장음표시 사용
71쪽
Morus. I. Gaeima arbor moro similli, Nieremb. stuctus quoque mora Europaeis duriora; recentia idonea usui. Ex il- M.tetisse. iis madefactis extorquitur sapa, optuuist. Ham. ma purgando gutturi et raucitati. ignis velut a silice percusso ex ramis exsiccatis elicitur. Matre.... II taliba lignum habet duris
H. P. u. l. s. mum, crocei intus coiris, semper viride, et diutissime tam extra, quam intra aquam et terram durans : folia acuminata et serrata, he-tulae similia. De flore non constat. Fructus est mori magnitudine, retundus , e tuberculis compositus,
coloris pallidi, qui multa filamenta exterius fusca trahit; in se dulcis,
succulentus et albicantibus granis per carnem disipersis resertus. Cm meditur per se, vel cum saccharo et vino. Mense Martio maturescit.
Nastitur passim in silvis. Ex ligno veteri tinctura egregie flava pa
III. MaepalaochathuahisitI ab H Rrem R. spanis sor comomano dicitur; folia M. N. Lsunt mori; sos pro ratione arboris magnus: unde vis in ramis nastitur, figura quasi Tulipae, colore malis vaceo. Pro stamine exit quasi manus aut Potius pes avis coloris sanguinei: cui a latere luteum quid comjunctum est. IV. Arbor Cumana fruinas min De istrorum similes fert, e quorum sucis Ind Oeetiaco strupus contra raucedinem par ι A tur. Materies arboris adeo dura
est, ut collisa, ignem, sili4s instar ejiciat. ARTI cvLvs V. Albutus De Arbuto.
via. T a. o rtatus diversas spud Veteres et XXVII. I x Recentiores sortitus fist dict-
Diose. M. I. Veteribus in marem et D LM L nam distinetuitur. Quis sit inter il- τυε-h Ias sterilis, dubitatur. Arbor est, se. H. P. La. cundum eos frusticosa , cotoneopi: R. u malo, quod utrinque rami superio
l. ra. e. . res rubeant, assimilis: frondibus ra-MIas 4 .ris: cortice tenui, undique tamarici
v p. LL simili: foliis inter ilicem et laurum,e. M. quae decidunt, praeterquam in cantata is cuminibus : Hres, quos mense Pyanepsione sundit, singulari pedi-
Pollux. culo, posteriore parte racematimi 3 eohaerent, unusquisque myrto O, Ringo similis, tanquam ovum eX-Κu tum concavus, ore aperi
Cum defloruit, quod florem subit, persoratur, quodque defloruit imnue, tanquam verticillis circa fit. sum , aut epystilium columnae Doricae, cuius figuram apud Vitruvium vide extare videtur. Fructus est pruni mamitudine, multis minutis quasi palleaceis corpusculis evrentibiis: ideo fragis similis, nuclei expers; ubi maturuit, subflavus aut rubicundus, qui inredo, ἀχυλον, με-
μυκηλα, μυρο κυλον etc. dicitur. Mais
turescit anno, pariterque floret su, nascens, prior coquitur. Provenit et in Arabia, quinquagenum cubutorum altitudine. lnebriat, si plura comederis; si ultra septem, dolorem capitis infert. Similis ipsi A his ἀδράχνη, quae aliis inhino et ανδρο χλη, Latinis Portulaca et Potulaca, i. di arbor silvestris cortice laevi, aestate L II. LMnempe, circumrumpi hyeme solito,
et qui circumgelatus hyeme videri possit. Folium unedoni simile, numquam desinens ; fiuctus parum. Non nascitur in planis. II. Apud Recentiores est duplex.
Folio nempe serrato et non-smato. I. Arbutus festo serrato, aliis A clus. H. P. butus Theophrasti inarum et Co-- narum, frutex potius Plerumque i. i. E quam arbor. Ramis squamosus M linioLeortex: folia lauri vel dicis aemula, in
nullo ordine, temere nastentia, lata, c. . 'E Loblonga. Flores racemati, concavi, p.
athi Lilii convallium persimiles, qui vi a Junio, Julio, Augusto , sed et t.
Octobri funduntur. FructuS e t nuibus pediculis frago similis, initio diΗ. puta. viridis, mox flavesicus , postremo Ta r. i. .
72쪽
L P. 7. eleganter ruber, per maturitatem Theo h . c cineus: carne interiore palle.
Lo . Obs non majus continet. Alius est som
E: ti bi magnitudine; parvi mali magni-
seip. in tudine alius, rubore magis nigri can- uiri mn . . avellanae alius; flavior et asse Best. Ohc rior in maritimis tractibus. Nasci
tur in collibus et silvosis vallibus, secus maritimas vias, in Italia in primis, circa Neapolim, et in Gallia Narbonensi. In Baeticae et Lusita. niae incultis inter myrtum, Cystum, et alios frutices invenitur, sempersere aut florens, aut fructu Onuita, interdum utroque abundans. Solet enim deciduo flore, novum ge men extremis ramis proferre, in sponsionem alterius floris. In vallitius montis Atho in magnam excrescit magnitudinem , teste Bellonio. Crevit et apud Belgas semine, qui intus in fructu latet. Ex foliis et floribus elicitur aqua, sacratissimum contra pestem et venena antidotum, si Amato Lusitano credimus. Ilti. obc II. Arbutus folio non is sis rici. v I aliis Adractae, Adras Cretensium,l. '. e. i, Adracbue Theophrasti, frutex potius Si pre ad est. Levi materies durissima. Conrt 'ph - tex rubens et splendidus ut Corallii p. i. i. esse videatur, qui aestate ruptus, et in tenuissimas bratteas dissiliens, medium quendam inter pallidum et cinera ceum colorem acquirit; folia perpetua, Laurinis adeo simi. lia, ut solo odore dignoscantur. Hueti s cum store bis profertur, racematim cohaerens. visa a Bellonio in ramulis nascens, cum Halepo Antiochiam iter faceret. Eadem In R-cum hac est, quam Alpinus sub Portulacae nomine destriuit: ligno albicante, et calefaciente linguam; solio oblongo, carnoso, duro, in. terna parte nigrescente, externa albicante, quod perpetuo viret.
Ad Arhutum quinque ex Exotiis cis refero. I. Iambolonistram Ganetiae. 2. Carandas ejusdem. 3. Tet latiam Mexicanorum. 4. JequitiNE acti Brasiliensium, et s. Ibixuma. I. Jambolanistra, strutex Myrti Arbutus. effigie, cortice lentisci aemulo, Iesiis η: ἰArbuto similibus, Paludanus OX Aeoli. Hi acanthae ponit) Myrti virentis io. AN. c.
liorum sapore. Fert fructus olivis ero iact
maturis Cordubensibus similes, ad e. lo. stringentis et fauces contrahentis . gustus, quos ramiolovas incolae vocant. Conditur muria olivarum mocto. NaIcitur sponte in agris. II. Carandas verbis ipsius Gan Rist. A etiae deIcribam. Arbuscula est ar. i. δή.
buti magnitudine; foliis similibus, copioso fore, odore Peryci immi: fructu exiguis malis persimili, nigricante Per maturitatem, gratisi,moque uvarum sapore, ex quo a nonnullis vinosius succus exprimitur. Pinctus autem virens magnitudine est nucis ponticae, cum suo putamine , interdum major et sucis cum nonnunquam exstillans visci. dum et lacteum. Editur a nonnullis fructus maturus cum sale. Solet tamen, cum viridis est, muria aut aceto condiri, et ita asservari ad eracitandam elanguescentem appetentiam. Nascitur tum in continenti, tum in Balagate , vocaturque C randas. Huic fere similem destri. bit Oviedus in hunc modum: in m. t. suis Hispaniola Insula , vasta est arbor, utit. α pulchraque materia firma et utili,
Auduba nomine ; fructu quidem longe suavissimo, ut sunt pira Apiana , muscatellina vociant, sed qui lacteo succo, eoque viscido et glutinoso abundet, qualis est, qui in ficubus immaturis I idcirco mol stus his, qui eo vescuntur, nisi prius fructum in aquam injiciant, et lacteum mecum digitis exprimant, qui in aqua sidit. ιIII. Tettitiam seu arbor urens, rem Haitinis et Insulanis S. Johannis de iii. - Porto Rico Guao dicitur. Arbor
est magna, materie firma et ad opera topiaria perquam accommoda. Fruerus virens unedonis forma et magnitudine. μίcitur in frigidis montosisque locis Tepoetiani; et calidiora non igit. Nam et apud Haltinos invenitur. De ita adurit,
ut contactu minimo, etiam per umbram, pilos defluere faciat. Cortia R a cis,
73쪽
Arbutus. eis, qui frigidus et siccus, decoctum, D. Mia articulorum dolores solvit. Ex Iud. Occid, materia, quae virorem chalcanthi aemulatur, fiunt lectorum fulcra. Cimices quidem concipere non solent, sta εabrorum manus et ora ita inflantur, dum illam contrectant, tu multis diebus non detumescant. Ibidem. IV. yequinti uacu arbor, fructus fert tragis similes, quibus f minis loco continetur durissima fruha , orbicularis, nigra, et instar Thracii lapidis restilendens amarissimo cortice. Supplet egregie vicem saponis, et validius quain optimum smegma Lusitanicum d tergit. Mimrav. R Ibistima Brasiliensum Ang M R., ν' lensibus Amiamba dicitur. Statura et Qtiis cerasum silvestrem aemulatur, cortice tecta ex iusto cinereo.
Flas ad cujuslibet selli pediculum
in umbellam congestus, ex quinque flavis Hliis, qui deorsum feetuntur, quasi quinque uniones affixae essent, cum multis in medio staminulis. De structu ita Marcgravius. Fruactum fert orbicularrem magnitudine glabi luserit, primo quidem viridem, per totum Anarum tuberculis fusciso immaturus adhue eontinet misteriam lentam instar visci, wrturus autem nigrescit, et in quinque pamtes aequales sponte snditur, continens semina, suis cellulis ineluse, magnitudine seminis sinapi, figurae ex
rotundo quas oblongae. Cortex, quia glutinossus est, derasa exteriore cute recens Des siccus, Omnis vicem implet, et quidem melius quam fructus Sabaon. Nasicitur ubique in Brasilia, copia maxima.
Y xv ca Ii x Veteribus Theophrastus duo
xxvi L I I genera inrborum tradit. Rominam fructiseram et masculum st Theoph. rilem. Alibi in Alvestrem et uram
nam dispescit; quarum illa, praeter
Ibid. e. s. aliarum arborum silvestrium morem , quae plus fructus pollicentur,
minus maturant , laviores et maturiores fructus proserre dicitur. Haec nova admodum fructificat, et Id. L e. a. trima continuo Parit. Amisso au tumno latio, cachryodem gerit germinationem clavae instar, pinguem et turgidam, quasi jam parturiret. Id. o. cit. GermIM hveme perduranti in Ariscadia steriles sorhos sere fructistras, si caudici taeda infigatur, incolarum
Plin. l. N. relatione habetur. lnsestatur vem i. 17. 3 miculis rufis, pilosis, atque ita Palla. R. R. emuntur. Horum aliqui sine arbo
LI. Tinit. ris injuria detracti, si vicino crementur incendio; creduntur vel stingere vel perire. Frigida sua natura quaerit, et si ad strventia nimis depila. s u. tuleris, sterilescere ajunt. Gaudet L tr. e. a . et aquosis montibus. Apud Plinium quadruplex est a fructu disse.
rentia. Aliis enim eorum rotundi. tas mali, aliis turbinatio piri, aliis ovata mecies, ceu malorum aliquibus. Haec obnoxia acori. odore et suavitate rotunda praecellunt caeteris vini sapori Generosissima, quibus circa pediculos tenera selia. Quartum gen s torminale appellant, remedio tantum probabile, asib duum proventu, minimumque pinmo, arbore dissimili, mitis plane platani. Genus id sorborum qui- GH. iciam Andromacho volunt, uinτ-, quamvis nonnulli Niσινον legantili. Recentiores totidem atque
Theophrastus sorbi recesuent genera, sativam nempe etssve em. I. Sorbus sativa, aliis fortas ova. H. P. ta, legitima, e culenta dicitur. Atabor est magnitudinis procerae, ligni i. t. e. s. materia solida, solis fraxini vel Orni Grini f. aemulo , aversa parte inalbicante; ML, HL
soribus candidis, minutis, racemC-ωι Dioleo. sis. Fructus racemati, palliduli, rubentes, rotundiores quidam, OVati Dissi. L i.
74쪽
L2. Q. sv x xlui Psipensi maturantur. Vbi ν. que Provenit. Ad Rhenum solo Ia-Ad. 4t s. pidoso non raro. Medentur crudi clysenteriae. Ramus contusius et cumcal ,e ii ii. mliis decoctus, sola umbra, cons
. Ti. aucuparia; Sorbus si vestris Alpina,
Ta r. l. e. et Sorbus torminalis voratur. ANT .d ',' bor est domesticae maxime similis,e. 1, ita ut non facile a quovis digno siet D .Pem s. queant; et solo fructu distinguun-P.. Autiatur. Ex muscariis nim, sambuci . a. e. 19. modo dependet; haccis seu pomisi μη 'copiosis minimis, et piso paulo macies. t.': joribus, colore aureo, subrusescen-L l. ol s. te. Porta ala adolescentia rubesce. D ε4. re secundum maturitatem ex Dur
pura nigricare, scrinit, lapore ex aciis du in amarum degenerante. provenit frigidis et silvosis locis inter
caeteras plantas. Dodonaeus et
Ruellius eam sub orni nomine de serihunt. Baccis insidiantur hyeme turdis et merulis aucupes. singularia de ejus viribus observavit Encellentissimus Doctor Carisius Assunis meus, quae quia mecum communicavit, ideo et ego eo non altanuente publicae utilitati, iis, quihus accepi, verbis trado. Arhor, inquit, solaris est, magnarum virium, stempore et hora halsamiea a truncostis auellistir, cujus modum alii aluter observant. Quidam in ingressu solis in arietem detrahendo, noni indendo ramos ah arbore divudunt, et lignum colligunt, quod in vulneribus agglutinandis, et restauis randis suum quidem ex parte facie os telum, sed tum vix sueco reduceanimatum, non ita celeriter videtur
operari. Tempus, quod in strando mihi solenne, est, quando sol men se Junio solstitiale punctum Rhin trat, ipso momento ingressus in principium caneri, quod sive de die , sive de nocte incidat, aeque attenditur. Num praeteriri debes teonjunctio solis et lunae in cancrum, quippe ubi sortior indubie imprecso, aliorum iudicio relinquo. Perisui solet sectio a puero impubere
adhuc, et non tam ligni, quam ra Soctus.cemorum soliorumque, quos ad Q. quentes usus in umhra siccamus colligendorum cura. Denum ex hoc celebratur, quod vel solo attri. tu in contusionibus et vulneribus resareiendis hrevi, alisque suppura, tione quidem, quas miracula prae stet: promiscue sane, modo Vuln ra ista in cute et carne solum sint, nee de ossum fractura aliqua quo rela. Quid valeat in ulceribus e coethi eis et sordidis, ille experim tur, qui prius facta una et altera lotione partis a fleehae ex decocto Herbae Sahinae lignum hoc hals micum in tenuissimum pollinem tritum adsperserit, et paucis diebus continuaverit. Quin et eiusmodi pulverem his terve in oleo oliva. rum ad drachmae dimidiae ponduxintra corpus exhibitum, dissicili tus.s, aut ab interno vulnere laborantibus, cito et tuto prosuisse, non semel vidimus. Taceo, eum divino hoe munere gaudeat nostra a hor, quid in dysenteria et aliis fluaxibus cujuscunque nominis suo modo, et cum lima judicii exhihita, expedire possit. Sus ex ligno para. tus ad grana tria vel quatuor in doeocto radicis altheae de nephritica passione querentibus , ante ingrectum halnei aquae dulcis datus, tantum adferre solaminis et iuvaminis solet, ut et materia calculi quasi in mucorem redacta per urinam co. piosissime et sine doloris sensu edimeatur. Num haec ipsa Fraxinus aucuparia serpentibus adeo inimica, ut et umbra eos abigat, quemadmodum Plinius vult, idemque Ambrosius Paraeus i a I. c. an testatur,
affirmare non ausim, quod nondum experiri licuerit: hoe scio, vesexigua ligni particula in acervum seu menti cujuscunque, Utut maia gnum, vermes, si qui intus latent, adeo dissuere et excurrere, ut vix in
domo sbi relictum locum amplius
putent. Oreum et acerum, quae per retortam arte chymica et arente
sorhi ligno eliciuntur, chirurgis sa tis notum sacient suae virtutis r hur, si artem invenerint, emplastras iisdem
75쪽
Sorbus. iisdem proportionatim augendi et im commodo cessit in subsidium t et ut struendi. in fungis arbori adnascem est ingenium hominis, semper altiustibus hoc secretum est, ut linteam L surgere et scrutari, non destiti, etiamna et vestimenta tempore insectio- in aliis morbis aliquid tentare, et nis pestiferae illis fumantibus ali- certe non absque aegrotorum ern quoties exposita, magnum certum- lumento. Dolores aurium, guttatimque munimen contra malignitatem tepidiusculeque instillata, cito leniti praestent, certissimo quorundam Et exhibui aliquando liquorem hunc. vespillonum experimento , Quibus experiundi tantum gratia puellae sinceram hanc relationem deheo. cuidam, tenuioris sortis, ex longa Macerari autem prius debent fungi retentione mensium ita decolori, et in aceto , iterumque siccari, dein ad cachecticum habitum dispositae, carbonibus imponi. Aceto vero ut ipsa non nisi mortis discrimen me- tanquam Prophylactico , ab intra tueret: dico, quod verum est, vix interdum se munire, unicuique li- aquae usu per Offiduum continuato, herum esto. Tandem ex racemis ita rediisse in praecordia virtutem,ut et foliis aqua destillari solet, pri- non tantum faciei color indies mut
mum per vesicam, quae altera et retur in melius, sed et menses it tertia vice novis astula herbis, ali- rum ordinate fluerent, ex quo tem-
quot dies in digestione polita, it m pore adhuc bene se habet. An inrumque per balneum evocata pro- haemoptisi, gonorrhaea, albo flumdit fragrantissima, balamicam no- re mulierum et similibus hisce cum mino , tam penetrantis efficaciae, aliquo successu danda sit, quotidi ut non semel mirari subierit, quei na ab exemplo experientia docebit. tam magnum donum a benefica na- Etsi in pulvere omnia proficua, ab tura huic arbori insitum, non prius que dubio in aqua multo jucum humano generi innotuerit, aut ad diora et commodiora. Ne tamen salutares usus cesserit. Tussienti- et posteptati, ut spero, gratae, inbus mire confert, et ad pulmonum maiorem imprimis Dei gloriam et vitia qualiacunque specificum imo proximi commodum quid reticeam, divinum auxilium. Bibitur quoti- praeterire nolo , me plerumque in die his ad unciam unam vel uncias exhibitione aquae addere Oculos, ut duas, et vix praeterierint pauci dies, vocant, seu lapillos istos ex cancris quin non de felicissimo successu lae- vivis, non cociis c quis enim sagax tabitur is, cui contigerit, ea fuisse naturae indagator, maximam gutusum. Ipse ego exemplum sum, omnino omnem animalem et hals, qui facto primo periculo in memet- micam vim cothura perire non VLipso, miserrime et diu frustra ad- dely Maio et Junio mense erutoS, hibitis aliis selectissimis, aliquando inque tenuissimum pulverem come vehementi tussi afflictus, et vix minutos, nec ullo igne tentatos, qui non de restitutione dubius, nestio, ut sua pollent etiam singulari et spman fato, an consilio hanc aquam bi- cifica dote, quibusque non semel bere coepi, quae statim prima die plus tribui, quam ipsis margaritis, raucedinem alias intentis imam su- prout quotidianus usus ostendit, sic stulit, altera tussim facilitando et ad aquae maiorem afflant A ms , quo copiosissimam materiae purulentae celerior promisti sequatur effectu S. ejhctionem naturam disponendo, ita in calculo et renum difficultatu paulo post brevi me ita restituit, ut bus utiliter praescribitur. Ultimo, nunquam DEo sospitatori meo pro mulierculae in montanis nostris no- hoc tam improviso et nulli bi antea runt ex baccis jam maturis tuas con- apud Bolanicos obvio beneficio ficere sapas et roh oh ad menses sive gratias agere devotissimus desistam. ciendos, sive sistendos, sua expe-Quae me exin beavit felicitas, mul- rientia nixae, quibus fidem libentertis hactenus in praxi cum laude et relinquo. ORTI Di ili
76쪽
De Aria et Amameliae. De duabus nobis hic arboribus stir, candidi, odorati, mense Majo
agendum est, Aria nempe et Protruduntur. Poma parva, quae Amareetide; ex Veterum et Recen. Septembre et Octobre maturescunt, tiorum sententia. Avellana minora , rubra , paucat. Apud Veteres paucissima de lanugine obducta, umbilicata, pul- utraque occurrunt. I. De Aria pa luteola, sapore acerbo primum, hoe duntaxat habetur , similem ex in mollibus gratiore, in quibus sm. toto lauro: materie esse roboris in- mina aliquot spadicea, medulla austar durissiima: natura perpetuam: ha, eodem pene sapore, cortice et carbones ex spissis Itino ligno opti- quodam duriusculo obtecta, ut in mos haberi: sed in opere dissicili- sorho torminali. Gaudet praealtis,mum idem; verbo, o Quae frigidis et silvosis montibus. ideo de Aria tanquam ὀ ιιγας--, et in monte Majelle in Ahruggo, Vie quae χειμῶνος 'χομενου ferat, alibi nensi saltu , Austriae et Pannoniae dieuntur, de ilice foemina silmenda rupibus et saxetis reperitur. Inve. sunt. I. Amamelides seu Amamati nias et in Narbonensibus Sevenae Iides, ut doniblis vocatur, quas Ae, et Sabaudiae Alpium jugis. Tussiestius Samiorum ὀμουμώς vocat, ge- jujuharum instar lenit, et sputum nus sunt apud Aeschyllidem tittititur promovet. Ε ligno solidi haculi et cujusdam grati saporis, ad Pira re- optimi carbones fiunt. in tractu Si- serendi et carentis nucleo, qui in gotonio Aureliis contermino Alimis Insula Coo provenit; quemque Uocant. Hippocrates cum sesamo et hordeo II. Aria atrii e te folio Ianatori , iutrimestri ad lac promovendum prae- minor, αμα - et υ- , Atho scribit. Noa nego tamen, Amam: naeo, Diosnros sorbus cognomina- Epist. lides Hesychio in Lexico et Paus, ta, pirus cervina italorum, Pirm ' cniae apud Eustathium, mespili pin ser Idaeus, et Myrtomelis, Vilisciui ur Rrnum ἀ--μῶν, quod cum ma- Idaea Anguillarae, Codomati Cre. l. a. e. 4o.
io vi floreat, dici, nec male S tensium, Amelanchier Gallis, Vitis ris .
tantae adlcribi. Idaea tertia, Hiris Idaea quarta, EM H. p. T. Lll. Recentiores duplicem ad istas viae alterum genus et Di pyros dici-t d. v reserunt Ariam, alni ejgie lanatam, tur. Multis a radice stolonibus fru-:'di i ἰquarum una est major, altera mi- ticat, qui ramosi, ad quinos Caepe nor. cubitoS ascendunt, et nigricante cor. I. Aria alui e se folio lanato ma- tice obducuntur. Folia ex gemmis dis, aliis metallum Italorum, Sora in ramulorum lateribus primo verebus torminalis, Gallorum Alser, Protruduntur superne viridia, in Sorbus Alpina vel pilosa. Sorbus feme tomenia lanugine obsita,quam, Ana, et Oenaria, dicitur. Frigida postquam se explicavere, abjiciunt. eoeli amasia, egregie adolescit, cau- Ε horum medio corymbacea quasi . dice recto et robusto, cortice ru- sorum quinque liorum albicantium hente, materia alba et firma. Oculi coma, mense Aprili vel Maio emer primum emergunt sublutei, acuti, git, eaque sine odore. Fructas es hsquamati cum fimbria nigricante. rotundus, violaceus vel niger, una. Folia Alni, rugosa, prona parte im bilico quinque alis seu laciniis septincana, supina viridia, sapore adstrim succulentus, sapore melleo, cui de gente, pediculis lanuginosis. Hores na aut plura grana, obiugiustula. conserti, sorbi torminalis, qui me- plana, nigricantia, pirorum simi
spilus illvestris, non. spinosa nobis, nibus similia; quique Junio vel Ju modo umbellae quodammodo im lio, saePe in autumno maturescit. S a rita.
77쪽
Atia et Provenit in montibus Viennae Au- in vivo exsculptum saxo, in rupe Miamsi striaeae vicinis, et ad radices Styri ProXima provenit. Ex monte jux- carum Alpium. In montana Gallo ta oppidum et castellum Clarae valis provincia nullus est paulo asi erior iis in hortos translata, mitescere est locus, qui eum non ferat. Bauli, dedignata. Ramuli virgas ad vetarus duplicem facit, tinam foliis O, rendas aedes suppeditant. Fructus tusis et latioribus; aliam acumina. non gravidat stomachum, etiamsitis et angustioribus. Perelegans ad copiose ingeratur.
sacellum quoddam prope Basileam
De Pom- ossiferis classis unica.
TaxvLA I actenus Pom- acinifera fuere; xxv ιι i. sequuntur Pom-ossifera, nempe I. Malus Persea. a. Armenim ea. 3. PrauuM. q. Sessem. s. M obaranus. 6. Zizimus. 7. Comnus. 8. Lotus. 9. Cerasus. Io. Chamaecerasus, et M. Cotonaster:
quibus nos in classe secunda fruetus varios Exoticos adjungemus. Apud Veteres fit fructus duntaxat arboris descriptionem nulli bi inve nies) in genere et in jecie mentio. Plin. H. N. I. De fructu in genere ita Plinius: L 33 reser succi Perseis nullus, cum pro fertim duracina succo abundent: sed quis ejus ullum dixerit colorem pinor es dilutus. Foras corpus, imitis lignum, vitiumue cinctum semctu, eum fruetres alibi muniatur vitio. Eo nuemque trigemina naturas, corpus, deinde lignum, ruris Iu me semen in ligno. Poma ra. ra, in ramis, non inter se dense. PI n. H. N. Non alia iis fugaria. Longit ab ζ' τ' namque decerptis bidui mora est, eo te. 1. guntque se venundari. Caduca ali quando protruduntur , rugosa et putrida quandoque. Dis subvenies, si nudatae radici ejus, vel trunco. lentisci aut terebinthi cuneus assightur, vel terebrata in medio, Palus salicis imprimatur. His, si circa
imum truncum cortex recidatur, et cum inde modicus humor emuXmrit , argilla vel paleato luto plaga retegatur. Magna adfert, si si renti per triduum, ternos sextarios
caprini lactis ingesieris. De Uu
pi: quod sorte illi habita odoris ra. rattione, vel comparatione ad Olera, .lim is .
vel de correctis; hi simpliciter h, i bito ad siiccum respectu, dixere. Sane de illis ita Plinius. Vtiliora Persea, Prunis scilicet, Recusque
eorum etiamnum in vino aut aceto
exprestu. Me es alius e pomis immemtror cibus. Nuclei ex vino triti contra cerussam probantur: in aceto et Oleo capitis doloribus illia nuntur. De arbore ipsa haec pauca habe. Totam senesicere : ideo in Damascenam, Amygdalam, aut Balbilum debere. Sam Cac GeomPς et vermes Pati, quos cinis amuri L is, c. 11. cae
78쪽
me mitius exfingi at. In Arabia, ria, 1 talia et Aethiopia provenire. nde ignoro, cur Plinius Asiae Graeciaeqtie peregrinam faciat. II. st crus in specie si sipectetur,
Plinius, Duracinorum, Gallicorum, atteorum, Praecoetum, Superumtium, Popularium meminit; Palla.dius Ammia additi I. Duracina,
Iaroveniunt in arbore, quae aquosis
eticorimc gaudet. Praeripiunt palmam poma caeteris. Adhaeret eis corpus, a lignoque avelli nequit, cum in caeteris facile separetur. Pretium Romae tempore Plinii simgulis triceni numeri, hoc est septu ginta quinque asses, si bene Budaeus computat, fuere, nullius majore. Ideo cara Martiali. Rubra reddes,
si vel rosas sub ipsis plantaveris: vel obruto ossi, et post dies septem
detecto, intra quos sua sponte aperitur, cinnabarim infuderis, et rumsus obrutum curavedis , Geoponi. corum autor habet. a. Gallica et nisa post autumnum matur:
scunt; seu ut Columella Tempesna manem, quae maxima Gallia mittit, Frigoribus pigro veniunt Asatira foetu.
mellae praecoqua, hoc duntaxat O Currit , post Amygdalum florere; sores ante solia erumpere I Poma aestate maturescere. intra triginta annos tempore Plinii reperta, et primo denariis singula venundata.
rum in sequentibus fiet mentio. Il. Apud Reeemiores sextusilex est Persica. I. Hore multiplici. a. Fruetu modi. 3. Fructu duro. . Armenim Persca. s. Nuc, Persea.
I. Malus Persea flore multipliei,
nobilis est ligno extra cinereo, intus flavescente, mediocriter laevi; f Iiis oblongis serratisque non discrepat a vulgari. Flores tepore verno evocati, roseo pudore subrubicun. Malus di, leviter odorati, Qtioso Dama Persie . scenae rosae textu, pares sitis Iz ctoque congestu, ramulis adhaer stunt, rari autem in fructum em
eunt, magna virium Parte vernam in ostentationem effusa.
II. Malus Persea structu molli est Dossidim. duplex. I. risca fructu molli, ea in
ne aIba flavescente, quae haud ma-T-ptu. gna est artvir, sed cito enascitur. i. I. e. s. Radices ei imbecilles, δαν-ro Aia. Vnde facile emoritur. Rami tam Miathita. fragiici, ut fructuum oneri succum ad
hant. Folia selignis similia: soles M. dilute purpurei, qui in Aprili erum. p. in punt. Eructus, quos Septembri
maturos reddit, quique rotundi, ri. camer. Q.
mae quodammodo persimilem figu. γ ε-ram ab una parte ostentanti mollieta'. sit
tenuique sanguine pubescunt colo-Silei p. a.
re seris ut plurimum albidi; quidam una parte, alii in totum sat . rate rubentes; lutei etiam nonnulli. Exterioris eorticis colorem caro reis fert. Nonnullis una parte extri, secus rubicundis, circa nucem et ganti purpurae rubeae colore caro nitet, et communiter a nucleo monte recedit, et tales pro vinosis limis
habentur. In medio Persici ligno. sa, dura, scabra, et rimosa omniabus labyrintheis alveolis sculptis. nux latet, in qua amygdali aemulus nucleus cortice persimili; su, stantia interius albida, sapore su
amara. Ex cortice vulnerato gumis
mi profluit initio liquidum , quod
successu temporis durius redditur. in hortis ac vinetis seritur, et in Apulia praecipue, copiosissime provenit. Non spemendarum est in medicina virium. Caro facile iaventriculo putrescit, si post alios cibos sumatur. Folia contusa, et umbilico imposita, interficiunt ve mes: succus aurium abstergit purulentiam. Siccatorum pulvis vulneribus inspersus consolidat. No.νum substantia in acetariis hydropicos aquis liberat. Syrupus contra vermes propinatur; oleum pulsi. I ritatius in febribus inungitur; id habe in bis, si fictile floribus impletum, ob ν' εμ iurato ore, sub terra Der aliquot
79쪽
dies, vel fimo maceraveris, et massam expresseris. Aqua pulmentis permista, infantum lumbricos petilii. Nuclei cum verbena contusi, dolores capitis perimunt; cum jure pisorum, urinam cum calculis pellunt. In oleum redacti vigilias minuunt, tinnitus aurium castigant, et clysteribus ad depellendos flatus insunduntur. Gummi lentae et glutinosae substantiae beneficio, tenuium humorum acrimoniam o, tundit, phtiscis in talegmate com ducit, et omnibus sanguinis excretionibus accommodatur.
a. Perma fructu molli sanguineo, hoc solo a praecedente differt, quod
fructum minorem et magis luteum, talique, ut diximus, succo, gerit. Gratum est Per ficum sapore, et sto. macho accommodum. Vocantur et aliis, Persica Carata, oblonga Caesalpino, rubra, praecocia, P mgarica, sanguineo succo etc. Geς nerus garica triplicia facit: I. Magnitudime pugni. a. Foris et imus colore stureo. 3. Intus sanguineos et .
dura, est itidem duplex. I. Persica came dura et rubeficente, esus m mum perscum rhodacinum, duracianum, et duracinum altam dicitur. Reperitur aliquando puani magnitudine, et fructu angulossi, circa os rubente, quod aliquando per medium divisium, aliquando in partes di siruptum reperitur, et a quibusdam Permum mosthatum dicumr. Caro nucleo tenacissime ad. haeret; et aliquando etiam saturate intus rubet. Odoris est stagranti fimi, saporis dulcis, succi uberrimi. Nascuntur ad Rhenum. a. Perseam tu earne dura et buxea, quae nihil peculiare, praeter carnis, quem dixi, colorem habet. Alii, Cotonea, garica, colore aureo, Cydoniaria,
IV. Malo Armenio persicae fructibus varia imposita sunt nomina. Appellantur pumila, praecocia, ruinhra, et plerisque, quod sesto Divi Johannis matura esse soleant, aestia
Oalia et divi Phamnis. Cordo sorte
minima dicuntur. Herbaceo extus colore virent, odoris sunt grati; suci ci tam uberis, ut per mandentium ora perfluat. Saporem cum Arm
niacis similem habent. Et eo genere non esse, praeter arborum uia versitatem, nucleus scaber et stri, tus ostendit. V. Malus nutipersca, κρου-κωκα Ridem
aliis, quibusdam Tuberes Plinii, humilis est, persicae magnitudine,
folio amygdalino vel majore ; fore
puniceo. Poma ex nuce et persicomediam contraxere naturam. Ex nuce eis color herbidus, cutis nulla lanugine pubescens, succus leviter subamarus. Sero maturescunt, dimitusque sutim prorogant aetatem, scilicet in autumnum: a persico auistem formam habent, carnem, suciscum. Cum maturantur, rubescunt late, duram intus, et scabram nimcem habent, qualem Persica poma,
multo nuce fuaacius. Sunt aestivo tempore maturescentia; sunt et sorotina, quae usque ad Januarias calendas in arbore pendent. Sunt ex his duracina, et ex quibus caro ab osse divellitur; sunt, quae viridi, et quae alba cute matura sint induta, caeterisque pulchritudine et suavitate praestant.
VI. Malus persea fruetu amygda--T Ioide, ex insitione talis est. Fructus 'pulpa persicum, nucleo amygd tum sapit. Modum insitionis vide apud Palladium, et Portam.
Ad Malum Persicam referri ex TR Exoticis debent: I. Actor Muni. GIL fera. a. Jamistro. 3. Guajanifera. . Omou. S. Goan. 6. Getaph. . Umari Brasiliensum. R. Carmpirassa eorundem, et R fructus tres indiae orientalis, quorum unus Manas Reenadas ; alter Manus bravos dicitur. Vnus Occidentalis qui Matos. I. Manistra arbor piri facie, pro. ab
cera et ramosa Folia ei cutacea, decem aliquando unciarum longitudine, trium latitudine, quae cracsiore
80쪽
siore per medium nervulo secantur. Fructus ovi anserini magnitudine, duas asinuando libras Pendens, quo ab Aprili ad Novemhrem foeta est. Saepe diverso colore ab una eademque arbore prodit. Subviridis, fi vus, luteus, ex viridi rubens. Nux in eo putamine duro, villoso, glam dem vel amygdalum aequans. Cluissius sinuosum Mna parte addit, ut aliquantum phaseoli formam exprimat. Canariis dicitur Mangas, Turcis Ambo, Persis Ambae, Maluero Mana. Conditur sale, et in aqua cum oryeta decoquitur. Hollandi
in suo ex Inuia reditu, cucumerum muria conditarum loco vescuntur.
Cruda glandem suberinam resipitret tineas devorata necat. Assa alvi profluvium sistit: si corrumpatur,
ardentes febres, et varia exanth
mala excitat. Disserentiam bonita. tis loca ipsa secere. Armutat maximi sunt pretii, et vehementer expetuntur. Secundum locum Gurm ratenses tenent, superioribus minores, dulcedine pares, nucleo parvo
et suavi. Tertius iis, qui in Balamate prodeunt, debetur, supra ductis maximis. Vidit Garaias duos,
latuor cum dimidia librasant, sapore tamen inter hos,
qui in Chacanea, Quidor, Mad, nager, et Dultabado primariis Re.gis Nigamaluo urbibus, excellunt; quamvis et in Bengala, Pegu et M
Iacca honi proveniant. invenitur
et sine ossiculo palato gratus. Bis ram in suo praedio Garaias habuit.. Majo mense fructum sapore et odo.
re excellentem serebat: autumni v
ro sub finem, alium superiore tanto magis commendabilem , quod Praeter tempus solitum nasceretur. Crusta ia Similes ei duofructus apud Clusium. Unus, inquit, quatuor uncias longus, aut amplior, totidem amhitu complectens, qua parte crassior erat: alter paulo minor; uterque tamen ejusdem larmae, brevique et crasso pediculo praeditus, crassior summa parte pediculo Proxima, gracilior infima, et mucrone nonnihil curvo. Aperti membranaceum involucrum continere deprehende. bantur oblongum , longiori amy. Malus gdalae suo pulvino liberatae pene si rum. mile, quo nucleiis ejusdem formae tectus erat. Retinebat adhuc is
fructus, licet muria condituS, tant mque tempore adservatus, satis gratum odorem. Hucusque Clusius. II. Iambeiro, arbor vasta, ra-- bmis, qui incurvati sacile finduntur, florto t. v. diffusa, et aspectu pulcherrima. Folia mollia, foris saturate viridia, leost. Hi. intus pallidiuscula , cuspides hasta. rum aemulantur. Hosiculi ex rubro Io M. purpurascunt, gustu acido, odorei, 9. gemmarum vitis. Fructus pomi magnitudine, nucleo Cupressi in elisa.
tus, quarto a satu anno annuatim
ter quaterque funditur. Dum unum latus, foliis et floribus defluentibus, studium ostentat; alterum iisdem inducitur; hoc in fructus abeunte,
alterum de novo virescere, et in f lia floresque erumpere incipit. Ma.' labares et Canarini Pamboli, Arabes Tupha Indi , Persae Tu es, Tureae Atina, Lusitani Jambos v
cant. Duo ejus gemera. Alterum adeo obseure rubet, ut a longe niager videatur. Magna ex parte oΩliculo rubet, et a succi bonitato commendatur. Alterum ex candido rubeseit levius purpurascere Paludanus ait) et ossiculum, non
admodum rotundum, durum, album, ossiculi, quod in Persico est, magnitudine, candida hirsutaque
membrana testiam, continet. Vtrumque rosas spirat. Cortice adeo tenui et molli, ut cultello auferri non
queat, tegitur ; temperie frigidus
et humidus. Mensis cum caeteris
cibis apponitur. Flores saccharo condiri et in febribus ad stim laxamdam exhiberi solent. Arbor in Malacca nascituri inde in alias partes
III. Gufanifera , sert in nova in Hispania fructum granis duris, mi μ' ς δε
nora Poma aequantibus praegna tem. Gualanos vocant. In Herudiversa est ipsius facies. Eandem tamen cum illis, quae Malo Punicae subjeci, esse puta. IV. Onbis, Man ae foliis simiat e Gra