장음표시 사용
151쪽
lodi incolae endemicum aeque morbum experiuntur. Ergo meque aeris siccitas , aut humiditas ab hujusmodi servat
homines aegritudine . g. 66. Pellagiosa desquamatio non Risi nudates. artus solii .etio
Pella grosi , qui chirothecis manus a sole defendunt, earum desquamationem effugiunt Histor. LVI. LVIII. ' . Qui in Nosocomio excepti vita omnino umbratili fruun-tar, ab ea servantur ; quod si ea foedi ingressi lauta fuerint , brevi per se expoliuntur .
Ergo fatendum est , plurimam esse solis actionem ii promovenda desquamatione . M. 6 7. verum an a solis actione, δc vi tota pendet desquamatio 8 An solis radii pro caussa tantum deis terminante habendi stant ' Id a magnitudine symptomatum caussae vel proportionalium , ves multo majorum docente Lorry a iudicabis.
Ut pella osorum manus foedentur , Mese pauca irradiationis minuta sussiciunt . Aer radiis solaribus etiam non directis praesulgens satis aliquando fuit , ut extus pellagra erumperet. Desquamatio vere potissimum saevit solis radiis tepentibus, & contra ardente sirio minuitur . Ergo desquamatio non est vi solis proportionalis . Ergo caussae non correspondent effectus , ideoque praeter solis actionem aliud quid requiritur, interior scilicet morbosa humorum dyscrasia . Ergo solis radii pro desquamationis caussa'tantum determinante habendi sunt. g. 68.
. a) Tractatus de morbis culaneis pag. I SI.
152쪽
r Ο An in Hii 1. 3. Adhuc de Solis actione ad pellagrosam deg- eoibi eou, a, quamationem ; nunc perpendendum est , utrum sol ad ,iii Ipsum pel Iagrae morbum generandum , ut plurimi opinantur , conferat . Domesticas artes exercentes non
semper a pellagra immunes evadunt 6 4. . Si quis pellagrae morbo laborans a sole omni de- abstinet , desquamationem quidem evitat , non morbi progressum . Ergo insolatio non est causa morbi. 69. Fatendum est tamen , irradiationem pella-grosis plurimum nocere, sive phlogistum illud universale, ut verbis utar Lorry , in trudatur , Sive maior pravi humoris copia ad cerebrum sic alliciatur . Antonius Lam- pugnani Histor. IX. , cum ex mulierculae consilio manibus , & pedibus linimento quodam inunctis soli se se e XPOSuisset, asphycticus cecidit ; & Antonius Barbagdac Histor. LVI.) soli forte expositus tot , tantisque pungi
sibi sensit acubus cerebrum , ut stupidus in terram praeceps procubuerit. Praeter exempla haec fere omnes pella-grosi radiorum solarium exita una testantur ; cum ab in-
Solatione vertigine , & capitis gravitate 3. 4o. facile Corripiantur . Sed haec omnia solem pellagrosis quidem
inimicum esse , minime vero ad morbum generandum conferre demon Strant . g. 7o. Binae tantum Historiae ex iis, quas retuli , primo intuitu insolationem reapse inter morbi caussaS reponendam esse ostendere videntur . Carolus Ferraiolos Histor. XIX. postquam per horae dimidium solaribus
expositus radiis somno indulsisset , caduca correptus e StVertigine , manuumque dorsus desquamatione foedatus
primo fuit Joseph Cozgi Histor. XLVI. cum die festo
153쪽
I 1 per agros apertos supplicans eum sodalibus nudum caput solis radiis exposuisset , cephalalgia coepit laborare , dein paucos post dies dorsum manuum primitus spoliatum epidermide fuit . An igitur deducendum, insolationem non desquamationi tantum , sed morbo ipsi originem praebuisse Probabilius est , morbum in his iamprideam
latentem insolatione se se manifestasse . Concludendum igitur est, maximas quidem solis partes esse in promovenda desquamatione , sed vix , aut ne vix ullam in producendo, atque generando pellagrae morbo g. 7 I. An singulare roris ingenium , an peculiares ventorum halitus in nostro felicissimo agro pellagram generant Id longe a probabilitate distat; nam etsi roris actione pedes rubore , ac pruritu vexari Bononienses docuerint , ca) ventorumque aliquot exurentium halitu
epidermidem separari, & in phlyctaenas attolli annotaverit Lorry ; b) minime tamen possibile est , ex his ea .
perversam humorum indolem oriri, quae pellagrae morbum constituit. Praeterea nonne pellagra etiam ii assiciuntur, qui domeSticas artes exercent , quique nequo rori , neque ventis unquam exponuntur Θ72. Bono victu enutriti a pellagrae morbo non
6emper servantur Cadav. V., Histor. X. XXVII. XXVIII. LVIII. LX. LXXV. ; & contra qui victum ostiatim
quaeritant, saepe sunt ab ea immunes. Qui vino abstinent , uti est pleraque agricolarum pars, aeque ac ii , qui eo abutuntur Cadav. V., Histor. LX. , pellagrssi
154쪽
evadere possunt .. Ergo non semper cibi pravitat, re buendus est pella grae morbus, aut vini defectui . I 3. Srinc ca) morbum Marteinbergae. epide micum
a Secale cornuto , ergol ,. deScribenses, plura ibi annotat observasse , quae pella grae quQque SuDt sympto mala, udi manuum , pedumque mule&tissimus a Ddor, capitis, gravitas , diplopia, mania , mel ancholia , opistholo nos , . bu limia, sanguineadi maculae spasmb contracturae Lin' naeus b) morbum, plurium septentrionalium regionum endemicum. raphanistria refert acceptum . Nuperrim Medici morentini se quamdam observarunt inferiorum 2Xtremitatum paralysin , qtrae: a pane cicerculis vicia confecto orta saerat An igituz turcico frumento , Seca. li , & milio quo nostrates, utunturi, noxium quid
simile immiscetur Ecclesiasticus Histor. LX. , ωΡharmacopola Histor. LXXV. triticeo pane, Optimorque victu, utebantur.3. 76. Neque animi, pathemata inter pellagrae cauγsas enumeranda videntur. Agricolae enim , qui prae Cae teris pellagrae di sunt obnoxii tanta animi sensibilitat: minime donantur , ut ea de caussa i in aegritudines ines μdere facile possint . Praeterea cui pueri, qui nunquam adversis commoventu P, pellagrae morbo afficiuntur λ Cur cives , qui facilius humisis premuntur vicissitudinibus , ab ea sunt immunes 3 Quod si Catharina Ponci rotas Cadav. VII. post mortem mariti coepit, tristis e SSe, di delirare, nil mi m. videbituri, cum ipsa iam pridem.
155쪽
externo pel sagrae vitio foedari consuesceret . Neque en, quod Mariae Corbellae Cadau. III. ) coniugis mortem ploranti lac subito e mammis evanuerit dein marinus primam epidermile fuerint exspoliat ae , concludit certe potest , a maeroro morbum originem traxisse nam ciun ipsa eodem tempore lactans esset, fieri etiam potuit , ut lactatus ipse , aut subita lactis retropulsio morbo dederit occasionem . 9, 71. Et re quidem vera plures aliae foeminae eonietat 3
factae sunt pellagrosae eodem tempore, quo proli propria ubera praebebant. Maria Theresia Marini Cadstu. VIII. infanti ubera praebens primum vertigine, di aphthis correpta est , ac Subsequenti vere, manumn praetulit desquamationem. Archangela Limidi Histor. XVI. prois priam lactans prolem pertinaci primum diarthosta labo ravit , dein manuum epidermis in squamulas pr imitus, abiit. Regina Zampini Histor. XX. propriae proliis nurrix prima prie tulit pellagrae signa. Iosepha. Gambara Histor. XXIX. anno I 774. , postquam lac puero prae bere desiisset, corripi caepit; vertigine , & anno, L 78O. ubera iterum praebens peIlagrosa primum desquamationo Tlaedata fuit Theresiae Prando ni Histor. LVIII. , dum, lacte proprio filium aleret , manus, & pedes desquamatione.& rhagadibus deturpari coeperunt . An ipsa lactatio in his morbum produxit Z An tantum effecit, ut latens erumperet 8 ij. 7 s. Hieronyma Zamrom Histor. XLII. anno 178O., Cum faetum gereret , manus epidermide sibi sensit primum exspoliari , anno r78 . utero rurSUS gravis coepit delirate . Molitoris mulier Histor. LXIX.
156쪽
post paucos a partu dies pluribus pellagrae symptomatibus correpta est. An igitur graviditas puerperium quidquam ad pellagram conferunt λ 7. Magdalena Marciandi Histor. LIV. , postquam longa laborasset febri , dolores in articulis conqueri coepit , dein temporis progressu facta est pella osa . Ambrosius Bollini Histor. LXII. febre intermittente pertinaciter laboravit, dein pluribus correptus est pellagrae symptomatibus; quod Ursulinae Histor. LXV. quoque,& Puellae Histor .LXXVI. evenisse notavimus . An igitur acutae, & diuturnae febres male judicatae pellagrae morbo
f. 78. Reliquum elit, ut aliquid dicamus de Sanctoriana perspiratione, dc primum utrum ea praeter modum aucta possit inter pella grae caussas enumerari. Multa
quidem in pellagrosis notantur ex iis , quae ipso Sanctorio teste a copiosiori perspiratione oriuntur , ut virium prostratio , tremor , debilitas , lassitudo, motus impotentia , pulsus debilis, convulsiones , dolores versatiles. Verum neque corporis extabescentia in pellagrae morbo obServatur, neque sitis intenditur , neque caeterae sensibiles evacuationes minuuvtur, perit appetitus, ut nimia perspiratione exhaustis accidere idem refert . Praeterea si nimium perspirationis augmentum Pellagram gederat , cur De Dinae facilius quam mares hujusmodi morbo obnoxiae sunt Z Cur vitam agentes sedentariam ab eo minime servantur 3 Cur humidarum regionum incolae aeque ac sicco fruentes aere en demicam labem experiuntur λg. 79. At , inquies fortasse , nonne agricolae, qui nimia corporis exercitatione perspirationem augent , Su
157쪽
doribusque tota diffluunt aestate , nonne pellagrae praeceteris sunt obnoxii Z Verum cur quaeso in iis vernali tempore morbus saevit , postquam desides totam hiemem transegerunt Z Nonne hyeme corporiS pondus augetur Nonne quiete deperditi reparantur humores Z Ergo neque nimia perspiral io , neque sudores eadem enim valet ratio ) quidquam valent ad pellagrae morbum producendum .
M. 8o. An imminuta contra perspIratio tamquam pellagrae caussa incusari potest Z Id paullo fusius examinemus . Et si perspirat Orios humores retentos per se vix Posse corpori nocere plures arbitrentur , cum eos ad renes, vel ad intestina refluos ferri censeant absque ulla corporis noxa ; attamen experientia conStat, plurimos morbosa sola retenta perspirabili materie oriri . Etenim neque Semper vicariae evacuationes praesto Sunt , neque , si
adsunt , id omne evacuare praestant , quod insensibili perspiratione dispellitur. Humores per excretoria evacuandi Specifica scatent materie, nonnisi suis singularibus organis separanda . Non est hic locus singula imminutae perspirationis damna enumerandi ; ea tantum attingere Saterit , quae aliquam cum pellagrae morbo assinitatem habent . Whyti, ca) nervorum morbos a caus Sis perspirationem prohibentibus augeri expertus , id evenire probabile putat , eo quia materies perspirabilis retenta nervoSirritet , ac vel licet. Tissot b ab imminuta perspiratione plures oriri censet nervorum morbos, quorum cauSSae V et latere
158쪽
latere videntur. Ioannes de Gorter , quo nemo intet Neotericos Sanctorianam perspirationis doctrinam melius excoluit, propria edoctus experientia nervorum morbos ca) diaphoresi curari posse statuit , utpote ab acrimonia nervosum succum inquinanie , nonnisi insensibili perspira tione auferenda , prodeuntes . g. 8t. Hisce praenotatis an perspirationis imminutio quidquam conferre potest ad pellagram generandam Anacredo illa, quae in pellagrosis nervosum systema mirisiorquet modis , a retenta perspirabili materie originem ducit P Duplex a perspirationis imminutione nasci solet acrimoniae species ipso Gorterio docente , quarum utri pellagra conveniat, suo loco dicetur. Annotare interim sussiciat , plura quidem Pellagrae symptomata iis admodum assinia esse , quae Sanctorius Suppr sae perspirationi retulit accepta . Huius census sunt Corporis Iassi-rudo , vertigo, capitis graPitas , Omli lacrymosi, moestitia, destillationes , convulsiones , alUi sexur , urinae copiosor .
Quod si plura alia morbi phaenomena attendamus , eo magis id probabile videtur ; facile enim posita huius modi hypothesi intelligeretur , cur vere morbus potis Simum saeviat, cur delirium saepe sudoribus terminetur, cur critice sudent pedes, aliaque hujusmodi . Fra polli, qui primus nonnullas de pellagra Animadversiones edidit a , cutis exhalantes porulos aperiendi , ut transpiratio liberior fiat , maximam omnium , &praecipuam esse in hoc morbo intentionem censuit
Verum a) De perspiratione insensibili pag. 2I. II 8. 3οψ. b) Physici Francisci Frapolli Mediolanensis Nosocomit majoris Medici animadversiones in morbum vulgo Pellagram I77 I.
159쪽
Verum neque balnea, neque frictiones extrinsecus, neque diaphoretica intrinsecus adhibita , neque aquam neque caetera , quae ipse proposuit , auxilia morbum unis quam eradicare potuisse, ex allatis Historiis satis sinperque constat.
Investigatio caussae proximae . IUm solidorum laxitas, imminuta humorum cohaesio, yrmima pet- fluidorumque e proprio loco aberratio, ubi adsunt , pel- refixi
lagrae sint tantum effectus ; Superest , ut ejus proxima caussa in prava humorum qualitate, Sive , ut loquuntur, acrimonia reponatur . Et Te quidem Vera nonne plura pellagrae symptomata serosam humorum partem acredine reapse pollere evidentissime demonstrant 8 Nonne , ut papulas prurientes , & herpeticas eruptiones omittam , ipsa manuum desquamatio acerrimum deDOtat serum pDocet id erysipelatosa , qua donatur , indoles ; doceat phlyctaenae , quae saepe flavescenti sero turgidae ibi attolluntur . Licet enim huiusmodi cutis vitium a Caussa externa , Sole nempe, promoveatur, attamen, Sinon adesset interior acredo , brevis , levisque insolatio tantae cutis foeditati inferendae minime par esset . g. 83. Neque diversam noscunt originem caetera , quae observantur in pelJagrosis ; tussis enim, bulimia,
haemoplysii, alvi fluxus , ptyalismus , coryga, phthisis, aliaque
160쪽
aliaque huiusmodi non nisi acri , & erodenti sero tribuenda videntur . An seri quoque acredini dolores , &spasmos , quibus pellagrosi frequentissime assiciuntur,
acceptos referemus t An humor acerrimus , & tenuissimus ultimos vaSorum maeandros soli pervios imaginationi penetrare valens cerebrum torquet, & nervos Z Quoniam neque nervosi Systematis rigiditas, neque ejusdem laxi tas , neque aucta irritabilitas possunt in pellagrosis incusari , restat ut acritati humorum nervos alluentium nervOSa Symplomata referantur. Quod ut clarius intelligatur , nonnulla sunt praemittenda. 3. 8 . Morgagnus, qui ex naturae instituto tenuem in cerebri ventriculis aquam adesse negandum non
credit ca) , & secundum naturam aliquam eius copiam in sacra quoque fistula agnoscit, b attamen apertita, pronuntiat , Serum , quod naturaliter in cerebro , &sacra fistula reperitur , nocere , cum aut copia multo maiori , aut alia ac debeat natura est . Et quidem tetanum, quo prehensus fuerat iuvenis , c ipse repetita pauco Sero Salso in sinistro cerebri ventriculo reperto;& convulsi vos motus oehementissimos , quibus virgo d)obierat, paucis seri guttis e crassa prodeuntibus me uingeacceptos non dubitat referre . Quod autem ad illud , quo fistula spinalis alluitur , serum spectat viri cujus
dam ce) refert historiam, qui praeter caetera dolorem in
a) De sedibus, & causis morborum per anatomen indagatiS epist. 3.