Dissertatio inauguralis medico-practica, de medicatione morborum ocularium sine operatione manuali ...

11쪽

qnstitueram prius pro DFertatione inaugurali medios tibi ost erre expositiqnem

morborum in nabibus INCLYTM SOCIZ-TATIS ORIENTALIS BELGICM , LataViam

versus iter facientibus, obviorum; sed referi' perpensa vidi Clarissimos Viros in hoc negotio seret supers e de Maeosse, inter quos su ciet w morasse Clar. S. DE MONCHY Di ertationem, quae Actis Harlemensibus inserta est; Ingeniosissimi ac illustri mi Viri

JoHN PRINGLE tra tum de morbis Castrensibus; perspicaci i J. LiΝD tractatum absoluti mum de Scorbulo, ac illum, qui tractat de morbis Europaeorum in climatibus calidioribus; nec non experienti ui LUD. ROUPPE disertatiouem de morbis navigantium. Igitur cum exsWrata mea di ertatio nil Ne pcrum novi baberet, quo ab hisce praeclaris Viris enucleatum non fuerit, binc ab b c materia asstimui , illam forte alia & opportuniori 9 casD- ne resumpturus. Interim A er aria mea practica et o vens amplam msterierum segetem inUeni, ex qπβ pr ens

12쪽

mque hanc disertatistvem fermone eleganti comment- nram, nee sebo suo orns istri, nec Verbis c9Ncinnis tibi placituram, sociis praeNideo : ost a msre aude', proxi stabilitam ac confirmatam continere materiem. Animo bm υθlentiori, ut illam tibi ossero, sic accipere digneris, L. I. et i sim si que etiam rogo; F, Afructus aliquis ex ills in geuus bumsuum redundet, laetabor. Hale F fave Auctori, L. B. Supremum interim Numen supplex oro, ut carptis mdis annuat.

Inter sensoria compositissimus oculus etsi, quam plurimas PatitUr Vitiositates. Illusir. H. D. G A U B I I

13쪽

I. I.

o usque oculi humani cognitio anatomica provecta est, ut vix alia corporis pars sit , cujus clarior de singulis membranis, cavitatibu8, humoribus & motibus habeatur doctrina. Nam, si pauca excipias, singularum sere particularum , quae ad fabricam oculi pertinent, rationem& usum, cur adsint & quid Operentur, aut quam fiunctionem exertaceant, adsignare licuit, in primis postquam luminis & colorum theo .ria egregie exculta , lentiumque vitrearum affectiones , ad eXplicandam oculi actionem commodissimae, a physicis & mathematicis persectius investigatae sunt. Quamobrem morbi etiam & praeternaturales hujus organi status majori accuratione examinari, eorumque' curationes tali successu institui potuerunt, ut audacissimae operationes chirurgicae summa cum felicitate a peritis viris eXcogitatae atque susceptae fuerint, quibus visionis desectus corrigerentur & restituerentur. Reliquos etiam ejus morbos, quibus manus mederi nequit, salutaribus

remediis tum internis, tum eSternis adgredi ars medica docuit. Qua- Λ a

14쪽

re ne quae pauci neque proletarii scriptores exstant, qui hoc scient medicae momentum qUam Optime , & partim quidem singularibus libellis, partim inter reliqua sua opera pertractarunt, ex veteribus HiPPOCRAΤEs, GALENUS, C. CELSUS, P. AEGINETA ; eX recentioribus autem V. F. PLEMPI Us, P. FORESTUS, G. FABR. IIII DAN Us , Is B. DE DIEM ERBROEΚ , NI C. TULPΙUs , OLAus BORRICHIUS , TH. BARTHOLINUS, A. NUCRI Us , BIDLO O , JoH. HART MANN , Jo. RAUIUS , TR. PETITUS, VAL SALVA, PIT CARNUS, MARIOT TE, BRISSE AU, GUILLE MEA U, H. SLoANE , WooLHUSE , BoERHAVE , MAUCHART , PIE ISTE RUS , ΡLATNE Rus, IRΚA, & plures alii, quorum fide & peritia trecentos sere oculares morbos a se invicem distinguere, eorum causas nosse, & permultorum fortunatam dc faustam curationem instituere didicimus.

In morbis oculorum tamen accidit sere , quod de dentium doloribus per jorum assirmant, tot esse ad eorum curationem consultores medicos, quot sunt amici, aut viisa socii, aut advenae, saepissimeque unum hominem quae juverint remedia , alteri temere & incassum adhiberi , in iisdem vero morbis oppositam aliquando medelam requiri,

nec constantem medicamentorum circa Oc uirum perversitates observari essectum. Cui medicationis incertitudini, Pro mea tenuitare, conabor hisce pagellis aliquale sulcrum & stabilimentum conciliare, res gulas scilicet aliquot generates proponene , quaS in curatione eorum, morborum ocularium, qui operationem manualem non admittunt, o servare oporteat. Cui conatui ut B. L. sequi bonique consulere velit, iterum atquctiterum rogo, Oroque.

f. III.

Quando sylvam remediorum, apud dictos celebres auctores & in empirica praxi oculis destinatorum circumspicio, patet, nullum Psa:

15쪽

ter oculum corporis humani viscus aut organon esse , quod tot tantisque varietatibus remediorum tractari, quod tam diversa applicata perferre queat, sive ea quae per os assumantur, sive ea, quae eXterius adhibentur, consideres. Nulla enim evacuatoriae methodi species

superest , quae non in iisdem oculorum morbis aliquando profuisse legatur ue arteriotomia frontalis , temporalis 3 venae sed tiones variae , scarificatio; hirudinum sustus; se tacea; sonticuli; ustiones; vomitoria ue purgantia plurium Ordinum; diu retica tam acria, quam blandiora, diaphoretica, apophlegmatiZonta per nares & Os; vescatoria tam frequenter perperam & cum damno adhibita; phaenigmi & emplastra rubefacientia temporibu S applicata. Videas Omne genus resolventium remediorum suaderi , mercurialia ; antimonialia ; lignorum piperacea decocta ; salina tam alcalica , quam media; millepedum & aliorum

insectorum acrimoniam ue herbas & radices amaraS, Neque minus copia emollientium suadetur forma vaporis, soluenti, cataplaSmatis, unguenti; ex lacte, pinguedine varia, mucilaginosis, ovis. Conicorum Vel exsiccantium frequens in primis usus commendatur interne & externe, desumtorum ex alumine, vitriolis, Zinci floribus; calcibus meiatallorum , saturninis, corticibus & herbis adstringentibus. Bal avitiacorum denique , aut sanguinem , uti vocant depurantium omnes sere classes adhibitas esse videas. Qualem insignem remediorum & methodi varietatem in caeterorum corporis humani viscerum morbis superandis nusquam Observamus.

S. I V.

Magnae autem hujus varietatis causa praecipua, imo sere unica, ea esse videtur, ut, quum in reliquis partibu8 corporis unus tantum, vel certe pauci humores agitentur & secernantur, in oculoram organo formando omnes fere naturales humores concurrant , unde seri omnino debet, ut singulorum etiam humorum vitia in oculum ingeri, ejusqueque actiones turbare queant. Quin e clam dum reliqua viscera magissimilarem solidorum fabricam habeant, tu uno oculo cuncti fere sar-A 3 . tium

16쪽

tium fotularum ordines reperiantur , ideoque hujus morbi tot vicibus

multiplicantur , quot sunt solidarum partium modi. Natura igitur dum ad oculorum fabricam perficiendam omnes sere suas opes atque 'divitias impendisse videtur , pro eo beneficio duram mercedem exigit, ut oculus cunctarum reliquarum partium peccata luat, vitiorumque totius corporis particeps fiat. Ad oculi sunctionem scilicet confluunt nervi copiosissimi, & multo plures, quam in ulla alia parte; arteriae venaeque numerosis ex trunculis variis ; vasa alba serosa &lymphatica sincero albore conspicua ; musculi prae caeteris omnibus mobiles valde & irritabiles membranae Variae 3 membranae corneae ;cartilago ; osa ; dactus excretorii disserentes ; tela cellulosa ; cutis ;pili , nerveas succus ue sanivis 3 θmpha tenerrima ; lympha acris uri-n a lach, I marum, succus amarus biliosus ; succus tena X ceraceus D-marum , pinguedo tenera dulcis. Ex quo mirabili partium concursu efiicitur, ut medici praelici attenti, si Vel solos aegroti oculos intue bntur, singulorum sere per totum corpus dispersorum solidorum &fluidorum statum naturalem & praeternaturalem dijudicare didicerint,& per unici hujus organi conspectum totius corporis integritatem aut laesi6nes noscant, oculorum ideoque intuitio unum eX primariis se-iniologiae tam diagnosticae, quam prognosticae sit fundamentum; quoniam dum reliquarum partium singulae cum isinguli S tantummodo ali qualem consensum habent, Oculi consentiunt cum cunctis, & universali hac sympathia , quidquid in caeteris bene aut male agitur , aperiunt atque demonstrant.

De singulis harum partium constituentium breviter agemus.

f. V.

NERVORUM quidem in oculis tanta vis & copia est , quantam nullibi reperimus: uni enim huic organo destinantur paria integra secundum, tertium, quartum, sextum, S insignes praeterea rami paris quinti & septimi, sor an etiam octavi. Per quos sunt culos vitales copiosus perpetuo succus cerebri in Oculos ingeritur, quo Oculi in, scelu

17쪽

sce tu prius & citius, quam reliqua corporis organa, vigent & crescunt , atque dein per totum vi se decursum vivaces , splendidi, adsentiendum & movendum aptissimi, spasmis autem ac doloribus pro aliis partibus subjecti sunt: etsi enim physiologorum circa succum nervosum , vel sic dictos spiritus animales, controversiis me immiscere non desidero, hoc tamen certum esse puto, in cerebro aliquam cal sam actuosam , quietis impatientem & eam quidem materialem secerni , quae meditationibus & laboribus consumi , somno autem &nnalepticis cibis & medicamentis restitui possit: quare quo minus spirituum animalium titulo insigniamus, quid obstat 7 hujus liquidi materialis sp iri tuo si bonitas & sussciens copia splendore manise statur, quo oculus santis, ct praeprimis juvenilis, fere instar adamantis cortiscat , quemadmodum ejus desectus languore oculorum statim observabilis est; ejusdem nimius influxus autem singulari illo fulgore , quo iracundi & inaniaci hominis Oculi rutilant , manifestus evadit. Hic splendor in medio oculi est , ubi uVea tunica per corneam & retina per crystallinum corpus S pupillam transparet: nam splendor adnatae tunicae ex causis accidental jbus, de quibus postea, oriri potest , nec designat muneris nervosi rRtjonem. Vero autem simile est , verum oculi splendore O , Vivacitatis indicem , Oriri ex perpetua vibratione

si brarum nervearum , nunquam quiescentium , cujus vibrationis aut tremulae oscillationis mensuram quidem , Propter ejus teneritudinem,

capere non licet, sed eX solius splendoris majori aut minori gradu dobet testimari. Quemadmodum adamantis politae cuspides majori aut

minori earum agitatione plus aut minus luminarium radiorum recte diunt , ita intentior aut remissior sbrarum medullosarum cerebri di nervorum motus, qUem Illustris ac Egregius Anatomicus, P. CAM-PRRUS , tam egregie demonstravit, fortiorem aut debiliorem earum

partium coruscationem facit. Si hominem gutta sierena laborantem intuemur ejus tunica adnata stepe albissima est, sed media pars oculi propter immobilitatem qua sit emortua apparet. Sinaiij ter hemera pia& υιIalopia quando sine dolore sunt , solius systematis nervosi sunt affectiones, splenorque in utroque morbo ce illavit, & in illo quidem

18쪽

cum impossibilitate ampliandae pupillae, in hoc cum impedimento contrahendae. Et hi quidem sunt primarii morbi ex nervorum vitio solo oriundi, languor scilicet ac rutilatio, gutta serena, hemeralopia, vinctalopia e nam reliquae visionis laesiones & hallucinationes , uti etiam spasmi, dolores & paralyses Oculorum potius ex aliarum tam solidarum , quam fluidarum partium , quam immediate ex nervorum perriversitate fieri solent. Signa autem, ex quibus dijudicari potest in solis nervis morbi causam haerere , sunt primo , si post accuratum examen Constat, omnes reliquas corporis partes & actiones sanas & salvas esse, aut si qua earum laesio adsit, nullam neque temporis neque

loci ratione ejus cum oculario morbo communionem esse. Secundo,

si caussae praecesserint , quae cerebri & nervorum systema manifestelzedant, graves animi affectus, capitis percussiones & Sulnera , mercurii praeposterus usus , aut aliorum venenorum infelix ad aratio. tertio , si cum Oculorum vitio simul adsunt alia cerebri perturbati symptomata , judicium L sum , memoria fracta , vertigo matutina , imaginatio perversa , morbi convul vi θ' paralytici. Atque tunc non modo non prodest , sed potius nocet Omnis medela , quae adstopum cerebri restituendi non dirigitur, in primis methodus evacuans& debilitans , ut copiosa exempla docuere. Potius acerba prognosis fieri debet, quia cerebri & nervorum, quae quasi radicem vitalitatis constituunt, laesiones diis culter sanantur. Nisi tamen per vulnera& similes solidarum partium torsiones morbus sit inductus, aliqua spes dari potest per ea remedia adhibita, quorum virtus & actio in nervos per experimenta innotuit. Ubi enim nimius spirituum animalium in nervos oculi influxus est, magnum opii remedium habemus, cujus insananda nimis aucta visione & inprimis hemeralopia nondum confirmata, in qua scilicet rigiditas pupillarium & ciliarium fibrarum nondum orta sit, egregia vis est , si debito ordine & dosii & cum necessariis cautelis exhibeatur. Longe frequentiores autem illi Occurrunt casus, ubi vis nervorum debilitata requirit, ut nervinis & analepticis remediis sufficiens spirituum animalium influxus restituatur,

Cui scopo antiquissimis experimentis praecipue destinantur herbae &

19쪽

rudices, sic dicta, anti stericae, singulari, leniter ingrato odore pol

lentes, valeriana, nardus Celtica, allium, polium, pulegium, marum verum, ruta, asiae saetidae succus, ct alia ejusmodi; uti pariti animalium foetidae, castoreum, Zibethum & moschus; item salia Vo latilia, & olea saetida ex animalibus, e X cornu cervi, ex viperis, &serico, & ex sale ammoniaeo per alcati fixum praeparata. Horum enim usu diu continuato non modo pres opis senilis, sed etiam juvenum, nervorum debilitate assectorum imminuta visionis claritas , uti & illa imbecillitas , quae nimia testione in locis illustratis , aut immodica applicatione ad minutias Cernendas, aut micro scopicis eXercitationibus inducta esl, multum restitui potest. Quibus de remediis memorabile est, quod bruta animalia noctu Vagantia , quae scilicet in parva luce tamen acute cernere amant, Velut cattus, Vulpes, lupus, lutra, glis, ct c. odore eorum valde alliciantur , ut etiam solenne sit venatoribus saetida ejusmodi his animantibus tanquam escam , quae ad captum ea invitet, proponere, & quam haec bruta saepe ex longinquo quaerunt, ipso scilicet instinctu naturae edocta , haec remedia suorum oculorum vivacitati proficua esse.

SANGUINIs per arterias & venas oculorum vecti, si in eo morbi causa haeret, plane alia ratio & curatio esse debet. Nimia enim sanguinis ad caput & ad oculos congestio morbos creat permultos, quibus non modo visio , sed etiam motus Oculorum impediatur. Eam autem causam subesse docent non modo generalis hominis affecti constitutio, quando plethora ingens, spissitudo sanguinis, viscosa ejus pinguedo, facilisque ex parvis causis ebullitio , & ad haemorrhagias , praesertim narium, proclivitas molesta est, aetas juvenilis. Multo que magis, si propter vini & spirituosorum potuum nod turnum usum, aut propter tale vitae genUS , in quo caput prominulum servatur, aut propter nimium calorem capiti applicatum , v. gr. insolationem, vel ignis & flammae frequentem conspectum , sanguinei humoris ad caput& oculos congestio facta est; imo etiam si per spasmos abdomina-B les

20쪽

les, aut pedum continuam in aquis refrigerationem, aut per importunam tussim , in qua respiratio diu retardatur, vel per nimis protractam tibiarum & aliorum in lirumen torum mu sicorum pneumaticorum insationem , sanguinis per caput motus augetur. Ex his enim

causis oculi turgent, palpebrae & locus sub palpebra inferiori insatur,

tunica adnata rubet, dolet, & quandoque in flammatur, aut ecc mo sis sit , ut sanguis coagulatus intra lamellas tunicae adnatae colliga. tur, quae collectio si in sortunato in camera anteriori oculi, aut in vasis choroideae & uveae tunicae contingit, visum perdit , atque si tunicam retinam similiter assiciat, subitaneam scotomiam & amaurosn producit. In hisce morbis facile pervidetur, quod ab illis remediis nervinis , quae superiori paragrapho proposita sunt, nullus possit sperari fructus , & potius omnia illa sieri debeant , quibus sanguinis servor temperari & ejus versus caput congestio averti queat. Venae sectionis repetitae, si nil obstat, praecipua hic virtus est , tum ut per salia media , nitrum , sal mirabile Gla uberi & per decocta attenuantia ,serum lactis , per ecco protica & acidorum vegetabilium prudentem usum , sanguis attenuetur imo duriori malo durior quoque cuneus est opponendus: sic plus quam centies Inclytae hujus Academiae de-CUS, Immortalem BoERHAvΙUM secutus, dum in libro de morbis oculorum , capite de Ophthalmia agens , drastica hydragoga suadet,

habita tamen ratione , ut , peracta validioris purgantis actione , lene Optatum exhibeatur: haec methoduS Una cum applicato ad oculos collyrio, loc. cit. descripto, toties aegris meis non solum solamen, sed di curationem persectam, citamque attulit. Nec minus catlsae malum

augentes & confirmantes intermitti debent: sic a spirituosis abstineatiager, Vitae genus ad tempus mutet, &, si possibile est , iussi suae aut aliis spasticis morbis abdominalibus medeatur, aut Rat Urales hae Juorrhagias sorte intermissas restituat medicus. Et hi quidem morbi

satis facile ut plurimum curantur , s scilicet a sola ca β sata lyc

Dηt: nam ex sequentibus patebit, eosdem fere morbos ex longe aliis humorum vitiis etiam nasci, tumque remedia temperantia, moX pro

posita, inania esse & incassum plane adhiberi. g. VII.