장음표시 사용
631쪽
Maνs gravior ἰμι paee Iatet. His artibus Romani totius orbis sese Dominos effecere.
de si earum aliquando obliti sunt, victorias sane perdim-ciles habuerunt. Adversus victorem eruentum ipsa se armat desperatio. b Una serius victis, nullam derare sautem.
Fuere nonnulli, qui impie magis. quam prudenter proma ori securitate Nationem hostilem penitus exstirpandam dicerent; ' uti fecerunt Romani, Carthaginem, Numantiam de Corinthum everina Claudiso vivit. tentes, aut cogendam, ut alio commigraret. Consilium inhumanum prorsus ac barbam. Alii extinguendam esse Nobilitatem , propugnacula erigenda , arma eripienda. Ve rum tyrannis ista apud Nationes serviles, non apud eas, quibus indoles est generosior. locum habere poterit. Consul
Cato, ut quibusdam Hispaniae populis ad fluvium Ib
rum emet tutior, arma iisdem sustulit; sed mox ea restituere oportui te tantopere enim ea re exasperati fuere , ut mutuis sese vulneribus conficerent. Infamem duxere vitam . quae instrumentis eareret, ad defendendum honorem te gloriam parandam necessariis.
ctoria uti noverat He eules , pelle ejusdem suos vestiens humeros , ut tanto cilius monstra alia edomaret. Sie prorsus unius victoriae spolia armant victorem . de potentiorem emciunt: atque
adeo victoriis suis uti debent Principes, ad vires suas deditione militum roborandas. de augendam Statuum suorum amplitudinem accessione u bium de castellorum, quae armis suis expusnaverint. Regna omnia initio fuerunt exigua , aequirendo postea de
ex causis, ex quibus bellum iustum est de licitum , part rum quoque detentio justa enfieitur ae licita. Spoliare , ut restituas , imprudens de sumptuost levitas est. Nullum se
aecipere benefieIum exist mat, qui hodie recipit, quod
heri bello eruento ereptum ei fuerat. Arbitrantur Principes, xestitutione pacem se posse emere . Ze hellum sibi acee sunt. Quod occuparunt, sommidabiles eos reddit, quod restituunt. contemptibiles ,
quia plerique animi vilitatem interpretantur. de si postea poenitudine ducti, aut lacessiti
illud recuperare contendunt, ingentes experiuntur dissicultates. Vallem Telinam Μ
aestas sua s ut invidiam ominnem de bellum effugeret insedis Apostolicae arbitrium consignaverat, qua deinde
venit, Ze tota Italia armorum tumultu conturbata suit. D tentione eorum, quae Occupata
632쪽
pata fuerunt. e astigatur teme ritas , di firmatur potentia , velut pignoribus quibusdam . ad obtinendam paeem , ubi
necessitas postulaverit. Tempus ipsum & oeeasio erudient Principes. quibus in easibus retinere , aut restituere oporteat , ad evitanda majora incommoda & pericula, ouae a prudentia tamen, non ab ambitione aestimanda sunt, euoiug eoeea eupiditas iis saepe mediis , quibus Status dilata
re cogitabat, eosdem imminuit.
g. Solent Principes paeis tempore facile loca quaedam munitiora a suis manibus dimittere , quod ingruente postea bello sed serius depi rant. Necessitas Praesens pia teritam
633쪽
teritam aeeusat liberalitatem. Nulla potentia tantum de se ipsa confidat, ut se non omnibus istis pro defensione sua indigere eκistimet. Non un- sue, suos aquila exuit. de si id
avium solet ludibrium: neque enim illam ut Reginam Venerantur , ob eius forte pulchritudinem , siquidem Pavo longe est elegantior , sed propter unguium robur. Maiori inveneratione , magisque seeura solet hodie in Italia auctoritas suae Majestatis , si conservasset Statum Senensem,pra fidium urbis Placentiae, simialiumque locorum , quae aliΟ-rum arbitrio tradidit, ne restitutio quidem Stat alicuius fieri deber, si cum notabili alterius detrimento con iuncta ea suerit. F. Non minoris ineomm di est . bellum neere alteri,ae segniter armis uti. Ista corripere ad intentandos solum ictus. periculosum certamen est. Eductus a vagina gladius,nisi sanguine tingatur.
cum rubore in . eadem reconditur. Si hostem non feriat, in honorem proprium desaevit. Ignis instrumentum est belli.)ui eum in manu sua suspenum tenuerit, ab eodem consumetur. Nisi eκercitus in hostili sustentetur solo, agros Proprios atq; una semetiplum pessundat. Refrigescit & languet virtus , si occasiones deis sint, in quibus sese exserat. α spolia . quibus inflammmtur Ita vocula exercitum suum in hostili terra hospitari
Noluit , a in prada ad virtutem incenderetur. David extra Rogni sui fines hostibus suis
Philisthaeis b ivit obviam ς de
Ioas Rex Isael venientem adversus se Amasiam Regem Iudae intra su intit Regni limites agoressus est , & c cecidit. Bellum domi suae diu ferre nequeunt subditi amicos pariter ae hostes sustentandor crescunt enim suinptus : deficiunt media , & augenturericula. Quod si id fiat, ne ostis amplius irritetur, & ut tanto facilius ejus mitigetur
animus,imprudens plane consilium est : neque enim hostimani seste blandiri oportet. Si
conquiescunt arma, non benignitatem de clementiam interpretatur , sed animi vecordiam, de spreta auctoritate .
etiam potentissimi quique indiserimen veniunt. Cato Regi Hispaniarum Catholico stetit
clementia, qua erga Carolum Sabaudiae Dueem usus fuit. Bellum hic susceperat adve sus Ferdinandum Dueem Mantuanum, iuris antiquitus in Moniserratum obtenti viridieandi caussa; Rex vero Philippus Tettius minime eo fultum ratus, ut pendente apud Caesarem lite . armis illa decideretur controversia , di Principum duorum conte tione Italiae totius pis turba
retur, movit eu exercitu conmtra dictum Sabaudiae Ducem de urbem Asti obsidione ei
quod factu facillimii fuisset I
634쪽
Dirib.97. SYMB. Ptem ad pacem adduceret, id quod reipsa obtinuit. E quariegis moderatione majores deinde sumpsit animos , di
arma corripuit, aliud suseitans bellum magis sumptuosum , quam illud prius. Unde fa-αum , ut sua Majesta, urbem Vercelli obsideret, quam tamen occupatam mox restituit; cumque sua Duel consilia feliciter succederent, inito A- venione cum Francis & Venetis isdere , tertium Italiae quietem perturbavit. Quae bella omnia facile evitati potui si sent, si mox in primo dimisia set, quod Hispaniae arma praetendebant , etiamsi vel Status
sui partem perdere debuisset. Qui semel potentiae majori
opponere sele ausus fuerit , amicus non erit, nisi spoliatum exutumque se viderit rita Vocula ajebat ad tumultua te, Legiones, cum eas contra rebelles quasdam Franciae Provincias a incitaret. Principes non ideo timentur, aut inveneratione sunt , quod ferire possint, sed quod ferire norint. Nemo eu invadit temere, qui contra vieissim audet aliquid. omnia fere bella ex eo nas,cuntur fonte.quia qui impetitur , aut negligentior est , aut timidior. Non grave adit discrimen, qui adversus Prine ire Pacis amantem arma corripit rquicquid enim evenerit, semper illa fiui poterit. Eam ob rem immutanda videntur in Italia Hispanorum Principia; quae communiter animis imprimunt , suam scilicet Maj statem adeo pacis amicam eia
se , ut quovis etiam pretio eam mercari parata sit. Illud equidem refert plurimum , si norint Principe,, Maiestatem suam sinceram semper cum illis & mutuam culturam amicitiam , suis etiam armi, pro
eorundem conservatione deinfensioneque deceItati iram, nec
quicquam intermissuram diligentiae , quod ad Provinci rum illarum tranquillitatem possit conducere : sed & istud scire oportet , quod, s quis inique ejus se auctoritati opposuerit, aut contra eandem conjurarit, causamque dederit belli damnis ac sumptibu ,,vicissim Majesta, sua sati,factionem ab eo repetitura sit, retinendo ea , quae armis occupa
verit. Ecquod Iustitiae tribunal ad praestandos sumptus non condemnat eum, qui sine caussa litem intentat alteri Quis gladii sui vires non experietur in potente aliquo Pi in
cipe , si absque suo damno id facere poterit ts. Obtenta aliqua victoria spolia inter milites dispertiri debent, & peculiares de seiri honores iis , qui sortes se destrenuos prae aliis gessere in
poelio, ut remunerata hoc modo virtus ad majora in flammetur facinora, & aliis exemplo sit. In eum finem Romani varias excogitarunt Coronas , torques , O ationes re triumphos. Saul post dein victos Amalecitas arcum
triumphalem sibimet b rexit. Neque vivis solum honores isti de eerni debent, sed iis etiam, qui fortiter in proelio occubueIunt ,
635쪽
e tua que suecessoribus , quia vita tua & sanguine victoriam
Peperere. Magna obsequia Reipublicae praestita compensari aliter nequeunt , quam memoria aliqua aeterna ; uti compensata fuere bene meritaxonathae, cui erectum fuitae sepulchrum , quod ad multa saecula perduravit. Animus, qui immortalem se videt, facile contemnit pericula, ut &factorum suorum memoria immortalis sit. Propterea olim h apud Hispanas bellisosam Gente
ses interemisset. a D statuis sepsem raramidM ,
I. Cum vero Deus victoriarum supremus sit arbiter. illi inprimis eas in acceptis referre debemus, eundemque obligare ad plures Porro Iargiendas . non agendis istum
ratili re sacrificiis . sed spo-
iis etiam de oblationibus et uti fecerunt Israelitae post s Iutam Bethuliae obsidionem,& caesos e Assyrios et sicut de Iosue post reportata ab Haitis victoriam , hostias pacificas d offerens , qua in re eximie semprr liberales fuere Hispaniae Reges, quorum Pietatem benignissimus Deus praesenti hae Monarchia remuneratus est. e omnis popuIua post et Moria
Vltis in rebus bellum igni est simile . non solum . quia natura ejus est de struere , verum etiam , qRia materie eadem , qua nutritur,
si nimia ea sit, opprimi solet, de extingui. Bellum arma su Dentant, sed si superiora ea
sint, restinguunt illud, aut certe in ptaem commutant. Quare qui hane obtinere voluerit, illorum uti debet robore et nulla enim pax decens, aut bonis eum conditionibus fi
ri potest , nisi concludatur firmeturque sub clypeo. Is hoc muniri oportet brachiss . quod manum porrexerit i ut in praesenti exhibetur Sym
eis olivam. Clodoveus binas sibi optabat manus dexteras runam armatam , qua Alarico resisteret; inermem alteram, quam pacis firmandae causa Theodorico, qui inter utrumque se interponebat, posseφporrigere. Ad bellum sequeae pacem parata sint oportet Principis brachia. Non put hat Clodoveus hanc consequi se posse, si manum dexteram inermem ostenderet, &alteram armis insti uctam non haberet. Istud Graeci peculiari significabant hieroglyphie. viri alicujus una manu h
Ram . altera caduceum t nentis. Negotiatio pacis per caduceum adumbrata recte sucin
636쪽
comminatio hastae eam codi mitetur. Cum Athenienses Eumolphus armis infestaret praecedebat supremus eorum Dux, caduceum manu praes rem , pone sequebatur Iuven tuS armata, ut tam ad pacem,
quam ad bellum paratum se ostenderet. Rhodiis aliquan.
tionem adornantibus, quidam tres ramoS manu tenen, Legati latus stipabat, eandem animi dispositionem iisdem imnuens ; quo allusisse videtur Virgilius cum dixit:
637쪽
omnig armorum cura deponenda est r nam a in vili σνesvit osque nunqκ- solida fides Mescit. Vno eodemque die ad Casalum laepius fidem dedisse fregisseque Franco, vidi mus, de abitio, fuisse benignitate , qua Marchio de Sancta Cruee insignem victoriae gloriam . quam situs melior, di majores copiae certo illi pollieebantur, declinavit, ut P
eem Italiae redderet. s. In tractanda pace non minus animi libertate opus est, ae in bello suscipiendo gerendoque. Qui in illiusmodi re ctatibus nimium suae studuerit existimationi, & ho mcalamo non secus atque armis superare voluerit, is scintillas sub cineribus reliquit abditas, unde majoris belli orietur in-eendium. Paces illae, quascuNumantinis fecere Quintus Pomprius, di postea Consul
Mancinus. essectu caruerurithoe solo nomine,quod auctoritati de honori Romanaen eleub. haud parum derogarent. Pactiones ad urbem Asti inter Carolum Emmanuele Saba diae Ducem , &Narchionem de H inmola initae, mox ruptae fuerunt propter articulum e dem tempore eκarmandi mi- Iitem , eontra suae Μajestatis existimationem, ad quam tu hae illae, & novitates Ducis pertinere videbantur Pax s cura esse non potest si nimium inaequalis , ut. Rogatus alizando a Senatu Romano
rivernas quidam , quomodo Pacem cives ejus servaturi es.
sent; respondit: e Si Mnam δε- deritas. O fidam, O perpetuam: si
malam ratid diuturnam habebitis. Nee credideris Mirum populsi, aist hominem denique in ea conditione, ius eam paeniteat, diutius qtiam neeesse sit manserum.
utriq; conveniens Nerit, clau- . dicabit transactio. Qui in ea suomasis studet commodo , infirmiorem eam reddit, &facile disiumpit postea.
I. Accepta aliqua clade aut damno, non illico pax facie da est, ubi occasio adhue m fit Statum in melius commutandi :oppresso enim bene esse non poterit. Eam ob caussam post amissum Torense proeliu minime opportunum videbatur Alphonis Lusitaniae Regi, ut cum Ferdinando Rege C tholieo de pace transgeret. Infirma pax est , quam mina
aut vis extorsere r nam honor de libertas nunsum adversus illam machinari desinunt. s . Pacis tractatus non mira
res doli & stratagemata comitari solent, atque ipsummet bellum , d ut videre licuit in iis,quos finxit Rhadaminus . - de Mithridate interimeret: s lent enim simuIariter introd ei eo fine, ut interim actiones& consilia hostis explorentur, ut tempus suppatat ad erigenda propugnacula, ad obtinendas suppetias militares,& iam dera sancienda. ut hostiles vi res consumantuta uniti invice separentur . di spe pacis vigilantia aliorum languescat a que industria; interdum etiam pax omnino concluditur, ut novae postea reparemur vires. in
638쪽
induciarum sit loco aut armistitit . ut ubi placuerit , arma resumi deinde possint, aut be li sedes transferri alio; quemadmodum fecere Franci . qui eo solo animo pacem Μonlonensem pacti sunt, ut impeterent armis Gei maniam,& ali-hi vallem Telinam invaderent. Similiter pax Ratisbonensis alium finem non ha-huit , quam exarmandi Caesorem: nam dum eam firmabant Franci, aliam contra eundem eum Corona Sueci ea moliebantur unionem , soli quippe tres menses inter hoc foedus di illam pacem intercurre rant. In ejusmodi casibus a pace suspecta tutius bellum est nam pax ista non est , pax. . Paces perpetuae esse debent : quales fuerunt omnes illae, quas Deus e fecit. Ideo Scriptura sacra tractatus hujusmodi vocat Pacta salis, isthoe loquendi genere diutum
dinnuens. Prineeps,qui pacem serio amat , di stabilire cogitat , etiam posteros suos ad eandem obstringero non vexetur. Pax brevis ad nihil proindest aliud , quam ut coacerventur ligna , quibus bellum incendatur. Eadem incommoda induciae paveorum annotuse eum adferunt: solum enim iras tantisper suspendunt, &spatium dant enses interim
a Es paruam pactum meum m εν me rete intre femeae suum , lose ingeno attonibus suis , imuere semin
acuendi & lanceas. Earum remedio Praustribuntur paula tim injustae usurpationes , de redditur postea pax dissicilior r aegre eni m restituitur ,ru d longo tempore possetium fuit. Non reddidere Ε ropae quietem induciae decem annorum inter Carolum vImperatorem, & Franciscum Franciae Regem factae ; e uti agnovit Paulus III Ponti sex. s. Verum quando pax see ra est, firrria de honesta , nul lum prudentius consilium . quam eandem amplecti ,quantumvis victritia arma sint. me magni 'erentur progressus rvarii enim sunt belli eventu
deteriores degenerant. Qu tie, pacem rogavit . qui ante rogatus suerat e s Melior tutiorque est certa pax is quam spera victoria I illa in nostra , hae in Dei manu est . de licet Sabinus dixerit: g parem O concενἀiam
victis titilla , viatoribus tantum
pAlchra esse , solet tamen pax etiam victori prodesse . quia eam facere potest honesti rem , & pcogresus iam factos Rabilire. Nullum tempus pro Pace commodius , quam post triumphatum in bello h Rem. Iisdem aliisque de caus.ss smul ae Carthagine de Cannensi victoria fama percrebuit , suasit senatui misnon . ut Pacem eum Roma
nis componerent; quod quia ab aliis neglectum , legeS p stea & conditiones , quas dare iis voluit Scipio , admi tere coacti sunt.In ipso arma rum furore , quando Marse Inhu . Indict. Conc. Trid.
639쪽
dubius est & ancep qui se pagis ostendit cupidum , imbe-eillum se fatetur, &hosti animum addit. Qui illam tune
prensat, minime obtinet. Virtus de generosae mentis fortitudo essicacius eam suadent. Princeps pacem aestimet, il- Iius tamen caussa nee injustitiam ullam committat, nec indigna toleret. Pacem cum
vieino , si viribus ille superior
POrtus quietem non aestimat, qui tempestatem e Pertus non fuit. Nec paciS agnoscit flulcedinem , qui belli amaritudinem non gustavit. Vbi subiugata suerit, tum primmum rite agnoscitur ista bellua,vitae inimica. In eam convenit illud Samsonis aenigma de L one oleisci , in cujus deinde ore apes favos suos fi concinnabant; confecto enim bello, pax emendi vendendiq;
commercia restituit, manum aratro admovet, exercet artes, unde rerum ubertas & am uentia oritur, ex hac vero divitiae & opes, sine metu omni manuS vagari incipiunt. Est itaque pax . Itala d teste , eu-Huius bonorum omnium , quae Deus mortalibus largitur, uti bellum malorum omnium maκimum. Idcirco AEgyptii, ut pacem symbolice repraesentarent, Plutonem puerum depingebant, divitiarum Piae -
tetra ea esse non a potest Continere se nescit ambitio , ubi
spes fuerit aliquid adipi scendi:
nec ei deerunt modestiae &iustitiae o nomina, qui Status suos augere, & ad Μonarchigre ducere cogitat;nam qui ramilla potitur, hoc agit solum, ut sua fruatur amplitudine, absq; eo, quod aut invadat alienam, aut contra ea aliquid moliatur
sdem , lauro rosisque e rona tum, ad significancias selieit tes , quaS una secum adfert. Pulchritudinem apua eundem Isaiam eam Deus appellat,
quod in illa tanquam inter flores populus suus conqui
tutus e sit. Etiam res inanimae pace laetantur. Quam laeti re fertiles apparent agri , quos illa excolit i Quam bellae urbes, quas exornavit ditavitque illius tranquiIlitas; contra, quam Vastae regiones , quas belli furor pertransiit urbes. Castellaque Germaniae vix amplius iri luis noscuntur cineribus , Burgundia viri dem fiontis suae genero ste ea sariem tinctam sanguine Zeambustas vestes , ante spe ei sal contuetur , seipiamnunc admirans. Mullus Naturae hostis msor ac bellum. Qui rerum omnium
640쪽
conditarum primus auctor serum est oeci re , quam perire. fuit, fuit & pacis. In hujus In bello parentes suos sepe in amplexum ruit a justitia. Me- iiunt filios, turbato mortalit tuunt, recondunt sese, & filent iis ordine ; pacis vero tenipo- leges , ubi arma tonspiciunt. re, filii parentes tumulo infe- Eo nomine enculat se Marius, runt. G In paae ea sa, O merita quod durante bello quaedam ste tanture tibi bellum ingruat.i in Patriae Leges commisisset, noeentes ae noxii eadunt. dictitans ob armorum strepi- In pace Nobilitas a plebe di tum eas se audire nequivisse. eernitur, in bello confunduo- In bello, di aque apu/ bonos mi. tur inter se, ubi imbecillior p