장음표시 사용
21쪽
s o Lib. I. Pandectarum Tit. IV. M
. Frequentissima omnium Rescripta sunt: quae tamen variis ex causis sunt inutilia; veluti si impetrata per sub-vel obreptionem. ι 3. 4.WC.s con ra jus vel util. pubL Las. ff. adlu. Corn. da Fals si sine die de consule ; aut Principis subscriptione careant. ι. 3 .Φ4. C. d. dives rescript.stprag. sanctsi juri contraria. I. 3. l. 7. C. de precib. i . offeri si adimantius alteri quaesitum : id enim nec Princeps potest. L 7 C. de precib. imp. f. L 3. C, de rescind. vand. g. ult. Inst. de his qui sui mal ali/ni iuν. nisi justa caussi subsit, aut necessitas vel utilitas publiea id exigat, ct aequivalens eo casu praestetur. l. 13. 3.
M. f. sis. IV. δε his qui sui vel alieu. tur. L s. C. de ore. pubi. Obst. I. 34. C. de Ge .publ. I. 1. g. I 6.ff. no quid in loc. pubL Resp. sunt casus, quinus jus non erat alicui quaesitum : nam nec aedificanti in L L is concessum erat , ut aedificaret eo modo, Mec vicino in o. a. s. i6. id erat datum, ne quisquam ei aedificando noceret. d. i. a. S. 36. m, IV, V, Vὲ, Via, VIII, Ix, X, XI. J Moribui. Secundum DD. rescripta vel gratia sunt, qua beneficii loco ςonraduntur , ut moratoria, delicti gratiam, aut
honorem alicui eoncedentia : vel iustitia, quae secundum ius commune ordinata ad cause cognitionem S definitionem spectant, habEntque semper tacitam in se conditionem, si narra veritata nituntur ; ct Iudicis comprobatione indigent ; nec ultra anni spatium suam firmitatem obtinent ; exceptis prehensionis rescriptis, quae data apprehendendi occasione etiam post annum executioni mqndari possitnt. Caeterum permittente Principe etiam civitates, municipia, corpora S eollegia licita sini possunt jura condere, quae statuta, vel jure municipalia, vel leges loci appellantur. Et haec iusta esse oportet ac rationabilia , iuri per
Principem constituto non directo contrariantia, AErg. l. 3. .
da sepulchr. viol. Sed cum de statutis plurimisque circa eorum concursum difficili ratibus ex professo tractare non permittat libelli es milituti ratio, praestabit hic nihil quam pauca dicere j
22쪽
. Q Tatus est ipsa personae conditio : ac Varius est, atqueo inde variae hominum divisiones. Primo enim vel Hasculi sunt vel taminae, di is minarum in multis melior uam virorum est ςonditio. Velleiani enim gaudent bene-ῆcio variisque in casibus mitius quam viri puniuntur, ut, ut suo loco plenius. Quamvis S deterioris quandoque conditionis sint , quatenus nec Magistratus, nec Tutrices , nec Procuratrices esse possunt, nec postulare, nec civilibus,aut publicis fungi ossiciis. l. a. F. R. q. Hermaphroditus ei sexui annumerandus est, qui in eo praeValet, i. io si. Ja. Soni di vel liberi vel servi. Libertatis.servitutis definitiones videre est in l. 4 ff. h. t. Caeterunt vis illicita vel Juris dispositio libertatem non minuit. are, i. 33. I. qui test. fae. ροτ. Servi vel nascuntur vel fiunt ; idque vel iure gentium , iit capti vitate; vel jure civili, variis modis, de qui
bus D D. ad pen. Inst. da iure persen. Quomodocumque autem
in servitutem redacti fuerint, pro nullis habentur. L 32. f. R. Τ. Nec quicquam inter liberos ct servos medium est, cum Astatu. liberi servi lint. I. u. F. a statulisi licet quandoque propter imminentem spem libertatis velut Iiberi
considerentur. t .sf. de soluition. l. 3 3. C. detestam manum.
potius annumerandi; secus si simplices coloni tuerint. I. . l. ig. C. de agrie. , ransit. licet Clerici esse possint, religionis favore. Nov II. I. e. 37. εcin quibusdam a servis aliis glebae non adscriptis distincti sint. D , DI, IU, V. 3. Moribus Hodie inter Christianos fere abolita servitus, nisi cum Barbaris beIla gerant ; adeo ut servus, quamprimum regionum nostrarum fines intraverit, etiam invito domino protinus ad libertatem proclamare possit. Supersunt tamen in variis regionibus quaedam servitutis vestigia in hominibus propriis, quos vocant ; ut oc illis rusticis, qui superiori domino serviles tςnentur operas pi stare n. auu aut jumcptis.
23쪽
De his qui μι υel alieni iuris sunt.
I. T omines liberi vel tuanui sunt, qui simul ac nati. oberi sunt. Vel libertini , qui ex iusta servitute manumas. Quamvis jure novo omnes sint ingenui,salvo jure patrona-tύλ-.ν3. Sunt ει vel sui iuris, qui patresfam. appellantur, vel alieni iuris, qui dominica, si servi alias patria sublunt potestati. Difilutam. cujuscumque aetatis sint. i. .F. h. t. etiam in ut m adhuc existentes,qui tamen pro jam natis habentur,quoties de ip rum commodo agitur. l. 7 a6.1 d. star hom Obst. L uis.1. vi collat. Resp. non confertur posthumo, quia ince tum an ei collatio profutura sit, cum possit abortus fieri aut monstrum nasci. Non vero pro natis habendi, si agatur de commodo tertii ; nec tertio prosunt. d. t. p. l. 23 I. j . V. S. nisi ipsi, laeso tertio, veluti matre laesi, laederentur. tis.1. de staι. homin. ι. 3 f. da poenis. l. 4. .F. vi ventra in dig. mist. l i. O tis. nacia. num. uis. Ja. Est autem patria potestas, quam eivas Romani habent in μοι liba os, etsi furiosi sint, & de facto potestatem hanc exercere nequeant. ι. s.st h. t. ι. 1o. fristat. bomin. ι s. ω seqq. fri ritu nupt. ι. as. C. e . Eiusque plurimi effectus sunt: praeterquam enim quod patri matrique debetur reverentia,ho- .nor, obsequium, cte. patri insuper plurima filius acquirit, adhibita peeulii distinctione; nec fine patris consensu nuptias contrahit,s de quibus suo loco in ac in eum pater oluti ius
vitae ct necis habuit. LII. in D.F. vi tiber. o posth. iure novo modicam coercitionem. I. un. C. da emenή prop II, III. lPotestas haec tribus potissimum modis constituitur,nuia ptiis, legitimatione, ct adoptione. Nuptiis tamen non alia ter, quam si legitimo tempore filius natus fuerit. I σ.1. h. e. quod est a principio mensis septimi usque ad initium menia sis undecimi. ι. u. 1 de statuism ι s. ρη st. G ubιν. is posth. I. 3. ult.1. defuis ct tegit. μυ-ο-QUUd n mulier protinusi morte primi mariti ad secunda Vota transeat, oc partum edat eo tempore,quo potuit eA secundo concepisse,in dubio praesu mendum eue, quod secundi mariti proles sit, censet
Treuit. υol. r. disp. 1. rh. s. ot F S, abortus factus aut monstrum natum sit, liberorum non continetur appellatione, secussi partu ε tantum membrorum bumanorum ossicia amplia- Vtarit.
24쪽
erit. Li - r aestaru om L 1χ9. Τ R . Licet monstra pro lieris fuerint habita ad evitandas OrbitatiS poenas. L ru.F. M. i iv, V, VI, VII, VIrI, I , , XI, Xo, XIII. 4. Ut autem justis nuptiis quaesiti patrem, sic vulgo quaruti matrem sequuntur. Li9. 1 G statu homin. Nisi privit tum, in ipsis per iustas nuptias quaesitis, matris conditio-em ac patriam pra ferat. L 1. . μιν munie'. Caeterum inlusis publicis patria potestas non spectatur. L 9 1. b. t. Moribus. Hodie peculiares illi,qui apud Romanos obtuuerunt,patriae potestatis efferuis vel planε in desuetudinem bierunt, vel saltem admodum sunt imminuti.Nec nepotes odie sunt in avi potestate, eo quod filius , ex quo nepotes ascuntur, ipse per nuptias exivit ex patria poteriate. Anau-:m mense duodecimo partus editus legitimus sit, ex arbi- io Iudicis 6c Medicorum dependet , si mater indubitatae astitatis fuerit ex fama publica, ct circumstantiae partumrocrastinantes ex Medicorum judicio concurrant. Adde ex Cod. lib. s. 1it. 47. de patris potest ιε. tin sa. de A
De Adoptionibus f Emancipationia
. A Doptio in genere est μιλιι legitimus, quo is, quifilius nactura non est. O fibus. Eiusque duae species lunt, adro-atio, & adoptio in specie. Adrogatio est, qua paterfam. pubes viam pubes expressh consentiens restripto Principis adoptatur . 8.-3 3. F. b. t. cujus effectus sunt, quod transeat in po-estatem patris adrogatoris cum bonis oc liberis. 6. ρε-. M. . t. eique quarta pars bonorum adrogatoris ex D. Pii con- titutione debeatur, si impubes sit. s. 3. Inst. h. t. cujus etiam letitionem ad haeredes transmittit. l. aet .s h. t. scilicet exege condictionem , perquam ad instar aeris alieni, quartaxigitur. Arg. L fri in .ls. I, II, 11,. ὶ r. Est vero haec quarta omnium bonorum, cum legesubilue simpliciter quartae mentionem. faciant : etenim, ii
usta subsit adrogandi causa, ut Prince8s etiam ei, qui libeos jam habet, adrogandi facultatem tribuat, quod tamensissiculter indulgetur ι. I . 3.F h. t. t etiam non alisurdum:st, adrogatum hoc modo plus percipere,qu1m alii legitim alii cum pater non prohibeatur etiam plan4 extraneo propter
25쪽
.3 Lib. I. Pandectarum Tit. VII.
pter bene merita maximam bonorum partem relinquere, modo salva iit Iiberis legitima. IV. 3. Adoptio in Φecie est, qua filiusfam. taeite eonsentiens imperio Magistratias adoptatur. I. s Τ. h. t. Cuius effectus olim erat , quod adoptatus sub iceretur patris adoptantis potestati :1ed iure novo non aliter quam si ab aliquo ascendentium adoptatus sit. g. a. IV. h. t. l. Geod. s v. 4. Utriusque , tam adoptionis quam adrogationis requis ea sunt,ut adoptans sit masculus,excepto calia 3. Io. Ins.h. e. sexagenario maior, ct liberis careat aliis legitimis. l. is. 6 a. l. Iτ. f. a. 3 st. b. ν. praecedat ad Optatum plena pubertate, g 4.
Inst h. t. nec planὸ oc in perpetuum inhabilis sit ad generandum. f. 0. Inst. h. r. sui js. Generalis etiam utriusque effectus est,quod dignitas egaugeri, at nunquam minui possit; ct aucta duret, donec soluta fuerit adoptio. l. 33. l. f. h. t. Quod ii libertus atrono adoptatus fuerit, fiet ingenuus, saltem pro tali habendus erit respectu patroni. I. 32. F. de ritu nupt. At non respectu extraneorum. ι. ult. f. h. t. d. l. 32. Non tamen adoptio confert jus sanguinis, sed tantum agnationis. t. 2ῖ. Τ. h.ς.
uae eonfarauintroi dicit r in I. - . J. , r. Nec deficere censena conditiose me liberii. adoptione facta ; nem potestate bae-xedis sit, quovis momento essicere, ut conditio deficiat. ι, 6. F. de condit. Θ demonstrat. 6. Solvitur patria potestas morte naturali vel civili ρη ,
' 3 . M'.quib. moc patr. pol. Iolv. dignitate omni, 'tiae liberatra curia,idque respectu onerum, non item quantum ad com-: moda. - BI. c. i. S. I. Ο c. 2. Emancipatione quae est νιιaxatio vinculi patria potestatis in α vel legitima fuit vel Arra-- stasiana vel Justinianea. Quod si semel tacta fuerit,vivo quidem filio pater controversiam movere potest,qua ii non rite facta esset. ιχ C. si ad-U. rem judic. At non post ejus ohitum. Las. f. h. t. Extraneis tamen; quorum anterest, id nori prohibitum. l. s. C. na de statu defunct. potest de pater filium emancipatum ob ingratitudinem In poteitatem revocate.
. Militia vero vel nuptiis patria potestas non di Ioitur. aQ. t. 1 . 3.3. T de libr. Ghib. i. 3.3α sin. st . ad vis . Mat/L xril. i8. Moribus. Patria potestas hodie per nuptias filiis aut si- Iiaef. extinguitur, uti oc malorennitate,eo modo quo cura finitur : insuper separata filii habitatione & negotiatione per
26쪽
anum S diem patre non contradicente; nisi filius studio-im causa absit,aut peregrinetur:quod tamen in Frisia nonceptum. Sed solennes emancipationes vix hodie obtinent, nec adoptiones, Frisia excepta : imo si qui hodie de facto optati fuerint,non liberorum,sed magis alumnorum jurensentur; unde nec patri adoptivo ab intestato succedunt. adoptionis tamen locum in quibusdam regionibus su lit unio prolium, actus , quo causa cognita, accedente igistraths ac eorum quorum interest, consensu, parentesticuli vel feminae ad secunda vota transeuntes id agunt,uti liberi utrimque ex primo matrimonio, vel nati ex princiam natis eκ secundo matrimonio aequaliter succedant, inde ac si ex uno omnes conjugio essent progeniti. Adde ex d. libr. s. tit. 48. de adoption. tit. 4ρ. de Omancip. ἄ- r. tu. SO. de moat. liberis. .
Compendiosa rerum divisio est,quod vel communis int, vel publicae, vel universitatis, vel nullius, MIἶulorum, pr.'Af.seqq. IV. aut, quod eodem redit , vel nullius sunt vel alicu ius. Res nullius vel diVini vel mani juris sunt. Res nullius ct humani juris sunt res iurellium communes; qua usu sunt omnium, propriuau nullius, mr tamen primo occupanti, non, quod in totum occupentur;
quoad aliquam sui partem,quod in aere,mari,littoribus contingit. Qua ratione quilibet in littore aedificare po- , t.Mg. 3 .F h. t. ut tamen consultius sit ad id i meetrareretum Praetoris. . I. de acquir. ror. dom. Et aediῆcandolo minus illius partis,quam occupavit. L 6 1. h. t. inippe: nullius ni it,alioquin inardiἀc ta solo cedunt, cum alis existit soli dominus. g. ay. ι o. Inst. h r. Quamvis vero litora imperium exerceri possit . quo respectu A populi Mani citc dicuntur. t. 3 .F. ne quid in loco publie, Proprietate .lcri manent communia. l. a. g. r. f h. t. I, H, IU, IV i. Res nullius sed divini juris vel Lacrae, vel salariae, vel
giosae sunt. Sacrae dicuntur, qua rise peν Ponti mem Deo con- έα , Vel, qua amoritate publica ab usu profano a. usum plinuata sunt. Et tantus religionis favor est,ut diruta aede sa- locus adhuc Lacer maneat. g. i. Iose. h. ν, secu', quam estit Ore, cui cata ina polita fuit ite cumque diruta, quod de-
27쪽
16 'Lib. I. Pandectarum Titi rara
ficiente religionis favore pristinam naturam recuperat. ιε. r. h. t. Quod si bona ab haereticis sint consecrata 3 non in profanos , sed alios licitos usus sacros convertenda. mg. I. 36.
U. da usu , usust. lag. Obst. t. s. C. de paganis. Rese. agit de iis, . quae falsis Diis ct daemoni consecrata , quae si ab hostibus capiantur, saera esse desinunt. l. 36. U. G Ralisios Licet id
ipsum de facto magis quam de Iure intelligendum sit, qu
tenus inter Gentiles non erat illa Sacrorum Communio , sed alii alia agnoscebant sacra , cultum alium , aliosque Deos tutelares ; caeteroquin jure postliminii res tales recipiunt pristinam rerum sacrarum naturam. d. l. 36. IV, VI. '3. Res sanctae sunt, qua ab iniuriis hominum sanctione d en sunt ac munita, ita dictae vel a sanctione vel a sagminibus. s. xo. In l. h. t. l. 8. V. h. t. Tales sunt legati, portae, muri civitatis, poena capitali in eorum violatores constituta. L ul ff. h. t. i. ult. ff. de Marion. Quae ct in muris municipiorum propter rationi. parilitatem obtinet.- 8. f. a. 17 .h M V 3-ὶ . - ' . ' . t Res religiosae sunt,quas qui ue facit autoritate privata, dum
mortuum infert in locum suum, vel alienum Domino permittente. De
. . s. Res alicujus Vel pIurium sunt vel singulorum. Ille iterum vel publicae, vel universitatis. Publicae sunt qua yura Dominii ad populum universum pertinent , ut portus , pleraque fumina l. 4. g. r. h.t. nam ct flumina quaedam privata sunt. t. i. g. 3. ff. dammis. Res universitatis dicuntur, qua Dre Dominii ad Collegium , Municipium , aliamve Universitorem pertinent. VIII, IX, X. i6. Alio insuper modo res dividuntur, quod vel ereporales sint vel incorporales. Illae dicuntur qua μέ natura tangi posμην; hae, qua tangi nequeunt is in Dre consistunt, ut servitutes, haereditates , nomina, occ. tit. Inst. de reb. cov. ct incom. Co torales iterum vel mobius sunt, qualis supellex ; vel immotus, quae non possunt da loco in locum moveri , ut aedes Et fundi, vel sese moventes, quales servi re animalia. XI, XI I, XI II, XIV, XV, XVI. q. -νibus. Res hodie vulgo in altodiales S laudates dividuntur,& omnes rerum species fere ad mobilia & immobilia reduci solent juxta statutorum interpretes, licet natura sua incoreorales essent. Sic ut actiones in personam ,ut α in rem mobilem mobilibus, in rem vero immobilem immo bilibus annumerandae sint,ex probabiliori sententia. m. i. r
. 1 -Dς bis lath parens p. m. Paulus V oet. 1 a. de mobilis
28쪽
D. Divisione Rerum Ssiualitate. I I
ouli. Qui tamen ex hominis ditpositione, per testantum vel aliter fieri possit, ut rerum incorporaliumnquam a corporalibus distinctarum ratio haberi possit, tuaquam dubium. Vide sanda Geis Tris tibν. 4. tie. 4 vis s. terum nulla inter Reformatos sepulchris adest religio templis sanctitas , licet in violatores aut scelere profa
ites gravius animadvertatur. Sepulchra vero etiam in amercio esse * ct actu inter vivos aut ultima Voluntatenari posse vulgatum est. Flumina autem non tam pu-a, quam regali iS annumerata.
ἰEnator est, qui in ordinem Senatorium est cooptatus; lichi, latius Limpio vocabulo, sit qui ius dicendi seniam in Senatu habet Luis. insin. Τ A. r. Senatus est, seleum virorum , non plebeiorum coetuS : erant autemdam Senatorum ordines ε, eoque spectat. l. 3 s. g. 2.3 r:cus tutor. Licti es ipse Senatus ordo fuerit, ex quo Ma- 'atus potissi Num eligebantur : cui vatia concessa pri-gia, veluti fori. l. 2. C. ubisanari vel clarig. DupliciSdoti, umitomae, tum in municipio, unde aeriundi. t i . t. Ins er, quod filii ex senatore nati Senatorii sint, ignitatis paternae participes, licEt nati ante dignitatem. f. h. e. Cum liberis non lint invidendi honores paterni. . C de dumtat. modo ante nati id a Principe petierint,
obstaculo impetraturi a I. I. a 3. g. s. C. de nupt. non pe-
es, quia videntur honorem paternum contempsisse, non erunt participes. De quo casu inteIligenda forse n. C. de decurion I I , H , m , IV. JUxor quoque Senatoris mariti sui dignitatem secti i- eamque dum vidua est, retinet: sed iterato nubens n- ris conditionis marito, ex eius persona aestimatur, nuli Plo obtinuerit, ut primi mariti retineret dignitatem. . Mis.sf. h. t. Idcmque luris est in Senatorum filiabus in-γri nubentibus. di. I v , VI, VH, VIII, IX, Perit autem haec dignitas Senatoria , si Senatu motusit Senatiar. l. 2. 3. 4 F. h. t. s. . In i. de cap. dimin. dignitatis privatio etiam ad liberos ex Senatore lamne moto conceptos extensa est , de quibus accipienda, B l. ι,.
29쪽
1 s Lib. I. Pandectarum Tit. X.
Li s. C. de quoion. liberis enim ante vel natis vel conceptis. haec non nocet macula paterna. t. 7. 3, L. z. f. b. ν. Γλ l
us Romani vel Urbani fuerunt vel Provinciales. Urbanos inter primi occurrunt Consules, a consulendo dicti. Hi initio quidem iuri reddendo , sea deinde bellis gerendis magis intenti; tandem honoris titu Ium & umbram magis, quam veram potestatem habuerunt. Judicabant de liberali causa, judices, tutores dabant, ac penes eos manumissio, adoptio oc similia expedita. Quinec apud se Consul, ut ut annis 2o. minor, suum potuit
servum manumittere. l. 2o.m .ds de manum. vind. Licet iaapud collegam non potuerit, propter parem potestatem ι. 18. I .s de manum. vind. l. I 4, 1. de mam misiton. Obst. I. un.
in .ss b. r. Resp. sensus est, quod apud se possit manumittere , ubi causa manumissionis apud collegam fuerie probata. ι, Π i ' - , L. Fuerunt autem Consules vel ordinarii, initio anni Hecti, vel suffecti, qui medio tempore in deficientium lo- eum surrogati : a quibus nec anni numeratio, sed tamen Senatus-consultorum denominatio videtur facta, Trebel- Iiam forsitan ac Pegasiani. m.
Adde ex Cod. libr. I 2. tit. a. de Consulibus,
De Osscio Praefecti Praetorio.
I. TPUit S Praefect us Praetorio, qui praeerat militibus ad I custodiam Principis lectis : ejusque paulatim acerevit dignitas, ut adeptus fuerit disciplinae publicae emendationem, de tandem ad eum loco Principis factae fuerine appellationes , nec ab eo ad Principem ultra provocari sed tantum supplicatio fieri potuerit. LunΤ. h. t. I. un. C. de sent. prasea. prat. Tales aliquando eodem tempore plures fuerunt ; sub Justiniano quatuor, puta Orientis , Ill rici, Africae, & Italiae : quibus oc Jus edicta condendidatum fuit, quaesu νε appellata l. t. C. de α prosprat. orient. I, II. . - . ' 'Adde
30쪽
T Empore Regum , ut S sub Consulibus, donec Prae
tores creati, praecipuὶ vero sub Impp. fuit Prae is Urbi , cuius ossicium erat tueri quietem populi S p larium, quem in finem stationarios habebat milites. Lia E. F. h t. Etiam de criminibus omnibus cognostere in Ita intra centesimum lapidem. Ar. H. f. 4. f. h. t. quod itium terminorum venit appellatione. t. vlt. F. h. t. αluid peccatum esset, poterat vel ad tempus vel in perpoma alicui interdicere negotiatione , professione, advo-ione, foro, spectaculis. l. 3. g. pen. g. h. t. cum tamen mes id tantum potuerit ad tempus suae administrationiM. t. f de poenis. Forte quia hujus imperium tantum tem ale erat, at Praefecti urbi perpetuum , donec viveretiram etiam annonae habebat, ut susto pretio divender . I. i. g. II us h. t. Quamvis Decurionibus, quorum mi-- potestas erat,non licuerit pretia grani constituere. I. ultisf. ad leg. 7MI. de annon. I, II, III , IV. l. Moribus. Magistratus cujusque civitatis pretium aniae, si id ex utilitate civium futurum credat , potest contere, lichi id in nostris regionibus, eXcepto pane, vix ptum sit. Adde ex Cod. libr. 3 . tit . 28. de oss. pras urb. , '
Uaestores alii parricidii tuerunt, alii aerarii , uui p cuniae publicae conquirendae praeerant. Et hi pri-ra in urbe bini pecuniae urbanae colligendae praepositia postea alii creati, qui militaris pecuniae curam ha praedas vendebant, ac in aerarium redigebant. Gn- cum lingulis Proconsulibus aut pro Praetoribus in Pr ias missi Quaestores forte lecti. l. a. 3. 2. F. h. t. Praeterk aliud Quaestorum genus fuit, qui Candidati Princi-ppellati, orationes. ejus in Senatu recitabant, ac po-B i sterioria