenti mihi primum occurrit spontanea illa ,
Desquamatio quae manuum dorSum potissimum adoritur , epidermidis in squamulas aves Sio . Haec non semper eadem forma
apparet alii enim ardore quodam urente primum corripiuntur , cui dein roseus rubor , & furfuracea epidermidis separatio Iccedunt ; aliis praeter dicta in amplas phlycistaenas sero flavescenti turgidas, quasi ambustio praecesserit , cuticula attollitur ; sunt plurimi Tandem , queis sensim separatur epidermis nigricans, & exsiccata , quin ardor accidat , aut rubor. varietates hujusmodi, quarum prima dici potest erysipedas simplex , altera erysipelas phlycia nosum , tertia Simplex desquamario , quoniam forte a a caussis Omnino extrinsecis Pendent , nullam morbo diversitatem inducunt , ideoque parum in praxi attendendae videntur. Et quidem, quomodocumque fiat allatadesquamatio , aegri semper eamdem Internorum symptomatum syndromen conqueruntur; neque ea, quae narrant
illi, quorum desquamatio erysipelatosam naturam affectat, ab iis differunt , quae ii patiuntur, qui simplicem feruntdesquamationem . Quin imo saepe evenit, ut aeger idem quodam anno erysipelate corripiatur , altero simplici desquamatione assiciatur , nulla tamen ipsius moria dissere nita oborta .
f. 3. Dixi pellagra laborantibus manuum dorsum potissimum desquamari; sciendum tamen est, plures alias eorporis partes eodem assici posse vitio, dummodo nudata aeri exponantur et hinc εaepe accidit, ut agricolis , qui dum
125쪽
agrestibus incumbunt laboribus , soluto indusii collari
Inversis manicis calceis detractis procedunt,. collum ,
jugulum , sternum , brachia pedum dorsum , & tibiae
huiusmodi quoque corripiantur desquamatione. Facies una, etsi prae ceteris aeris: & solis obnoxia, sit actioni plerumque tamen immunis a pellagrosa foeditate servatur; nasi enim apice, qui aliquando cuticula exspoliatur,& oris labiis , quae saepe arescunt , & excoriantur , e. ceptis, vultus caeterum illaesus manet .. An igitur solis actio ad hanc cutis affectionem plurimum confert Id erit investigandum , ubi de caussis agetur. Hiet interim sufficit annotare, nonnisi partes denudatas eadem assici,& vitam omnino umbratilem ad eam evitandam sussicere dixi omnino, cum aerem nimium solaribus radiis etian in directis turgidum satis. esS , pluries me docuerit experientia 4. Cutis haea deturpatio primo vere erumpit;
aestate minuitur ; autumno vix eius supersunt vestigia; hyeme autem ingruente ita Saepe evanescit , ut sanitati omnino restituti aegri videant ut iis , qui corporis superficiem contemplantes cetera negligunt e verum gelida tempestate declinante iterum rediviva prorumpit . Talis est communis pellagrosae desquamationis vicissitudo , quae tamen ita constans non est, ut aliquando immutari non possit e vidi enim pellagrosos, quibus autumno renovata
est desquamatio , nec defuere qui eam passi sunt hieme
pellagrae morbi symptoma , morbus enim totius anni decurSu , praecipue quando invaluit, perdurat: desquamatio Q a con
126쪽
t a contra modo erumpit, modo evanescit. Morbus insuper utpote a peculiari humorum pendens dyscrasia vita umbratili non tollitur desquamatio imminui , tolli , evitari ab aegro potest , dummodo vim Solis , aeremque , solaribus radiis praefulgentem effugiat . s. An saltem tamquam pathognomonicum pella-grae signum vernalis haec desquamatio ita est habenda ,
ut non nisi ii , qui soli expositi hac foedantur, pellagrosi vocari debeant Etsi omnes , qui vitium hoc ferunt , iure meritoque dici possint pellagrosi , cum serius Ocyus
caetera huic accedere soleant sympto mala ; attamen non
inde deduci potest , pellagrosos minime dari posse, quin huic sint obnoxii . Multos enim novi, qui plura pella-grae symptomata jampridem conqueri coeperant , antequam cutis huiusmodi affectio apparuisset Historia XIII. XXIX. LX . Quin imo morbum ipsum invaluisse vidi, quin unquam extus ulla apparuerit desquamatio . An igitur pellagra dividenda est in manifestam , & delit scentem Z An iure pellagrosus ille etiam dici potest, qui
caetera pellagrae conquerens Symplomata, nullam unquam tamen , passus est desquamationem Z Id quidem fatendum est, si pellagrae nomine non externa ipsa desquamatio, sed eorum omnium, quae in hac observantur aegritudine, syndromes cintelligatur . Videantur quaeso , quas consulto
retuli , Historiae LXI. LXII. LXIII. LXIV. LXV. LXVI. LXVII. LXVIII. LXIX. Si Ioseph Zassaronic Historia LXI. excipiatur , cui tibiae solis radiis exispositae cum ardoris sensu nonnihil rubebant , & Virgoc Historia LXVI. , cui semel posterioris colli partis
127쪽
1 a Faquamatio, etsi omnia, quae ibi enarrantur symptomata. adeo sint iis similia, quae aegri desquamationem passi conqueruntur, ut ovum ovo quidem similius non sit. Si igitur symptomatum congeries aequalis est , cur eodem nomine appellari nequeunt aegrotantes Z Symplomatum certe similitudo naturae etiam morbi similitudinem arguit. 7. Restat nunc examinandum an desquamationi caetera correspondeant morbi symptomata, ita ut quo major ea sit, eo magis periclitetur aeger . Si experientiam, e qua nunquam pro instituti ratione discedendum est, consulimus, in contrariam adducimur opinionem.
Plures enim i vidi , qui leviter quoad cetera aegrotabant , etiamsi manus , pedes , aliasque corporis partes aeri expositag desquamatione horridas gererent ; & alios
contra Cum levissima cuticulae separatione ad desperatum morbi gradum pervenisse observavi . Quin imo saepe accidit . ut idem aeger anno fere nullum salutis experiatur detrimentum , etsi maxima sit desquamatio , altero contra pessima valetudine utatur, vix ullo apparente eius vestigio . Hisce autem addendum est , externum huiusmodi vitium saepe vel simplici lotione minui , vel omni in vita umbratili deleri, quin intus tamen ullum
experiantur aegri levamen , morbo contra in peius non raro ruente . Hoc expertus sum in iis, qui vere in hoc excipiuntur Nosocomio . Etenim etsi saepe ita desquamatione foedi ingrediantur, ut omnium moveant mi Se rationem , attamen post paucos ab ingressu dies omno Cuti S vitium per se evanescit absque ullo interni morbi levamine . Ergo morbi intensitas non est ab ipsa deSquamatione metienda .
128쪽
Adhuc de pellagrosis superveniente desquamatione nunci brevitet de caeteris, quibus it obnoxii sunt, cutis vitiis . g. 8. Macuta umbrinae suscentes , & luridae non hii iii Semel tantum ObServatae sunt frontem pella gra affectorum occupare Cadav. XH. , Historia VII. XXXV. XLV. LIV. Hae autem neque solis radiis tribuendae videntur , cum eas erumpere viderim in iis , qui a pluribus mensibus in Nosommio degebant umbratili vita fruentes ς neque catameniorum suppressioni, cum vir, & foeminae optime menstruatae iis fuerint deturpatae Verum praeceteris attentionem merentur spontaneae illae maculae , quae a sanguine sub cute effuso ortae ma-ης-hy φ-- saepe irregulari, & colore ut plurimum pur' pureo , aliquando atro , ac livido donantur , prodeuntque potissimum in dorso manuum , posteriori cubiti parte ,& facie ipsa . Aia critice , aut symptomatice Z Utroque modo vidimus eas erupisse, sive morbus initiatus esset, sive confirmatus . Cadav. V. XIII. XVI. , & Historia
IV. VII. X. XII. XIII. XX. XXXI. LV. LVI. LVII.
LVIII. g. Io. ripulae miliares prurientes non raro consertim Papula, per totum corpus eruptae in furfures abiere. Mihi vII.
XXVI. XXVII. LII. LVIII. Herpes aliquando collum ,& brachia deturpavit, Hist. LIV. LX. & capillata .
capitis pars non una vice visa est porrigine affici. Hist.
f. II. Colod oris labiorum a nativo ut plurimum in eo disseri , quod ex pallido in fuscum vergant , qua Si ace tum urens aegri gustassent . Cadav. V., Hist. V. VI. X. . XViI. XXXIV. XXXV. Caeterum universi corporis color
129쪽
xa eolor ita naturalis servatur, ut saepe floridus fuerit ii statu etiam confirmato . Hist. VI. VIII. XLI. XLV.
I. ret. Quacumque febrium specie pellagrosos corripi posse non est dubitandum ; huiusmodi enim aegrotantes a coetetis morbis, quibus obnoxia est hominis natura , minime aervantur . Verum quoniam febres huiusmodi pellagrae morbum non constituunt, sed ei accidentaliter superveniunt, inter supervenientia erunt enumerandae , ideoque a morbi symptomatibus ablegandae. 3. 13. At hisce posthabitis nonnullas febres observavi , quae iure meritoque inter pellagra: ipsius symptomata enumerari possunt. Prima ea est , quae ab aliquo pellagrae symptomate proficiscitur, ut amphimerina, quae phthisim , & ea , quae delirium comitatur , anomala febris . Altera forte a morbi caussa propius pendens est febricula quaedam erratice exacerbans , quae pellagrosos absque manifesta caussa adoritur. In hac . pulsus sunt celeres , & duriusculi ; calor corporis acer percipitur , &tenuis sudor peculiaris odoris toto corpore manat absque ullo levamine . An Abris ista naturam hecticae , veleolliquativae possidet Z Chronicarum more ea quidem procedit , & maciem inducit . f. i4. Quoniam de pulsibus facta est mentIo , notandum est , morbi huius decursu eos ut plurimum esse parvos, & debiles etiam in iis, qui athletico habitu, &plethorica donantur temperie . Quin immo aliquando eos inveni ita tardos , de raros , ut intra minutum vix trigesies pulsarent. phleg-
130쪽
g. x s. carebellum leviter inflammatum Cadau. II. , vasa piae meningis turgida Cadau. III. , sanguifera vasa me ningum distenta Cadav. V. , vasa cerebri nimio sanguine plena Cadav. XI. ) , meninges inflammatas Cadav. XVI. jam annotavimus. Antigitur in cuto, quo pellagrosi corripiuntur, delirio peculiaris
quaedam cerebri inflammatio adest Z Ρlurimi certe adsunt probabilitatis gradus. 3,'Is. Confirmatis phthisicis vela nova tuberculorum inflammatione, vel ab acri puris indole totam pulmonum substantiam inflammari posse observavit Mortonus. Peripnόumoniae huiusmodi exempla videntur in Cadav. V. XIII. g. I7. Non raro ardore stipata emittitur urina apellagrosis ; signa tamen inflammationis vesicae in viro tantum adfuerunt Cadav. XVI. . Ardor , & ischuria
morti praecesserant; secto autem cadavere vesicae cervix
phlogosi correpta apparuit . Spasmi. 3. 18. Conuulsiva symptomata sunt omnium frequentissima in huiusmodi aegritudine. Ex his altera moristem appropinquantem denotant in delirantibus , ut dentium stridor, spasmus cynicus , nystagmus, Carphologia, scelotyrbe instabilis. Altera autem saepe initio morbi apparent, & toto ipsius decursu perdurant ita , ut unum ex praecipuis pellagrae characteribus constituere videantur. i M. 19