장음표시 사용
411쪽
ni Morale, GiurisprudenZa, e Politica di Sam. Bais xone di Pussi rettificato, accresciuio, e illustrato &c: . que etiam spectare videtur opus a cl. Damiano Romano conscriptum ,, Della Morale de'SS. Padri utilissima per la scieneta dei gius delia natura, e dei legenti, e percio vindicato dati a critica ingi ulla , chene han satia tre moderni strittori is & Neapoli edi
XI. De jure Cloili scriptores . Proximam est , ut de Iure civili agamus; id generis ius non est cunctis nominibus commune, sed unius Reipublicae, Regni, Civitatis, Populi &c. proprium. At quum in tota Parne Europa, quum legibus Romanis, tum propriis
gubernemur , oportet utrumque studium copulare . Incredibilis scriptorum multitudo. Romanis legibus Ili strandis operam studiumque navarunt , quorum eriti eam veluti hil oriam exhibuit immortalis memoriae vir Iosephus Aurelius de Ianuario in celeberri. ma Republiea Jurisconsultorum, quam qui semel legendam in manus sumserit, nunquam ponere vellet, ita Gllieit, abripitque lectorem . Ad ius proprium quod pectat pragmaticas, constitutiones , leges &c. reani addi Icere opus est . Institutiones Imperiales municipali Neapolitanorum juri accommodatas in tres tomo 2 ei stributas'in lucem emittere aggressus est Bernardus de Ferrante optimae spei juvenis , & supra aetatem doctus , In Neapolitano lycaeo extra ordinem juris profestor ann. I734. in quo volumen I. Romani, &Neapolitani Juris historiam exhibens typis consignavit. D. Orontius Fighera Institutiones Iuris Neapolitani duobus tomis contentav paucis abhinc annis edidit ; idemque prolixius copiosiusque Franc. Rapolia praemiit . XII. Adictores, qui Institutiones Canonicas adorna runt , recensemur . Juri Civili jus Canonicum succedat, quod leges ab Ecclesia latas, quibus Christianium versi adstranguntur , complectitur . Infinitus forem, si eorum dumtaxat nomina adnumerare vellem, qui hujusmodi Juris Canonici Institutiones in tironum commodum evulgarunt . Quarum nonnullos
412쪽
antequam tandem, operae pretium duco, quosdam perutiles libros commendare ad id negotii attinea 3es . Ac primum sciendum est Laurentium Vannuchium J. C. in quadam oratione Liburni edita ann.1757. de praecipuis ad jus Canonicum comparandum
praesidiis loquutum esse; & Io. Baptistam Episcopum
Fel trensem conscripsisse Inlii tutiones Juris Canonici, in quibus perspicue, eruditeque quid sit jus Ca-NDΠjeum, quae ejus partes, quinam sontes, & quae collectiones sint , explanat ; & P. Josephum B in tium in Caesareo Leo pol dina universitate SS. Cano. Dum professorem compilasse opus inscriptum: Apparatus eruditionis ad iuris prudentiam praesertim Ecclesiasticam &c. in quo jus naturae, gentium , divinum, apostolicum, & pontificium, jus synodale, in
cumenicum, nationale, & provinciale &c. delineatur. Venetiis recusum an n. a 34. & Carolum Sebastianum Berardum presbyterum Uneliensem prementem velligi a S. Antonini, Bellar mini, Joannis Quinctiani, Antonii Demochara , Antonii Contii, Antonii Augustini , aliorumque plurium, qui ingentes
labores in Gratiani emendatione exantiarunt , li-hrum edidisse Taurini ann. I 57. ita inscriptum e Cratiani Canones genuini ab apocryphis discreti , corrupti ad emendatiorem codicum fidem exacti , dissiciliores commoda interpretatione illustrati opera, & itudio &e. P. F. Lucium Ferrarisium ord. min. Teg. observant. S. Francisci Promtam Bibliothecam Canonicam, Juridicam, Moralem, Theologicam &c. pluribus voluminibus contentam edidisse, quae& pluries recusa est , ut quae apprime utilis , ac proficua deprellenia sit. Atque ut ad Institutiones Juris Canonici gradum faciam , missis Paullo Lancellotto , Antonio Cuccho , Francisco de Roye , Joanne Ca-hallutio, CLaudio Fleuryo, Francisco Maria Gasparro, Dominico Aulisio, aliisque; ad recentissimos ejusmodi elementorum scriptores veniam ; atque agmen
ducat P. Franciscus Schmierius Benedictinus, qui librum suum ita nuncupavit: Juris prudentia Canonico- Civilis, seu ius Canoui cum universum iuxta v. libros
413쪽
384 L. V. ART. RECTE RATIOCINANDI
bi os Decretalium nova & tacili methodo explana. tum SS. Congregationum decretis , S. Rotae decisionibus , summorumque Pontificum Constitutionibus Oborarum , nec non amplissima totius iuris Civilis peritia pro theoria & praxi locupletatum , in duos tomos dii imbutum , duobus tomis s. Venetiis recu- sum ann. I 734. J. Vincentius Gravina, Petrus Antonius Daniel Romanus, & P. Reyrigius Maschatius a S. Erasmo Canonicas Institutiones dederunt plausu magno ubique exceptas . Et ne quod domi habeo , foris quaerere videar, praeter Carolum Gagli ardum, qui plures Canonici juris partes illustravit , Julius Laurentius Selvaggius pressiores , Dominicus Cavallarius paullo fusiores Canonicas Inlii tutiones typis
Neapolitanis consignarunt quae quum rerum ordine , selectaque eruditione , tum Orationis elegantia& perspicuitate cuique se maximopere commendant.. XIII. Quid, oe quotuplex st Theologia. Reliquum
est , ut quaedam ad scientiarum omnium principem spectantia delibemus, cui scilicet reliquae omnes fa mulantur , & in qua ecclesiasticus homo , in cujus potissimum gratiam elementa iii haec, qualiacumque ea sint, elucubravi, dies noctesque versetur Oportet. Universi , ut opinor , me de Theologia loqui probe norunt . Ipsa si verbum verbo reddere velis , sermo de Deo est: at enucleatius, & fusius eam finire opus
eli . Theologia igitur eli scientia , quae in Dei , &rerum, quae ad Deum quoquo modo pertinent, contemplatione consiliit. Vulgo dividitur in naturalem,& supernaturalem e supernaturalis in beatam, infusam, & acquisitam: acquisita in positivam sive dogmaticam, & schol allicam: & ill haec utraque in pol e
micam, moralem, & misticam. Paucis vocabula haec enue Ieare decet. Naturalis Theologia ea vocitatur, quae naturali lumine comparatur , ut illa eli , quae Metaphysicae partem corallituit . Supernaturalis ea dicitur , quae supernaturali tumine acquiritur ; id vero lumen, vel est gloriae lumen, vel in nos infunditur, vel per fidem, & ratiocinationem, vel virtualem revelationem comparatur: hinc triplex Theologia dima.
414쪽
nat beata, insula, & acquisita. Beata qua Πheti in
coelis degentes pollent, quum Deum facie ad faciem intuentur . Intusa eorum fuit , qui Spiritu divino afflati coeperunt loqui magnalia Dei. Acquisita denique, sive proprio studio , ac labore parta, atque ratiocinans Theologia eli scientia , quae ex iis, quae fide divina certa sunt , hauritur ; eiique vel positiva, vel scholastica . Positiva est illa , quae complexiones suas ostendit per principia certa ex verbo Dei scripto, vel tradito, nobisque per Ecclesiam , ut ei fasces submittamus, proposito. Scholastica vero ita dicta , quia in scholis docetur , easque iandiu occu- Pavit , re eadem est ac positiva , methodo diversa ;subtilius , accuratius , & pressius complexiones suas demonstrat , conquisitis undique argumentis etiam
ex aliis scientiis , & ad artis syrogisticae formam exactis . Utraque porro positiua , & scholastica , si
hominum mores ad Dei legem exigendos, & secun- . dum ejus legis scita coercendos suscipit , Moralis nuncupaturi si de fidei dogmatibns, vel cum Paganis, vel cum Mahum edanis, vel cum Haereticis pugnat , ut horum errores enucleet , ac rejiciat , &dogmata Religionis nostrae ab adversariorum dissicultatibus & objectis vindicet, Polemica vocitatur : si
denique, quum ad ciendos cordis noliri affectus erga summum bonum Deum, tum ad eos monitis, & legibus , ne extra veritatis orbitam divagentur , in
cumbat, Mystica dictitatur. XIIII. Qui aliquas Theologiae partes illustrarunt. ιIam exposita Theologiae natura, ac multiplici divi- ,sione , auctores , qui vel singulas ejus , vel Omnes Partes illustrandas susceperunt, reeensendi sunt , ideli P. Petavius, & Ρ. Tnomasinius in Dogmatibus Theologicis, P. Morinus in de Sacra Ordinatione, & Poenitentia, Iuveni nius in de Sacramentis, P. F. Re
natus Hyacinthus Drouventus doct. Sorh. Dominica nus in opere de re Sacramentaria contra perduelles haereticos duobus tomis f. contentos cum notis, re additionibus, P. F. Io. Vine. Patureti Uen. recuso an ua1756. aliique Positivaria: s. Anselmus, Robertus Pullus,
415쪽
386 L. V. ARΥ. RECTE RATIOCINANDI
Petrus' Lombaruus , Gulielmus Antiis uioren iis , S. Thomas Aquinas, Ioannes Dunsius Scotus , aliique innumeri scholasticam Theologiam pertractarunt. Hi enim in eam methodum Theologiam redegerunt, qua ad haec usque tempora versara et t. Schol atticae Theologiae hii toriam pertexuit Ρ. Lamyus. Polemica de Theologia scriptitarunt plerique clarissimi viri, quo-xum ante signanus est & dux Card. Bellarminus ,hnnc sequuti sunt Pani garola in Calvinicis, Fratres Walem burgici , Card. Perronius , Pighius in eorum Theologicis lucubrationibus,Becanus in Manuali, Pallavicinus in historia Cone.Tridentani, Card. Gottius in vera Christi Ecclesia signis, ac dogmatibus demonstrata, ac latine reddita a P.Covio, Bossuetius in historia va-xiationum Ecel. Protest. , aliisque libris, P. Pichlerius in Theologia Polemita in duas partes divisa & Venet. Tecula ann. I7 9. P. See dorsus in epistolis ad Federicum principem &c. P. Liborius a Jesu in Controversis Scolastico Polemico Historico Criti eis Mediolani editis anno I 32. P. standa in Lexico Polemico, otiique plures. Moralis denique Theologiae scriptores sunt plane infiniti; atque in duas scholas Probabili sta-xum sci l ieet, & Probabilioristarum dividuntur. At que iis praetermissis, qui saeculo proxime praeterito ea de re scriptitarunt tardio maximo lectorem assice-xem , si eorum nomina dumtaxat recentere vellem,
qui aetate hac nostra Theologias Morales ediderunt. Probabilior isticam Theologiam Moralem elucubrarunt P. Antonius vulgo Anicii ne ) Petrus Colletus, D. dela Font, P. Iac. Van. Bossuytius, P. Concina , P. Coniliatus , P. F. Amortius quanquam
hunc media inter rigorem & laxitatem se incedere Uta contendat , ut Frane. Frisus in Inititutionibus Moralibus editis Ρetav. ann. I si.) aliique; at plu-lles sunt etiam, qui Probabili imum amplexati Theologias Morales adornarunt, ut P. Viva, P. MaZZotta, P. Pauli. Hieron. a S. Helena, qui Salmaracen ses compendi secit , eruditus iuxta ac pius Epist. S.
Hgailiae Gothorum D. Alph. de Ligorio , aliique.
Mysticam denique Theologiam ill ultrarunt s. Jo. a
416쪽
Cruce, S. Theresia, s. Franciscus Satellus, Card. Bona , Christophorus Schorer , N. Petrus Jann illius Praepositus Cathedralis Ecclesiae vibis Castelli Theologiam Mysticam in tres partes distributam edidit
Lucae ann. I73 I. in quo opere erudite , ac religiose nobilissimam eiusmodi scientiam pertractavit. XV. Mui Theologiae Instituti oues ediderunt. Antequam porro ad eos laudandos, qui Theologiam universam Dogmaticam, sive Politivam, Scholasticam , Polemicam, Moralem complexi sunt, veniam, principio indigi rem oportet eos, qui Apparatus ad hanc scientiam elucubrarunt , vel locos Theologicos pro dignitate versarunt ; qui veluti quidam apparatus ad sacram Theologiam sunt . Apparatus ad Positivam Theologiam Petri Annati omnium manibus teritur.
Tirocinium Theologicum Flanco lini ad id negotii attinet. P. Jo. Baptista Fautaeus Apparatum freVem ad Theologiam, di Ius Canonicum &c. Romae a Ru. 17Si. typis contignavit , & Cl. Alovlius Ant. Ver-neyus Apparatum ad Philosophiam, & Theologiam
duobus tomis contentum in 8. Romae evulgavit ann.I73l. Aureus porro liber de Locis Theologicis Mel -
ch. Cani nulli est obscurus. P. Petius Franc. Perius Abbas ord. s. Bened. congr. Vall. Umbr. in opere inscripto: Theologiae Dogmaticae principia naturalia geometrica methodo exposita, ad demo nil randam ex Iernam fidei certitudinem, atque in fallibilitatem Romanae ecclesiae in fide, & moribus ordinata , id est ita lom. II. sex libris complexus est quidquid ad Sacras Scripturas, Traditioneς , Concilia , Romanos Pontifices, ss. Patres, Humanam Hii loriam attineat. De Locis scripsit etiam perspicue, & accurate Juve niatu S. Verum Theologos, qui universam Theologiam pertractarunt, quis adnumerare potis eriti Pau cis dica F, Estium , Tournelium , Wit assum ,.BOu'catium, Du Plessium, Habertum, Juveni nium, Her me merium, Ham ς lium, Chignotium, Bellua itium, Charmesium, Abellium , F. Bernardum a Bononia
Capuccinum , Capallium , Genuensem quorum duum cl. virorum Theologicae Iniluationes, quum poli
417쪽
88 L. V. ART.RECTE RATIOCINANDI.
eorum mortem sint typis commenda tae, poterant
ne ullo Reipublicae Litteratiae detrimento in scrinde litescere , ac blattistineisque corrodi, publica 'luminime dignae ex ipsorum quoque parentum , Oeas in vulgus emittere neglexerunt, sententia Laurentium Bertium, nec non Buzium , qui Bertinum opus compendi secit, & adnotationibus, & dsertationibus auxit; quod quidem opuς tomo V. teipore postremo, sed ordine primo de Locis Theoloicis ornavit alter Theologus ex eadem familia Aug1tinensi; Auctorem dictionalii Theologiae ita lice rediti a P. Aquila Virginiano , & notis onusti . Vplura aveat, Du-Pinium adire poterit de studio Thologiae . Sed jam nihil est reliqui, patientissimector , nisi ut receptui canam , ac tibi dicam : Futere, di vale.