장음표시 사용
261쪽
et Prospercorde patris genitum creat et regit omnia verbum. Nec minus caesurarum inluendus est status, quae et ipsae sunt quattuor, penthemimeris, hephiliemimeris, cata triton trochaeon, bucolice tonae penthemimeris, ubi post duos pedes invenitur semipes qui versum dividat et partem terminet orationis, ut cum sua gentiles' hephthemimeris, ubi postri tres pedes invenitur syllaba, ut cum sua gentiles studeant'. dictae autem penthemimeris et hephthemimeris graece quasi semiquinaria et emiseptenaria, quia, cum per spondeos uni, haec quin lis syllabis, illa constat septem, et in hac quinta syllaba semipedem, in illa tenet septima locata triton trochaeon, ubi tertio loco invenitur trochaeus, non quod in medio versu esse possit trochaeus, sed sublata una de dactylo syllaba remanet trochaeus, ut grandisonis pompare modis ' bucolice tonae, ubi post quattuor pedes non aliquid remanet, ut semper principium, sceptrum iuge, gloria consor 15
Christus erat panis, Christus petra, Christus in undis. quae caesura inde nomen habet, quod in bucolicis saepius inveniatur. Item ubi post duos pedes superest syllaba, comma dicitur; ubi post
duos pedes nihil remanet, colon vocatur quae tamen nomina apud ora rutores indusserenter ponuntur, qui integram sententiam periodon appellani, partes autem eius cola et commata dicunt ut puta sustinetis enim, siquis vos in servitutem redigit colon est: siquis devorat colon est: siquis accipit colon est: siquis extollitur et cetera usque ad plenam sententiam cola sunt et commata plena autem sententia periodus est interpretatur autem colon membrum, comma incisio, periodus clausula sive circuitus.
DE SYNALIPHASynalipharum quoque commemoranda rati est, quia non itum suam ultima verbi syllaba vel particula syllabae videtur absumi, unde synalipha
graece dicitur quasi quodam saltu transmittens fit autem uobiis modis, ad quod, cum aliqua pars rationis aut in vocalem litteram aut in in consonantem desinit incipiente a vocali sequente parte rationis, illa quae sequitur pars orationis praecedentem vel litteram vocalem vel syllabam quae in in desierat sua vocali absumit. quod dico huius modi est,
Nec minus caesurarum 1 remanet trochaeus Victoν. de caesur. 24M, I
I Item ubi - 22 commata dicunt Pompei. 33, 2s uerbum L eorr. uerbo P 3 quae et ipsae eorr. qui et ipsi P 4 bucoli. ceptomo P bucoli cepto me F bucoliceptonem L, orr. tomen I 6 partem er- minet L partam terminat s parte interminat dicta LP a bucolicop-tomo P bucoli ceptamen F 18 gnopes is superest post duos pedes Oin F
262쪽
arta via est verae quae ducit ad atria vitae: scanditur enim 'la, artavi actylus, sive spondeus intercepta a syllatia per synalipham absumitur et particula syllabae, cum dicit idem Prospersum ite quae n agna adposuit sapientia mensa: scanditur enim tui, sumite dactylus, quaena spondeus, i ad post dactylus
absumpta parte syllabae per synalipham item pars syllabae quae in desierat synalipha intercipitur, cum dicit
nullus enim est insons sola formidine poenae, qui sanctum et iustum non amat imperium: i scanditur namque ita, nullus dactylus, nostin spondeus absorpta in persinalipham et item uisanc spondeus, tetii spondeus absumente Synalipha particulam syllabae m. item tota syllaba quae in in terminata est per synalipham interit, eum dicit
magnum praesidium est sacro libamine pasci, ra si cor participis crimina nulla premunt: scanditur namque sic, magnum spondeus, praesidi dactylus, Sisa spondeus intercepta um syllaba per synalipham quaecumque ergo verba in terminantur, nisi adpositione consonantis alicuius defendantur, synalipha inrumpente syllabam ulliniam aut perdunt semper aut minuunt, exceptor cum ab h littera sequens sermo inchoaverit tunc etenim in arbitrio poetarum est, utrum haec instar sortiorum consonantium synalipham arceat, an pro modo suae fragilitatis nihil valeat valuit namque in hoc, quia voluit poeta,
nomine Iohannem hunc tu vocitare mementora et
progenitum fulsisse ducem hoc caelitus astra. item nihil iuvit ad propellendam synalipham, quia poeta neglexit,
qui pereuntem hominem vetiti dulcedine poni. Sciendum autem quod numquam in eadem parte orationis media fieri Mi potest synalipha. verum si in medio verbo duae vocales conveni uiat, quarum prior sit longa potest illa quae sequitur priorem sacere revem de longa, si sic poeta voluerit auferendi autem landitus potestatem non ahet. est enim longa naturaliter in illo Paulini, ut ei tharis modulans unius verbere plectri:
ad atria ad tria idem item mons VP mensam L mensae desierat L P desinet cum dicitur I namque Onim in ullus est dactylus neest in spondeus absorpta mo P aborta in ii toti FP tum etius Q in m I namquo enim P I ni9i adpositioncm consonantis alicuius 1 nisi apositione corr. appositione I cuiuscumque consonantis a semper om L, . . FP rii sortium P 26 lucem eorr. ducem PT propellandam 29 sciendum est autem Pa habebit eorr. habet ra longa naturaliteri et superscripto longa P naturaliter longa
263쪽
est brevis licenter in illo Sedulii,
unius ob meritum cuncti periere minores.
item natura longa est in hoc Paulini, discutiebat ovans galea scutoque . id ei, licentia brevis in hoc Prosperi, delicias iam nunc promissi concipe regni virtute et si dei quod cupis esse tene. et hoc, ut supra retulimus, inter communes syllabas computatur ubi autem in metris prendo pro prehendo vel saecla legitur pro saecula vel aliquid huius modi, non est synalipha, sed syncope, quae species est metaplasmi,
quia non syllaba vel littera scripta scandendo aufertur, sed iam umquam scriberetur libertate poetica provisum est unde illum Maronis versiculum, nec tota tamen ille prior praeeunte carina, ita scandendum esse ratio probat, ut primo sit neci spondeus, deindeta tamen dactylus, illepri actylus orpraee dactylus adbreviata diphthongo propter vocalem quae sequitur, uni carina dactylus et spondeus, qui terminent quis enim audiat Victorinum docentem ut scandamus ente carina, facientes synalipham in media parte orationis, quod numquam secere priores sit autem synalipha in omni parte versus, etiam in extrema, ut Prospersed rerum lictori nullus non cognitus ordo est. sit et post versum synalipha, quae ad sequentis versus caput intendat, ut Paulinus quae decus omne operum perimebant improba foedaque obice prospectum caecantia.
sunt namque ultimi versus illius pedes, improba dactylus, foeda spondeus, at primi sequentis per synalipham, vobice dactylus, prospe pondeus. DE PISYNALIPHA VEL DIAERESI
Coniunctionem etiam solutionemque syllabartim, quam Graeci episynalipham et diaeresim vocant, ubi necesse est, licitam scire metricum decet, 29 Coniunctione. 249, 16 spondeum Pompei. 29, 2. 2I, 24 est breui ις P et breuis delicias P dolitias F diuitias ις Leoneipo LP conspice supra p. 232, 2I prendo prohendendo 1 sed ineope II syllaba uel littera FP littera uel vllaba a nec tota Verg. m. V IS a deinde in tamen cindo in tamen F item to
tamen L G, ento carina P I Victorinum id rat metr. p. I, 2 ento carina Li v in L altera mant superscripto, tens ut videtur corr. eno e ente
carina F I secero sacer F in omni synalipha Om L 22 intendit eorr. ut F 2 pode dactit et spond. improba foeda a primi sequentis per synalipham quae obice Prospectans actit et spond. a licitum P
264쪽
coniunctionem videlicet, qua duae de tribus, solutionem, qua duae de una syllabae essiciuntur cuius exemplum coniunctionis aedificant sectaque intexunt abiete costas
custodes sufferre valent, labat ariete crebro
tenuia nec lanae per caelum vellera ferri. abiete enim iiattuor syllabas habet breves stringe illud, et in ah posii tione longa, quia a vocalis desinit in et excipitur abra loco consonantis posita sic et ariete naturaliter brevis est a iunge r ad ipsam, iunge et e sibimet et sit a syllaba positione longa, quia sequitur i loco consonantis posita item tenuia stringe en et saco consonantem, et sic de tetrasyllabo proceleumatico facis dactylum trisyllabum uile est et fluvio - i5rum rex Eridanus' fluvio anapaestus est, sed si facis stringendo unam syllabam v v alteram io, meis de anapaesto spondeum haec Otiiunctio
sive solutio saepius in i vel in i litteris fit, quarum et in nostratibus poetis multa habes exempla, ut Paulinus sim profugus mundi tamquam benedictus Iacob,
dirigit et Iacob os terra beata sacros: bicra et a discindit, ille conglutinat. item Paulinus parietibus novitas latet intus perta vetustas: parieti dactylum secit de proceleumatico conglutinatis contra naturam a et ra in unam syllabam i et e in alteram. item Sedulius disiunctis ii et a cuius onus leve est, cuius iuga ferre suave est, Prosper coniunctis nec Christi e templo suavior exit Odor: item Paulinus divisis ii et i iuxta naturam a conscia servitii quid gesseris et cui tandem, Fortunatus conexis iuxta licentiam poeticam cui tamen hoc opus est cum virginitatis honore ut placeat sponso mens moderata Suo: s item disiunctis eisdem in alio pronomine Paulinus cum subito aut illis corda tostibus aut huic ra,
syllabae F syllaba LP coniunctionum L 3 aedificant Verg. m. II I sectaque L sectoquo FP custodes Verg. m. II 492 8 tenuial Verst geom. 397 uellere ferre corr. uellera ferri uellera serre, se errom itur F 1 et excipitur P excipitur L et ipitur F 14 acies trisyllabum dactylum L fluviorum Verg. yeorg. I S 15 si Om. I adu FL
265쪽
Prosper conglutinatis huic homo, si recte famulatur, proximus haeret: Maro e et i coniunctis Tityre pascentes a numine reice capellas, idem alibi seiunctis iuxta naturam reice ne maculis infuscet vellera pullis.
iungit, ni fallor, et Paulinus easdem, ubi ait
ast alii pictis ac condunt lumina cereis, nisi sorte dactylum in ultima versus regione contra Orem posuisse dicendus est. Ionecipit e r littera solutionem quamvis ordine dissimili ibi enim discissis fixe conglutinatis vocalibus syllaba contra naturam aut adcrescit aut interit hic autem ea vocali quae nequaquam adsci ipta est in Onia vocis adsumpta super adcrescere tantum syllaba consuevit, ut illi continuo statuunt ter dena argenti, et Paulinus et spatii coepere et culminis incrementa,
sic prope, sic longe sita culmina re Spergebat, et rudens in sychomachia eo dixerat haec, et laeta libidinis intersectae, o idem in eadem palpitat atque aditu spiraminis intercepto. neque enim in quinta regione versus heroici spondeum ponere mori erat. sed ita tamen versus huius modi illos scandere voluisse reor, ut addita in r5son vocali, quam non scribebant, dact3lus potius quam spondeus existeret, verbi gratia intericepto, incerementa, interesectae, resperigebat et per synalipham denarigenti quod ideo magis r littera quam ceterae consOnantes patitur, quia quae durius naturaliter sonat durior efficitur, eum ab aliis consonantibus excipitur atque ideo sonus ei vocalis adponitur, cuius dotemperament eius levigetur asperitas quod etiam in cantilenis ecclesiasticis saepe in eademis littera sacere consuerunt qui antiptionas vel responsoria vel celera huius modi, quae cum melodia dicuntur, rite dicere norunt.1 conglutinatas totyro Fr ero. Mol. 3, 6 cf. Audaride yyllabis p. 9 iuxta naturam seiunctis reice Verg. georg. III 3,98 pictas aecondant certis corr. corois I tantuni L tamen ii arigenti incerementa F l resperigebat deleta i littera 2 haec om. FP add. L intorisecino F 23 aditus 1 interieopto 25 additam in sono uocalem 26 spondeus existeret L existeret spondeus Fi27 verbi uerba interocepto interementa d consonantia 2 patitur L patiuntur Fi qua durius L quas durium F quae dure P31 levigetur leviga et 32 om L, uda FP an satias ra quae cum melodia L quae melodia P qua cum melodia uel cetera F
266쪽
Sed et hoc commemorandum, quia, cum nomina quae in ius vel inium terminantur duo i in genetivo habere delieant casu duarum aeque syllabarum, metrici non numquani in eodem genetivo casu unam syllabam
ponunt pro ditabus, vel ablata videlicet unam de duabus vel ambahus in unam syllabam geminatis, quamvis id fieri posse Donato teste plurimi negent. dicit enim Palilinus oblectans inopem sensu fructuque peculii. quod si quis dixerit hic eum more alitiquorum dactylum in fine posuisse versiculi, legat quod idem alibi dicit, tu excoluit biiugis laquearii et marmore fabri: excoli dactylus, ibitu dactylus, istaque dactylus qui Si ergo es tiartus artiet habet enim quattuor syllabas, longam brevem et duas longas. Plii tritus in heroico versu esse non potest sorte ergo spondeus est absumente synalipha duas vocales superventu unius, quod non lacile vel ai grammaticis permissum vel a poetis usurpatum invenies, tametsi dixerit
Vincenti Hispaniae surgit ab arce decus. cuilis scansio versus par est praelati, nisi sorte regulam Lucilii sectili sunt, qui licilium et Aemilium et cetera nomina quae autem habent i non solum et in vocativo, sed etiam in genetivo casu per unum i existimat scribi posse.
QVOD ET AUCTORITAS SAEPE ET NECESSITAS METRICORVM DECRETA VIOLET
A lanien intuendum est nobis quia et auctoritas non numquam si necessitas metricae disciplinae regii las licite contemnit necessitas itidem 2 in his verbis i quae non aliter in versu poni possunt, ut sunt ea quJU litatiuor syllaba breves habent, Italia basilica religio, vel tres primas breves, ut reliquiae, vel linam in medio brevem, ut veritas trinitas, quae neque dactylum consuetum ne lite spondeum sacere possunt, itod propriis nominibiis naxime solet evenire. huius exemplum
M taliam sequimur fugientem et mergimur undis: contra naturam pro longa posuit, quia non aliter taliam, quam saepius erat nominaturus, appellare valebat, nisi aut syllabam quae natura brevis
et om FLI', uel in tum F uel quae in tum ς VP aeque quoquo ponunt pro duabus P pro duabus L pro duabus proserunt b donato testa plurimi F donato testanto plurimi et Pilurimi donato teste L Don. p. 567 HI antiquo Ii quis os I I tametsi tamet l Hispaniae titschius, hispania LP ς surget corr. it I pars corr. par lucilii eorr.
267쪽
erat produceret aut tribrachum loco dactyli poneret sic eum de apibus loquens alvearia nominare vellet, necessitate posuit antibacchium in versu dactylico, seu lento fuerint alvearia vimine texta; et Paulinus qui simul huc sancta pro religione coistis: re contra naturam pro longa posuit, quia non aliter hoc nomen versus hexameter recipere valebat. tale est et illud eiusdem, basilicis haec iuncta tril, is patet area cunctis:
namque alibi pro revi ponitur eadem syllaba dicente Fortunato hic Paulina, Agnes, Basilissa, Eugenia regnant. his et aliis huius modi necessitatibus credo factum quod de libro eati
Iob loquens Hieronymus, cum dixisset eum maxima ex parte versibus hexa metris apud Hebraeos esse descriptum, addidit qui actylo spondeoque currentes propter idio ma linguae crebro recipiunt et alios pedes eorundem quidem temporum, sed nota earundem syllabarum'. auctoritate autem contemnitur regula grammaticorum, ut Sedulius in clausula carminis, mihi supra memini, cum dixisset
gloria inagna patri semper tibi gloria nate, subdidit
cum sancto spiritu gloria magna patri.
spiritus enim primam syllabam habet longam, unde vera scansio versus istius haec est, cumsanc spondeus, Ospiri antibacchius, loli dactylus. sed poeta, ut gloriam sanctae et individuae trini liiij clara voce decantaret, neglexit regulam grammaticae dispositionis item ipse in carmine paschali sic ait ipse docens ego in patre et pater in me est: sic enim scanditur, sic ait dactylus, ipsed dactylus, cense trochaeus, inpaspondeus ablata ο per synalipham, aut si scandere vi l censego et sacere dactylum, contra morem ipsius Sedulii, quem per omnia servavit, agis,
ut immunis stet vocalis altera superveniente vocali de oris idem in eodem opere clari sic dixit nomen tuum magnaque caela. in quia, ut veritatem dominie sermonis apertius commendaret, PostPOSuit ordinem disciplinae saecularis idem iterum scribitur et titulus, hic est rex Iudaeorunt, in uersu P in uersum L in uereo F 3 seu lento Verg. georg. IIII 345 huc L hac P ha. F pro legione F s alibi pro breui L alibi qui P potuit pro breui FP 10 basilica ore basilissa 'f' 13 quid dactylicosPondeoque corr. quod dactylicum spondeumquo P II meminimus L 22 primam habet syllabam longam F 24 item L idem P 26 est in F, adu.ς LP 27 scanditur Om. F, G f 2 seruauit regulam agis, Sed e unc Oregulam ra ut inmuni,tet ra pt posuit ra titulus eorr. lis
268쪽
quod quo modo scandendum iudicaverit, videat qui potest, utrum Itidaeorum duos spondeos quinta et sexta regione contra morem, an solutis syllabis, iuxta quod supra monstravimus, dactylum fieri voluerit et spondeum.
UT PRISCI POETA QUAEDAM ALITER QUAM MODERNI POSUERINT
Nam et in exemplis antiquorum inveniuntur aliquoties duo spondei in sino versus, sicut et dactyli non numquam, ut sunt illa Maronis, at tuba terribilem sonitum procul excitat horrida
et aut leves ereas lento ducunt argento.
io quamvis hoc rarissime inveniatur, nisi ita ordinatum, ut et dactyli qui in fine est ultima syllaba per synalipham sequenti versu iungatur, et spondeus qui in quinta regione esto litteram habeat alteri consonanti vel praepositam se su hiectam, cuius duritia per adiectam vocalem levigata dactylus sentiatur in sono, cum pareat spondeus in scripto. quod utrumi que ut fiat, exemplis supra monstravimus qui et aliis in metrico opere regulis niulium libere utebantur, quas moderni poetae distinctius ad certae normam definitionis observare maluerunt nam et vocalem brevem, quae si et uet vocali qualibet exciperptur, voluerunt esse communem, ut Lucretius quae calidum faciunt aquae tactum atque vaporem; is et vocalem in sine verbi brevem, quae exciperetur a consonant et liquida, inter communes syllabas deputarunt, ut Virgilius aestusque pluviasque et agentes frigora ventos
si tibi lanicium t curae, primum aspera silvara lappaeque tribulique absint, suge pabula laeta,
quod nunc poetae in eadem parte orationis, ut supra docuimus, magis fieri oportere decernunt idem vocalem in sine verbi correptam, quae excipitur a littera E, inter conanumes syllabas deputavit, ut Εtiri lite ophyri que tonat domiis'. qui eadem libertate synalipha utebatur, siquidem ei na, a ubi voluit, in no verbi positam a supervenientis vocalis absumptione seservavit, ut terum iterumque nune bo' et longam vocalem longam semanere permisit, ut
Aen. III 43 romanoro permanere corr. rem. I' Pomni sit II m in an me misit F
269쪽
sit pecori apibus quanta experientia parcis; et longam, cum voluit, breviavit, ut et multum sorinos vale vale, inquit, Iolla
eredimus, an qui amant ipsi sibi somnia singunt; et diphthongon reservavit, ut ulla moram secere neque Aoniae Aganippae; et eandem breviavit, ut rinsulae Ionio in magno'. quae cuneta posteriores poetas, ut dixi, distinctius observare reperies.
Verum quia de metro heroico quae videbantur tractavimus, libet et aliorum genera metrorum, ea dumtaxat quae magis usui haberi reperimus, parumper commemorare est igitur metrum dactylicum phalaecium penta- metrum, quod constat ex spondeo et dactylo et tribus trochaeis huius
cantemus domino deoque nostro, cui gloria cum honore pollens sese magnificis decorat actis, dum currus celeres Aegyptiorum iunctis equitibus gravique turba rubri marmoris enecat luentis. adiutor validus meae salutis plebem de medio tulit profundo. custos et genitor salusque vera hic est, hie dominus meus Et allor. ipsum conspicua sacrabo laude, qui est progenitor mei parentis, ipsum vocibus arduis satebor, qui bellum tulit obruitque sortes, dignus nomine quo deus vocatur.
mea F 25 altor At alto id est nutritor in mum adii. L 28 uocibus arduis P arduis uocibus L 30 quod rere quo F deiis Ocntur FP quod dona uocetur L
270쪽
spondeo, dactylo, duobus trochaeis, cui metro post tres versus additur Astinis heroici versus hoc metro sanctus antistes Paulinus sextum beati Felicis consessoris librum composuit, cuius principium est iamne abis et nos properans relinquis, quos tamen sola regione linquis, semper adnixa sine sine tecum
et paulo post dicit sicut Aegypt pereunte quondamio noctis et densae tenebris perta,
qua dei vivi sacra gens agebat, luxerat rhi, quae modo in toto species probatur Drbe, cum sanctae pia pars si deiis fulgeat Christo, reliquos lenebris
obruat error; sic meo qua se seret actus ora cuncta icutae dominus secundet, donec optatam patriam vehatur eo laetus ad urbem.
Metrum dactylicum tetrametrum catalecticum conflat ex spondeo, daetylo, catalecto, dactylo, spondeo. quo usus est sanctus Ambrosius inprecatione pluviae, cuius exordium hoc est, 25 squalent arva soli pulvere multo, pallet siccus ager, terra satescit, nullus roris honos, nulla venustas, quando nulla viret gratia lorum, tellus dura sitit nescia oris, si sons iam nescit aquas, lumina cursus. cuius finis hic, iam caelo reseres arvaque laxes secundo placidus imbre rogamus.
dact3lo et duobus L post tres reuersus hoc metro eis antistes additur semis heroici uereus a coma corr. comma I heroicum subiungitur L. finis res tome heroici venus Mallium p. 59I, I scripsisse conieci. Aed eius scrip. turam eorruptam habuit Beda 2 antestis P sextus et deletum est
in adnixa LP admixam adnisa, tecum L et tu FI preuito eorr. pereunte F 10 den .sae F I agebat FP habebat es in marg. al. agebat L 1 orbi P II hora L 18 uncta nicota P cuncta nieete euota nicetao F cuncti te optatam patriam P optato patriam optato patria ς 22 ex spondeo et dactylo P 24 in peeration F 27 honos superseristum est in uetustas ra secunda, sed a ras. P