Hug. Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

11쪽

e HVG. GROTII FLOR. SP. oue ct in aliis evenit facultatibus. at m vi tuti δm circa mores res se aliter habet. Nam evenire

solet, ut possit iusta agere etiam ingusti s. at velle id ipseum non nise 2usti est hominis. quare justus erit aliquis etiam Iuste agere non posset, modo ve- Iit assectionemjustitia habeat. parique moo

se habet inu stus. Recte etiam additur voluntati, id est voluntatis affectioni, constantis titulus. Nam idem ille Aristotelis Interpres ad secundi Nicomachiorum caput I v, sic ait:

faciat sciens qua faciat: deinde si deliberato ea faciat : postre num vero si ad larem actionem constanter se habeat atque immutabiliter. Non alieni sunt ab his quae diximus Philemonis versus:

Nec quisquis ista quolibet prout modo: Sed qui dolos nescius fuci, integra

Probitate, ustus esse, non credi studet. Fatendum interim est, hanc desinitionem , ut plerasque

12쪽

AD IVS IVST IN IAN EVM. splerasque juris consultorum, talem esse ut rem non inalh exprimat, non tamen exaetim ad dialecticam subtilitatem. Nam virtutis & vitii genus est 4κsve constans voluntas, justitiae

autem proximum genus est virtus. ubi autem definitiones sunt non nominato genere proximo eos ομτμους υπεώ νονὼς definitiones transilientes vocat Aristoteles Topicor. V I, 3.

In Stobaeanis eisdem titulo eodem de justitia habes Orphei hymnos tres in honorem justitiae, & justitiae vindicis 8c Nemeseos cum versione nostra. Est ejus Poetica descriptio, de apud.Hesiodum operibus , de apud Claudianum de Manlii Theodori consulatii: oratoria autem in Libanii Progymnasmatis. Egregia vero illa imprimis quam in libro de honesto ac voluptate dederat Chrysippias Gellio me

ώ α ι πην ἔν*ν - δελκyς βλεπουσα. οῦ -ς - αδευις Φόζον ἐμμειν, sed δεκαμοις ς .-ς - ως εγρος φΓλους όνῆ se πιώτου προσώπου, τοις 3 hτεροις π σωυmus. Virgo esse dicitur, ut segni eiur incorrupta esse, neque concedens malignis , neque admittens verba mollia, aut ericusationes, aut preces, aut adulationem, aut aliud quodvis tale: tum vero adspeetu pingitur tristi aevehementi, o luminibus oculorum acri 3 , ut

howinibuου quidem injustis terrorem addat , justis. merasduciam, eum adversm illas vultust amico, in hos vero hosta. Habes ejus praeconia re apud As Macro

13쪽

io HVG. GROTII FLOR. SP. Macrobium somnio Scipionis, ut cum I, I, sine ea dicit, non solum rempublicain , sed nec exiguum hominum coetum , ne domum quidem parvam constare: & animis post hanc vitam servari justitiae vel cultae praemium, Vel stretae poenam. & I, s, octonario numero justitiae nomen datum propter aequalem divisionem. 8c I, 8, de justitia venire innocentiam, amicitiani, concordiam ,pietatein, religionem, affectum, humanitatem: quibus virtutibus vir bonus primum sui, atque inde reipublicae rector essicitur, justh ac providh gubernans humana, divina non deserens. Polus verti Pythagoricus hoc dicit justitiain esse inter homines, quod in mundo consensum a divina ortum providentia, quod in regno pacem, quod in domo viri ac uxoris domesticorumque ominnium inter se concordiam , quod in corpore integritatem ac sanitatem, quod in animo si pientiam. Stoici justitiain divisε re in . --cειο , γηπτη Πο, ἀυπ-ηMαων , ασ2ωαλαξὶαν, pietatem, bonitatem , rectisudinem , tum in vita communi, tum in contractibm. Et si Ciceroni

credimus in finibus: Iusitia in erga deos religio,

erga parentes piet s, vulgo autem bonis s, crediatu in rebvifris, in moderatione animadvertendi linitas , amicitia in benevolemia nominarur.

Τhesipesion Apollonio apud Philostratum: R-

14쪽

poloni, justus erit non utique is qui injustim non est, sed quijuste Iit, aliosque sc instituit ne quid

injuste agant. adhaerent autem, litiae tali, tum adia virtutes, tum maxime judicatrix o legum conditrix. qui enim talis erit, judicabit, o, quidem multo Iustiud , quam qui divisis pecudibus Jurant e leges autem feret quomodo Solones cor D-curgi. nam illis ad leges scribendas justitia di fuit. Scholiastes verb luvenalis justitiae comites facit fidem & pudicitiam. Vide quaa diximus de Iure Belli ac Pacis, Lo, cap. x. Definiri autem solent virtutes omnes in sua persectione .Martianus Capella de Dialectica: Pieriaque autem suθtiliter videntur attendisse , qui qualitates ipsas non dicunt recipere magis ominus, sed ea q- ab his denominantur : ut

justitia sit ipse una quaedam perfecta notio, ut non dici possit magis haec justitia , quam ilia est. dici tamen potest magis hic Iunm , quam ille

est. quod bene convenit cum iis quae habet Aristoteles x Nicomachiorum 2, ac sic explicat optimusParaphrastes. γάρ iani ἡ μον, κρο- άνιδεεγοι, ateris Οικομο ζαγειν. ροψ - ψρωνειν μFΜον ηίον iQν. άndi ου λή-άο-

ω ἱ nν ή-siunt homines ere magis o minin iusti ac fortes: sique ut magis minu e quis

aut juste agat,aut temperanter,neque tamen ob id, indonita fiunt virtutes. Iuri rudentia est divinarum atque humanarum rerum notitiaJ Sic Gellius x I, II: Draco Atheniensis vir bonuου , multaque esse prudentia

existimatm e t: Iurisique divini ct humani peritus fuit. Iustinus disceptatione cum Tryphone:

15쪽

nem .m au in his est divinitatis atque 1ψiria ' est plane inquam. hanc notitiam Phil sophia pollicetur. Strabo initio sui operis: ηοπιλυμήρεια δε ης--τοῦδε ζ' εργου δυ

qua hoc opus effici nequit, non est nis em, qui diamin s humanasique res complectitur, quorum scientia dicitur esse ea,qua Philosophia appellatur. Pra cipue vero ea philosophia quA In altu versatur. M. Cicero Tusculanarum quinto: Nams pientiam quidem ipsam quis negare poteu,non modo re esse antiquam, verum etiam nomine' qua ἀ- minarum humanarumque rerum, tum initiorum,

causarumque cujusique rei cognitione hoc piacherrimum nomen apud antiquos assequebatur.idem de ossiciis primo: illa autem sapientia quamprincipem dixi,rerum es divinarum atque humanarum scientia : in q- continetur deorum o hominum communit , sectet siue inter ipsos. eas maxima est, ut es certe, necesse est quod is communitate ducatur officium , id esse maximum. Etenim cognitio contemptatioque natura, manca quodam modo atque inchoata sit, si nulla actio rerum consequatur. ea autem actio in hominum commoris tuendis maxime cernitur. Plato quoque tum in Timaeo , tum de Republica quinto , philo phiam definit: ε- 1μα ζ' ο ίν,-τ οντυν,

16쪽

AD IVs IVS TINIANEVΜ. I qua sunt, ct eomm qi sunt. Hujus philos phiae cum magna pals sit vera jurisprudentia, ut Vlpianus recte nos docet l. I. D. de just. 8cjure, merito generis nomen sibi praemittit, specialem deinde differentiam adjiciens per justi atque injusti scientiam. Bene autem distinxit Vlpianus , & ex ea Tribonianus notitiam &scientiam, γωσαν & επισημίαν. nam Iurisconinsulto susscit res divinas humanasque de quibus libros varro scripserat in nosse aliquatenus e proprie audem ac peculiariter exacteque nosse, id est scire, debet, justum injusto quid interis sit. Idem ferme voluit Quintilianus: cum dixit , oratoris vitam eum scientia divinarum humanarumque rerum esse conjunctam , id est non eam plane possidere, sed neque ejus esse

exsortem. υ

que exactissima interpretatione h. tradantur. ω

alioquis tim ab initio rudem is infirmum animum dis multitudine ac varietate rerum oneraverimus, duorum alterum, arassem rorem sudiorum siciemus, aut cum magno labore,sepe etiam cum dissidentia squa plerumque -- menes avertit serim ad id perducemus , ad quod, leviore via ductus, sime magno labore, o sue ultidissidentia, maturim perduellotuissetJ Paria habet de arte oratoria Quint1lianus libri octavi initio : His vero qua in proximos quinque libroseollata fiunt, ratio inveniendi, atque inventa disponendi cominetur: quam ut per omnes numeros penitin cognostere ad summam frientia necesim iram est, ita incipientibm Metam ae simpliciustravi magis convenit. AEut enim dissicultate in-

17쪽

r HVG. GROTII FLOR. sp stitutionis tam nummose atque perplexa deterreri solent, aut eo tempore, quo praecipue alenda instenta, atque ιndulgentia quindam enutrienda siunt asperiorum tractatu rerum atteruntur. aut se haec sola didicerint inatis se ad eloquentiam infructos arbitrantur: aut quas ad certas quasdam dicendi. leges aligati conatum omnem reformidans, unde exsimant accidisse, ut qui diligentisimi artium Icriptores exstiterunt, ab eloquentia longissimefuem' tamen opus es incipienti ου, sed ea plana, ct tum ad ingrediendum,tum ad demonstrandum expedita.

um cuique tribuere J Iustitissimat unicuique quod'um es. Macrobius I de Sornnio Ioincero de natura Deorum.Iustitia qua siuum cuique diseri u :& de finibus: Iustria in ioculque tribuendo ria ituri Hujus dii duli 7nt positiones,qublicum. rL

ne quibus teges apud omnes civitates constituunt: prior est qua convivimus contrahim que mutuo ae de ii ilicet q- privatim facienda sunt, decemnamuri vivimu que plane nons ipsis: altera, -- modum qui que re publica uti debeat, ct aut civem se pisare, aut maxis tum. Plinius lib.

ri Jum publici, eumd pars Senatorium est in qua epistola habes egregiam quaestionem ad

hoc Ius pertinentem. Gellio X, 2O, Λrejus Capito

18쪽

AD IUS IUSTINIANEVΜ. Is pilo dicitur publici privatique juris peritissimus , idem multa de jure Senatorio habet ex

Varrone X I V, 7.

Collicium est enim ex naturaeibus praeceptis,aut gentium,aut civilibusJ Cicero de Aruspicum responsis : Hoc se minus jure civili perscriptum ect, lege tamen natura, ct communi gentium Iure sancitum L Gellius VI 3, 3, de Catonis loquens oratione quam is pro Rhodiensibus habuit: Aeprimum ea non incallide conquisvit, qua non jure natura, aut jure gentium feriprohibentur sed ureiagum, rei Misiqud medenda , aut temporis causis

jussarum. DE IURE NATURALI Gentium & Civili.

mne liberorum procreatio, hinc educatis neca de beneficiis I V, II: Quomodo nulla lex amare parentes, indulgere liberis jubet. super -ctium erit enim, in quod imus , impelli. Agit de ea re , & Nagiangenus in distichis, & Chrysostomus sermone secundo. Euripides Dictye:

Communis hac lex sirpis est mortalium :Trahens ct ipsos influi assensim deos, Ter que: amare quicquid eni exsesatum.

In rebul aliis jure non uno utimur. Im quidem civile ex unaquaque civitate appeti

iurJ Civica jura, dixit Horatius. Nams quis velit Solonis vel Draconis Dees a pellare Ius civile Atheniensium,non erraυeriri Et sic jus civile dixit de Attico jure scriptor vitae Cimoni . . . Vsu

19쪽

Cuippe cum soleant non raro homines, qua in quo que genere prima sunt, ea gene u donare nomine, ut eum dicunt hoc dictum esse poeta , istud sero poetria: intestigunt enim omnes sub poeta nomine Homerum, siub poetria Sappho. Quintilian. I v, 8:

thymema quoque in omne quod mente concipiamus et proprie autem dicitur, qua in sententia ex contrariis , propterea quod emineme Udetur inter te F,ut Homerin poeta, urbs Roma. Adde Pl tarchum Symp. IV, 13.

Amscripto,aut si scriptoJ Scholiastes ad Satyram primam Horatii: quia aliud injussire pium, aliud non scriptum. Lex in quod popiam Romanu3 Senatorio magia stratu interrogante , veluti Conside, constituebatJAteis Capitone definiente apud Gellium X,2O, LON

20쪽

AD IUS IUSTINI 1NEVΜ. r, Tex est generale jussum populi aut plebis rogarite magistratu. ubi legis vocem latiore sensu accipi, ut & plebisscita includat, quanquam contra privilegia, quae & ipsa leges vocari solent, excludi, notat ibi Gellius, addens totius hujus rei caput,originem & sontem esse rogationem huc pertinet in notis illud P. I. R. P. in I. S. Popudum ure rogavit, populusique iure scitat. Plebisscitum autem erit, quod plebs plebe o magia stratu interro ante , veluti tribuno, constituebat. Plebs autem a populo eo dissert, quo species a genere. nam appellatione populli universi cives continentur, connumeratis etiam patriciis is Senatoria

M plebis autem appellatione sime patriciis, ct Senatoribus, cateri ci υes signiscantur. Sed Ο plebisscita lege Hortexsa lata , non minus valere quam leges coeperunt i Laelius Foelix apud Gellium TV, 27: Is qui non universum populum, sedpartem adluam adesse Iubet, non comitia, sed concilium edicere debet. Tribuni autem neque ad incant patricios, neque ad eos referre ulta de re ρή-

sunt. ita ne leges quidem proprie , se plebisscita appeliantur, qua tribunis hebos ferentibus accepta

sum, quibus rogationibuου ante patricii non rene bantur, donec ' Hortensem Dictator eam legem tulit,ut eo iure quod plebs tuisset, omnes Ouir

tes tenerentur.

Senatusconsultum est quod Senatue jubet atque constituitJ id quibus fieret modis , vide Varronem apud Gellium XI v,7. In notis S.C.D. Se natus consultus decrevit.