장음표시 사용
341쪽
sit, seri: calcari musta , quum luna sub terra : item materies caedi, quaeque alia suis locis diximus. 2 e- quo facilio e est observatio ac iam dicta a nobis so-cundo volumine: sed quod intelligere vel rustici possint, quoties ab occidente sole Cernetur, prioribusque noctis horis Iucebit, crescens erit, ct oculis dimidiata iudicabitur: quum vero occidente sole orietur ex nil verso, ita ut pariter aspiciantur , tum erit plenilunium. Quoties ab ortu solis orietur, prioribusque noctis horis detrahet Iumen, et in diurnas extendet,. decrescens erit, iterumque dimidia. In coitu vero quod interlunium vocant quum apparere desierit. Supra terras autem erit, quandiu et sol, intortunio , Et prima tota die: secunda , horae unius dextante sicilico: ac deinde tertia usque ad quintam decimam multiplicatis horarum iisdem portionibus: quinta decima tota Supra terras noctu erit, eademque Sub temvis tota die. Decima sexta ad primae horae nocturnae dextantem sicili cum sub terra aget, easdemque POP-tiones horarum per singulos dies adiiciet usque ad interlunium. Et quantum primis partibus noctis detraxerit, quod sub terris agat, tantumdem novissimis ex die adiiciet supra terram. Alternis autem menSibus xxx implebit num ei Os, alternis vero detrahet singulos. IIaec erit ratio lunaris.
Quoties tib ortu. Quoties oti ex rislIva caeli parte orietur, sed seritis. ita ut Noeli suum lumen pur aliuta in horas neget. H. Deri te aseuleo. Lib. II. cap. 34, lueet dodrantes aemuncias horarum. malantem sieis Ieram unἰiis horae, Bud 4eii, lib. I de Asse , deerm uncias eum quarta unetae parte interpretatur. Dan. - Dextam e sicilieo. Meunda die, inquit, luris supra terras erit per dextantem sicilicum unius horae vesperi, ime es , 53 min. 4rη . seu per quinque festus paries lanitiet stitiarae , et aliquanto amplius. Finge horam unani in partes duodenas tri-
342쪽
LXXVI. xxx m. Ventorum Paulo scrupulosior. Observato solis ortu quocumque libeat die, stantibus hora diei sexta , sic ut ortum eum a sinistro humero habeant, contra mediam faciem meridies, a vertice septemtrio erit. Qui ita limes per agrum Currit, Cur-do appellatur. Circumagi deinde melius est, ut umbram suam quisque cornat: alioqui post hominem erit. Ergo permutatis lateribus , ut ortus illius diei a dextro humero fiat, occasus a sinistro, tunc erit hora Sexta, quum minima umbra contra medium fiet hominem. Per huius mediam lono itudinem duci sarculota a
sulcum: vel cinere lineam , verbi gratia , pedum viginti conveniet; inediamque mensuram, hoc est, in x pede, circumscribi circulo parvo, qui VOCetur umbilicus. Quae pars suerit a vertice umbrae, haec erit ventus septemtrionalis. Illo tibi, putator , arborum plagae ne spectent, neve arbusta vinea eve, nisi in Assica, Cyrenis, Aegypto. Illinc stante ne arato quae-l,uἰ1 dextans ex illis denas' complo-etitur: sIeilicus, par is tandeeimae quartam partem. II. LXXVI. Ventorti . Arist. lib. de Mundo, cap. 3. DAL. nora Atei aerea. Quae nobis meridie est, et duodeeima die; hora. II. Cordo. Limili, fossae. viae, quae a meridie ad septentrionem dueehatur, eardinis nomen inditum est a mundi eardine, ut Hyginus admone initio libri de Iumilibus eonstitue dis. II BD. Qui Moeriis timbilietis. Vmhilleum plin us admonet appellari, spatium instar eirculi circumseriplum , in meis
dio agro, vel regionis. Sie lib. IlI, eap. 47 , Ctitiliai Lutim diesit idem a Varrone appellari Italiae timitti m. Eo sensu etiam in Catilico Canum 4 eum dieἰtur. vII, 2 68 Lotis rutis
e ter tornatilia, ntina iam indieteris
poeulis. Nam ibi populi a Iuda Hierosol3mitanae toparchiae praeeotitum Deit, et Bethsib m oppidum, quod 'in medio illius toparchiae sive regio Dis est, eisternam dieit habere simi. lem era eri heri ornato, quo nihil esset possit rotundiu , nee umquam polus egentem. Cisterna haee. euiussi mentio Reg. ra . xxm , 35 r Desi- δε υδε ergo Da d, et ater O si otiis mihi disree polum riquae . de cisterna , quiae eat in Bethlehem itiata portam Poetidi enim pro ipso potu dixeris latinitati, aueiores optimi. Sit Di nistia poeida dixit Pliniis, lib. XXVIII, 2. Sie sitam Ilorat. II, Sat. 6, v. Iur
343쪽
que alia praecipimus. Quae pars lineae suerit u pedi-
hus Umbrae, meridiem spectans, haec ventum Austrum dabit, que in a Graecis Notum diximus vocari. 3 Illinc statu veniente, materiam, vineamque, agricola, ne tractes. IIumidus aut aestuosus Italiae est. Africae quidem incendia cum serenitate assert. In hunc Italiae palmites spectent, sed non plagae arborum viti UmVe. Nunc oliveti metator Vergiliarum quatriduo , hunc caveat, insitor calamis , gemmisque inoculator. De ipsa regionis eius hora praemonuisse conveniet. Frondem media die, arborator, ne Caedito. Quum meridiem adesse senties, pastor, aestate Contrahente se. umbra , pecudem a sole in opaca cogito. Quum aestate pasces, in Occidentem specta ante meridiem, postmeridiem in orientem : aliter noxium , sicut hieme et vere si in rorulentum duceres. Ne contra septemti io
nem paveris supra dictum. Clodunt ita, lippiunt ve
neria fortis metiti , aeti modicis M. me seu laetitis. II. Quaeque alia praeei m . seribendum haud dubie praeeipiemus . non pria istimus: reservat enim praeeeptum in eaput proximum, et ex eo conatabit. PasT.mne ... quatridtio. Quo de quatriduo egimus lib. X vll. 2. H.
Aes viro contrahente se timgra, Pecia.
rem diximus lib. VIlI. 75. Adde Palladium lib. Alli in Nov. t. 33, pag.
Stetit hieme et Dere. Mortium hune lippitudinis se a gravedinis et alvi eilae, non salui sepsere trionis , sed rari hiemis verisque Colum ita tribuit lib. VII, eap. 3. PisT. - Ναι hieme. Colum. loco est. meme et
sere, marininis tempori s intra septia minae trar, dum dies amis geliridia detrianae nam pminora iis inchias herbia pretidi gra clinem crem, ν tremque Proluit, ete. Vide et eap. 5eiusdem liheia Palladium quoque
loeo cit. IIA D. Supra diritim. Libentius agnove rim sit praedivitime quasi dieat, prae doctus esto, ut . eap. sq. Quo enim Ioeo id ante dixerit, non occurrit.
Cloativa ita. O los nimirum , ut qui Dietatione laborant. Inde fortamis Clodia gens apud Romanos nomen trasti. Baan.
344쪽
ab assia tu et alvo cita pereunt. Qui seminas concipi voles, in hunc ventum spectantes iniri cogito.
LXXVII. xxxiv. Diximus ut in media linea designaretur umbilicus. Per hunc medium transversa Curvat alia. Haec erit ab exortu aequinoctiali ad occasum
aequinoctialem : et limes qui ita secabit agrum, de eum anus vocabitur. Ducantur deinde aliae duae li-
mures C ei H Doles, ete . alioquin nimiites Plinium eum Columella, et quod gravius est, eum Aristotele,
ea quihus Columella lib. VII, cap. 3 i At si res , inquit, exigit ut plures mares progenerandi sint , Aristo reles Mir ea lidissimus rerum nia rae praecepti a iratirae tempore Mseris et ore si is die a holiti septemtrio- tides, in contra Ventum gregem ρο- ac mus , et eram quelans ad nil turpectis. At si femiuiae generandia I sunt, vitis sinos ira a curare, in eadem ratione matricea ιMeam . Haec Columella. Aristoteles autem libro de Getieratione Animal. Iv. cap. 2, sic ais, erit a Friuatis tum aqui viis magis quam austrinia marea gignuntur. Et mox paulo poste nec non pastores attine ingeresse ad muris ae feminiae meoris fetaram, non solam ai ita cieridie, vi inittis aquiloniis altrinis,ei litus fae . sed etiam si quum pectis miι, vectat ad Muttinem oti -- stram. Prebat id quoqua auetoritate Didymi IIeron graeeus auctor lib. Gecipian. XVIlI. Nee latitum a prae . dieiis seriptoribus Plinius dissentiret, sed quod esse i in tollerabiIe, a seipso , qui capite sequente mares aquiloniis salibus . seminas au,trInis procreari tradit. Sed porsuasum habeo verba haee Pliniana non esse. Cur enim anileipasset hie Plinius quod stat in eap. proximo dicturus
erat. Pinet. Qui seminas . . . Menetum. In se plenitrionem videlicet, qu -- aius est, non in Aquilonem, qui salubriora in quem quae spectareeoguntur oves . mares edunt, ut diximus ex Aristotele, eaeterisque.
lib. VIII, 72 , dicimusque lieriam GP.
LXXVII. Dirinitis. Cap. sup . II. Vmgilietis. Vide γυωμω, in lexico Const. IIaee maehina respondere vIdetur aeneo gnomoni Sextus Pompeius Gnomom vocat) iti amussis modio eolloealo, quem Vitruvius deseribit lib. I, cap. 6. Indagatoremtimbrarum , σκeαθερα, , id instrumentum Graeci voeant. Dati. De mantis. Iurisconsultis limites
qui populo iter praebent, alii sunt deeumani, lati pedes 40; alii ea ines. lati pedes 20; arti Aetuarii, lati pedes 32; alii vibruncivi, lati pedes 8. Cuiaeius, eap. a Ohservat. Vide
Politianum, Niseell. eap. 86. Antiis quis de manus direbatur dextratus et sinistratias, quod orientem ad dextram habeat , oeeidentem ad sinistram.
niam litterae X figuram exhibet, quae nota denarii est , decumano limit; suetum id nrimen. Al;a causa appellationis decumatii ovi, dceuma
345쪽
ncae in decusses obliquae, ita iit a septemtrionis dextra laevaque ad Austri dextram laeva inque descendi dant. Omnes per eumdem Currant umbilicum, omnes inter se pares sint, omnium intervalla paria. Quae ratio semel in quoque agro ineunda erit, vel si Sae
pius libeat uti, e ligno 1acienda, regulis paribus in
tym Panum exiguum , sed Circinatum, uductis. Ratione qua doceo, occurrendum ingeniis quoque imperito Dum est. Meridiem excuti placet, quoniam semper est idem: sol autem quotidie ex alio caeli momento, quum pridie, oritur: nequis serte ad exortum cupiendam putet lineam. Ita caeli exacta parte , quod merit lineae caput septemtrioni proximum a parte exortiva. solstitialem habebit exortum , hoc est longissimi diei, ventumque Aquilonem, Boream Graecis dictum. In hunc ponito arbores vitesque. Sed hOCflante, ne arato : frugem ne serito: semen ne iacito.
Praestringit enim atque percellit hic radices arborum quas positurus asseres. Praedoctus esto: alia robustis prosunt, alia insantibus. Nec sum oblitus, in hac parte ventum Graecis poni, quem Caeciam Vocant. Sed idem Aristoteles , vir immensae subtilitatis , qui id ipsum iacit, rationem convexitatis mundi reddit, qua contrarius Aquilo Africo stat. Nec tamen eum toto anno in praedictis timet agricola. Mollitur sidere
aestate media . mutatque nomen, et Etesias Vocatur.
Ergo quum frigidum senties , Caveto: ac quacumque Aquilo praedicitur, lunto perniciosior septemtrio est.
nique soclus , apud Festum . quem consule. Vide plura apud V sium iu Elytilol. IIa D. 'Niciniam. Hoe est, tabulam solidam , ae planam. II. talonem, Anxeam. De varia appellatione veniorum diximus abunde lib. II, eap. 46, eie. B. Moti in sidere. Aquilo nimirum .
346쪽
In hunc Asiae, Graeciae, Hispaniae, maritimae Italiae, Campaniae, Apuliae, ut busta vineaeque spectent. Qui mares concipi voles, in hunc pascito , ut sic ineuntem ineat. Ex adverso Aquilonis ab occasu brumali Asricus flabit, quem Graeci liba vocant. In hunon coitu quum se pecus circumegerit, seminas conceptas esse Scito.
Tertia a septemtrione linea, quam per Iatitudinem 'umbrae diximus , et decumanam vocavimUs, exortum habebit aequinoctialem, ventumque Subsolanum, Graecis Apelioten dictum. In hunc salubribus locis villae vineacque spectent. Ipse leniter pluvius: tamen est siccior Favonius, ex adverso eius ab aequinoctiali occasu, Zephyrus Graecis nominatus. In huno spectare oliveta Cato iussit. Hic ver inchoat, aperitque terras tenui frigore saluber. IIic vites putandi, frugesque curandi, arbores serendi, poma inserendi , oleas tractandi ius dabit, asilatuque nutritium exedi
Quarta a septemtrione linea, eadem Austro ab exor- 4tiva parte proxima, brumalem habebit exortum, ventumque Vulturnum, Eurum Graecis dictum, sicciorem et ipsum , tepidioremque. In hunc apiaria et vineae Italiae, Galliarumque , spectare debent. Ex adverso Vulturni flabit Corus ab occasu solstitiali et occidem tali latere septemtrionis , Graecis dictus Argestes, ex frigidissimis et ipse, sicut omnes qui a septemtrionis parte spirant. IIic et grandines infert, cavendus et
i mares... in Mno. In Aquilonem adhue, aut Caeriam. Vide quae dicta sunt lib. VlII, cap. 72. H.
In hiano a eoisti, ele. Milicet in Asrieum. BA D. Cato Mari . Vt Aletimus XV, 6 Η trilium exereetia. Tenui stigore nutritium, arborum agr colam exer-eebiti Uie vinelus, ut saepe, Cevit t.
347쪽
C. PLlNIl NAT. HIST. ipse , non secus ae septemtrio. Vulturnus si a serena caeli parte coeperit sare , non durabit in noctem : at Subsolanus in maiorem partem noctis extenditur. Quisquis ovit ventus, si fervidus sentietur, pluribus diebus permanebit. Aquilonem praenuntiat terra siccescens repente, Austrum humescens rore occulto.
LXXVIII. xxxv. Etenim praedicta ventorum ratione , ne saepius eadem dicantur , transire convenit ad reliqua tempestatum praesagia, quoniam et hoc placuisse Virgilio magnopere video. Si quidem in ipsa
messe saepe Concurreto Praelia ventorum damnosa imperitis reser t. Tradunt eumdem Democritum metente scatre eius Damaso ardentisSimo aestu Orasse,
ut reliquae segeti parceret, raperetque desecta sub tectum, paucis mox horis saevo imbre vaticinatione approbata. Quin immo et arundinem non nisi impendente pluvia seri iubent, et fruges insequuturo imbre. Quamobrem et haec breviter attingemus, Scrutati maximo pertinentia: primumque a sole capiemus praesagia. Purus OPiens, atque non servens, Serenum diem nuntiat: at hibernam pallidus grandinem. Si et occidit pridie serenus , et oritur, tanto certior fides Serenitatis. Concavus oriens pluvias praedicit: idem
Aquilonem praenuntiar terra, etc. Legii Roberius S i phantia in D etio
narior Aquilonem prontismi, lora siccescens, sed riarescens reperias Austrum immiseri tamesema in rore Oeetitio. Vnde hane leetionem eruor Muiaonem praenuntiat terra siccescensr M. more sectitia rares mi , ra Eme Aviter imminet. Da L.
LXXVIII. Visgilio. Georg. I. Vera. 3 3 : Saepe ego Memoriam eon Frere praelia oldi. Ilanti. Damiam. Ite seri hoe ipsum Clem. Alexand. Sirom. lib. VI. p. 63l, ubi et Dumasum fratrem Demiteriti voeat: Laertius quoque in Democrito l. IX. Pag. 247. Hrtis Oriens. Ele. Cons. The Aphias l. lib. de Sign. seren . pag. 28.
S. et o idia. Theophrasi. loe. eii.
348쪽
Ventos, quti In ante exorientem Eum nubes rubescunt:
quod si et nigrae rubentibus intervenerint, Et Pluvius. Quum Orientis atques occidentis radii rubent, coire pluvias. Si circa Occidentem rubescunt, nubes, serenitatem latustae diei spondent. Si in exortu spar-3guntur partim ud Austrum , partim ad Aquilonem, Pura Circa eum serenitas sit licet, pluviam tamen ventosque sigitis icabunt. Si in ortu aut in occasu Contracti cernentur radii, imbrem. Si in occasu eius pluet, aut radii in se nubem trahent, asperam in pro Timum diem tempestatem significabunt. Quum oriente radii non illustres eminebunt, quamvis circumdati nube non Sint, pluviam portendent. Si ante exortum nubes ' globabuntur, hiemem asperam denuntiabunt. Si ab ortu repellentu P, et ad occasum abibunt, serenitatem. Si nubes solem circum Cluiloni, quanto minus luminis relinquent, tanto turbidior tempestas erit: si vero etiam duplex orbis fuerit, eo atrocior. Quod si in exol tu siet, ita ut rubescant nubes, maxima Ostendetur tempestas. Si non ambibunt, sed incum- , hent, a quocumque vento suerint, eum Portendent. Si a meridie, et imbrem. Si oriens cingetur Oube, ex qua parte is se aperit, exspectetur vetitus. Si totus defluxerit aequalitur, serenitatem dabit: si in exortu
ativi im es. M BD. Idem tremos. Festus nutas Araii interpres, vera. 256: Ignea si fulgor prae reii piarimus ora , Haminia ere. a vilis quiniane υadia, etc. H. iam oriemis o tie o Montis radiirtilem, ete. Theophe. lih. de Sign. Plia v. et vent. pag. 4 H. II. Si in Morta spargent is partim ta atram, ele. Festus Avienus, vers. 242, de sole t μὰ non ora e o simi lia , medioque reredens Orbe quasi, Delsi radios discingitur titiro, H grae tig feralem porrori siue e Partem , Borean rigidi in tertiae timinis igne, Et υento et V iis reparina luce Cainretir. Is a D. Si in ortu aut in oceam cernemur radii, imbrem. Bus Avienus, i . cit.
349쪽
3 6 C. POMi NAI'. III ST. Ionge radios per nubes porriget, et medius erit inanis, pluviam significabit. Si ante ortum radii se osten
dent, u luum et ventum. Si circa occidentem candidus circulus erit, noctis levem tempestatem: si nebula , vehementiorem: si candente Sole, ventum: Si ater circulus fuerit, ex qua regione is ruperit se, Ventum
. LXXIX. Proxima sint iure lunae praesagia. Quar
tam eum maxime observat Aegyptus. Si splendens exorta puro nitore fulsit, serenitatem: si rubicunda, ventos: si nigra, pluvius portendere creditur. In quinta cornua eius Obtusa, pluvium: erecta et infesta ventos semper significant: quarta tamen maxime. Cornu eius septe inti toti uic acuminatum atque vigidum, illum pruesagit ventum: in serius, Austrum: utraque recta, noctem Ventosum. Si quartum orbis rutilus Cingit, ventos et imbres praemonebit. Apud , Varronem ita est: Si quarto die luna erit directa , magnam tempestatem in mari praesagiet, nisi si coronam circa se habebit, et eam sinceram: quoniam illo modo non ante plenam lunam hiematurum OSten
dit. Si plenilunio pec dimidium pura erit, dies serenos significabit: si rutila, ventos: Digrescens, imbres. Si caligo orbis nubem incluserit, ventos, qua Su
350쪽
ruperit: si gemini orbes cinxerint, maiorem tempestatem. Et magis , si tres erunt, aut nigri, interrupti atque distracti. Nascens luna, si Cornu superiore Obutro surget, pluvias decrescens dabit: si inferiore, ,
ante plenilunium: si in media nigritia illa fuerit, imbrem in plenilunio. Si plena circa se habebit orbem,
ex qua parte is maxime splendebit, ex ea ventum ostendet. Si in oviu cornua crassiora fuerint, horridam tempestatem. Si ante quartam non apparuerit, vento Favonio flante, hiemalis toto mense erit. Si decimo sexto vehementius nam mea apparuerit, asperas tempestates praesagiet. Sunt et ipsius Iunae octo
articuli, quoties in angulos solis incidit, plerisque
inter eos tantum observantibus praesagia Eius , hoc est, tertia, septima, undecima, decima quinta, de- Cima nona, vigeSima teritu, vigesima septima, et interlunium. LXXX. Teutio loco stellarum observationem esse ιOportet. Discurrere eae videntur interdum , Ventique protinus sequuntur, in quorum parte ita praesagi vere. Caelum quum aequaliter totum erit splendidum , articulis temporum, quos proposuimus, autumnum Serenum praesagibunt, et frigidum. Si
ver et aestas nota sine riguo aliquo transierint, au
3. DALEC. Si cornu .. Magro. MM. Matram. H. - Broterius, Madrato. ΕD. P. Ne ... selo arrietili. Delo velutἱ neta . seu stationes , ae positus luianae, unde si titia eum sole a terraeonspietatur, diversos turn octo an gulos Leere ambo sidentur. Aspectum oelitem astronorni, aeu octago Num voeant. IL
LXXX. Discurrera eae Midemur. Aristot. in Probi. eap. 25. Dan. Dis aerere. Vide quae is eam rem di.