장음표시 사용
231쪽
nasianum Symbolum in operibus Athanasio sappositis consectari . nomenque Athanasii libris eisdem praefigere. Neutrum vero in hoc Symbolo anim. advertas , quippe ab Athanasiano stylus discrepaenomenque Athanasii antiquitus eidem praefixum non mit. Praeterea ne Vincentium Lirmensem Symboli Auctorem statuae . illum is Galliis natum , scilicet Treveris , ve, in Belgica prima ex testim
nio S. Lupi probat. Atqui Symboli Auctorem GaIIum qimque talia
se Pith ν, Vossit, aliorumque sententia est . Quandoquidem prae aliis mationibus in Gallia prodire im lucem Symbolam istud coepita Trevirisque potissimum elucubraeum videtur. Tum a Ganis Scrip toribui primum ce bratum , atque ab Episcopis, Synodisque Ga Myiarum antiquitus receptum , commendatum reperitur . Liri,nensis insuper in iis potissimum tueresibus , quae in Symbolo pec- stringuntur , prostigandis operam posuit , uti ex eius Commonit rio apertissime connoscatit r. Sub aliems autem nominabus consumvisse vincenti rem ira arenam Prodire, laudati Commonitorii exem-Plo patet , illud enim sub nomine Peregrin, evolgavit Q1od si
cum S mdioli λrmulis, ae loquutionibus Commonitorium componas , ac praesertim Caput XIX. , mirum eth qitanici intre ambos foetus similituta intercedat L Haec Sc similia pluribus pertractivit eruditissimus Anteimius , cujus OP moria quorum nam eruditorum suffragia aecesserint , me Penitus mPe, fateor tamen ad veritatem omnium maxime illam accedereia Ceterum praeter has celebres duas
sententias, mibus vigilio Tapsensi, aut Uincentio Licinens laudata Fidei prorassio tribuitur , aliae quoque olim liabebantur οῦ sivi idem teste Cara nati Bona cap. rε. s. i8- divitiae Psalmodiae Guitalalmus Baldesanus in Hist. Pedemontana MS- S. Elisebium Verce lensem Episco m mmo Athanasio adjutorem ruisse in hoc Syn Fem agnoveret aliqui , ut testatur ossius in fine Dissere. 2. de tria. bus Symbolis. Alii denique Anastasium Synat eam , alii Athanasuam Spitentem opusculi hujus Scriptorem affirmavere. Ita viris erudiaris ita hac re opinari Phieme adeo , ut maioribus tini bra&, ac --hagibus qii aestionem hanc involvisse, nota exolvisse uideantuτ. Pret inde me debitae modestiae haud aquam renunciaturum spero , si quid mea quoqde ferae opimo, nuc adieram, nulla tamen majoris progressus, aut claritatis spe ductus. Itaque primo, quonam ten pote sub S. Athanasii nomine Symbolum innotuerit, dispiciamus . ne de re Planius statuere possimus. Iam supra ammadvertimu&CO dicum MS. ope S. Aagusimi Emarrationibus in Psalmirmi χαὶ scimis quodam Athananasiani Symboli laci tuam assutam casodigitur omnium antiquissimum superest monumentum . Canon ille est , quem aeterm nominis vir Iacohus Sirnuutilus e Soc. Iesu in is
Divionensi quodam Codice repertum Publica luce donavit Tom. 1. Dipiti sed by Corale
232쪽
Conei . Galliae pag. lo . Ita vero conceptra est: Si quis Presister. Diaconus, Subdiaconus, vel clarietis SImbolum, quod Sancto inspirante viri Apostoli tradiderant, o Fidem S. Albanasi Praestius
arreprehensibiluere non recensuerit, as Episcopo condemnetur . Canonem hanc ad Synodum Augustodunemem .cia citer Annum Chrisii DCLXX. lab S. Leodegario celebratam, fortasse referendum tuntiis ipsemet Sirmondus , tum Labbeus autumamul. Atqui , ut erudiistissime adnotavit Clarissimus P. Papebroclivis in Respons ad exhibitionem errori par. 2. AN. 13. n. 36. verbis illis Fidem s. At,
nasii minime Symbolum Athanasianum designatur . sed Quinetria Nicaeniam, in quo elahorando plurimum inludasse Athanasium ueris mile est ἡ Etenim cur Apostolico Symbolo commendato Nicaenum praetermitissent Augustoclunenses Patres e Cur Athanasiani Symboli.
cujus tunc nullus erat usus in sacris, cognitionem exegissent, Nicaeis numque ne uno quidem verbo commemorassent Praeterea ad Augustodunense bib S. Leodegario Concilium Canon auctatus haud referendus videtur, sed potius ad alia aliis temporibus procul dubio eadem in v celebrata. Quare hinc flum pro Symboli tin jus antiquitate
firmum argumentum haurire possumus. Verum ne majoris qu: dem .
momenti runt verba illa, quae in Concilii Toletani Quarti Professione Fidei leguntur; qua iis enim phrases nonnullae ibidem inveniantur Symboli phrasibus oppido sim iis, attamene1usmodi non sint, Otiis Patribus symbolum iam innotuisse demonstrent. Quin ex eodem Concilio has χrmulas quis delibasse videri potest , ut inde Symbolum istud conflaret. Igitur ad seculum a Christo nato nonum devenimus, quo revera Athanasiani Symboli memoria nobis occurrit. Theodulfus Aurelianensis Episco s. qui sub Carolo Magno floruit, in lim.de Spiritu Sanctonum. 8. quaedam ex hocce Symbolo citat . iplamque Athanasio tribuit. Hincmarus postea Rhemensis contra Gotescalcum cap. 31. & alibi Athanasivm Symboli Auctorem nuncupat. Horum opini ni subscripsere Agobardus Lugdunensi, Friderieus Ultrajectinus, Ans charius Hamburgensis, Rathramnus meiensis , Eneas Parisiensis. Ab Floriacensis, Ratherius Leodacensis, aliique non pauci ex antiquis, quorum catalogum reperias in Dissertatione mihi nondum lecta.
quae inscribitur: Iudicia eruditorum de S mbolo Athanasiano studiose collectara inter se collata octore missielmo Emesto Tentet esto Ἀ.I 68
evulgata. inantum igitur ex literaria minuitate colligere licet, nono dumtaxat Epoclis vulgaris seculo celebrari primu coepit,& sub S. Athanasii nomine commendari Symbolum istud. Ubi videas, quam male Gerardus Io. Vossus eiusdem opusculi vetustatem seculo Cntisti decimo tertio olim adscripserit, quamuis eruditorum rationibus postea victus ad annum usque a Christo nato millesimum opinionem suam traxerit. Quibus hactenus enarratis quis fortasse quaerat, an alia
quida aligi ante nonum seculum Symboli hujus vestigia reperi-tura
233쪽
tur. Jacobus Usseri ut firmachanus vir celeberrimus in Epistad Geris χUossium praefixa lihello de Symbolis antiquorum Psalterium Latini Gallicum in Bibliotheca Cottoniana sibi conspectum affirmat, quod tum e characterum sorma, tum ex antiquo picturae genere Gregorii Magni tempore recentius non erat. Ibi praeter Symbolum Apostol rum Athanasianum quoq; legebatur cum hoc titulo Fides catholica, nulla tamen Athanasii mentione injecta. Eruditissimus praeterea Aneelmius in laudata Disquisitione de Symbolo Athanasiano vetustissimuCodicem in Colbertina Bibliotheca adservari animadvertit, ubi Syma ollam idem ab ite Athanasii nomine exaratum fuit. Codex vero ille Cottoniatur m antiquitate praecellere videtur . Equidem Clarissima.Vir tantam Codicis vetustatem affirmanti vix credebam, dolebamque summopere mihi nondum illius D. squisitionem occurrit e , quum ecce me hujusmodi cura levavit Cl. P. D. Bernardus de Mont faucon supra laudatus, cujus erudita consuettidine Mediolani ego nuper i uebar. Mihi igitur affirmavit vir dodi issimus, geminos Codices ab Anteimio memoratos Caroli M. temporibus fuls Ie exaratos, neq; tantam vetusta tem ab illis praeferri, quantam eis tribuit Anteimius . Hi nos in Ambrosiana Bibliotheca non minoris praestantiae Codicem M S. servamus e celebri Bibliotheca Bobiensi in notiram illatum , in quo Symbolum i gas omni tamen inscraptione destiti itum . Idem antena Codex ille est,
unde Bachiarii Apologiam exscripsimus, antiquiisimus plane , quippe ante annos mille vlures exaratus, ut in Prolegomenis ad Bachiaria ,& pag. r6. prioris Tomi Anecdotorum conieci. In fronte libri alia, sed antiqua manu liaec leguntur: In hoc volumine infrascripta eont
nentur : Sogmatis Liber Fidei. Baebiarii Fides. Sermo de scensione Domini. Hieronymi Fides. Ambrosii Confessio Fidei. Hierommi regula Catholica Fidei, Libellus de Trinitate. Imbrosii de Trinitate librirres . Ejusdem libellus Fidei. Absunt a libro quinque postrema: opuiacula,& quoniam integer adhuc est Codex, & nusquam mutilatus, id Circo numquam adfuisse videntur. Dogmatis liber nul o Auctoren latus alius non est, quam Liber de Ecclesiasticis et agmatibus , qui olim sub S. Augustini nomine circumferebatur, nunc ab omnibus Gennadio Massiliensi Presbytero adscrib:tur. Nonnullas in hoc opusculum Observationes meas expectet Lector in libello quodam propediem typis commendando. Post Bachiarii Apologiam, de Symbolum Quicum que haec subseqiiuntur: Incipit de Ascensitone Domini I. C. Sermo dicendus. Domini H. I. c. Adwntas, ac . escensio multas Fratres carissimi nobis praestitit Festivitates ; nascitur enim primum , Maris ostenditur, post paulo patitur, resurgit, assendit , ut nos cum eo nHeremurere. Deinde fragmentum subiicitiir, cujus initrum ita se habet: Deus
Trinitas invisibilis est, invisa etenim, atq; immensa paterna bonitatis
Maiestas nullis antiquitatibus cognita, nee praeteritis aeternitatibus vi
sa divinitate Iantam intra se omnia continens sibi sui quid sit, o quam
234쪽
ta sit, nota est m. Ita vero concluditur: riam Fidesilassentit, quam
d putari queat. Ad quemnam Auctorem Sermo ut referendus, mefiigit. Fragmentum fortassis ex operibus S. Ambrosii desumtum est. quod in praesentia examinare non vacat. His additur Hieron mi Fides, eadem omnino, quae sub Damasi Romani Pontificis nomine inter S. Hieronymi opera olim fuit evulgata. Ut autem redeam ad Symb Ium nostrum, illud singulari dignum est animadversione, quod nempe ab editis libris non parum diisentiat MS. hic Iiber. Constans enim eruia ditorum hucusq;sententia fuit, omnino inter se Latina Symboli exemia raria concordare, Graeca vero multis in locis inter se dissidere Prose :o, quod est ad Graeca, sex novimus Symboli Brmulas inter se vald discordes, uti observatum est a V volngango Gund lingio in notis ad Zialovuschi delineat. Eccles. Orient. pag. 69. Prima est, qua m exhibet Gilbertus Genebrardus lib. 3. de Trinit. ex MS. DEari Baissi. Altera est, quam Anno iis Henricus Stephanus in Gallia vulgavit. Quae duae formulae septem in locis secum dissident. Tertia est a Philippo Labbeo,
re Gabriele Cossartio edita quadragies a reliquis discordans. artam Ecclesia Constantinopolitana, Genebrardo teste, usurpavit, & mirum in modum ab aliis discrepat. Quinta huius Smboli sormula legitur Tom. 2. Operum S. Athanasii edit. Commel. pN. 38. Sextam Protulit Usserius in libello de Symbolis, quae quoiuiam a Graecis plane interpol la videtur, pluribus quoque in iocis a Latino Sumbolo iccirco differt. Tanta autem harum formularum apud Graecos differentia illi quoq; aris gumento caussam dedit,ut Symboli Auctor Graece nequaquam scripsisse crederetur. Cur enim tot insignes mutationes in opulculum hujusmodi irrepserint, si Graecis literis prima Symboli forma commendata fuit Id potius diversis In te retibus tribuendum est, qui Symbolum Latine
Primum conscriptum Graeca Civitate suo arbitrio donarant. Latina vero exemplaria, quae hucusq; inter se penitus consentire videbantur, Αιictorem certe Latmum ostendunt. Operae tamen pretium erit, Codicem nostrum consulere, Symbolumque cum iisdem describere discrepa iis,quae ibidem leguntur. Ita autem se habet :
Ex antiqitissimo Ambrosianae Codice .
Vicumque vult esse salvus , ante omnia opus es, ni teneat η Addi ri Catholicam Fiaem , quam nisi quis inςegram , inviola- tur alia
N iamque servaverit . absque dubio iv αternum peribit. manti.
Fides autem catholica Dac es, in unum Deum in Trini sed vis tute, σ Trinitatem in uni ate veneremur, neque confun- tri .er. dentes personas,neqsubstantiam Iestara es. Alia est enim Filii O
235쪽
divinitas, aequalis gloria , coaeterna mesi estas. Qualis Pater . talis
Filius, talis σ Spiritus Sanctus. Increatus Pater , increatus Filius , increatus Spiritus Sanctus. immensus Pater , immensus Filius, immensus Spiritus Sanctus. Auernus Pater, alemus Filius, sitemus Spiritus Sanctus. Et tamen non tres aterni , sed unus aternus ,sicut non tres increati, nec tres immensi, sed unus immensus , O unus increatus. Similiter omnipotens Pater, omnipotens Filius, omniparens Spiritus Sanctus , O non tres omnipotentes . sed unus omnipotens. Ita Detys Pater, Deus Filius,. Deus Spiritus Sanctus O tamen non tres Dii , sed unus Deus. Ita Dominus Pater , Dominus Filius, Dominus Spiritus Sanctus , ein tamen non tres. Dominι, sed
unus Dominus . quia sicut Millatim unumquamque personam crDeum, oe vominum confiteri cbristiana veritate compellimur, itarres Deos. aut Dominos dicere Catholica religione probibemus. Pater a nullo est factus, nec creatus, nee genitus. Filius a Patre solo est, non factus, nec creatus, se genitus. Spiritus Sanctus a Patre. o Filio non factus, nec creatus, nee genitus , sed procedens, Patri, crFilio coaeternus est. Unus ergo Pater, non tres Patres, unus Filius. non tres Filii, unus Spiritus Sanctus . non tres viritus Sancti. Exin bae Trinitate nibu prius, aut posterius, nihil majus, aut minus, sed totae tres personae coaeterna sibi sunt, sy coaequales , ita ut per omnia, sicut iam supradictum eri , er Trinitas in unitate, e r unitas in Trinitate veneranda sit. Qui vult ergo salvus esse , ita de Trinitate sentiat. Sed neeinarium est ad aeternam salutem , ut Iu- carnationem quoque Domini N. I. c. fideliter eredat. Est ergo Fides recta, ut credamus, re confiteamur, quod Dominus noster Idus Christus Dei Filius, ct Deus pariter,'homo est. Deus est ex substantia Patris ante secula genitus homo est ex subqantia matris in seculo natus. Perse ictus Teus , perfectus homo, ex anima rationabili , ct humana carne subsistens, aequalis Patri secundum diviniatatem , minor Fatre secundum humanitatem . Qui sicet Deus sit, cr ismo , non duo tamen , sed unus est christus . Vnus avitem non conversone divinitatis in carne, sed asiumtione humanitatis in Deo. Vinus omnino non confusione substantiae , sed unitate persona. 2 amscut anima rationabilis, ct caro unus est homo, ita Teus O homo
unus est Christus. Qui passus es pro salute nostra , descendit ad Inferos , surrexit a mortuis , cendit ad coelos , sedit ad dextera Patνis inde venturus judicare vivos, ae mortuos. 8ad Muius adven-rum omnes homines reddituri sunt fle factis propriis rationem , qui bona egerint . ibunt in vitam aeternam , qui mala , in igne reternum. Haec ext rides catholica, quam nisi unusquisque fideliter, firmiterque crediderit , salvus esie non poterit.
In eadem scripturae linea haec sequuntur : Lacta mater eum, qui
feciς te, quia talem fecit te, ut ipse fieret in re. Lacta eum , qui
236쪽
Demiduattis tibi dedit eoneeptus , ct decus virginitatis
non abstriit natus. Cuin sim Scriptori tribuenda sint haec verba , ignoia tum est mihi; &utinam scirem, fortassis enim nobis conjectura esset, qua Symboli Aueti rem cognosceremus. od tamen heic potissimum animadvertas, versieulus ille est, in quo Spiritus Sanctus dicitur a Patre, ct Filio non factus, nee creatus, nec genitus, sed procedens is Graeculi qvidam Photiano veneno insecti quum S.sDiritum a Filio procedere negarent, neque tam suculentum imgnr At nasii, aut saltem antiqinssimi Scriptoris testimoninm eludere possent, in eam rapti sunt sententιam, ut a Latinis particulam additam Symbolo su isse tradiderint. Et revera Mon Ecclesia ea iam, Coris antinopolitana, sed Serviana, Bulgarica . Russica, Moscovitica , aliaeque ritui Graeco addictar, etsi Athanasiano Symbolo in sacris Liturgiis utantur, hanc tameta particulam O Filio inde exclusere. Eam contra Catholicos calumniam nostri temporis Novatores sibi adoptarunt, utque assios Praeterram, uvoli angus Gundlingius in Notis ad Talauuieta inlineat. Ecclesiorient. Pag. H. Pluribus probare nititur vocem illam ct Filioa Latinis Symbolo intertextam,tum quod idε in Nic o,seuConstantinopolitano Ρmboso profiterint,tum etia quod usq; ad seculum XIV.nemo contra Graecorum opinionem Athanasianum Symbolum produxerit, quum tamen jam quinuntos annos controversia de Spiritus Saneti processione Occidentalium, ac intenta Ilum calamos exercuisset . Uerum si Gundi ingio nermanam Codicis nostri antiquitatem oculis lustraretis contigisset, quin minus suae opinioni indulsistet, non dubito- Scilicet, si uti supra diximus, longe ante Photiana deliramenta exaratus est liber , atq; in eo laudata vox legitur. Qitamquam inficias non eo, quin mquibusdam nostris Scriptoribuet vox eadem antiquorum operibus alia qua do fuerit adiecta. Contigit hoc in libro Gennadii Massiliensis Dogmatibus Ecelesiasticis supra memorato, ac in Consessione Fidei, quam alii S. Damaso, alii S. Hieronymo tribuuntia in utroqu)ocopuia ' Eulo, ut ea anti stimo Codice nostro animadverti. Spirariis Sanctus a Patre procedere dicitur, particula vero Filix desideratur , quae tamen ab editis libris minime abest o Sed hoc fide non mala ab Cnethodoxis Auctoribus praestitum est, religiosis enim, tenerisque e mra mentibusnagitii loco ha batur, si quem ex antiquis Patribus inveniebant, qui S. Spiritum a Patre procedere, nulla Filii facta mentione, dixisset. Quod si veteris Historiae rationem habuissent , utique intellexissent tum a Patribus Constantinopolitani Concini Primi in Symbolo, quod Nicaenumn cupamus,tum ab aliis ante Photis Schisma Scriptoribus vocem Filioq' omissam plerirmq; tasse, non quod a Filio quoque Spiri-rum Saninum procedere negarent, sed quod nondum in controversiam veritas illa adducta fuerat. Neque tamen defitere iis etiam temporibus in Mnctissimi viri, qui sententiam a Schismaticis Graecis postea reproba
237쪽
rius Nyssenus hsna. 3.&4. super Patre noster, Epiphanius in Aneomis, Cyrillus Alexandr. lib. t 3. cap. 1. Thesauri, re alibi. s. Ambroseis lib. r. cap. t s. de Spiritu Sancto, S. Augustinus lib. t s. de Trin. Cap.26. Paulinus Nolanus in Natal. IX. S. Leo M. Epist. 93. ad Turribium M. Sed quum nemini, ut ajebam, huc usa; in mentem venisset Perversa Graecorum recentiorum opimo, qua spiritus Mnetiis a into Patre pri Cedere dicitur, hinc liberum unicuiq; erat S. Spiritum a Patre, nulla Filii mentione habita, procedentem appellare. Venio nunc ad Expositi .nem symboli nunc per me redditam luci. Elprimo animadvertendum reor, tanti apud orthodoxos viros vel antiquitus factum luisset Athanasianum Sumbolum,ise illiad Commentariis, atq; Expositionibus explicare, acq illustrare summum decus censerent. Nimirum preti so opusculo noc eruditionis tributum debebatur, ut Symbolis Apollo lico,&Nicaeno, quorum explicationi quam plures operam dederant, hac etiam ex parte simile redderetur. Multa de hujul modi in Symb lum Expositionibus a Lirinensss Coenobii enitoribus factis disserit la datus Anteimius in Disquisitione de Symb. Athanas, quam non sine dolore hucusq; legere non intui. An aliquam integram Produxerie Scriptor doctissimus ex hisce Expositionibus, mihi non liquet. Claris smi quidem Patres Mnedictini ex Congresatione S. Mauri, ut me Perliteras monuit eruditissimus inter illos P. uernardus de Montiaucon, quamdam huius Symboli Expositionem in novissima Operum S. Athanasi Editione Tom. a. evulgarunt ex MS. Codice Monasterii sti ante
su nos sexcentos exaratam, & a nostra omnino dissimilem. Ex editis vero, quas adhuc viderim, Exe'sitionibus praecipua est illa, quae per S. Brunonem Herbipotensem Episcopum ante medium a Chrilio nam seculum undecimum conscripta sitit. Hanc legere est Tom. is. PU.34s. Biblioth. M. Patrum nouisi. edit. Altera Tom. 23. pag. l . e uinet in Bibliothecae legitur, eamque lueubravit seculo Christo undecimo Hii, degardis Virgo Sanctissima, ut suis Sororibus sacra Fidei nostrae documenta exponeret. Est porro nobis in Ambrosiinna Bibliotheca membranaceus Codex annos ab hinc ferme sexcentos manu descriptus, ut ex characterum λrma, aliisq; conjecturis affirmari posse mihi videtur. Heic praeter alia opuscula multa tres Symboli Expositiones habentur , quarum unam tantum nunc publici juris facio. Prima ita inscribiture
Expositio Fidei catholicae. Alteri nullus titulus praefixus est. Postrema vero hunc praelefert: Expositio Fidei catholi Fortunati. mid hac
inscriptione visa cerei statuendum sit, nihil occurrit , adhuc enim in incerto eii, utrum Symboli, an istius Expositionis Auctor Fortunatus affirmetur. Utrum libet tamen elisas, profecto magnum huic opusculo Pretium ex antiquitate accedet. Fortunatus alitem lieic memora tus alius a Venantio Fortunato non est, quem infulae Pictaviensis Ecclesae, quem Christiatiae Poetices ornamenta aeternitate donarunt.1n Gallia Transpadana non longe a cenetensi Castro, aut a Tarvi sina
238쪽
Qvstite natu, est Fortunatus, Ravennae vero educatus, Hriissique illi
Disciplinis imbutus, antequam Langvi ardi Italiam invaderent, in Germaniam, Galliasque is contulit. Iis in regionibus diu verrutus. summisque viris carus ad Episcopalem tandem Pictavortim Sedem evectus est. Plura ab eo profecta inunii, ac eruditionis monumenta ad nostram usque aetatem servata sunt, non sine magna illius commendatione, quod barbaris omnino temporibus aequales alios Scripto
res superaverit. inod si pro Gallo, aut Ahio symboli Athanaliani
Ructorem Italum haberemus,nae magnum provinciae nostrae decus a Cederet. Quum igitur veri videatur simile, Magno Athanasio Symbolum non esse adiudicandum, si aliis Scriptoribus aut vigilium Tapsensem aut Vincentium Lirinensem foetus hujus Parentes esse. ω r conjecturas divinando dicere licet , cur nobis non liceat parius conjecturis inniti, celebrisque Symboli Auctorem Fortunatum suspicari Itaque argumenta sit perius allata colligamus, & investi femus, an commode Scriptori huic tanta laus, ac palma deferri possit . , Gallis primum prodiisse Symbolum Athanasianum animadvertimustum quod a Gallis Scriptoribus ante omnes celebratum, a Synodis, Episcopisq; Galliarum receptum. & commendatum antiquitus fiterie, eum etiam quod Treveris in Galliarum Metropoli illud elucubratum fuisse opinio increbuerit. Quapropter Pithoeus, ac uossius, aliiquo eruditi lumi viri Gallum hominem Symboli parentem opinati sunt, Antelmius vero hac potissimum ratione duetus non vigilium in Africa Episcopum , sed vincentium Lirinensem Opulculi hujus Auctorem assirmavit. Atqui Fortunato nostro eadem documenta accommodantur, in Italia quidem nato , sed leuribus annis inter Gallos versato, de apud eos vita defuncto. Illum Treviris etiam fuissis
a vero non abhorret, namq; Nicetium Trevirensem Episcopum, ejusq; siccessorem Magnericum intima familiaritate coluit, uti ex carminibus 9. IO. I l. lib. 3. constat. inum vero postquam haereses Nestorii,
ac Eutychetis profligatae fuere, Symbolum proculam cognoscatur, utique in Fortunati tempora ejus origo cadere potest , quippe seculo Christi sexto Auctor hic floruit , Synodique Chalce sonensis auctoritate in hisce dogmatidiis prononendis liti potuit. Ad haec ut supra anin advertimus ex antiquiuimo Codice Bibliothecae nostrae Spiritum sanctum a Filio quoque procedere scripsit procul dubio quicumque Symboli hujus auctor nite. At Gennadio teste in Gita . Illustri viror. humanis ereptus est vincentius Lirinensis Theo ο, σValentiniano regnantibas, hoc est, ut opinari licet. Circiter annum
Chri iii 4 I. Eo autem tempore nondum Fidei dogmatibus passim accenseri solebat haec de Spiritu Sancto sententia . Plerique vero scriptores Symbolum cinstantinopolitanum sequuti nulla Filii facta mentione bpι ritum a Patre procedere profitebantur. Ipsemet sane Vincentius nullum in commonitorio istius sententiae vestigium retia
239쪽
ouit. Contra seculo Christi sexto quum doctissimis viris clarἰus Imrmura coeperit usurpari, & a nonnullis quoque Conciliis Drobat fierit, a Venantio Fortunato probabilius polint proponi . Nahil est autem, quod caussas erudui expiscentiit , cui Athanasii nomen Symbolo naic praefixum merte , frustraque tum claemellus eumontetmius ostendere nituntur, vigilio ac Vincentio ita more fuisse, ut aliis Patribus libros sitos supponerent. Nam si vetustissimos G dices consillanius, vel ipsci Autetmio fatente . in iis Symbolum,
absque ullius Auctoris nomine exaratum est', multisque solum posteae seculis ΝL Attianasii nomen praeferre coepit. Quod si ex quae Fortimatus hanc Fidei Prosellionem Procudere Potuerit, inquiramus, illa occurrit, voa in G illias seculo etiam sexto Nestorii , atque Eu-uchetis quaeuiones agitabantur. Id pater eκ geminiti Pelagii ripae Epistolis ad Childebertiim Regem, e quibus. prior data dicitur III Id. Decembr. Anno XU. in C. Basilia V.C videlicet An. CD. ysλ. Ita vero Galliarum provincias , ipsumque Regis animum semnae scandalorum invaserant, ut ipsemet Pelagius Ponti seu hi dei suae λmmulam. MCMMebertum mittere coeli ius laurit . qua visa coniIonterim verae Religionisdoctrinas. Rex continuat. Et qinden, circiter haec te POra m Gallias migravit Fortimatus, uti ex ejusdem carminibus Proba-gi potest, oblataque sessam M sic e pro german. , Christi Fide egre-ho Symbolo propiumvir. Certe vero ab hujusmodi studio pius illae
zriptou nequaquam abhorruit . Extant adhuc neminae illiux luc drationes, Quarum priore Dominica oratio exponitur, alterae Syn
Dolum Apollolorum. Sed & inter Fortunati opera, quae nobis supe sunt , quaedam collinis velu i semina verborum , ae sensuum in Symbolo expressorum. Expositi pinem Apostolici Symboli ita is exorditur zPraeclarum in primordio ponitur caelestis testimonii fiundasentum, qui salvus ese non poterit, qui recte de friate nare crediderit. Athana, sanum vero Symbolum paribus chauditur verbis: Haec est Fides Catho
lica , quam nisi quinue fideliter firmiterque crediderit , Divus GCmin poterit. Carmine etiam,lib. 8. ubi Dei parae Virianis laudes c nuritur , ita legitur τ. od et eus amplexus earn em est, earo junm cohaesit, Stat Deus, atque bomo si , chriItus utrumque gerit- - n Deus in earnem est versus , Deus accipit artus, ii. i Nyn se permurans , sed sibi me stra levaηs- ita 'i, P . . Vnu in ambobus naturis , verus in ipsis, . . . :.: IAEqualis matra hinc , par Deitate statu, patre natus babens divina , humanaque matris,
Te patre sublimis, de genetrice humilis oec.
Quae senis in Symbolo paribus ferme verbis exprimuntur. His tandem accedat Codicis nostri aucti ritas, cujus fidem ut magis exploratam vex amui, haec addere iuvat. Prater librum nondum editum Gezonia
240쪽
ratis de Orpore,& Sanguine Christi seculo Epochae vulgaris dediceno lucubratum . pluresque Glossas pervetustas in sacra Biblia, multa.. que alia opuscula . Expsmtionem quoque continet Apostolici Symbolicum hac inst riptione: incipis Expositio a Fortunaso Presistero comscripta. Eadem vero est ac edita inter Fortunati opera. Tum sequuntur geminae Musdem Symboli Explicationes, tres orationis Dominicae. de duae Athanasiani Symboli Expositiones incertis Auctoribus scristat. eandem ut diximus, Expositio Fidei catholica Fortunati legitur . circa quin ad Uenantium quoque Fortunatum opusculum hoc sit res 'rendum, nullas dubito. Quamquam non ita meis conlecturis plaudo. ut facilius non arbitrer, Expositionem Potius quam Symbolum huic Auctori trihuendam. Potuit an ejus manus Symbolum devenire aut . Vigilio. aut a Vincentio, aut Mio quoppinm elaboratum , cui notas apponere operae pretium Fortunatus duxerit . Utcumque se res habeat, Patientia tua diutius abuti nolo, Tmagni Oarissime , teque horarum tuarum literariae Reipublicae utilitati sacratarum usu fraudare. Habes heic mei erga te obsequii argumentum . utinam ignorantiae quoque non habeas, de ante tuum tribunal, si non commendationem impetrem, saltem humanitatis tua fructum, veniamque Promerear. Vale.
MEDIOLANENSIUM DUCE. V Ideo, Μ gnifici Domini, spectabiles Cives, & egrega
viri, summa cum alacritate ad sDnsalia haec contra henda vos convenisse, de quibus cum a me oratio haberi debeat, vereor , ne si pro rei dignitate & pauca , di minus accurate dixero, temere aut arroganter hoc dicendi m nus adiisse videar, utque illud, quod, ut plane intelligo, de moaliquando fixistis, honestissimum judicium hac re hodierno die snon mediocriter imminutum sentiam . mamobrem hoc primum