Jo. Laurentii Berti ... Opus de theologicis disciplinis nunc primum septem voluminibus comprehensum, & praeter uberrimum, generalemque rerum indicem ad calcem appositum, integra adversariorum in auctorem opuscula, quae hactenus prodierunt, necnon apo

11쪽

. uua delectatio alteri prie ponderat . & sex e sensum

ansis. abripit. puemadmodum , inquit , hic onte gratωm via. cap. isius Missis d.lectationis non potera/ idquam Me ' re honi . dominanis ei sola delectatione maturae, ita

se eam abfreptam exrint iamque nihil 'te' etera mali,

dominante ei sola d. ivisione Creatoras. Imaer gaeae trema . quamdiu in hac mita post aeceptam gratiam militat Deo , alte ante ersaturae . Creatoris deIectari e . nume recte. mune perperam facis , prout Cmi aut terra delicitatio consensum Uus abriputrit.

In eonflictu duarum delectationum, illa quae evalet. secum semper voluntatis assensum trami. Hane doctrinam pluribus taloeis statuit Iansenius, ae praeser. tim ii . . de stat. r. Salvat. cap. ultimo, ubi sic habet. Quibus incerse colluctantibus , iiis superat qui omaentiam potentiorque fuerit; & lib. 4. cap. Io. Illam ρο

pe suavitatem , quae luperaverit, voluntas consentiendose

tur. Et lib. a. de eceletii delectatione disserens; ιMne enim es vii rix, inquit, quando alienam superati

Si autem duae deIectationes oppositae inter se viribus

aequalibus emtrauitantur, tunc in medio haerebit v

luntas, nee operabitur, vel bene. vel m se . sed sus. nia dumtaxat remanebit. Cum nulla sit , inquiti tua ilia Iansenius , gratia operandi praeter isam suavitatem Dei,

4 p. nisi ista tota fuerit, tit es delectationes remm ereata. r m cesscthit, vel peccabitAr . vel alternante delictari num Furiis in medio reman/bitur: sin autem ista Dp ν eru sne dubio bene voluntas operabitur.

v III. Illa autem delectatio. quae actis gradibus superior est,

ita movet ac ad unum determinat , ut voluntas ei nullatenus possit suum denegare consensum . Id passim variisque modis allerit Jansenius in Seriptis suis. Nunc docet quod delectationum inter se oppolitarum colluctatio sedari nullo pacto milit, nisi una alteri praeu J αseri leat. Ille eonmctus iatectationum . inquit. sopiri nοσ, b, pstest, nisi auora alteram delectando supra aυσιι. Nunc ' V-r ν contendit quod nisi superior sit elesiis delectatio, tunc coneu piscentiae illecebris eviεti eiuriei tenetiae delecta-

,h in tioni necellario cedere debeamus . Fiari mn potest , isti ait . quin propria et o Mutatis infirmitate υiutamur. AR- firmat praeterea voluntatem moveri non posse, cuin

praeeat aliqua delectatio, aluue ad asendum impellat, neque posse voluntatem deseliationi ad malum minventi teli fere , nisi adsit altera delectatio manr aeti ab , ardentior quae ad bonum inclinet ae determinet. Que ibis lib. a imo tim eni/n , inquit, voluntas sne praeeunte deIe-7. P-I flatione velle . vel consentire nequit . ita nec praevam

delectationem sue aliqua majere iste lotione ac metis. re compescere. Asserit etiam quod in eonflictu duarum delectationum . nunquam fiat, imo nec fieri possit. ut major a minori vincatur; additque voluntatem ab eo uolendo quod eam suavius allicit abstinere non posse . atque ita , sive in bono prosequendo , sive in malo rpetrando maiorem scilicet requiti delectationem ad aliam oppositam debellandam. In conssctu ait, ha-Iankn. νιι ut dehelationum non aliud ore nino a tecti . nee ea aliud amanuum sequendumve moveri potest voluntax ' isse qu .u vehementius d tester erit VolunIas fine δε-

io pacto potest , quαι Iane respectre cuiuslibet operationis

ιο mu habet : ti fide etiam in peccatis eadem necessitor delectati nis ad et oleudrim , ae ma oris deles attonis ad opera , dum in stam uelectati nem reteritur .

, perpendens deinde necessitatem deleEtationis coelestii ad opus bonum , d et lantam esse , ut absque ill , nec ad bon uti tendere possit voluntas. nece dum bus quae nobis arrident. illud quod minus arridet ellia Ianlii, sere . qua delectant, inquit , aliud eli.

ibis erae, nis ρώω deis laudo superaverit. ι . I X. Ex hactentix dictis sequitur qu in statu naturae laris deleriatio sit hoc uuicum madus. quo, iuxta lan-

senium , voluntas necessaria ad agendum applicatur .

Hujuc doctrinae quali balis ae sundamentum est quidam Aut ustini locus, quem Novator lite male intelligit ac prace interpretatur. Auguli inus. Inim Commentario

tuo tu Epitiolam rauli ad Galat s de iis agens in quia

hus regnat justitia, qui libera voluntatis electione aedeterminatione uirtutem vitiis anteponunt , & quos virtus consequenter magis delectat quam vitium . de

iis, inquam. asserit Santiuς Doctor, quod , dum eis

inest virtutis amor. Ulis amor impediat ne tentationi cedant, ac naturae pravitate Uineantur ; quia se ilicet tune magis dele tat virtus quam uitium. te lixe delellatio causa est cur non peccato contentia us: nam. juxta Aquilinun . Guaedam in nobis en nece isHas ut

id , linamur quod nos blandius ac suas ius assicit:

quod enim, inqust, amplius nos δείctat. ferunJam ita Temur neciae s. Delectatio ergo, de qua loquitur

guttinus. Oritur ex amore uirtutis. & ex eo quod virtutem vitio libere praeponamus. deleriatio igitur illa in ves tate nata ex ithaera voluntatis determinatione proe edit, di dum in corde viget. impedit ne latentationem Pr ruat. Perperam ergo eontendit Ianis-nius Augustinum per id quod amplius nos delectat , in. telligere delectitionem praeviam .- indeliberatam 3cit

vincibilem, qua ad aliquid volendum necessario im- pellamor; & sensum este quod nequeamus aliud vellendi quando delectatio praevia , quae ad volendum nos determinat, aut sola est in voluntate, aut maior est delectaticae opposita . Hoc sane ex eitato Augustini

Ioeo erui non potest e quod ut elarius pateat, iuvat hie integrum Augustini locum perpendere.

Augustinus omasione araepta ex fluctibus quos in animabus iustis producit Spiritus Sanctus, & quos sic recenset Apollotus ad Galatas e. f. Fructus autem Spirrisus se charitas . haurium , pax. potientia . benigni-ras , bonitas , Anganimitas , mansuetuda . fides, mori sis . contismeniis , coitas ι asserit has .virtutes in iis reperiri, in quibus non reperitur petearum, in iisque regnare. si hae virtutes eos tantum delectent , qεantum necesse eli ne in tentationem eadant & p cato consentiant. Regnant eao . inquit, spiritates si sit

Has in homine, ιn quo peccata non regnavi. Regnant au

rem isa bona. s tantum deles ant . ut ipsa lenaeana a-iamam in tentarionιbus , ne in peccati eo resonem mat, manu, ut addit, quoa amplitis nu de Har , Ireundumta operemur neceis ere. verum per illam delectationem nisi rem . se eundum quam necellario operamur. non intelligit Aopuli in praeviam aliquam & indeliberatam complaeentiam in

oriecto proposito, sed deliberatum holusee obiecti amorem, qui determinat nos ad operandum modo quo

par est , ut obiectum sie amatum prosequi valeamus. od confimiari poteli ex ipsemet Augustini contexta. Si quidem ut probet huius laterpretationis veritatem . Adducit in exemplum hinniuem qui ad aspectum sceminae forma speciosae movetur ad turpia, qui tamen ab obscoenis abii mei . de ea ite vivit , si illum speeieς castitatis plua delectet quam forma seminae quam vidit. Vt v. g. Oecurrit , inquit , forma speciosa foemina, edi movet ad delinationem fornicationis i sta

cundum hane vivimus, o secundum hane operamuν, Myren regnaure in nobis peccato ad obediendum desis MDus, Ied regnante 1ustitia per charitatem crum magna

delet iasione faciσmtis quidqu1d in ea Deo placere cun

Perspicuum est quod hie agat Augustinus de amore

deli rato eastitatis, secundum quem actiones nostras dirigimus ae ordinamus ; de amore etiam secundum quem tentationibus rei illimas, & castitatem vitio op. posto praeponimus.

Quod autem ita aeeipi debeat Augustinus . manifestius adhue erui poteth et alio Augustini loco deprompto. ex libro ara eiusdem Austoris contra Dullum eap ago ubi Saninis Doctor asserit AngeIM &Adamum peccaste . quia illos aliquid 1llieitum dele.ctavit r illud vero illicitum quod Angelos & Adamam delectavit , non potest sane intelligi de delectatione praevia indelibetata & in vincibili erga malum . nulla quippe , nee in homine innocente , nee in Angelis admitti potest eiusmodi delectatio. quam ex infirmutate voluntatis per peccatum contracta ortam esse

contendit ipsemet Iansenius ἔ emo debet intelligi da delectatione deliberata, qua Adamus di Angeli rei iulieitae adhaeserant. Hoe autem polito, eodem modo eodemque sensi a cipi debet Augutunus loco supra lindato: nam citinibi agatur de amore castitatis , evidens est quod nouisqvatur Adgultinus de delectatione indeliberata. quae nolitam praevenit voluntatem, & quae prout gradibus cupiditatem superat, consissum aluipit . Loquitur econtra de delinatione qua operamur id omne quod Deo gr. tum atque acceptum ei e putamus et Ut erum massa desinatione faciamus . inquit , quid tu in ea mo placere evnosermus. Agit ergo de deletiatione quae non adimit voluntati tacultatem Mendi vel nonagem di pro arbitrio, nec potet atem iaciendi aut non ta-ciendi quidquid Deo placere cognoscimus. Probari adhue ulterius potest Augustinum hie non agere de delevitione indeliberara quam admittit Ian- senius, cum loquatur de delectatione quam gratia pro cit, & quae est ipsius effectus. Siptas d/letiet. inquit, uicisit- eastitatis μν gratiis: delectatio autem indeliberata, qu m admittit san senius, non est effectus gratiae , sed iuxta illum est ipsamet gratia. Ex quibus evi

12쪽

lentis eoIIiέων Ainstinum loeo estato nullatenus s vere principio diis in delectationum, qiras Ian senim vult esse praeviis, indeliberitas , atque pio seperto Niste graduum in cibiles.

Hane tamen loeum. stillem, quod e rem amplius . Immatim ia operemur in Seriptis millies obtrudit Iansenius, dignumque esse eotitendit qui aureis exaretur litteris. imas , inquit, hae de re emi πιών --simur, Maurau meretur seribi Haracteribar: ac revera praedictis verbis in sensu Iaasenii expilaatis . totum huius Novaetoris lytama nitimi r nam si neeesse si ut e duabus delectationibus indeliberatis gratia nimirum & eup, ditate λ voluntas semper illi obsequatur quae actu stlt ram gradibiis superat, inde fieri etiam Meesse erit ut

Uesmos. neque gratiae, neque eupiditati resistere umquam valeat, eum una aut altera ardenti orae superior

stit. Voluntas enim sub imperio gratiae relative victimcis uota poterit eupiditati odtemperare; & absque λ- periore & domnante indeliberata delectatione intellipeum ipsam non erit potestu bonum faciendi. imo in illud inchoandi, aut etiam ullum fidei initium habendi . perspieue sequitur ex Iansenti systemate. quod eruit ex sapra laudatio Austustini textu . 'iamos sera i m id veremur necesses. Sed quam iussi ae immerito id obtendat Ian ius , adline ex invitio atque peremptorio quo m-dam Theobmnun a me to.

Andimus igitur hos Misoloori sie eontra Ians inritam disserentes. Textus Augustini. inquiunt, ex Dpsius Sommentario in Epistolam ad Galatas desumptas, Mi fecim Ianienti intellectus. directe impugnat. non solam Pelagianam haeresim . - etiam Semi agianam quoad initium fidei. Hoc in e seta est apud omnes. etiam Vad Iansenti DiscipulM; & id satis patet ex his suae diramus. Cum autem seriberet Augustinus filum in Miliolam ad Galatas Commentarium, tune, imistente Jansenio, in Semipelagianorum errore verisu tur & eo in errore pemansit usque ad suum Epist parum . quod non nestat Ian senius, & quod i et Augustinus testatur libro de Praedestinati sinct. ea

Antequam tamen ad Episcopatum evehererer suum n. t Commentarium, ut omnes eruditi latentur ratque nae de re ut omne tollatur dubium , consuli possunt Seripta D. de Tille ont. D. Durin, novaque Patrum Benedictiliorum editio. Iansenius ergo S. ctoris textui adulterinum sensim , seoque errori faventem, quem ipsi tribuit, tribuere non potest; atqui inde iure ae merito concluditur quod rudiate duarum delectationum Iansentano tandamento , totum ipsius

systium promi necesse sit.

in eandem rem Anaustini testimonia. Ham quae rei limus sumiant ad demonstrandum Sanctum Doctorem nunquam admisisse praeviam aliquam & indeliberatam delectationem. quae fatali qua , sed ineluctabilin cessitate nos ad honum, aut ad malum indueat ae dere minet r eontrarium enim sexcentis loeis Deidit aesaruit. Nee doctrinam Iansenti nune refellendam s stipimus: sed ipsius hie breviter delineando , mens nostra tantum ruit pineis ostendere miniciosum ill ad systema . in doctrina Amiliai fundatum, iuxta Iaasenium, esse Sancti Augu i doctruiae ex diam

tro oppositum.

Ex his quae hactenus retulianus eoastat Iansenium admisisse pri ipium daplinis delectationis indeliber

tae, ac re graduum saperioritate invincibilis : una . quae caelestis nuneupatur, ad bonum; altera vero, quae terrena dieitur, ad malum movet ac radit et utraque etiam victrix Be superior diei potest , victrix, quia vinluntatis conseruam certo ae timessario obtinet: sup rior, quia illum obtinet propter maiores quas habet vires ' nam illa e duabus delectationibus necessario Praevalet, quae maiores habet uirest Maror erram dele rinis NMω, inquit, mox uam με des iatis, mi ore βρε- d. in rabuis. Et cap. q. addit, quod si vigeat inmalis dei Hatio nullatenus fieri ponit, ut virtutem ac Moest -

- mplectamur. Visente enim, ait, delectatione cadi eap. .

iis prae at . Unde una delectaclo est semper relat, . va ad vires delectationis 'postae, & illa quae tuae maiores habet vires, victrix ae superior est: adeo ut voluntas umquam possit saum denegare eonsensuri illi e duabus quae acta praedominatiar. inque sub imperio gratiae, semper bene ae invincibiliter & Meelsatio bene; e contra vero is, cupiditatis imperio, semper male Minsisterabiliter & nee es o male operabitur voluntas. Hae habemus famosiun totius Iansmisia syllematis miles Meantati paucis eontractum ae delinearum priα- Epium de duabus delectationibus indeliberatis, di pro a duum superioritate invi ibilibus, in quod grande Iansenti volumen, mi titulus est. AMuremus, res,lubetur: & ex quo quasi ex radite munt alii fere omnes ei vinem Auctoris errores, & nraesertim quinque ab Imnocentis X. damnatae ''positiones, quas necessario fluere ex lansmiano principio de duabas delectationuhus indeliberatis, & pro graduum super tale invincibilibra, ex sequentibus patebit aniculis.

ARTICULUS IL

XII L

Nee unquam sane Augustius venit in mentam quod ex delectatione indeliberata oriatur invincibilis agendi

necessitas et imo expresse docti voluntatem esse ab Omni prorsus vera ae proprie dicta necessitate immunem. y eque pro nutu e sentire vel dissentire, si velit . Agit Deus, inquit Sanctus Dinoe, ut intimus . ut miris fretis per Eva Eeticaro inlatisses; α Iit. θυε επεν ecus ubi non mer m με stare quia ei inniatm memem , sedeonsensise , vel dissicotarat Haemior sis est Comβω- auram ineatu νε Dra. υει ab ea

dissent . 'ut dixi, miniis Doluinio s. Et in li- ais . d. - civitate Dei. liapponit idem Doctor. e dum c ta. bus hominibus aequaliter animo Se eo ore affectis, &Dei lib. eadem tentatione vexatis unum precare . alterum in

botio perseverin ; atque huius dileri minis nullam aliam apparere musiun reponit. nisi quia unus voluit, altervem noluit tentationi assentire. Ergo non putavit Augustinus voluntatem in prmenti natura lapis statu me gratiae desectationem majorem ad bonum , vel per eoncupiscentiae delectati em ad malum neeessitari. Si enim id ita opinatus esset, quo pacto duos illos h mines aequaliter animo & eo ore affectos supponere potuisset, & simul res ondere nullam aliam apparere

musam, eur nam tesserit, alter vero restiterit tent

timi, nisi quia unos voluit, alter noluit consentire Ergo eontendit S. Doctor penes voluntatem esse ponere vel noci ponere consensium: neque putat liberum sim arbitrium ad bene aut male vivendum ineluct ... bili necessitate trahi. Et - videm, inquit, sub fri, is hiarem nuIlius A mnis genesim ponimus, ut Itb eis rum ἀrbitrium veruntatisi quo bene , via male rivitur, 'ε νω- justum udisium ma ab onsur mustatis vinealo μ' υ testius. Q lib. de duabus anim. α Ia simune iniquos ae insanos haberi vult eos qui peccati redarguunt. Beni Hest. Tin. VLUM Iaesentat, ut iam vidimus, doctat unt tem humanam neemario cedere illi e dux , lectatis nitas, sive gratiae, sive concupiscentiae . quae Mm alteram Padibus superat . necesse eit ut sateatur hominem qui gratia gradibus superiori caret, eupiditatem odipositam vincere non posse; neque etiam posse adimplere praecepta, eumque vera ea adimplendi in, potentia laborarer unde merito inseri r einem praee

pta iis omnibus qui illa trandarediuntur esse impossibiasa: ea quoque impossibilia esle hominibus, non tam tum Infidelibus, vel ex eatis de obduratis. sed Ridelibus etiam, & Iustis Rui mandata illa non observant. At eum later Iudin qui Wareepta dioci adimplent, quidam remantur qui volunt. Mea ad Meremnantur, ex praemita duarum delectaturuum indeliberatarum, de pro graduum superioritate invincibilium prine irio evi. denter sequitur esse Praecepta 'uaedam , quae etiam I m, volentibus & conantibus, iecundum praesentes qtas habent vires, sunt impossibilia ; ipsis quoque deesse taliam qua possibilia Lini. Haee propontio inter Iam euianas numero prima ab Innoeentio X. tamquam retica proseripta fuit. Illa autem propositio . quae totidem verbis expresse reperitur apud Iansenium. lib. y de grati Chri Suri cap. sic se habet. Aliso Dei praerepta hominibus j-ιs Molentibur oe conantibus. secumum ρυμνι es ouas rubens vires . sunt impinubtia

a d deo gratia qua 'fiovia fiant .

Ut autem doctrina Iansmii in hae propositione eo tenta penitius evolvatur, & plenias intelligatur, quin dim huius Novatoris videmur subiicienda intestimo. nia, & ea quae illam propositionem antecedant, Milla q' eam sebsequuntur. P quam docuit dominem absque gratia Egeael &

B viari.

13쪽

ui ei. gradibus praeponderante cupid rati non pone adimplere praecepta , hane libi solvem -- profert difficultatem. Primam ommum , inquit,

tamq-m me ranariis muriumentum asserum, quod Deus Chr-1uleae dimmes raedere , pomitere . ivem naturalem D '--, Geterasque sub cremae peritimis ραε- servare. Deus autem ma subet : erro dat omnibus

suffriens ---m ad ea facienda φώae tabet . De Mapeream hominest. etiam Infideles anao fides να--emia maerepta seges e narurales visant et ergo Iu ciens a Deilium habent ad istonia ilia pereata nemo enim 'ecat in eo quod istare non potest. In ius di Distatibus ex ratione petitis Poene fundantur omnia caete ra , qua de eo selio , hortatio, . suas ne ad fari vim pro tum assemutar, ut omni rus gratia, suffrientam

MVe persuadeant: ipsa istae tres victicutiat ex ab eodem fonte profluunt , ex .mpotentia scilicet praecepta facimis. Hule obiectioni solvendae psu res affert responsiones. quae tamen persecte ei ciliantur eum errore quem erat de impossibilitate ρ ceptorum in iis qui eatent gratia praedominante cupiditati . ae proinde in iis mnibus qui praecepta transgrediuntiir.

autem responso Iansisti sie habet. RH-- - tur istius rimo , inquit, iliam ententiam qua dieitur Deum no 1ubere id quod homini in impossibile, numquam' inrevexisse Meuinnum, ut Deus non posset homin m ripere id uiamve is turibus suis implere non potes,stas tam quoa ita impossibile est . in neque moeriis , neque ab ins inrisus. si illas in auxilium adime eris, positampsere. Hie verum dicit Yprensis Episeopus. Deus quaedam praeeipit nobis, quae propriis viribus implere non postumus, , quae auu taxat possumus eum adiutoriog-tiae. N haec gratia nobis coneeditur. tunc praeceptum

nobis fit milubile . & e cocitra , si desit seatia, nec illam in auxilium pollimus advoeare , praeceptum n hix est impossibile , Ac illud implere non possumus . Ex hae prima responsione patet Iansenium eo tetimandata Ini esse ad obseruandum possibilia cum aux lio gratiar. inia autem, iuxta illum , postibilia non iunt ei cuius cupiditas gradibus superat gratiam , &illa tamen mandatum transtrediens a peceato nori e

eviatur, ideo tae responsis difficultatem non stavit , imo ex ea hane eandem ipsemet infert consequentiam. nimirum quaedam praecepta hominibus iastis v ientibus & eonantibus secundum praesentes ouas h P. A. bent vires inpossibilia . hae ix bitata doctrina . iid. inquit . quaedum non paria momenti ad hane rem D ctantia inseruntuν cir cur cum . Primum quirim esse quaedam hemini praecepta fecuniam satum . Uret in albus constitatur es inpossibilia sera um . nomade se semper gratiam qua eo mus , hoe est, qua illa eadem praecepta implere Iusticiamus ..... Ἀπιum , sanc. orentiam νmerari , non solum in excinatis , o ob ratis . edi influisuetis, sed etiam Fideles iusti, qui m Christi charitatem 1ustitia se ceperunt suaritim . hane immsibiIitatem fidAbus aecidere , nomtantum guando notant pro pia facere . sed etiam quam do volunt. His omnibus sule ae taediose expositis, Iam senius sie denique concludit. me uitur omnia Henifisma plani si me e dem bant, nihiI esse in Sone 1 Amainini doctrina certius ae funiarius , quam eme praec ma quaedam . qua hominibus . non tantum In elibas . ex caris , obduraris , sed Fidelibus quoquo εν Iastix-ιentit s. emansis aes . secundum Maeserues Das habent

oires . sunt impostitia r deesse quoque gratiam qua fiant possibilia. Quae vero subsemuntur laudata verba huius Ioel, ex quo desumpta eu prima Iansmii propositio ab I

n Rentio X. cripta, eandem exprimunt doctrinam . Sie sane stam sententiam eonfirmare praesumit . ai,

dens ibidem lan senius. Hoe mim, inquit . ancti P tri exemplo, alitisae multis rusti diis manissum es, eui tentanetar ultra quam possint susensere.

Ne quis autem existimet gratiam , saltem orationis, semper adesse iustis urgente priecepto. Qmtum, inquit, eae reuem principio eou et aneum est plurimis nou dari istam faeim si praecepti m sibilitatem. a precibus implorari in m solet. Hane autem ejusmodi doctrinae rationem redμ ib. . de alio in loco , ubi ait , nec aliquis opponat s i veritati , ch. tii. saltem osse ut uia delectatio . quasiniciat implem

p. s. di tegi , ivinitus tribuat M. mm etiam ad oran timquam maxime delectatio nei essaria est . Pre πω malis a necterae. -stra te satis nou es , sea a Deo per gratiam donari debet. . . . . . Ita Heimus, non δει-J- ις fac, Christianis, non suum camalibus, Iedoe Amrim tibia, aeratiam talem susscientem ad tuae tendum quia iubeiatur frequenter nutrahi. atq- ita subtrahi ut nee pre taliarisio adipiscenda deprecandi se uis finisos. gratia

in hoe ultimo loco, Iansenium non distor dem sibi, sed in omnibus sibi tonnantem reperias. Asserit enim. non solum ad operandum . sed etiam ad orandum requiri deleriti em. & talem delectationem , quae gradibus superet delectitionem oppositam, ita ut abs que ea, victrici scilicet delectatione , homo , neque

operari, neque orare possit. Hanc quime delectati nem ad orandum, sevi & caeteras quibus ad operatin dum indigemus i non esse in potestite voluntatis eo tendit. Nam ertiam adoran , inquit. qua arim. Missatis necessaria est, rua non maris quam coe--μa ροις aris non es. Hate omnia cum hunis NM toris pnneipiis perlacte ae intimo nexu e serent.

Verum mit semper eadem dissieultas, nee illam se ad te atrisse putat 1ansmius. Sed hie forta is, in- Iin a. quit. μορ-atorius res Melis, hoc ipso ad umnum , s. d.

γο haeceptum eis sit με te, esse multis, sesamos

faciendo, quia farere non m is . Utr mis eis redd tis hvssibile. I V. Quid ad haee Iansmint ρ Co editine possibilia esse Excepta illis tui ea transgrediuntur, saltem aliquibus mmuaquam. Si enim illia conecteret. sibi ipsi sei 'vemincipiis manifeste eontradiceret . Respondet ipitur Deum hominibus, quia miniores sunt, absque ini Militia gratiam denisare . Ait itaque, n- esse iniquit Iarisen Mem aeus Deum qu3hratiam neor I me iam μα-- h. 3ium ita meruisse . ut 6 ifimissa smeritate praua me. Notandum me agi de gratia demata, non solum

ematis & obduratis, is etiam iis qui prima vicem datum aliquod transgrediuntur . Unde sequitur Deum gratiam suam denegare, etiam Iovis, non tam ratione peceatorum dentium . quam ratione peo

rati originalis, quamvis iam dimissi. Noane impia est ejus movit doctrina Sed mentem suam elarius xdhue aperiet, dum mi propositas quarum alias responsi aes ad ultimam perveniet.

Quam perplexo & intriolo sit animo Iansienius in

hae enodanda dissicultate evidenter commoastrant tot tamque diversit istutiones ad quas confugere cogitur, quarum tamen nulla ab orthodoxo Theolo o potest comprobari. Quia autem hae de impossibilitate pra ceptorum doctrina pias aures non potest non esse .re , ideo in tertia quam affert dimittatis pmpositae Blurione varios exemitat sensius. variasque innificati nes hujus verbi, mus , ut dicere tandem videatur princepta esse in aliquo sensu homini, possitalia. Oose 1. ωα vandum es in primis, inquit, in rebus ad vitam bo i,d. p. nam seu pietatem spectantiolumiat liciter hominem diari posse aliquid. quasi hoc verbum, posse, aequi meo laboret in rebus ad pietatem spectantibus . non autem in aliis: sed ne diutius his ineptiis coarguendis imm remur, I senium audire pergamus . ὶ Primo . rem

pinquius dicimur m e bene υσυρον, o busque te lati vitas resistere . peccata cavere per fidem , amias dilectione Dei, io actuati Dei aάμνονio . interessisue

-lto Henius propinqui qua per charitatem, mr ο huma 1inseatin Quario itaque eum et sima iacimtie posse. aando Sanctι Spiritus in ration. H -- Iunias praepari or ut non nuri 'fiat, sed etiam Oelit. Tati eratia non forum pos . sea etiam ipsi, vis. --jumatur : dat enim nam μι- ρ o F -is , sed etiam inue suod potes. Hoc mine uuam habet. . nis Damia reipsa suoque agitur . O es proprias σectus, non ἀώ, aut crearitatis, Du bona voluntatis nasitualis . sed illius ηratia aesualis . quam Christus attacit i. in nibus anfirmis ρον crucem suam. Verum . quis non videat illam intentiam praeceptum implendi, quam docet Ian senius inesse iusto qui morat, non impedire quin veram habeat ac realem impotentiam pineotum servandi ; nam cum triplici illa notentia desunt illi tui . iuxta Jansentum . vires quidius vineere possit oppositam superiorem coneupi tiam; & deficiente virarier gratia, quae eupiditatem graditas superet, non magis putat voluntatem posse dime velle & operari. quam emum videre, vel a dire. vel tibiis stactum recte incedere. Tam sim se hue, inquid. vesuritati ut bene issit Qvoretuν, quam h mina eos in videat, is unda ut audist, πιι tibiis Hacto de M.

ut recte arisiatur , quantumvis eis iux , er ouies. α. scipion/s, edi omnia eatera sanitatis ad menta I

14쪽

. Non censet ergo Iansenim quod pertriplicem illam potentiam, quae per flexibilem liberi arbitrii facultatem ad bonum & malum habetur , vel etiam per fidem. aut denique per iliaritatem sancti cantem, vere possit Iumis p eeptum adimplere sine, illo postremo adiutorio quod datur per actualem grMtiam eupiditate sertiorem. R propter quaestioni propositae nondum abunde satisfactum iuisse existimat Novator ille i se enim pergit eodem jam citato eap. tu sed suomodo. inquies, mufκποσωθυ, e Firitis. e Boiaeis, qui illa eunti a orio carent, quandoquidem si- ι is praeceptum ab duro impiare n- posmi r m respui tνει possi Pitit eis modi imperfecti sunt. quibuspraesemdux, si mitremus,

aut per actualem oratiam datur, novastumi . mu maeis

C fite . n-G-olute ferit me praeceptum dici ραι', quam se sine alix volari posse Lerretur. Quomodo igitur non μμ ι tanta implendi prosti immentis VI. Eidem diruultati novam quidem responsionem ad-nibet; quam tamen non plurimi iacere videtur, cum eam praesertim. non tanquam sui ipsius, sed tanduam institi quorumdam Tneologorum reserat. Respondent asi qui, inquit , vere peccare eos, qvi ad Moris suscientis e ria carmi, quia inrum impotensia noue' amuredent, sed em comitans, hoe est. mnes ea a cur homo impleater reditum ebrien a imotionarium, sed per aeridens c- Ga es, non artivens actum voluntatis. Non enim ideo μα M. quis non asstruere a pereato , quamrias ν vera non possint i sed ideireo precant, quia non istam, -- qua vellent absinere, reiami possent.

itur iuxta illos Theologos, ii qui transgrediuntur

proepta, quamvis ea imbiere non inmnt , peceant. Quia illa vellent tran redi et im si ea implere po4sunt. Mi em nixi landamento id asserunt praedicti I heologit luce illustiati vatisinantur impotentem pete emem , qui a peccato abstinere non potest , peceaturumtamen, etiamu peceatum illud vitare posset Numni dPraeterea suppocii potest Deum ple re rena aetema peccatorem , propter peccatum quod ille vitare non potuit . quia praevidet eum .etiamsi pomisset non peccare,

nihilominus isisse meeaturum' Indisua profecto foret Deo summe misericordi 8e semme ivis haee Mendi

ratio.

am absurda Ac ridi uia sit ho responsio intellexit Ianunius. Hane ipsi non arrisisse videtur. S. Me alicui finiciat, inquit post allata supradicta verba , nihιι su peris moerea famasen M. Aemias tamen fori sis alio ma mani fatiferi potest. Uidendum itaque auunta huius Novitoris responsio sutura sit teris . VII.

Regmarime . inquit. plicem εsse praeopti Deiandi im- potentiam. Visa ost ex disem. alim ias ad non potest quam timidet mae in voluntate . Me est, quantumlibet fortitervolando suppim. Talis es impotentia lilius qui carer Br viario ad h. ras quas ignorat raritandas ..... De Mit i, rentia serissimam est quod Deiis non jubet immobilia ;nam Me ino quod talis oritur impossibilitas, - praeceptum extinguitur . vel certe ad illud νmplendum is cui praerapitur non amplius obluatus es Atina immientia est quae ex defecis ipsius Auniatis se a volitionis oritur , qua FaGPer quisura adesse debet, praeceptum fatim me ι iere tur ..... Hae immunita non faciendi nuuo mouo excusareum qui non implet quia praecipitur ; posset enim implere,s vellet Prosecto orthodoxe sentiret ac loqueretur Uprensis Antistes, si per haec ulti verba, tost implere,si uellet. nihil aliud intelligeret quam quod ea verna inifieant . nam ex vis communi apud Theolreos recepto , per illa verba , intelligitur quod homo potest implere princeptum . & quod pote ii velle illud implerer sed longe

anseo. aliter sentit lancinius. Ait enim in loco iam supra ei ta- te, arbitrium contraxisse quandum bene olendi ritudinem, propter quam ei medicus sit necessarius, cujus Sarvata medie nati gratia adjutorio nis viises pristina restaure P tkr tam esse impossibila -antati at bene velit, o operetur, quam homini eam ut videat, vel surdo ut auisat, vel tibiis fracto ut ret e gradiatur, quantumvis eis CV ι - , c o mes . omnia caetera fari tatis adyamenta funerant . Noe unum hie observatum velim , ouod e nostra nun-uam elabatur memoria. Iansenium scilicet gratiae me-ieinalis nomine nihil aliud intelligere quam gratiam gradibus iuperiorem cupiditate. Vult igitur Novator iste impotentiam implendi princeptum a peccato non exeasare, quia homo posset princeptum illud implere , s vellet: non quod possit amivelle illud implere, sed quia si vellet illud implere , ouod tamen non potest actis velle, illud posset tune implere, illud revera impleret. Potest implere . si velit, sed non potest illud velle. In terminis e lucit Ianistio Berti Theoc m. n. asserendo hominem posse praeeeptum implere, si velit, eum homo, iuxta hunc Novatorem, non possit velle illud implere.

Evanescunt itaque omnes allatae a Iansenio retinasiones, quod ipsemet adeo Vnoseit, ut neeesse putet sextam adhue adhibere solutionem. propositae dimcuutatis, quae post allatas supra recensitas quinque responsiones in suo roboee integra persiitit.

v III.

sed adhue oppones, inquit, Augustinum dicere in Libra de correptione . eratis , s autem Me adyutorium Anteis: u .int homini, quamdirim fasti t. desta et, quon am Ch. sal. non talis natura facta erat. M sine diuino ad Morio posset ista λ nere si istiet, non utiquas eia cecidisse Ot. Miut rium ouive Hul et sne quo manere non possent. Hunc Augustini loeam resert Jansenius, Be ex eo hane sibi

opponit eoni uentiam . Ergo pergit Novator ille , impotentis intendi, etiam quaevolamate superaretur,

fero quia talis actus primus fuisset ex institutisnami ; atra ita necessario fui et Mnur ....... Quod si inoratis d actus ad torti homini via Angelo, nou ex natu ra institutiome, sed ex albus cu*a contingeret, 'ofecto tune Aurininus actum inde secuturum, notam liberum, sed O eiapabilem esse posse fateretur ..... um ..... quomst quam hominea pura erunt , aliato fuseienti aiaxilis , via pereata non sint tib/ra , ves,ua mon sunt tibera possint Generata ; hoe enim impossisi e est .... sed pre peccatum a recta natura isse turis, discessum est, Datis quam impossibilareat, ut actus ad quemvit sucium deerat ad titorium peccatam diceretur, eum esset potius actus bonus tanquam natura utime eonstitas necessarius. Hine itaque ne quis mirarem quom οὐ mst esse actas maius , quem obduratur oe excae

casus, Garatia finiciente destitutus perpetrat, semper eo remisit, quia tua defectus gratiae sit puruspeccati. Μentem seam dilueidius aperire non potuisset Ianseatus. Impossibilia sunt praecepta omnibus illis qui gratia gradibus superiore misi ditati destituti aut , de etsi peccata vitare non possint, Peccant tamea. quia illa qua laborant impotentia est poena primi peceati ab Adamo eommim , nempe peccati originalis In posteros transmissi; quod repetit adhue post pauca. eam, inquit, atque fateantur Scholastici passe Deum t. fis a. id, am homini is pereatum eterna sua lege jubere . 1 3.

quod ame peccatum Iusserat, quamvis et Iam propria cuLra factum sit impossibile , nee teneri ipsi conferre maintimittata reis timas adjutorium, quod hominem notentem vinis faeis o facere , guarems rapter eontractam υ aut sis rii Hem nullum aliud am susciens st, nec peremtorem iam sine culm peccaturum. ρMamvis Foe masnoitu adiutorio tectatum jam vitare propria , eti*abilimisuri infirmitate non possit. IX. Ex hactenuet dictis in articula eolligi saeile potestr. Praecepta Dei non esse ivllis qui ea trant,rediuntur, ab lute impossibilia . iuxta Jan senium posisunt quippe ea praecepta adinistere eum gratia quam quidem non hinent, nee pollunt in sui adjutorium advocare ', sed qu1m recipere possent, si Deus eam ipsis benigne largiri vellet , vel etiam eum auxilio gratiae parvae quam habent , si cupiditas. quae acta gradibus superior est, debilior evaderet. a. inod e dem Nareepta diei mint illis qui ea transgrediuntiariti multipliei senis possibilia. tum remotissime ratio. ne liberi arbitrii quod eapacitatem habet rapiendi gratiam . tum Paulo P inquius per fidem . quae disponit ad gratiam recipiendam , tum multo pro pinquius pleniusque per charitatem sanctificantem tamquam propinquiorem plenioremque dispositi

Licet Iansenius hos omnes possibilitatis modos admiseris, & praeepta Dei, sentibus iam assignatis, e. qui illa transgrediuntur possibilia agnoverit . merito tamen damnatus est. Ab errore ergo Iansenti noci re cederet , qui doceret praecepta Dei non esse impollibilia, quia possunt adimpleri eum auxilio statiae si adesiet, eaque foret eupiditate gradibus superior; vel quia ratione liberi artauit homo habet capacitatem reeipiendi gratim, quae capacitas per fidem, & charitatem sanctifieantem magis apta atque ideonea fit ad

gratiam in lem recipiendam.

Nec etiam a Jansenio recedunt ii qui eratiugradibus eupiditate inseriores simul eum illo Novatote admittentes , docent per eas adhue magis

perfici capacitatem liberi arbitrii , nec tamen deis B a serunt

15쪽

semot prinei pinna Garam delectationum indelibera rum & pro graduum superioritate invincibilium ; Neonsequenter contendunt eum iis gratiis hominem non posse cupiditatis illecebras superare. Quis enim non videt gratiam illam gradibus inferiorem sumiem tes non conserre vires. ut actualis irimari possit eo

eupiscentia, & consequenter praeceptum adimpleri

ARTICULUS III.

De fecunda 'positios Iosmi. Sriunda Ian senii propositio haec est: sereriori

larem gratiam eum semper habere essectum ad quem 1 inu. exei: at voluntatem . Nee verum at quemquam . inquit ' e iansenius, quod e-set mustos Nnitus mentulli. ειν musisara, imo vero O in a voluntate motibus driana T. 3 Da pereeui, qui tamen adi eos interna suasione o meis atame vissentiunt, ut propterea fassum mira era tiam in eo με datur semper operari esectum ad sumdatur. Considerandum e uim est multiplices esse druina eroia esse et ur , quemadmodum oe .hortatis. V enim velis perfectum quia Maustinas posse vocat: esto in 'perfecium quia Delieitatem appellare solet. . . . . me igiatur gratia, quammis milia modo siniciat Mi hema μι- tum veretur ad Me tamen facit oti iunt liberas quasdam non voluntates, sed velisitates vel cominacentias exester . . . . Non enιm quaevis aratia ad quo is essectus inferendos sudicit . . . . . se enim Ni demus plurimos, qua nanm ab immundisiis comis Iocontinere possunt, vehementer tamen optare continentiam .

Cum itaque haec propositio damnata si insensu lan- senii, damnata prosecto non est in eo sensa quod inimrior gratia eum semper habeat effectum ad quem exeitat voluntatem: certum quippe eli in systemate Ians nil, gratiam non victricem ex sese movere ae inclinare voluntatem ad bonum illud cuius executionem nun

ram obtinet, quando gradibus superior est concupiis entiae delectatio. Summus et o Ponti sex Ian senii doctrinam proseribendo non definiit dari quasdam int

riotes gratias quae non eum assequuntur effectum a suem valucitatem excitant.

Nee similiter damnavit Summu et Pontifex Theoli,' gos asserentes interiorem gratiam semper producere ali quem esse, tum in voluntate . Certissimum eis enim Deum . quando per gratiam suam mentem illuminat, vel accendit voluntatem , producere semper in menteruandam illuit rationem. tu voluntate piam qua ani motionem , saltem indeliberatam. Illuminationem enim a uiuam ex parte Dei necessario sequitur in intelle, tu hominis iliuini natio passiva, di motionem νctivam sequitur in voluntate palliva motio . saltem indesiberata; quam illuminationem de motionem passivam eontendunt nonnulli elle effectum gratiae .ctius tamen plures alii Theologi doeent hane illuminationem mentis & motionem voluntatis, quatenus in hi ni ne recipitur . elle potius ipsammet gratiam . quam etieetum gratiae. Quidquid autem sit ae hae in sch ii : asitata controvettia . nonnalli Theologi docent quod aliquis actus viiluntatis. et lain deliberatus, semper se. quatae mam illam ex parte Dei tristionem , iique aberet ,re in secunda lan senii propolitione damnato immunes sunt, modo fateantiar inter Orem gratiam . etsi seinper in voluntate aliquem producat A Etum . novitati ieti semper producere omnem illum essectum cuius producendi veram confert P tentiam ad hoc enim ut dici possit quod in te tori gratiae aliquando resillitiar, satiς est quod renisu voluntatis gratia aliquando prive tur eo enisu quem producere potuisset, & ad quem p ucendum conterebat veram potentiam: non autem necesse est quod aliquando nullum omnino producat effectum, etiam deliberatum. Itaque etsi gratia semper producat aliquem effectum,s tamen renim voluntatis totum illum non producat essectum, cuius producendi veram voluntati conseri potentiam , unc vere & proprie ei resilitiit, di consequenter 1mmunes sunt ab errore secundae propositi

nix Theolmi illi qui docent gratiam semper operari Aliquem effecium, etiam deliberatum.HI, Contra vero diei non potest quod voluntas, suae supponitur a Iansenio neenario obsequi delectationi radibus superiori, sive gratiae, live eupiditati. aliquan- , interiori gratiae recitat, eo quod aliquando non

pretur Ninum opus ad quod operandum emitarer . iii enim voluntas aliquando omittat intun actum ad quem excitatur a tralia, dici noti p est quod interiori gratiae resistit, praesertim si omissio illa non si libera, sed omnino necessaria, ut necessaria est in syllemate Janseati. Resistere enim gratiae est impedire ne gratia peretur; quomodo autem diei potest voluntatem im- mire ne gratia operetur illud. quod ab ipsa gratia mi mduei non potest Itaque ut diei queat quod voluntas gratiae resistit', duo ri uirantur . Primo quod gratia privetur eo ess ctu ad quem ipsa exeitat voluntatem . 1. Quod gra tia det voluntati potentiam operandi illum effectum; si enim voluntas non potest operari esse m ad quo euitatur a gratia, usu est, vel ine potest ex eius parte resistentia.

Instant ramen Iansenti Distipuli. 8e ratione luctae

quam in nobismet ipsis sere eontinuo experimur gra tiam inter de eupiditatem aiunt quod liret semper stvictrix illa quae gradibus superat alteram, haec tamen lucta supponit necessario aliqvam in hac lucta resistem Iiam, tam ex parte eupiditatis. quam ex parie si tiae. Cum autem voluntas semper obsequarer illi eduabus delectationibus quae gradibus superior et , a dunt voluntatem . non quidem solam , is simul eum cupiditate resiliere gratiae debiliori, resilientia etiam xprie dicta; atque resistentia illa vera Ac proprie dia impediri ne gratia obtineat effectum. quem obtinuisset si minor esset eupiditas quae obsistit gratiae. Sie eludere eonantur Novatores Summorum fieum Constitutiones, eontenduntque ideo sepe resiui interiori gratiae, non selum quatenus gratia privature estem ad quem excitat voluntatem, sed etiam quat nus privatur eo effectu quem producere potuiscit , si minor esset eupiditas quae actu maim est. Vetum futile admodum est hoc in litin , nam eram Innocentius X. definiit gratiae interiori aliquando resisti, non definiit adversus Iansenium illud quod Ians nius inse admittebat. Porro Novator ille fatetur vi ribus locis, concupiscentiam eamit semper luctari eum spiritu. & eandem coneupiscentiam gratiae ad bonum

invineibiliter rapienti semper resistere, licet absine issectu & absque victoria. inani Adversarii αρ disyli bri prat. Chr. Salv. ubi luctam illam ce eonfitiactum gratiae ti e euristentiae deseribit Jansenias. Aquid lane ipsis inest inimis fidei. fatetrantur Ians

nium nunquam n alis, quin gratiae resistatur sensa quod concupiscentia semper oppugnet fratiam, eique reluctetur ,' atque eo sensa iuxta Ianaenium, gratiae etiam quantumcumque victrici & emeaei semper resistitur. Neque etiam negavit unquam quin gratia. ut initio huius articuli annotavimus, eo saepe frustretur effecta ad quem excitat voluntatem. Fatetur quinu eandem gratiam eum saepe non habere e solium . quem revera in aliis eircumstantiis produxisset, si nimirum gradibus debilior esset eupiditas , quae aesu mbustior &ardentior est .' in eo enim positum est praecipuum ipsus systematis eatrat . Unde se argumentari I,

Quinque --sitiones de quibus agitur damnatae sunt in sensu Jan senii, atqui tantum a si ut Ians nius docuerit gratiam nunquam privari eo esse tau ad quem inclinat voluntatem. vel nunquam privari e in diu quem proucere potuisset, ac etiam reduxisset, si gradibus inserior esset cupiditas quae aM superior est . ut e contra contrariam doctrinam conceptis

verbis asse erit ergo damnata non esi secunda pr postio in eo sensu quod gratia nunquam privetur e essehtu, ad quem inclinat voluntatem, vel quod nunquam privetur eo enectu, quem revera piauxisset , si minorem habuisset debellandam cupiditatem.

Praeterea, sensius huius propositimis , Interior gratia

in flatu natura iana nunquam piniflitur . non est quod cupiditas nuncuam resistat gratiae, sed quod mo nunquam ei re stat, hoe est, nunquam eam privet eo effemi quem potuisset producere , atque etiam produxisset, si voluntas gratiae consentve voluis

ue etiam sensus huiuς propositionis . Interioriaratiae in statia naturae unae nunquam re itur , esse potest quia gratia non eo interdum privatur effectu , quem in alio subjecto minus resistente assequeretur rnam, juxta Ian senium. eadem quippe gratia in uno vi trix est, ia in altero non victrix. pro majori vel minori coacupiscentiae resistentia. Nesue habent Asuersarii quod inde possint inferre hominem gratiae int rimi saepe resistere . in eo sensu quod eam privet ille est quem revera prudaxisset, si minus restitisset cupiditas. t

16쪽

- in easti homo nore censetur , nee ullaten disi gratiae resistere , eum eupiditas sit ab ipso

re rus independens , nee possit sacere ut m jor aut minor. dedistior aut robustior emeianir , sed tenetur

Silii obsequi quotiescumque gratiae delectationeis superior est e atqui res ita est in eorum se- r. mitra ergo velleat Adversarii homini temstentiam tribuere, quae isti eupiditati tribuenda vid Iur. Vere tamen homo diceretur resstere . si omissio actus ad quem melint gratia proveniret ex ipsius v luntatis dissensu. quia tune esset in poterite volunt iis , quod vellet vel nollet pratiae consentire i quod lane a Iansmiano systemate est omnitici alienum.

Veram ut Orthodoxi Theologi sese extricent e I byrintho fallaciarum &eavillationum quibus Iansent ni Summorum Ponti fleum Bullas eludere eonantur, ab iis exigunt ut eonfiteantur. quod potestas quae pogratiam consertur non sit actu ligata per cupiditatem maiorem , seu quod sit potestas expedita 1 item quod potestas illa sit relatio ad gradus cupiditatis . ita ut

nomo secundum praesentes quas habet vires operiri bocium illud ad quod gratia excitat voluntatem, seu ita ut revera possit gratiae consciit ire in circum

stantiis eupiditatis sortioris.

Quidquid autem sit de Catholieorum agendi rati

ne , ut grassantem Jansentanam haeresim eoerceant, certum est atque in rabitatum non eiurari erinem in secunda enmutione damnatum ab iit . qui eonfitentur interiora grati aliquando resisti . in eo sensu quod homo aliquanω eum non producat effectum ad quem gratia excitat voluntatem , vel quod eum esserium non producat quem per gratiam . si debilior adesset cupiditas, revera reduxisset. Si enim hare confitendo essent instates, insens quoque foret ipsemet Jan--ius . & innoxiae forent quinque propositiones iasensu dissenii. quamvis in eo sensu damnatae sint a

Summis Ponti dus.

Uerum inter Iansentanos plures reperias. qui tempe ratis aut mutam quibusdam Iansenti asperioribus Uerbis ab e re in seeunda propositione damnato videntur reeedere. etsi ab eo revera non discedant . Alii enim doeent non istam saepe resilli interiori gratiae, sed admittunt praeterea gratias sufficientes , quae dant veram bonum operandi potentiam. Alii etiam addunt

illam potentiam esse eompletam . proximam, imo expeditam atque relatio m . Sed haec sunt mera verba ad errorem potius involvendum , quam excludendum accommodata. inandiu enim doctrinam duarum d

testationum indeliberatarum, & pro graduum superi vitate invincibilium profitebuntur I quandiu vim &emeaciam gratiae pariter eum Ianaenio exponent per delectationem relative victricem ἰ quandiu de communi principio eum Jansenio consentient . eertum est eos in rei lineeritate non posse praedicti verba intelligere sensu ab erroribus Jansemani et disiunctor admissa enim, gratiae scilicet vel eoneum stentiae, detestatione victrici, cui voluntas necessario obsequatur , interiori gratiae nunquam illa restitit: nam vel gratia superior est eupiditate. vel non: si superior est , voluntas illi necessario obsequitur . si autem non est supinior , v luntaς quidem non operatur illud bonum ad quia inclinabatur a gratia . illud tamen non impedit , nee

immire poteit cum in illis circumstantiis nihil aliud pollit quam obsequi eupiditati , quae supponitiar esse gratia gradibus superior , ac proinde non resis ut init. riori gratiae.

ARTICULUS IR

De tertia propositione Iansenti.

N Unquam negavit Iansenius hominem viatorem

poena aut mereede dignum esse, prout bene aut male operatur. Nee quoque negavit ad merendum &demerendum libertatem requiri. Maecenim duo aperte confitetur innumeris in loci , quos recensere s rva-xaneum foret, cum ab eius discipulis id ita esse non abnuatur . . propter ut eone iliet suum systema de duabus delectation Aut indeliberatis N pro graduum superioritatu invineibilibus, eum libero nominis arbitrio, sateri cogitur in hoc praesenti naturae lapsae statu

hominem viatorem mereri atque demereri, elli neees

stetur ad obsequendum delectationi illi, sive gratiae. sve cupiditatis . quae actu gradibus superior en ait quem errorem exNimit tertia ritu propositio. Asmere moerimerenda in statu unu iuuae nis νε--ν itur libertas a uetestate , Iedfusticit tibertas a coactione. Haec propositio paucis verbis complectitur totam

doctrinam quam Iansenius latius ex it in tribus i tegris libris de grata Chr. Salvata bellicet 6. 7. & 8.

Notandum est autem hune miratorem duplieem

tantum distinguere necessitatem, unam coactionis, ac alteram simplieem seu voluntariam . Hane duplicem necessitatem annuntiat titulus ipse eapiti : 6. libri 6. de grati Chr. Salvati qui ite habet: Ouptis mcessit s vastino, coactionis in si ire seu uutaria. via , . - - De resueuat tibertati. Deinde exponens Iansenim ae sit illa necessitas, quam vocat neceilitate N eo de fri t ionis, &illa quam nuneupat necessitatem simplicem Chr. i. seu voluntariam, sie habet: Duplex a tem A aineina - μυur S. Augustini nresistas itur: una qua ver 'tur e Hum suum, es notis . seu quantumcumque nitaris e altera qua simplieiter ueretisse est aliquid fieri sine ren D -Iuniatis. Prima via necessisas, qua fit atru

umtari. Imposue est enim ut quid fit --utate no bisa fiat mobis etiam volensibus ; . e contraria ut id quod fit u ruptate . seu nobis notentibus. fiat nostra voluntate. Sub hae autem necessitate eoactionis complectituet an senius non solum eos omnes actus qui nunt v untate acta resistente, sed etiam illos qui fiunt absique actuali renisu voluntatis, si uoluntas illos impedire non possit, licet impedire vellet ; ideoque . iuxta illum . omnes naturales imnetus qui non possunt v lendo impediri, necessarii liint illa eoactionis n-m a te. Hae eraeo uetestar, inquit. valde generalis es sub ea naturales omnes impe rus comprehiendis , γι

ine distinctione supposita asserit necessitatem emisctionis repugnare libertati , non autem necessitatem simplieem seu voluntariam. Doctrina igitur Augininiis, inquit , nec statem illam primam , pratit etiam 'naturam sie explicatam re tectitur, nec aliud est inmspectu istanta is, quam quaedam ess , aut visentia . aut ictio, qua operatur id quod potest , etiam nolente v I sale capitaliter repus uare ιibertati , eamque fundiatus perimere , non autem tuam necessitatem mei est sinut

Iuniaria. qua scilicet Hieityr nec se maliquid fieri,

non repugnante. sed immutabiliter Dolente ista late .

Eandem doctrinam in infinitis propemodum locis

repetit Jansenius. Hactenus declaravimus, inauit. M- rit. neralem tibertatis rationem , a qua dieyum est tiberum Chrsati arbitrium eommune bonismatis , in eo situm esse quodi mune sit a necestate eoactionis. Et a Jibi, nulla n resstas Iibertati υοMutatis formidanda es , visurus se coactimis , seu uia quae overatur e octum, es

Me est. luinta in renit te istuntate . Plura ejusdem i. Ur Novatoris testimonia retexere supervacaneum seret ac tae

disum : ex allatis enim evidenter colligitur , quot iuxta Iansenium, voluntas, quae necessario consentit delectationi praedominanti . nec potest ei suum denegare e sensum, consentit tamen libere, quia non e

gitur . hoe est, quia non renititur, quia non dissentit. Quoniam autem implicat eontradictionem quod voluntas e sentiat simul & dissentiat, ideo . iuxta illum , implicat quod voluntas consentiat delectationi edominanti . etiamsi necessario consentiat, de tamen

non sit libera. Praevidit quidem Iansenius quod hie inauditus ex

ponendae libertatis ad merendum de demerendum requisita modus Chri ilianorum animos merito e -- Iantis.

veret. Mira Odebitur , inquit . fh sicis his din L lib. s. nat ideoque illam verbis omnino Catholicis obtegeret ii d eostatur. Illi sunt, inquit , de luminibus viatoribus int. ex loquens , qui possunt ,raecepta facere , ear non facere, Et quemlibet actum voluntatis deliberatae, etiam, necessarium , docet esse in potestate de dominio voluntatis. eapite sequenti. cuius est hic titulus. Ac lux v tantatis deliberatae necessareus est in potesate hynio voluntatis. Et eodem caete cum hanc sibi de acto' voluntatis neeessario proposuisset obiretionem. Accedit , inquit. quod in hu1 modi actu potius vi quam aene

rentraversam est ; sic respondet. Res Memas se ipf, magere oe mmere dominium quoduam suis actiam iud eat , ut pro arbitruses moveat Dei eo escat s alioquis enim, quantumυi memum sui motus prine pium habeat, agi oe moveri potius suam se ipsum mirerra dis r M. Hoc autem omninon ιat ut supra actiam suum in

sese re pusit, non solum appetendae , sed etiam Daleando . Nam

17쪽

reus, sicut bruta, moveretur . νίfraenaretur. Haec ergo

i s resectendi seo super Hum suum prepter imm .terialitatem qua nulli matereia aliuata o iratem ratimi istumati ereatura rationalis propria est. Ea ratisne habet ut post dis fine m mediis 1αὰλ

care. ea eo ferre, utrorumve re isnem expenderetis Me imum da proprio Rus 1 icio iudicare , num recte incomt. Ex --ntate habet . ut post , non solum a petenaa movere , seu etiam svo motum bum se resi ctendo velle mosere. Et in h- promis seta est potesar avomendi se . D quia in omni ratienati mutisemper adess

Hism in omnι ratis ιν meis seu eonsensi suo momet seae dominatur sui. Hoc est igitur protrie quod Brata , pueros , insensera deflcit. Hane Ioeum, etsi nimio solixiorem. reterre necesse visum fuit, ut Deilius L or perspiciat quo sensu Iansenius doceat actus voluntatis ne arios. a quibus adii inere non possumus, esse tamen in potestate nostra , nos illorum esse dominos , no que eos exercendo agere ac movere uosmetipsos.

arbitrii libertatem: se etiam intestisunt, eadem p urotione. Iibertaιem anaicari. si diceretur voluntas posse

mani libertatem amitia, mus io liberum erit mitrium, etiamsi immutabiliter velit , aut immia iter notitia

Si valeret hae laesenti interpretatio . Trideatina Synodus nihil aliud adversas haereticos definiisset, quam quod voluntas misit velle dissentire, velit disseatisre. Quid fingi potest absurdius Nulli unquam dubium suit quod volun 'possit velle . quando vult, seu quod . ut aiunt Philosophi, abam ad potentiam valeat eonsequentia. Hoe non

sabant Lutherani ore Calvinii ae: hoe igitur uoa d finiit adversus illo Tridentina Synodus. Hae autem Mulierina interpretatio in haec Concilii verba, mise dissentire , si visit. a Iansenioridicule con-. Janueniano sustemati mirifice eongruit. Nam si voluntas e duabus delectationibus necessario illi e sentiat, quae gradibus alteram se rat, profecto intelligi non poteli quomodo misit velle ei diuentire. Amostit etiam in voluntate, etsi neeentetur ad Uen m. indifferentiam, quam Theologi appellant indifferentiam eontradictionis, nempe pinei latem agendi Ibia. & noci uendi ad libitum voluntatis. Omnis , inquit, Iuntatis deliberata motus essentialiter suoque talem imdcterentiam contradimmis quodam sevu secum trahit. Nee enim alitid est insisserentia tibertatis , quam tanto pere Schesasiel aia 1ramur, quam potesas agendi . non avendi ad libitum voluntatis. θω eum voverit. Quod δε -untas forte vel agere vel eo ore nolit, o firmiter

nolit mutabiliter notit, via e eontrario agere ν

sit , . semitar intit . e, immutabiliter insit, quodnam hic sivi potes daetrimentum tibereatis

Addit quoque voluntatem, etsi necessario agat. seipsam tamen determinare ad agendum. Voluntas , i , semper Ο essentiatiter se at proprium suum op rani modum a natura diseliniam , qua es Mere . non vi, movere ae determinare se ipsam ; agere per modum L atis . sve contiveriter agat. siris necessario. Et rapite 38. ita concludit. Cum 'oluntas quotum--πιγε Hiquid mminabiliter necessarioque et Mit, semper

i ipsi oe actui suo dominando velit, sempere se ipsam

agat in m est . ntinsuam ab alio Matiar i moveatur,

semper eo madum Hirentis cheram partem velit e qua ab omm agente naturali remuissma sunt. nihil omninois necessitate actus --tarii euroerumt c vetem γ ,sed non obstante immutabili necessitate omnem omnino ratio. nalem voluntatem c Me est istumatis motum liberam electriam afecti fui posuerunt, sua exesus vi Imιia coactionisque necessitate.

Ex his omni x locis, & furibus aliis, quos brevit

iis musa silentio praeterimus, sequitur quod . quando Iansenuis voces uias usumat, nimirum quod voluntas possit ad libitum agere re non agere; quae habeat actum in sua potet late, quod sit domina actionum suam m. quod habeat ouodam sensu indifferentiam eontradictionis ; quod se ipsam moveat & determinet ad agendum ; quod semper per modum eligentis alteram partem velit, &α sequitur, inquam . quod illae voces non signifieem voluntatem iis velle aliquid, ut possit ab illo volendo abstinere, sed iuxta illum, sequitur tantum quod voluntas velit eum advertentia & reste-xione, Iieet ab eo volendo nullatenus possit absti* re. Mia ergo eoamo, quae rationis advertentiam & reflexionem exeludit . repugnat libertati: necessitas vero& voluntaria cum ea vere subsistit. Hine tamen intellia itur quomodo actu dominante Iratiae delectatione ad bimum vere libera sit. ιuxta an senium, & libere operetur, quamvis nec delectationem praeviam removere possit, nec illa posita absimnere ab eo ad quod impellitur. Ratio est quia voluntas vere agit, & vere vult cum advertentia & reflexione,& retinet semper flexibilitatem illam, qua fit ut d 'vult bonum, possit malum velle, quatenus illud attuvellet. si terrena delectatio esset revera actu, ut potuit esse, sisperior.

Ex his evidenter eolligitur Novatores ab errore tertiae propositionis Iansentanae non recedere. etsi eum laesenio sateantur voluntatem posse ad libitum agere&non agere, habere actum in sua potestate . actionum suarum ei te suminam, habere quodam sensu indifferentiam contradictionis. se ipsam movere & determinare ad Msendam , semper agere per modum eligentis non re cedunt. inquam. ab errore tertiae propositionis. dum haee duo sunal doeeat. scilicet voluntatem, & liberam esse libertate ad merendum vel demerendum res uisita.& non posse dissentire illi delectationi. quae gradibus Dieram superat si enim non possit dissentire detestationi sadibus praeponderanti . liberanoa est libertate a necesitate: quod si libera non est libertate a necelsitate . sa- tendum est vel voluntatem nihil mereri aut demereri in hae vita quod sane non latebuntur lapse ninni γvel non requiri libertatem a nectilitate ad meren umec demerendum in statu naturae lapsae , quae doctrina eadem est eum tertia propossitione Iansenti.

ARTICULUS V.

De quarta Iansenti propositione .

Docet Iansenius Semipelastianox admisisse gratiam

interiorem ad singulos altus. atque etiam ad initium fidei necessariam; & in eo praeeipue eos en is cora tendit, quod praeterea repudiata gratia illa emeaei &victrici, qua datur iuuiueibiliter velli & operari, aliam agnoscerent ita libero arbitrio subditam, ut ei posset humana voluntas resiliere & obtemper re . Me autem habet quarta propositio . Sem elagiani admittebant m venientis 3ratia ιnterioris necessitatem ad Druses auus .etiam ad misium fidei; oe in Me erant haereti, quaa in tent eam eratiam talem esse, eui posset btimana et-unsas res e re Φι obtemperare. Quam propositionem Inmem-tius x. at falsam & haeretieam damnat . Falsam . i quit, haereticam declaramus, o usi ιalem damnamus. Haec propositio, quae inter Iansienianas quam est , duas continet raries, quarum prima affirmat sem Maaianos admisse praevenientis erasia. interi mis necessita rem ad singulos et Ius, etiam ad initium fidei. Secunda autem pars asserit eos in Me se e haereticos, quod is

tint eam gratiam talam esse, cui posset humana tuis ras resisere vel obtemperare.

Haec quarta Iansenti propositio dupliei censura. ut Iam diximus, notata fuit, ut salsa scilicet smul ste har tim , ita ut, iuxta eommunem Theolt tum sentenisaiam. falsitatis nota priorem supradictae propositionis Lartem afficiat, & nota hares , posteriorem . itaque Valsitatis arguunt illi Theol i eos omnes qui dixerint Semipelagianos usquam admista praevenientis gratiae interioris necessitatem ad singuloς actus, etiam ad ini lium fidei. Qui autem asseruerint quod Semipelagiani

in eo essent haeretici. quod vellent illam Eratiam talem esse, eui posset numana voluntas resinere velo, temper , eos omnes haereticos esse declarant.

V I.

Hine etiam intelligitur quo sensu asserat voluntatem posse dissentire, si velit; non quod revera lleat dissentiendi potentia. sed eo sedis quod si vellet dissentire , quod tamen velle non Ieit, revera dissentiret. P, seri Itaque . inquit. Fret Scho oui quanda audiunt buculum TMentinam doceuum, istumatem ρ edissentire, seu O . . iam Des vocanti posse consem

Nonnulli tamen alii, licet namem paneissimi, re rem huius propositionis partem nulla inuri eenset volvat: cum in ea dumtaxat agi de mera quaestione facti asserint. Quapropter solam eiusdem propositionit posteriorem partem, illaesa priori, salsitatis limul &uaereseos .rdibus maculari contendunt. Verum hanc asser ionem tamquam temerariam reisiiciunt alii Theologi, eamque impugnant , praecipue

18쪽

ex eo mod s. Pondis, addeno notae n tam visitatis, q- in erasura aliarum propositionum omissa satis aperte innuit hane notam dumtaxat additam iuisse, ut eaderet in pinnum mpositionis membrum . in quo asseritur Semipelagianos admisisse Praevenientis gratiae interioris necessitatem ad singulos actus, etiam ad initium rules. Praeterea, inquiunt iidem Theologi ι quaestio haec, an stili et semipelagiani neeessitatem gratiae ad si gulos actus, etiam ad initium fidei, admiserint, ita ad factum pertinet, ut in quarta Ians nil propositione ad ius etiam pertinere videatur. Nam si Ianseaianus quis

contendat quod talis gratiae necessitas revera a Semi--lagianis admissa fuerit. smui videtur eos in hoc esse haeret leos quod admiserint talem gratiam , mi posset voluntas resistere vel obtemperare : quae est haeresis proseripta in secunda parte quartae Iaesenti propositionis.

Quidam autem alii ultro latentur priorem quartae propositimis partem tamquam falsam merito fuisse damnatam. ex eo praeeipue quod vellet iansenius inmnes omnino Semipelagianos gratiae interioris ad inserium fidei necessitatem admisisse, eum aliqui revera, gxta illos. extiterint cui talem non admisere gratiam. e se ab omni eensura immunes existimant , eo quod asserant, non omnes, sed plures duntaxat S mipelagianos admisisse necessitatem revenientis gratiae interioris, etiam ad initium fidei .noe nixi fundamento, quod eum empositio Ian senii sit indefinita, ac proinde universaliter intelligenda . ab errore illius N Vatoris in prima parte qnartae propositionis damnato sufficienter recedunt dum de pluribus duntaxat Semi-

plastianis viserunt illud , quod de onmibus assemu

Alii hane opinionem sibilandam ae eislodendam arbitrantur e nam quarta propositio in sensu sansenti damnata est . qui similiter iam1pelagianos duas in elasses

3.nles,. dividit, quarum una admittebat neeessitatem praeum

I ,αν lenientis gratiae interioris. etiam ad initium fidei; altera non admittebat. Id ergo unum voluit Iansenius, quodiata scilicet 'lures Semipelagiani hane gratiae neeessitatem admiserint p ae omino istius Noratoris quarta propinstio intelligi debet de universalitate solum morati, non autem de universilitate metaphysi a.

III. midquid autem sit de his quaestionibus quae ad mdem directe non pertinent. eertum est atque iud bitatum haeresim damnatam in quarta Iansenti propo-stione hane esse, ouod divina gratia talis sit, euin

mana voluntas resistere vel obtemperare non possit.

inod autem haee iit Ianseati doctrina, sitis ex Q-pradictis persti m est. Nam si voluntas eo semper

necessario & immutabiliter rapiatur , quo eam trinit maior voluptas; si fieri nequeat ut delinatio debilior vincat risuiliorem: si e duabus delehiationibus teneatur ineluctabiliter ob ut illi vae alteri praevalet : si

nulla alia eratia sit efficax & victrix. quam quae gradibus eueseitatem superat, nulla alia in cax quam quae gravibus est eupiditate inferior, hines uitur quod humana voluntas gratiae gradibus superiori resistere non possie, nee gratiae gradibus inferiori obtemperare. Hune errorem moscripsit Summ Pontii ex is ouarta Jans

nil propolitione ; 8chune proscribendo simul definiit latitatem humanam posse divinae gratiae resistere , vesobtemperare: posse quidem resistere ill gratiae, quae suum lottitur essectum; posse etiam obtemperare illi uae suo ea et inestia: uno verbo, nullam esse gratiam lue Mox supponat in , sive ine x , eui non possit humana voluntas resistere, vel obtemperare. Varim illorum standem in detexMut , eum osterita, ut a s mus impossibile esse , in systemate Iansenii, ut voluntas

velit v. g. obtemperare gratiae in ei evmitantiis arde tioris ae remitioris eone uriIeentiae , di illi resiuere. si a. . concupiscentia sit debitior. igitur voluntas potest rei

stere gratiae, si velit; potes illi obtemperare, si velitryotest praecepta adimplere, si velit: haec sent mera verba ad illudendum tinice exeogitata, eum in cncomtantiis in quibus reperitur inluntas, ut superius dictum est, nullo pacto velle possit.

Si tamen tritum illud effugium Otholieis omnibus a

surdum ae futile admodum videat at . alia suggeret Ia nius, quorum ope doctrinam suam eum Tridentini a ctrina Meomm retentabit. Desinit enim Tridentiam. quod libemm hominis arbitrium divinae possit gratiae cissim tire. si velit: addit etiam simplieiter & que ulla restrictione quod eandem gratiam homo misit a

iterae . Iansienius itaque. ut a Tridentino non videatur re .cedere , plures excogitavit modos. quibus homo diei

est gratiae predibus inseriori obtem: rate. & gratiae illi

tuae cupiditati praedominatur resistere ς contendit enim o supra citato, in rebus ad litam mamseu pietatem oectantibus , mustipliciter bomiuem Hostilieet vel remansima μν oiam Iiberi ambire . sesib

Iem. facultatem ad M.tim in morum , vel etiam musimpinguιας, pergit idem Novator, dicimών posse Mao et, Eme per j m, vel multostentias protinouιρ' uester chaiaritatem. Si et o liberi ariatrii flexibilis incultas ad bonum si Meiat, ut quis dicatur posse operari bonum multo magis posse die erue ille eui insuper gratia actualis , licet gradibus inferior, concessa est, de qua & de prima vellestate quam ipsemet iratia operatur, asserit Ianstulas quod fiat maioris gratiae provocati .

M autem in systemate Iansentino homo asti ali ratis , lieet debiliori, instrumς possit adimplere mana

ta, ae consequenter obtemperare gratia. diei poti

rit similiter hominem gratia emeaei & victrici mediatum posse illi gratiae reiis ete . quia stilinet liberum

habet arbitrium ad malum . De ut & ad bonum flex bile. & quia praeterea . iuxta Iansenium , eupiditateri Fam earet . quae est potestas perses: issima preca di . In nobis, inquit, non solum ερθ-emia volum is νιαι αγου δε se ad maIam flexibilis es, feci etiam μηδεν ad a. Peccandum rem et, quod es mandi potestas ν His ma; oua sana non Oumari' - estque voluntati. quam satini.

do e trae deIectatione earet, sed etiam quando intima ejus eae. Daestate e cariter trahitur. Propter quam fano siserum

arbitrium . qualio ue patia ad Mevium rapiatur , Urime em artes polye 'care.

Me vera essent, si eo,ditas. quae in nobis rem vel tanquam pondus ad peceandum e posset vine eis superiorem gratiae defeetationem oppositam a me eam retrahentem. & ad honum invineibilites determinati

tem; sed eum, iuxta Jansenium eupiditxs illa. quae lapponitur gradibas inferior deleuatione gratiae . illam

superare natatenus possit. presecto -entia premad quae per cupiditatem in illa eireumflatina datur . est potentia ita per gratiam victricem Iigata, ut non posilit acta voluntatem trahere ad peccatum, ae proinde

non est vera & proprie dicta peccandi potentia. Igi-ine' vere diei timuit suod in tali eiteumstantia humana voluntas possit divinae resistere gratiae. His it Meritiis lan senius anathemati Trideatino nullateam se potest subducere. a

Ut tamen Iansenti diseipuli invidiosum istud do

ctrinae suae cum damnata Magistri destrina tonsortium declineae, post editam Innoeentii X. Constitutionem quartam Jansenti proposnionem, sicut 8c caestras, d mnare se simulant. Fatentur videm humadam voluniatatem divinae gratiae posse resiliere vel obtemperare;

sed in quo senis In sensu talicet sui doctrinae Ian-

senii nullatenus adversatur: in sensu quem Novator ille non respuit, quem adhibuit atque eonfinxit. ansenius itaque, ut asperitate doctrinae suae nemo essenderetur. quasdam commentus est aequivocationes. quas adoptarunt ipsus discipuli, ut earum subsidio et- rores suos obnubilarent. Ultro enim concedunt humatiam voluntatem posse divinae gratiae resistere, si velit; vine similiter illi obtemperate, si velit i polle etiam praeeepta adimplere, s velit; & ut brevi praecidamus , nihil esse in ordine gratia ae in via salutis quod non possit humana voluntas, si velit..i Ianislanorum mylleria ignorat, his verbis in speciem Catialieis in traminam induci ficile potest.

Ut errores suos obtendat, larva se indvit Thomu mea. & ut quandam eum abomistis habere videatur eonsensionem. eandem, quam illi adhibent . sensus eompoliti & sensus diviti distinctionem & ipse adliribet. Die mus latrue , inquila liberum inbitrium pis Iae,stumcumque istimenti atque incaei eratiae deiectat eνν ventum amue determinat iam ad faeien m ho m, i stamen posse senum, non tantum non farere , sed etiam

posito . ut diei toler sia A sensu umis. Deinde hane

distincti mem exponit, sent & eam exponere selenit omistae, nempe homo gratiae emeaei potest resistere in sensu eomposio, quia his duo simul eo poni non possunt, stili et gratia incax &arentis in. stentiae resistere tamen potest in sensu diviso. quia

gratia efficax dc potentis dissentiendi simul possunt e sistere. Mmimm . ait Iansenius, quia regem tem nequo isturitatis crbitrium sub gratiae deIectatione cariter eam mmente postum est, imo quo etiam actam vota rarit bonum tacit, se in eadem istuntare potestas istud

19쪽

Gnsmitie quidem. & verbis Ze re. Ians ius eum omistis in eo quoa asserit simul componi non posse haec , stiliret Mocem statim. 3c inualem v huitatis resistentiani ; nee in Me a litur ab orth doxis Doctori . Cum illis etiam eonsentit, verbis duntaxat non re, in eo quod ait simul eonsistere gratiam Meaeem Sc p tentiam resistendi ; nam potentia resistendi quam asmitruat Thomistae, si ut & eaeteri Orthonti me logi. est vera & proprie dicta potentia . Illa autem pote tia quam admittit Iansenius , non est vera desti ae dicta potentia ; ae proinde consensio haec. quam inter se & Thomistas inesse putat Iansenius. verbis tantum persei potest . re autem ab illis plurimum dissidet ; quapte et iam ait hominem gratiae emeaei posse resilere in sensia divisi, , illud asserere n quit , nisi supradictarum subsidio aequivocationum, qua eum fames, duarum delectationum indeliberatarum Zepro graduum .perioritate in vineibilium prinei pio pedi lacte cohaerent. verum de hae sensus eoin siti & te

sis divisi distinctione aliquid iterum in hujus operis parte sequenti dicendi erit locus.

ARTICULUS VI.

De muta prest is Iansenti. CDistam Redemptorem esse Praedestinatorum . ias.

que gratias emaces memige. quibus vitam in Nquantur aeternam, di pro illorum s lute passumae modi tuum esse . omnes consentiunt. Quod autem latius non pateat Redemptoris nomen. sed ad solos electos limi tari iubeat, quodque pro salute dumtaxat Praedestiti, totum Chris, mortuus sit . . post Calvinum Geuit

Infinias, tamquam Semipelagianos traducens eos qui ixerint quod Christus pro omnibus omnino hominuin mortuus sit, aut sanguitiem merit. Sem erui -- 6 e C Uum 'o omnisiis omnim iami diu mortuum esse. συι sanaui-m fudis. Hae missilio inter lanianistras numero quintad

Meem exhibet saeteme eam etiam sub duplici respectu consideravit Somnus Pontifex . Quatenus enim tamquam Semipelagianam redarguit communem se tentiam orthodoxomat . quae affirmat Christam pro omnibus minino hominibus mortuum esse. eam declarat taliam . temerariam, scandalosam: quatenus v xo eam exhi t sensum qui a Iansenio intenditur. ut Christus Wo talute splorem Praedestinatorem mortuus fit, haeretica pronuntiatur a Summo Pontifiee,

In hune lotur posteriorem sensim cadit eeniura hae reseos, qua prinositio not ta fuit: quapropter eam in ultimo illo sensu hic aeripimus, & de ea ut haereti- ea tintum vinctio erit. Uerum hane quintam propositionem proscribere non potuit innoeentius X. quin simul tmquam inconcusiam fidei doema definierit Christum mortuum esse .

non pro Praedestinatorum dumt xat , sed etiam pro nonnullorum, saltem reproborum, saInte. Quamvis autem Summa Ponti sex Constitutione sua aliam non definierit quaestionem. utrum scilicet Christus pro omnibus omnino hominibus sit mortuus, d erat tamen communiter Theologi de fide esse christim pro salute omnium Fidelium . qui per baptismum Matiam iustifieationis acceperunt, mortuum esse. imo plurimi Gnsent quod certum sit tertitudine fidei Chri- tam mortuum me pro omnibus omnino hominibus. nullo excepto, pro reprobis etiam Infidelitat qui nihil unquam audierunt de Christo pro parvulis quoque in utero materno morientibus . nihilque deesse huie a sestioni. vi sit expresse de ride. praeter expressam & litam Lelesiae definitionem. Docuerunt quidem nonnulli Theologi, numerum dissimi, Christum pro talute parvulorum in uteroma temo morientium non esse mortumn ; sed ab aliis haec eorum intentia reiicitur & firmioribus atriae validi sibus momentis convellitur.

D- tilus qai Me is se sumpsita cititur, ut Catho. Eeca in omnibus impugnet. orthodoxam ta hac quo.

- - at a m istasi eorum saluta offeruntur .

I IL

Haee ita elara sunt ut nullo indiseant eommentario a nec potuit Ian senius disertius signifieare Christum nodi velle salutem omnium. sed pro salute dun in t Prael stinavium mortem suam linis litis i suumque fudisse sanguinem. Hune etiam e rem aliis verbis adstruit eodem capite, eum Divi August i priueipiis adversiri contendit, Christum esse pro alleusis reprobi saluae mortuum. Nauo m , inquit, principiis eius Au- 1M ε .gustini cemsentiretim est, ut Cori a Domia,s . - - . In .sium in in Vitate marientium , υσι pro Iu

IV. in iniuriosi sit Augustino doctrina luee quae ipsi

talumniose imputatur; quam ipsi Christo contumeli sit quam denique divinae bonitati deroga s, nemo no videt. Huiuste tamen doctrinae impietatem eo extulit Iansienius , ut velit Christum . non sesum pro rembis non mortuum, sed nequidem pro ipserum magis quam pro Diaboli aetema salate suum orasse Patrem etiam asserat. ει ραο factum est, inquit . at sexta sminis I.nisa. imum Doctorem, non muis Patrem pro . arma tibvi- --.νι- 'sorum . Pam pro Diaω. de mecatus Dent. Unde omm suum habeu exitialis hie error. patet

ex serie totius Iansentanae doctrinae: nam si nulla aliast operandi gratia quam delectatio victrix: si Me ipis quod eupiditati gradibus superior est, non potest ei r D stir si ad operandum ita necessaria sit illa delectatis, ut absque illa voluntas velle non possit, nec agere etsi Me ipso quod datur & praevalet . semper, necessaris . ac invincibiliter suum habeat effectum ; hine ει ruitur Dei mandata illis omnibus qui illa transtr ivntur esse impossibilia, Ac impossibilem esse iutia perseverantiam in omnibus qui ab ea deseiunt. Si autem iis omnibus qui non perseverant impossibilis stperseverantia; hise Christus ipsis aetemam salutem non voluit reddere possibilem : hine voluit Christus moristem suam , singuinem , redemptionem , mpitiati nem dilatari ad salutem Blorum Praedestinatorem rhine igitur oritur enor in qu in Ianseati mpositione

damnatus V

Huius tamen emis duritiem emollire ae temper re conantur. Jansenio duce. nonnulli illius Distibuli. Ultra enim sitim tur Christum, non scitum pro salute Praeses atorum mortuam ella; sed etiam i m mo tuum volunt m temporalibus illis gratiae donis , quibus claui rembi hae is vita exornantur. Ita, i in illos. raristus mortitus est ad Obtinendas eratias iis qui non perseverant, ad obtinendam fidem iis qui etinebris infidelitatis ad divisae fidei lumen transeunt: ad obtinendam iustifieationem iis qui ad tempus dumtaxat iustificantur; & sie tandem nurusce eavillationis Absidis se b omni erroris labe puros , & ab omni sensura immunes existimant. Turpiter quidem allucinantur, si hoe essurio a Ian- senii doctrina alienos se putent. Neque enim dissit tur Iaasenius Christum mortuum esse ad obliuenda r probis quaedam divisae gratiae munerat haec duo dise te docet Iansenius. & Christum mortuum esse proialute dumtaxat Praedestiuatorum, & simul mortuum esse ut rembi eon uantur , non quidem aeternam salutem, titit fidem licet charitata destitutam . sed eharitatem licet sininrseverantia. δι quosdam alios moditis & si uiuis citristi temporales effectus. Quibus diis bominibus, taquit, darem sinavir Mem . cha-tib.,.

stitatem, o in ea persevera-iam uisue in finem . . . . frat. aliis charitatem sine perseterantia, aliis Frim με eha-Chr ω-ritate. Pro prim aeneras dimisitas tamquam viris i bus suis, vero ampulo suo tamquam Astura famandi, semati iam Gait m tradidit . . . . ' pro exteris Di a

M. O charitate descientes pumi utate mori tar. Prahus enim in tantum mortuus est . n qua rum tem

20쪽

REDI VIVUS. PARS L

o faret sinin dimidinis e equantur. Unde se argumentari liret. Quamvis Iansenius docuerit Christium mor tuum esse . non solum pro aeteriis silute Praedestina torum . sed etiam pro temporalibus quibusdam eratiae divinae muneribus qui , nonnulli exornanturi reprobi. damnata est tamen eius doctrina tanquam . haeretiea ; ergo ab hartesii Iansentana non reemunt

si . qui kuamvis negent Christium pro salute duintaxat praedestinatorum mortuum , nihil aliud praeterea Volunt, quam quod Christus mortuus sit ad nonnullas etiam gratias temporales reprobis promerendas : ergo cum eandem quam Iasienius dourinam ineantur,eadem merentur censura notari.

dumtax t Praedestinatorum mortuus es, ex mente Ian senilnullus alius esse potes . quam qu Christus pro naillux reprobi a tema salute mortu sit, non autem quod pro nulla reprobis gratia temporali inrefla sit mortuust, euidquid reclament Adversarii salis eontendente . ideo damnatam esse propositionem . quia mortis Christi be- Mimn ad eleriorum salutem restringendo, excludit Tatias temporales reprobis eollatas, ita ut adverbium lasamoist, ad me es , pro fetare. reis ant; non autem ad vomiti madesmatinum, ut referri debet: sed fraudulenter omnino, nam , ut diximus, docet Ian senius Christim, non pro elinorum salute dumtaxat esse mortuum, sed etiam pro aliquo temporali beneflato ipsis reprchis 'romerendo. Ergo Summus Pontifex ouia tam mpositionem damnando in sensu lausinii' niit, praedestinatos non esse istos,'m quorum sature Piris his momus esti definiit eum mordium esse elum pro salute represψrum , saltem n nullorum rdefiniit eum, non solum mortuum esse pro gratiis

inbibasium temporalibus. sed etiam pro salute reprobis, inlim nonnulla, obtinenda. v II. Itine Innoeentii x. definitionem, quae ipsis plurianum ovat, ut eludant Iansentani, dolosa alia utuntur diiunnio e. Volunt quidem Christam non mo stris praedestinatia , sed pro omnibus omnino homini.

. ruisse mortuum . in quantum stili t omnibus , ' .mnino redimendis pretium eius sanguinis suit sumiens. Unde , ioxta ili , Christiis pm omnibus etiam repro bis morinus est suffieienter, id eit, quantum praxise ad sumesentim pretii r pro electis vem mortuus es .emcienter, id est, quantum ad applicationem me diorum quibus saluari possint, & quibus revera stuvantur.

Quod aurum C illas presbiis praedestinatis mortuugst incienter in eo sistit ouod ipsit selis obtinuit gratias Meaees α victrices quibus term suam assequantur tautem, certum est atque indubitatum . Indubitatum est quoque quod me is omnibus omnino homini- hos pretium tinguinis Christi fuit i abunde semelent . Verum ad hoc ut diei possit Christula pro omnibus esse mortuum, non sitis est quod pretium mortis ejus sit meiens omnibus redimendis; sed requiritur insuper quod Christin mortem subierit ea intentione. ut mors omnibus prosit nam Christium mortuum esse momni bus in sensu proprio est, illam esse mortuum eo animo. ea voluntate seu intentione, ut pretium sanguinis sui sis omnium salute Deo Patri obtulerit, eisque gratias ad talutem vere lassicientes obtinuerit. Nam, aiunt Theologi orthodoxi. quantumuis lassiciens, imo superabundans fuerit valis & meritum Piso tum Christi omnibus redimendis, non pote it tamea diei pro iis mo tuum tu illis. eosque redemisse, nisi eo animo , eaque intentione sanguitiem fuderit . ut virtus ae meritum hi sanguinis ipse ad salutem prodesset ; Muti diei non posset de eo qui paratam apud se servaret petuniae summam redimendit eaptivis sumeten rem, quos capti vos liberaverit, nequidem stricienter, fide tanimusae volunta illam pecuniae lamnaam in eaptivorum redemptionem insumendi. Hoe intellexit & fusus est ipsemet Iansmius: nam litat disti pulta sitis in hoe initio confingendo atque producen a praeiverit Magister, eius tamen inanitatem rarisen. non dissitetur. Remiae. Qitin. inquit , quando Chrias b, ν - βαι ab A sitio dira, r re derupti em semetipsum d iume

v t. p. maiiquibus intelligi , quod se a derit redempti. nem, iam . pro omnitas omonis suscienter, quia susscirau pr rium obtulit, non tamen pro omnibus e cienter , quianis omnitas applieatur ista redemptio. Iansentanum effugium illud autem deinde reprobat Iansenius. Sed quia .... . a phrasis, ait, qκa quisichur se pro aliquo redempti nem dare, ex ferierare - δεικν redem iomm ex redimentis animo an uium ae In boatisnem rapti orum offerri ae dirisi, qua oblatis aedites io Chrini inanis esse non poes ; in quis alisquo Briti Theol. Tem

s ciens. . hine genuinius seriusque respondetur Chri

sam diei se ridisse redemptioriem H ommius, o e. Dein de hane vocem . pro omnibus. me ad Blos praedet in tos restringit; N paucis interiectis, omnibus vera usis, inquit. pro quibus sanetiinem fudit , quate-s p eis Lusit etiam Iusti rems auxiIium Guar, quo non solum pommi . sed etiam rei se velint oe Deiant id quod ab eis. HIendum o faciendum esse decreviι Deus. )Cum autem per illud auxilium QMeiens, quod Christus donat iis omnibus m quibus sanguinem fudit . nihil aliud intelligit Iani inius, quam delectationem illam caelestem, superiorem & uictricem , quae sota test ad salutem perducerer hine sequitur quod Christus pro salute dumtaxat piadestinatorum mortuus sit, cum praedelli nati soli sint quibuς eonseratiar auxilium

illud. quod, in mente Iansenti, est solum seruiens,& per quod insallibiliter, invincibiliter . &necessario

silvuntur.

Huic itaque effugio eontra ipsius Iaasenii mentem pertinaciter adhaerentes Iansentant, me ad equidem sex Masillio aliquatenuet discedere quantum ad verba. nia mirum quia volunt quod p ter pretii sui entiam di ei possit Christiam pro omnibus omnino hominibiis Vomortuum. Ian senius e contra jure merito contenditi super requiri. quod Christus sanguinem seum obtulerit ex intentione, ut omnibus prulit. Nori ergo ab e rore in quinta Jansenti propositione damnato teredant, etsi fateantur pretium languinit Chri1ti lassiciens esse ad redimendos omnes omnino homines, si simul cum Jansmio e enseant Christiim sanguinem suum obtulis sei ut ad salutem istis predesset prases linatis. In eo

enim sensu, in simi scilicet Janseati, damnatae sint quinque Ianseati propositiones. v III.

Cum it M ue in sepra memorati et in iis nihil adhuermesidii in desperata causae suae patrocinium relictum mi esse sentiant Iansentani. ad alia effugiunt non quidem minus eontemnenda. Christium itaque volunt privomnibus omnino hominibus mortuum, in eo scilicet sensu quod non solum Christi sanguis sit lassiciens orimiabus redimendi , sed in eo etiam quod ChriIlus pro omnibus etiam mortuus sit quoad eommunitatem ea ita, scilicet propter causam totius generis humani susceptam, & propter assumptam naturam omnibus -- munem : addunt quoque quod Christus media quaesdam & auxilia generalia toti generi humano prodii sierit atque contulerit . quibus quisque posset ad salu tem perduei, si gratia vere semienti qua tamen ea remi essent instructi. Auxilia vero illa a nonnulli Theologis recensentur. Creatio hominis ad Beatitudinem . lex naturae omnibus mentibus indita, Evangelii primicatio 3e ad eam propagandam Apoliniorum iauniversum orbem misso, Sacramenta per Christum imstituta, & Volunt ergo Christum pro omnibus omnino hominibus diei in e mortuum, ex eo quod omnibus proponat ac conserat auxilia illa generalia superius ais gnata. Uerum S in hoe quoque sensu fatetur Ian senius pro omnibus omnino honfinibus mortuum esse Chri itum ;nam post laudata quaedam n Prosperi teltim ia, in quibus S. Doctor. agens de omnium hominum redemptione, universalitatem redemptionis exponit qua a uim ad musam totius generis humani susceptam, di quantum ad alsumptam communem omn1bus naturam ;1an senius , laquam, huic Sancti Doctoris doctrinae non contradicit, imo ipsi reverenter subscribit, & conis tendit dumtaxat ex ea non sequi praeparatum fuisse omnibus auxilium sufficiens ad salutem. Sotatio ista,in it Ian Um i. senius . est , ex qua nullo modo sequitar se ciensΡ. 3.

adiutorium omnibus ex tali redemptime omn tim

Quoniam autem in sense Iansenti damnata est quinta proposito, manifestam est eam non ivisse damnatam in eo sensu quem reprobat ipsemet Iansenius, nemp. Chtimam morte sua non promeruisse hominibus illa auxilia omnibus generatim proposita atque oblata , sed damnata est in sensu istius Novatoris . scilicet quod Christus solis praedeliinatis promeruerit 3c obtinuerit gratias ad salutem lassicientes. Hie autem obiter notatum velim, quod ncm arguitur Iansenius eo quod admiserit illa supradicta te ita auxilia; haec enim post Sanctum Prusperam admittunt omnes Cathesi ei; is in eo reprehenditur quod redem itionis fructum ad illa auxilia restringat erga omnes&ingulos repro . quam restrictionem repudiat S. Presper eum omnibus Orthodoxis. Magister tamen discipulis paulo sincerior fatetur m liori fide ex his generalibus auxiliis. quibus nulli rem bo salus reddi mr possibilis. in serri serio non posse . Cnή- pro illotiun ulvae fuisse mortuum s nam ad hoc ut

C dici