장음표시 사용
611쪽
bus: & sieut nemini Catholia eo lieitum est Occidere, aut odisse Haereticum, ita neque fallere . aut datam ei fidem frangere. Idcirco Iosua a Gaiahaonitis idem servavit, quod
Deo tantopere placuit, ut victoliae adversus hostes con cedendae caussa ipsum etiam caelestium orbium naturalium ordinem interturbare voluerit, obediendo voci Iosuae, Aesstendo Solem in coeli meridio . ut hostium caedem tanto melius posset prosequi. &
pacti obligationem , adimplere , & quia trecentis annis post Saul foedus istud viol vit , punivit DeuS Davidente fame triennali., Sitiis itaque Mi m medio eσli .
e Facta est quaque famet iis diebus
qiiincctiali constitutus, examen esti lancium librae, lueem siuam quaquaversum spargit tanta eum iustitiae a quitate , ut dies noctesque aequales faciat; non absique omni tamen resipeetia ad Σonas
viciniores, suoque imperio magis subjectas, quibus maiorem vim lucis impertit, iis praesertim elimatibus de pa-a allelis , qui ab eo absunt propius ι & si quae forte Provincia ealoris intemperiem experiatur sub Eona torrida, ipse ejus situs in caussa est , non radii solares, quippe qui eodem tempore aliis eiusdem zonae partibus benignissimos sese exhibent. Quod itaque sol in linea AEquinoctiali efficit, tam illustri coeli parte , ut non nemo existimet,
Deum optimum Maximum suam in ea fixisse sedem si tamen eius immensitas ullo erato loco definiri potest. ι
Idem illud in orbe hoe inferiori operatur Tiara Pontifi-eia, quae ex Romana urbe ve-
Iut fixo quodam aequinoctio divinae suae lucis radias univem sas Mundi Provincias collustrat. Sol, inquam, est in his inferioribus olbibus , cui vis lucis vicaria aeterni illius Solis j ustitiae eommunicata fuit, ut ejusdem beneficio res omnes sacrae veras suas nanciscantur formas, absque eo quod a vana aliqua opinionum impiarum umbra in dubium vocari possint. Nulla tam polis propi qua est Regio . quo nequie quam obstantibus frigoribus& tenebris ignorantiae, splendores illius non penetraverint. Tiara ista lapis Lydius est, ad
auri argentique illarum probitas expenditure in illa tanquam in fusorio calice ab aliis spuriis segregantur metallis rsmo illius monetarici Tnis
consignatae verum suum pretium
612쪽
tium valoremque inviolatum petinent. Eam ob rem Ra- mirus Aragoniae Rex. aliique complures ultro Eccle-sae Feudatarii esse volu runt , tanquam qui honori &felieitati sibi ducerent; quod Coronae suae tributo penderido essent obnoxiae. Eae vero , quae ad lapidem istum
ri deriectant. plumbeae lanTre stanneas, quas tempuS mo dicum atterit, eonsumitque Madeo ut vix ad quintam usque enerationem l quemadmo-um frequenti experientia eompertum fuit perveniant. Vna eum Principum magnificentia dignitas etiam &litudo eorum temporalis
613쪽
phetam a olim praedicta, quae suo dein robore spiritualem quoque armavit gladium , ut Regnorum in orbe Christiano hilanx esse potuerit , &supremum eorundem tenere arbitrium. Atque his ipsis mediis potentiam suam con servare Rudent Pontifices ,
paterno illo suo affectu & benignitate Principes sibi reddendo benevolos. Imperium eorum voluntarium en , in animos videlicet, apud quos ratio locum habet potius, quam vix aut coactio. modsi haec aliquando immoder tior fuerit, effectus plane contrarios habuit : coeca enim
in praecem ruit. Dignitas pontificia inermis etiam, in-Riuctissimis exercitibus validior est. Oecuisus Leonis Papae in habitu Pontifieio
tantum terrorem iricussit Attilae . ut pedem referret , &susceptam Romanae urbis v Itandae cogitationem deponeret : si armis id attentasset, neutiquam fregisset animum hominis illius barbari. Vnitus Pastoris sibilus , unica pedi , aut fundae correctio ex amore intentata, pluS mia
sunt, quam duri etiam stices. Rebellis fieret ovicula , si ex rigore agi cum illa oporteret : etsi enim Fidelium pietas dignitatem Pontificiam dotavit viribus , id tamen pro majori ejus securitate famam est potius, quam ut iis uteretur, nisi ad consis vandam Religionem Catho-
licam , & universale bonum Ecclesiae ita opus esse videretur. Quando vero spreta isthae considi ratione accidit aliter, & Tiara mutatur in Galeam, non agnoscit illam ultra reverentia , immo ferire audet, non secus ae si
foret temporalis; & si niti voluerit rationibus politicis , aestimabitur pro diademate Principis politici, non sum- mi Pontificis , cuius imperium spirituali auctoritato sustentatur. Ossicium ejus pastorale non belli est , sed pacis : pedum obtusum superne
incurvatum , ut conducat: non acutum, ut saucietab Sisirimus Pontifex Summus se
etronibns , quae bellorum seminper sunt incentiva. ebnox sesse debet r nam illud in summo sacerdote etiam eminea Gentilitas exposcebat. Splendor virtutum , quae in
eo elucent, animos magis feriunt, quam ensis in corpo ra laeviat. Pius auctoritas valet , quam arma , ad comp
nendas Principum lites r hi enim , si videant , eum suo
TO , a passionibus, affectibus& artibus politicis libeto, iura dc arma sua ad illius pedes ultro deponunt. Eserti id sunt Pontifices plurimi, qui
communes omnium Patre S, non neutrales sese gesserunt.
Qui uni alicui adhaeret, se se trahit alteri, & qui nec hujus est , nee illiu, , nullius est ;Pontifices vero omnium em
debenL: id quod in lege vel ri indicabant ejus vestimenta . Mae, Tac. 1 3. Aa d
614쪽
quae singulari contexta artificio totum terrarum orbema exhibebant NeutralitaS crudelitatis senus quoddam est , tum praelertim Sum alienarum Calamitatum non nisi otiosa spectatrix est. Si contendentibus inter se filiis pater immotus cons steret , merito illi imputaretur, si alter ab altero damnum acciperet:opor tet, ut nunc amore , nunc
severitate eos ab invicem distrahat , ponendo se intereo, medium, de si opus fumrit, unius etiam caussae patrocinetur. ut alter ad aequam
compositionem adduci possit. Eodem quoque modo , si paternas Pontificis admonitiones audire noἰuerint Principes, si reverentiam sacrosa ctae ejus auctoritati debitam eritiantι nec ulla spes supersitiem inter se conciliari posse , perutile fore videtur, si steterit pro parte magis aequa, de suos reflexerit oculos in tranquillitatem piablicam, dc exaltationem Religionis atque Ecclesiar, eique opem tulerit, donec alter ad aequitatem traducatulle qui enim tam hujus, quam illium caussam approbat, utrique cooperari cenisbitur. atque in Italia magis , quam in ulla alia olbis parte illa Pontificum advigilantia opus est : nam si suum erga Francos a flectum ita apei te ferriet
illorum de favorem certo sperate habeant, in ipsam quoque Italiam arma sua inferre audebunt. Et movit ea consideratio nonnullos Pontifices, ut Hisipaniae magis sese
addi ctos faventesque exhiberent , ad Franciarn nimirum tanto melius cohibendam ,
aliqua specie boni, aut affectu , aut utilitate propria de cautionis illius immemor secularibus annis usius fuit, de ab exteris poposcit auxilia , magnis in Italia motibus a tam dedit : uti memorant Histori ei in vitis , urbani Quarti qui Carolum Provinciae Phocaeensis de Andium Comitem contra Man-sredum e utriusque Sicili. Regem in subsidium evoc
vit ; Nicolai Tertii , qui potentiae Regis Caroli stimulatatus invidia . imploravit opem Petri Regis Aragonii: Nicolai I U. qui cum Alphonis
Rege Aragonio adversu, Reis gem Iacobum foedus iniit :Bonifacit Octavi. qui Iaco bum Aragoniae Regem laces sivit, de h Carolo Ualoesio Andium Comite contra Frideri cum Siciliae Regem petiit suppetias : Eugenii Quarti,qui Anaiensein fovit factionem adversus Alphon sium Regem
qui Philippum Valoesium advocavit in auxilium contra Dynastam Procomitem Μediolanensem : Leonis Decimi, de Clementis Septimi,qui eum Francisco Galliae Rege sardus pepigere adversus Cain
rotum Quintum Imperato rum, ut Hispanos Italia ejicerent. Incommodum istud ex eo oritur , quod tantum Sedis,
Apostolicae pondus sit , ut lancem . in quam conjecta fuerit, necesse sit plurimum
615쪽
deprimi. Moverit tarte ad ista memoratos Pontifices aliqua honi species, in aliquibus tamen intentioni eorundem minime respondit effectas. verum sicut Pontificii muneris est omnem adhibere
curam , ut in quiete ae tramquillitate consei ventur Principes . ita hi vicissim debenti tametsi nullum esses divinum praeceptum , uti revera
oculos, Heliotropii ad instar, in Sole isto Tiarae Pontificiae, qui semper lucet, & nunquam oceidit. in ejusque obedientia & tutela permanere. aEam ob caussam filio suo serdinando Regi Neapolitano praecepit Alpnonsus Quintus Rex Aragonius fato ram concessurus. auctoritate sedis Apostolicae de Pontifieum gratia nihil potius duceret,
caveretque eos offendere , tametsi austissimam habere caussam videretur. Impietas aut imprudentia gloriari so- ent , s suam adversus Pontifices tueri possint gravitatem. Iis sese submittere non vilitas animi est, sed religio ;non auctoritatis jactura, sed
. honor. venerationes a maximis etiam Principibus eum summa demissione iis eκhibitae , pia sunt magnanimitas, quae erudiunt alios ; ut norint quantus rebus sacris habendus sit honos. Non illae infamiam pariunt , sed in-sgnem potius apud omnes. Idem , ut nemo quisquam ahimi abjectionem Interpretari audeat. b Ita Constantino Imperatori nemo vertit
eoncilio locum humilem occuparet , uti e nec Regi IE- cae . cum in alio sacrotum raesulum conventa Toleti celebrato in terram sese pro sterneret. Oppositiones conintra Pontifices nunquam e v to succedunt. Contentiones sunt, quae nunquam bonum sortiuntur exitum. Ecquis rationem Prinelpis temporalis a supremo Ecclesiae capite separare poterit ostensa, Mauctoritas saera , juncta sunt inter se , ω in unum quasi coeunt. Quanto illa est fra-Vior , tanto plus de dignit iis decoro detrahitur. Haec duplici armata gladio , contra maximam etiam potentiam se tuetur. In Regnis alienis obedientes habet L ditos , ubi vero bella his movere coeperit , refrigescit hominum pietas, & a conflicta
armorum ad librorum do nitur proelia, obedientia in dubium vocata; unde Pe turbata Religione immutantur dominatu, . re evertu tur Regna : horum enim fir mamentum in honore de reverentia Sacerdotii d consistit . quae cauta fuit . cur illud Nationes aliquae Regiae dignitati conjunxerInt. Valde igitur expedit, . Prin cipe, se suaque tam prudenter moderari, ut ne quam summis Pontificibus ostenta
istud , si debitum Sedi Apo-Rolicae cultum exhibeant:
s sancte inviolateque ejuΕ privilegia, immunitates de jura
616쪽
lura observent, sua item propria , si Pontificiis illis comeraria non sint, animo forti &constanti tueantur , neque in Iam regnis noxiam admittant novitatem , aut quae ad Spirituale tubditorum emolumenis tum non conducat. Cum Carolus Quintus Imperator L ronas accipiendae caussa in
Italiam ingrederetur, juSjurandum ab eo posti labant Legati Pontificii , ouπ pr
Reclesiae iitra facturum aliquid . ipse vero respondit, nihil se in iis immutaturum, nec attentaturum quicquam contra Imperii constitutiones: quod dicebat propter lauda , quae Ecclesia in Parmam ZePlacentiam obtendit. Fuit ea in re tam accuratus Rex Per dinandus Catholicus , ut excessisse propemodum videri
nequaquam permittendum, ut vel in minimo privilegiorum iurium fines transiliantur raram fixo semel pede , moNut possessio defenditur , &paullatim itur longius: cujus principiis si quis obstiterit, traviores inde motus evita-it. Ioannes Rex Aragonius
nunquam ratum habere vo-Iuit factum Sixti Quarti Pontificis : qui Episcopatum Ca
saraugustanum a Cardinali Ausiae DeΣpuchio contulerat, eo quod ab ipso Rege , ut erat id temporis moribus usurpatum , nominatus non esset.
are in bona & Cognatos Cardinalis grassatus , pei vicit tandem , ut is Pontificatu se abdicaret, quem deinde Rex
oLIT I C Α- cui iam pridem fuerat dest
natus. Eadem contentio paulo post de Turiasonensi Ecclesia orta fuit, eui cum qui dam supremus iudicii Praeses praeficeretur Episcopus , iussit
eum illico renuntiare Insulae; ni faceret, eum de cognatos ejus omnes E Regnis suis ejectum iri minitabatur. Idem postea fecit Ioannis Filius Rex Ferdinandus in Conchensi Pontificatu cum Raphael e Galeotto , quem si x tus Pontifex ejus propinquus illi Eeelesiae dederat Praesuin lem : indignatus enim Rex , in hominem eXtraneum, Aeabsque nominatione, dignitatem illam collatam, Hispanos omnes Roma jussic egredi . statuitque ea super re, & alias ob caussas Concilium cogere. Cumque deinde Pontifex Legatum missilet, & hic in Hispaniam ingressus esset, reve ti eum Rex jussit, graviter conquestus, non tractari se a summo Pontifice , pro eo ac obediens Ecclesiae Filiu, mereretur, vehementerque miratus . Lesatum negotium
istud in se suscepisse. At ille
Regis judicio acquiescere . qua cum conditione, & bonis Cardinalis Hispaniae obsequiis
admissus fuit, omnisque controveisia composita. Verum gravis caussa sit oportet, aut naturalis defensio , ut ejusmodi usurpentur media ; dign. mquoque paterno Pontificum amore se minime iis ansam dare. sed benignitati semper studere , ad conservandam mutuam cum Principibus amici
617쪽
manu sua portet gladium, spiritualem nimirum cla saecul rem , hic tamen per ipsos Im- PeratoreS & Rese, , tanquam protectores defensoresque E clesiae executioni mandari de-het. a Onde eonvκne i vel baiunt Regis Alphon si Sapien
ma est. se Facile equidem ci edo , solis eam rem cordi esse omnibus ii, , quotquot in suprema illa sede Deus collocavit , sed perturbant curam istam interdum aulici Romani, quorum
a Aui. Neb. hist. Hisp. c. in .
quorum sese Isthmu, tuetur, tanquam utriusque arbiter, non uni magis adhaerens. qua alteri ; unde fir, ut quod mare unum illi adimit, restituat alterum , & pugna utriusque a que potentis integer consere tur. Etenim si unius fluetiis nimium intumescerent , &totam inundatent teream, temiae delerent dominium , de Isthmus esse di sineret. I Rhaee inter duas grandes potentias quasi neutralitas Petrum Asa-rram diu feliciter conservavit in Statu suo Albarracinensi ,δ in Castellae de Aragoniae confinibus sto r quilibet e-ώ MM. hla. Hisp. i. 11. ει νεοDmb. 9eis unicum studium est , discordiarum spalgere semina. Suscitat illas etiam Ministrorum quorundam ambitio . qui in summotum Pontificum gratiam insinuare se student, de praecipua mereri munia , cum illa a Principibus indepe dentia . immo & animi aversione ; varias eXcogitando rvtiones ad denegandas gratias,qum petunt, re omnem captando occasionem offende di illorum Legatos; atque ut forti videantur esse animo,
violenta suggerunt consilia quo fit, ut bona illa Pontifice, inter & Principes amicitia intepescat, non absque insigni Reipublicae Christianae detrimento , dc refrigescat in venis illius pietas . ob defeetiam a mori, , qui arteriae instar eas fovet , calentesque conseIVat.
nim istorum Regum cavebat sollicite . ne ille ab alteI o Primeretur , qua mutua interutrumque aemulatione Status ille libet talem tuam retinuit integram . Atque ex eo intelligere possent Allobrogum Duce&, quantum ad ipsorum securitatem intei fit, si cominmunes se amicos ambabus Coronis Hisbaniae de Franeiae Praebeant, serventque in sua potestate ea propugnacula, quae ingressum per Alpes in Italiam prohibere possunt; siquidem ea in re eorum amplitudo , conservatio, & am citiae necessita, eonsistit, pro pterea quod Coronae utrius.
que intersit quam plurimum , DID. SAAVEDRIE
618쪽
Dmb. SYM L. POLITICA... ne illi ab alterutra bonis suIs merum vi statibus illorumgκuantur. Hinc toties Hi dominari contenderet , re ni Duci Carolo Emmanueli praesertim Colona Francica rvenerunt subsidio . armisque haec enim , si Hispanos Italia recuperarunt, quae a Francis ejiceret, tam fieret potens occupata fuerant. Tune so- lextenso iam suo dominatu Iia expediret Ducibus, com- ab entimis oceani finibus utarnunt isti renuntiare amici- que ad terminos maris Mediatiae , di uni certae coronas sese terranei per Calabriamin ut
619쪽
dem iii statibus necesse so-ret, aut eos coetonae Francicae
unir aut subjectionem & servitutem subire intolerabilem; quam deinde universa etiam experiretur Italia, absque ulla spe seipsam in libertatem ithium vindicandi; Hispaniae vero dissicile admodum foret, deperdita recuperare, de adaequalitatem vires reducere. Propterea quod tam longe absit in Italia. Periculum istud magna cum prudentia expendit Respublica Veneta , cum crescente Caroli vIII. Franciae Regis potentia in Italia , novam foederatorum decrevit unionem, quam sanctissimam appellabant. Atque ex eo tempore moliri coepit Providentia divina securitatem & conservationem Sedis Apostolicae
'urearum opprimeretur rannide, aut haeresbus infice retur, quae in Germania nasciturae essent, provexit ultra
ipsas etiam Alpes magnitudinem Domus Austriacae, atque in Regno Neapolitano . Siciliae , de Ducatu Mediolanensin .ibilivit Monarchiam Hispanicam , ut Italia undique a Principibus Catholi eis deis di posset. Vt vero etiam Hispaniae potentia intra suos
contineretur terminos , & j xibus successioni, , laudorum
vel , aemulum illi dedit Franciae Regem , ut pro sua Conservatione neceue haberet subditorum s b. conciliare a morem ae benevolentiam; α-alios aestimare Prine ipes omlervando in illis rustitiam, in ter bos pacem.. nulla belli da tis occasione , utpote quod ,
ra & arbitrium potentis Pri ei pis in diserimen adducit. s. Istud beneficium, quod Italia a potentia accipit Hispani ea nonnulli servitutem existimant , cum praecipuum potius quietis, libertatis , de Religionis in illa momentumst. Et rot ex eo nascitur, quod
utilitatem. ejus rei non satis agnoscant. Qui navigandi artem ignorat, de imam navem saburra aut lapidibus impletam videt, periculum inde ei dem creari putat. At qui prudentius istud confiderat facile agnoscit, absque eausmodi pondere navem inter undas diu salvam confistere non posse. Hoc utriusque Colonae aequilibrium pro communi subdi intorum utilitate expendisse videtur Nicephorus,cum in haec verba loquitur: a Marari mihi subit impervestigaἷ ilem Des sa
trinque subdatorum libertati tonsulatur , akr utνosque hebetes, di imbelles deliti sut neuter alterum tentare , ct epi. quod aiunt
eundem quoque finem separ vit inter se Providentia divina vires Regum Hispaniae de Franciae; interjiciendo altissimos Alpium muros, me vieinitas forte, aut aditus facilitas bellum accenderet, magisque
faveret Nationi Galli e si ea tam stequens portas illas h hereta Nicer
620쪽
beret apertas; quin & pro securitate maiori earundem claves Allobrogum Duci, Principi Italo , eoneredidit, qui cum Statibus suis inter Regem utrumqtie medius, eas aut clausas servaret, aut aper
tas , quoties necessitas boni publiei illud exigeret. Hanc Dei dispositionem agnovit Papa Clemens octavus . ω singulari cum prudentia esse-cit, ut status Salusanus in Allobrogum Ducis potestatem
deveniret. Ratio Status antiquissima ea fuit; eidem innitebatur Alphonsus Rex Nea- Politanus , eum Mediolanensi Duei suaderet, ne civitatem
nilo. ajebat, Franei Italiae bono pede in Italiam inferre coingitant, sed ut suae eam ditioni Iubjiciant, prout in Genuensi expeditione tentari emptum. Hujus consilii vim minime assecutus fuit Princeps ille Ita- Ius, qui moderno Franciae Regi auctor fuit.ut Pinnarolam occupando, pedem in Alpibus
malitia fuerit specie utilitatis . quam e Galloium vicinitate contra quascunque Hispanorum molitiones sperare po terat et nec conside lavit --men . solo metu futuri belli. quod nunquam forte eventurum erat, introduci aliud pro sens . dc omnino certum de Francis in Italiam admittendis I neque enim in una aliqua Provincia inter duas tam diversas oppositasque Nationes paκ conservari poterit; oecaliud inde Italis tore commodum , quam quod serpentem
pestilentissimo veneno inficeretur. Piarim quam quod Franei intra suos etiam limites'
consistente, ab altera Alpium parte, sati S praesto snt semper, ut vocati in Italiam possint
irruere, nec necesse sit eos habere tam vicinos , ut ille in Italiam ingressus ipsorum relinquatur arvi trio. Uemm etsi Franci tam modesti essent, M.
ab omni dominandi libidine 'alieni. ut illic se continerent, nec quicquam nisi implorati
ab aliis attentarent, quis dubitet tamen , longe eos extra protectionis limites tune do minandi oecasione abituros τuti reipsa experti sunt Ludo vicus S sortia , Castruetus Cain stroeani et aliique, qui illorum implorarunt auxilium, nullo alio fructu, quam quod iis aecideret sicut de hodie no nullis accidit in id quod Tre
centinis quondam evenisse memorat Tacitus . nimirum a quoties isti eaneordes agebant , sternebκtur Parthiss e ubi ver'
dissensere, dum sibi quasque eonir
amnios με dium vaeasant acri tus in partem , adversum omnes
vale'ebat. Quod si ista Francorum potentia Pinna rotam
ea lege fuisset introducta , ut in ipsus Italiae esset arbitrio eam aut in subsidium evoca re , aut e suis finibus rursum dimittere . ubi sic expedire visum fuerit, habuisset sane consilium istud politicam aliquam ratione & speciem E li boni publici: at nunc tempore minime opportuno eam intra ipsas Itali ae portas co itituere, ut pro libitu, quoties aut ambitio , aut levitas suaserit, eam ponit subingredi. A a 3 atqueta Tacit. lib. s. Raaia.