Jo. Laurentii Berti ... Opus de theologicis disciplinis nunc primum septem voluminibus comprehensum, & praeter uberrimum, generalemque rerum indicem ad calcem appositum, integra adversariorum in auctorem opuscula, quae hactenus prodierunt, necnon apo

41쪽

e eis e in oldurat OM in earem esse contendiamus . atque in eo Dod ho desectatio mori sit et, ctrix edi valida, modo non m idonea ad fuerandam

vetustate roboratam eviditatem Hiramur masis apparere edi liberalitatem leneficiorum Dei, In isto loco distinauit F. Berti gratiam efficacem . quae est delectatio victrix & valida, ab inemeaei. quae

non him est idonea ad sit perandam cupiditatem : sed per gratiam nondum id-eam ad superandam eupiditatem nihil aliud intelligit quam gratiam quae non dat veram potentiam implendi praeceptam. cum prae-eeptum impleri nequeat nis prius superata eupiditate ab implendo praecepto in vincibiliter retrahente ; &eum aliunde illa cupiditas superari non polsit peteratiam ad illam superandam nondum idoneam: ergo constat gratiam sussicientem, quam admittit F. Berti, esse revera insumientem. Praeterea eum gratiam victricem , prout distinauitur ab inemeaei , validam appellat , nonne ianuit F. Berti gratiam ineme eem ella invalidam. ae proinde noci valere ad supe-inatim cupidit tem, nec eam ullatenus posse sup rare Ut ut sit. gratiam illam ono libuerit nomine appellet ae in igniat, eertum eli, ut iam satis dem .

1 iratum puto, per eam non conserri veram pote

tiam ; ae eonsequenter Dei praecepta esse impessibilia iis qui illa transgrediuntur, illisque deesse gratiam ua possibilia fiant. Nee aliter op nari potest in suoystemate . cum , ut articulo superiori di tum est vim ae efficaciam gratiae colligat ex delectatione re- lxtive victrici , ita ut pratia ovae gradibus cupidiatatem superat, lavincibiliter ad Donum voluntatis assensum Glineat; & e contra ea absente, aut ea deficiente eupiditas insuperabiliter ad malum rapiat ν luntatem. Hie sane truvlus gratiae oeconomiam expli-

eandi totus Iansentanus est , & ex eo , quasi exsiste, quinque scaturiunt Jansenti propositionςs.

Conqueretur fortasse F. Berti sibi ealumniole imis potati, quia non admittat gratiam suffieientem . quae veram di proprie dictam tribuat potestatem divinavit . adimplendi praecepta. Defendimus . inquit, dari gra-: is tiam in Oeaeem , cui voluntas refissis , ac ran.

per gratiam s eientem dari nobis potestatem

1ε. implendi uiυhsa mandata, eamque veram o propriam

Haee quidem habet F. Berti in loco citato . verum continuo & uno contextu addit . sed non taliter validam expia tam , ut ad panendum actum non sit necessaria gratia escox.

mod ad ponendum actum necessaria sit pratia eLficax Catholice & inculpate asserunt Thom istae ; --mmtamen simul eonfitentur illam potentiam, quam eonfert pratia sussiciens, ella expeditam, hoc est . ab . omni impedimento liberam, & ita validam ut possit actum exercere i & hoc tamen eonceptis verbis negat F. Berti. Ludit sane in terminis, ae sallit . eum asserit per gratiam sussicientem dari nobis potestatem implendi divina mandata , eamque veram &ptopriam . Nam quomodo vera & propria dici poterit

potestas illa, quae exerere actum non poteli remorante

alio impedimento Quomodo poterit homo bonum operari eum illa. si sit ad operandum invalida uo modo eum illa poterit implere praeceptum, si non sit

idonea ad staenandam cupiditatem a servando mandaiato retrahentem' Quomodo tandem libera & expedita

νpellari poterit potestas illa quae eoncupiscentiae gradibus saperioris, ae eonsequenter invincibilis impedi mento est actu ligata ' Haee tamen omnia fatetur F. rti . Sed de hac potestate . quae per sussicientem taliam Bertinianam e sertur, iterum agemus articuo sequenti. IV Manifestim adhue suam mentem a fit , dinra e ponere tentat in quo discredat doctrina sua a doctrina primae propositionis Iansentanae . Hane enim sibi R. ipsi proponit obiectionem. Validius. inquit. poteranit om. a. Iam enim se defendere Sententia nostra prodis. Qui

cupiscentia: atqui Me eadem est doctrina I senti. quἰ num ait absolute praecepta esse 1usis imi mibilia, Ied est. immotilia secundum praesenses ouas hal ent vires , Ne

est , comparate ad ma ores gradtis rancupiscentiae . Isitur πιι sementia nostra A Uiniana non es, aut A

eo Hana est sententia Ia enii. Validius revera possunt sausenistae se defendere sententiae Fratris Berti praesidio , cum Iaasenii syst

ma admittat 3e propugnet. Si mpia stitasset manis data Rei esse iustis mundum praesentes quas habent vires vere possibilia , id ingenue , ad eandi inde, id abssue usio verborum ei reuitu consessias esset ; sed id confitendo suam ipse negasset sente

tiam . Hanc ergo mandatorum Dei possibilitatem de industria praetermittens, satis sa rque innuit se hane possibilitatem non apnoscere. Nee sane mandata Dei possibilia sunt iis qui gratia gradibus f

Periore carent , in systemate eorum qui eum RBerti pro ignant gratiae , ut ipse ait , gradualitate in , contenduntque cum illo gratiam illam non esse victricem . eui obsitiit validior eoneupiscentia, nec aliunde admittuat gratiam susscientem , quae talem homini eoaserat potentiam ut actualem pos-st ac praesentem reprimere cupiditatem . Otiorum

esset hie diutiui immorari . Audiamus ergo D trem Berti varias indicantem discriminis rationes, quibus suam sententiam a Iansentana circa prinum propositionem longe discriminari contendit. Duo sententiam mseram . inquit , toto caelo H re a sententia Ian ii , primo quia in victrici δε- aliam non eo struimus gratiam sufficientem quae s. sed gratiam esseaeem qua in pirat magnam

useam, edi facit ut faciamus : gratiam autem in tam finicientem ab operatione seiunctam agnoscimus et stam εn istuntate par MIida.

Haee est prior Fratris Berti responsio ; sed ant quam ad alteram veniamus , observandum istud disierimen. Iansentanae doctrinae a Bertiniana esse dumtaxat in vocibus . non in re. F. Berti gratiam pa vim & invalidam, gratiam scilicet gradibus ius

riorem cupiditate , vorat sufficientem, de eaque aL.

serit quod det μ' , licet in suo systemate gratia

illa parva & invalida vincere non possit cupiditatem gradibus superiorem, ae consequenter insessieleus sit. an senius autem paulo sincerior de hac eadem eritia asserit. quod non det posse . hancque sumetentem appellare renuit. Noa itaque disierit F. Mrti a Iansenio quantum ad substantiam dosirinae, sed dum taxat quoad modum illam enuntiandi: nee ei sunficit ad amovendam procul a se Iansenismi suspicionem quaedam immutare verba, si eos retineat se

sus quos Innocentius X. in Iansenio meriis N scripsit. Alterum diserimen quod assignat sententiae sis a

mente quaeumque cupiditate . Irae via Ie quacum uasancia d leviatione, tam sentim quam maiam est in re

stra potestate. Sed illud quoque discrimen intereedere dumtaxat quoad verba. non autem quoad M,inam commodius demonstrabimus in articulo nono hujus p sterioris partis. Interea indubitatum remanet Fratrem Berti d euisse impossibilia esse mandata in sensit J-- senti. illis omnibus qui ea transerediuntur. & non aliter quam in sensu eiusdem Auctoris et se possibilia . Impossibilia esse docuit scilicet in eo semis . quod illi qui ea transgrediuntur , vel nullam h

Dent gratiam . vel ad summum gratiam gladibu inferiorem cupivitate , pratiam parvam & invalidam . atque ideo noci idoneam ad superandam eupiditatem, gratiam quae dat potentiam sesum loremotam operandi bonum . nempe potentiam , quae remorante concupiscentiae impedimento alium exe cere non poteli ἔ ae consequenter dum asserit gratiam illam eonserte potentiam veram de proprie di- Elam, eamque sussicientem vocat, intelligendus est,

non quali eum illa gratia pollit homo, secundum

praesentes quaς habet vires , observare mandata . sed dumtaxat quia posset ea exequi , si eupicuas evaderet debilior ac minor gratia. Renovat ergo F. Berti primam Jan senii propostionem . Auguitini nam ergo non esse eius sententiam , ut ipse iactan. tius praedieat, sed eam esse totam Iaasenia in inge

ARTICULUS UI IL

F. Berti ab errore secunda prepositionis Iosenirnae

non reredit.

ERrorem in secunda Ian senii propositione damn

tum non eiurant, qui in eo sensu satentur interiori gratiae aliquando, imo laepe resisti, quod gratia

42쪽

saepe Hrrat essectu ad quem inelitrat voluntatem rHoc enim , ut iam diximus in prima huiuς ineris

parte . fatetur ipsemet lanianius; nee adversus eum definiit Summus Potitii ex Innoeentius X. veritatem Iam iste Novator expresse asseruit. Iansentus sisniem eontendit interiori gratiae nunduam restili, in illo u quod voluntas perpetuo obs uatur gratiae vel eupiditati. secundum quod una gradibus superat alteram: Nihil autem resilienisae magis adversatur, quam perpetua obedientia. Vel enim pratia cupiditatem gradivus seperat, vel non: si gratia gradibus superat eupiditatem, evidentissimum est tune voluntatem illinoa resistere : si autem eupiditatem non superat, victrix quidem est eupidita et . fraudaturque gratia messinu ad quem inclinabat voluntatem sed nulla tune est ex parte voluntatis resilientia , imo lj-nua obedientia. Ad Me autem ut vere dc mine diei possit aliquando resisti gratiae, satis non est quod fratri aliquando eareat inesta ad quem inelinat v antatem . sed insuper requiritur quod effectos ille fuerit in potestate voluntatis, & quod voluntas mytioni gratiae ad illum effectum exeitantis abnuerit obedire. Quomodo enim diei potest voluntatem re sistere gratiae , si voluntas effeti uri ad quem inelia nat gratia non impediat , imo non possit impedisere Et quomodo di i potest voluntatem yiquando impiare effectum illum qui semper haberi sun

nitur '

Deinde ut vere resistatur gratiae . necesse est quod gratia eareat aliquo effectis, euius producendi habet potentiam . Haee propositio certa est, atque evidens eat qui gratia, quae est gradibus minor cupiditate ,. non habet potentiam producendi effectum ad quem iactibnλt voluntatem: ergo ei nunquam resistitur . Neque dieas gratiam illam eoatinere in se & a Blute vim assivam ad omnem bonum effectum ad quem ex natura sua & ex Dei voluntate tendit &ordinatur. - citra. Vera vis illa activa quae gratiae inesse supponitur . si absolute dumtaxat oc in se spectemr, capax sit vine di concupitantiam & num opus operandi, tamen hic de nune & eomparate ad praetates eueumstantias illum effectum producea-di eanax non est, cum concurrat cum ardentiori n-

eo, ita quam superare non potest . mare sub illo respectu di in circumstantiis gratiae gradibus f Perioris vix illa at i a gratiae impotens & debilior est, atque ad effectum producendum iniussieientes

tantum confert vires. Pe ram eis vellent Iansentani effectum in iis eireumstantiis posse produci a gratia , cum habeat tantum vires ad effecium produceniadum nullatenus idoneas, & Wincendae oppositae eoaeuiscentiae omnino insumcientes.

Ηme tamen Iansenti doctrinam amplexus est F. Betti, dum . ut dictum est in articulo praecedenti ,

nullam aliam gratiam sufficientem agnoscit, praeter eam quae gradibus est inferior cupiditate . ae proinde ruae effectu suo frustratur, non resistentia voluntatis. sed validiore atque potentiore cupiditate. Testimoniis in articula superiori allatis liceat nonnulla alia ad--i jicere. Π ergo gratia sussciens , inquit, is sensu inm. Thiam; piso ae nostra illa que dat posse , non veri ; - si vietis. istud adeo est in Isem atque --

perfilium , vir deuideria eamis eontraria eoncupiscentis non vincat. n si superveniente flagrantisma in potentis a charitate. Theologus iste gratiam sume tentem definiendo ilim quae dat posse, non velle, Tho mistas. imo & Theologos omnes consentientes habet ; sed dum adjicit gratiam hane. s det velle, illud este adeo invalidum & impersectum , ut concu- sistentiam non vincat, nisi seperveniente flagrantis ima & potentissima charitate, profecto satis aωrte innuit , gratiam illam semper vinci a cupiditate sertiori , nisi superveniat craritas cupiditate poten

tior.

Uerum elarius adhue mentem suam aperit. dum eupiditatem inter & charitatem secum invitem -- gnantes gradualitatem agnoscit, eamque delectationem semper victricem esse contendit quae gradibus alteram superat, ae proinde gratiami quae in uno est dumtaxat sufficiens ratione validioris concupiscentiae actu praedominantis, esse efficacem in altero qui

. i. minorem habet inviditatem. S uisur , inquit, grariam quae in uno es sussciens. νn altera cuius vetus camis voluntas , cum mma spirituali non odisininitiat, ut iscordando dis et animam, esse om

iurarer propter obicem carnalis o rebus ιυνιs delecta rionis . cum ramen tribviat whintati posse eam superare,s veIst. Ut autem vidit, reouiritur in Me flatu Ianoadete: istis victrix . quae a natio tam corde respu/tur . . hane nos dirimus gratiam esse e carem.

F. Berti hie agnostit omnem Dei gratiamtumvis minimam esse in se ad opera salutam rut cientem; nee tamen id fatendo a Jan senis diludet . Nam eandem gratiam eodem sensu suffieientem -- mittet etiam lanianius. Et vero numquid iste Un

scit tu gratia laa parva vim in se inivam ad pium εώ m ad quem exeitat voluntatem Nonne idit gratiam illam parvam hine de se aptam

meam ad cupiditatem generatim re timendam. & omne bonum opus exercendam Nee eius error iam praeei se postus est, quod non agnaeeat gratiam a

victrici distinctam, quae de se piet bene operari

sed in eo errat quod velit illam gratiam este in . in tantum aptam ad bonum opus . & non resative ad praesentes subjecti circumstantias. Ergo F. Dert , admittendo gratiam in se tantum semesentem , nimree edit a Iansenio e nam lieri illa platix sit in insuffieiens, non potest tamen actus iniurares emeere propter rationem quam assignat F. , repter stilicet obicem carnatis O robustioris arieti

Verum quidem est quod F. serti lateatur illam fratiam quantumvis minimam tribuere voluntati possee eam carnalem ti robustiorem delectationem superare , si velit e sed cum . iuxta illum , non possit velle illam superare sine deleriatione gratiae gradibus superiore, quam non habet . nec advo

eare potest , profecto Ian senismum uin eiurat F. IV Ut tamen ad Ianseatum propius ae at, assigna deinde diserimen quod est inter suam α .P milucam sententiam. Did timar, inquit. ab ιIDr . Ilum in explicanda aratis satura, verram etiam nolint in eadem gratia gradustitatem admurere . post pauca . Nos eandem numero deissationem . Parn aliquibus minus excaecasis atque obduraris . ex. gr.

in Tyriis Sidoniisque foret efficax, ad paenitem πtra et, in majori excitate o obtarationectis in cacem esse contendimus ; quantam se Reus

talem delinationem tu pirat . qua pervena cupiditas superatur, id primi beneplacito ae prompto voluntatusus Atqκe ιn eo quod Me delectam mias fit -- H ix iida, modo nondum idonea ad superandam metu te re ratam eviditatem , arbitramue mag s v- parere edi Iurealitatem beneficiorum Dei, die. Hune locum, cujus stagmenta quaedam Measione

data bam alibi protulimus , integrum hic referre necesse duximus. ut uno intuitu iamr percipiat doctrinam Fratris Berti a doctrina Thomistarum esse diversam, ut ipse fatetur . & doctrinae Ianseatimnino congruam . Nam iuxta hunc Theologum . eadem numero gratia modo est efficax, modo inefficax r in aliquibus est effieax. in iis stilicet quibus Deus inspirat detestationem stinctam cupiditate so tiorem I in aliis autem maiori eaeeitate & obdur tione affectis est inefficax, quoniam delectatio quam Deus ipsis inspirat non est gradibus superior eupiditate . ideoque eam superare non potest. Aliter non po- ruisset loqui Jansenius . . In connictu autem illarum duarum deleriationum nullum aliud uoluntatis officium eonstanter agnostitF. Berct . nisi perpetuam obedientiam . quam praestit voluntas illi quae acta gradibus alteram superat. Nulla est ergo ex parte voluntatis resistentia . In systemate ergo Fratrix Berti, sicut in systemate Ia senti. tuteriori gratia in statu natura usto nunquam remitur. itaque cum F. Berti asserit interiori gratiae saepe resisti . nihil aliud vult . nee velle potest , quam quod dixerat ipsemet Ian senius, minos d vitus eoia I. us ιιustari, inio vero in in ipsa voluntate motibus diuina de stre. aratia Aenelii , ut tamem ab interna ejus hason. .,nesinatione dissentiunt. lib. x

In eo autem mahis elucere videtur mala fides F. Berti. quod dum distiamina, quae sunt inter suam & Iansenti rinam, aggreditur assienare. non solum silentio praetereat ea quibus secer diatur orthodoxa doctrina abnisai a ; sed praeterea tribuat Ian senio errores quos ipse non docuit, ac ad illa reeuuat effugia apud Ians,

43쪽

nii distipulos usitatissima , ut errores sam obtegant,& sub velamine verborum in speetem Catholicorum quieti delitescant. F. igitur Berti insistens vestigiis eorum qui Jans nium exterius erubestunt. Iieet illi sint intus di eo de addictissimi. duo ι in locis probare simulat se a antiniano secundat propositionis errore tange distare. Primo quidem lib. 14- eap. R. ubi postquam gratiam actualem divisit inemeacem & sumetentem. & utrius eue notionem dedit systemati Jansentano plane e Rataneam , probandum suscipit doctrinam suam di Dcrepare laniana. Meisina, inquit, nihil Κ

v- , με mag am, esse gratiam Christi. Hoc est primum discrimen qita proleri Theol s noster Iansentanam inter & suam doctrinam. Sed si Iansenius nunquam negavit parvam gratiam esse pratiam Christi . prose- - discrimen illud nullum sit. Porro Iam senius non

in s. negat, imo expresse docet in loco iam alibi laudato, - - parvam gratiam in Me statu esse gratiam Christi. Contendit quidem pratiam illam , quae Adamo e--λ . . ressa fuit in statu innocentiae , non fuisse gratiam

Christi . eo quod illa gratia debet silum pone , &relinquebatur in libero munia is arbitrio. ut pro libito eum ea ageret, vel non ageret e sed simul agnoscit gratiam huius status , tam parvam , quam ma-pnam, esse Christi gratiam , quia utraque . iuxta illum . efficax est ζ parva voluntatis imperfectae , se avelleitatis di magna autem voluntatis plenae atque

perfectae. Quare illa gratia semper obtinet essectum uum, fenum quidem ae perlaetum . s superior st: impersectum autem . si fuerit inserim o unde sub illo respectu nunquam illi resistitur .

aliquam se .cει mentas e uiastrati. . pium velantatis motam pro rit, et- aestim Mn tr hat, ex se ad illam ordinetur . M ilium excitet , ad illum etiam, nisi retariaret perversa --ntas, foret fax, non etiam diiuina iiDeralitate eo fine confertων, ut in parva ae inualida istantate humanum arbitrium ire fera , sed Me nitatar ad optis , δε--τροι orandarentistiorem gratiam a Deo impetrare. Verum hac verborum circuitione F. Berti nulla tenus e tradicit haeresi secundae propositionis , nishilque profert quod eum ea bene conciliari non posist : nihil asserit de gratia parva quae gradibus ins rior est cupiditate, quam quod Iansenius ipse asserit. Vult enim Iansenius . gratiam illam producere impersectum actum , aliquam scilicet mentis collustra- α ititionem ac pium voluntatis motum : vult illam, et- s.

iam si ad amm perfemm non trahat , ex se ad illum ordinari, ad illum excitare , ad illum etiam, nisi repugnaret perversa voluntas sortiori cupiditate impedita , fore emeaeem . Haec omnia perserae eon- eruunt Iansentano systemati , nec unquam asseruit Ian senius gratiam parvam eo fine conferri a Deo, ut in parva ac invalida voluntate humanum arbitrium

tot scat.

Ait quidem Iansenius gratiam semper producere eum effectiam oti quem datur ; nee aliter loqui potest F. Berii. eum iuxta illum, se uti & iuxta Jan- senium, gratia semper operetur id quod operari potest, nimirum gratia, s maior sit cupiditate, producit

voluntatem plenam , s autem minor sit, producit tantum voluntatem imperfectam . Deus autem dies non potest conferre gratiam ob illum effemm . quem Creaturae suae novit esse impossibilem . in hoc eira

Fatendum est tamen hane parvam gratiam a Ian sitiis non dici sumetentem , utpote quae in ei reumstantiis ardentioris cupiditatis non e seri potentiam illad bonum operandi ad quod excitat voluntatem ... jed neque vere sumetens est parva eratia quam a mittit F. Berti, utpote quae in iis circumstantiis, in quibus tonsertur, vineere non potest cupiditatem gradibus acta suωriorem : unde ex hae in verbis dive

state , quae Jansenium inter de Fratrem Berti ver sp, citur , inferii dumtaxat potest Yprensem Episcopum suisse Fratre Berti snceriorem , quamvis in doctrinae substantia nullatenus discordent.

Deinde Theologus iste seeundum affert discrimen,

quo doctrinam isam a jansentana differre contendit. p., i Defendimus . inquit . dari gratiam in carem , cui tom. i. voluntas remis. ω & Ian senius fatetur quoque multos in ipsa voluntate motibus divinae gratiae percelli, rui tamen ab eius interna suasione & inclinatione issentiunt; & ideo dumtaxat damnatus suit, ut iam dictum est . quod velit gratias illas , a quarum sua- socle dissentimus , non conserre potentiam operandi linium illud ad quod exeitant voluntatem . Itaque ut iudicemus an F. Berti docuerit hanc per gratias parvas conferri potentiam , ipsemet est eonsulendus. ae tandem c defendimus ait, per gratiam sine te i m dari nobis potestatem implendi diuina mandata , eamque veram in 'priam . Orthodoxa plane forettae ultima propositio, si nihil adderet F. Berti quod eam inficiat ; si autem prose uitur sed non latiter

si nee aria eratia esseax; si potestas illa , quae n his per gratiam sumetentem datur . non est valida &expedita , quomodo diei potest vera & proprie dicta potestas Iansenius ipse libenter confitetur per gratiam parvam de inelticacem conferri potentiam maiori eupiditate ligatam , potentiam invalidam . Non emo a Jansenio disseti F. Berti. Verum quidem eli quod juxta Diomistas necentaria est at ponendum actum gratia Meax ; sed simul asserunt potestatem : quae per gratiam ineme miti consertur , non esse ratione cupiditatis gradibus superioris invalidam & ligatam & e eontrario do-eent illam esse validam & expeditam, ita ut ad ponendum actum nihil ei desit ex parte potentiae.

VIII.

Eodem in eapite Iansmismi notam a se removere iterum tentat'. proponendo fictilia quaedam discrimi-- na , quae inter Jansentanam doctrinam atque suam reperiri contendit . Discrepat autem De sententia, , , & inquit , multiptici tituis a pravo rigmate Iansentana ;Nee selleius parot se F. Berti , dum post expos,

suam sententiam , exponendam suscipit Ians nianam doctrinam. Iansentur e contra , inquit, Uam quidem in aluum .iluntatem a Deo inθινari in fatetur ; sed quam neces m permanere infirmam a que omentem . nis submia retis delictatio tam vis da , qua arbitritim trahat inrici nabili uaceotata . adeo ut euibtis hie a se . aratia inefficax coHeratur, Mn ut mont conveni. A tit Deo vocanti tutina cumpiditate guam refraenare non Nisant, fatali quadam

necessitate reptis uanter, evadant iniquio m.

Numquid ita dure loeutus est Ian senius imo eo trarium expresse asserit. Docet enim quod statiae illae parvae , sue inemeaees , disponant ad .ictricem.

Deumque provocent per inus imperfectos quos ex voluntate elieiunt. quales sunt velleitates, conatus, Vota , aliique pii motus , ad ecciserendas novas &uberiores gratias. ridemus , inquit, planmos qui nec istisen. m ab immunitiis earnis se aψhiere My iant ,

menter tamen vetare eontinentiam , mi modi ista divina gratiae funt munera , . majoris gratia prom c xL Misat. quamvis nullo modo verae perfectaeque

nentiae comparanda snt . Nee hie satis mirari possumus Fratrem Berti , qui ut a doctrina Ian senii aliquatenus recedere videatur, illi Novatori salso tribuit elocutiones ab ejus mente prorsus alienas.

Verum tamen est quod confiteatur gratiam sus- scientem eonferre potentiam operandi bonum , sed haee potentia in suo systemate , quidquid simulate repugnet iste Theolrius , non est vera potentia . cum

a cupiditate potentiore impediatur ne exeat in actum.

In pia ista affectione . inquit, quam me gratiam sufficiensem nos dicimus hominibus respirari. tribuitur e-ris , nsu cuidem executio . sed tera potesta, . quamquam nou expiaita, ut reapse prodeat in af um, quod . ut dia imus , non gratia iaminus est , sed vesaniatis humana obitem lasi gratia opponentis . Si potestas operis non est expedita , ergo ligata est cupiditate robustiore t ergo non est vera potestas.

Cum autem addit , quod si non prodeat in actum . um gratia defectus est. id ita intelligendum est in suo systemate . quia minima gratia. ut ipse asserit. potest operari quodlibet Mnum, & revera operaretur, si non obstaret cupiditas gradibus superior . Quod autem sit iapotius desectus voluntatis humane obiiem ipse gratiae taopponentis, intelligi quoque debet in suo systemate dem

voluntate obicem opponente Der cupiditatem gradibuς

superiorem & se patet quod solummodo differat RBoti a Jansenio in modo loquendi , non in substinisti, doctrinae.

ibid.

44쪽

bunde suam pro errore Iansenti propensio

uamvis autem P. Berti in stendido loeo, ubi ex tis probate nititur se inultum ab errore lan senii

circa seeundam petopositionem discrepare. magis Orthodoxe videatur loqui, nihil tamen fatetur auod tu Iansentanum sensum non possit recidere. & de iacto in hune pravum sensim non recidat ; Iansenuam se impuῖnare simulat, & iis tamen, quantum fieri potest, invere studiose insistit. Jansentanot itaque sic ob--i iicientes indutit . si sex hoe statvi , inquit, admitteni P si eratia suffieiens, m talis tu, istumas res stat , a se quomam hae gratia dat pos: at hoe Lelfimo, quandoquidem ut istuntas possit exire in Ham n cessaria est gratia ab intrinsere efferax: Ευσ gratia suff ens act escari dissi Mia ια hoe is mitatis flata mo

datur.

Ibid. Prima ratio Ianfensartim, inquit, renisuitur dissim

tum . nego.

Sod gratia pure sessi eiens, quaeeumque illa sit ,

non det posse eoniunctum eum acta, eertissimum est atque indubitatum , s enim daret posse e iunctum eum actu esset efficax, non pure sumetens. autem det rise ab actu seiunctum, doeent Theologi Orthodoxi: sed quia illud talentur Ianienti discipuli in sensu longe dispari, ideo distingui debet sensus Theolaeorum Orthodoxorum a sense Jan senista

rum a

Jansenistae eongruenter systemati ingistri sui sat entur gratiam, quam vocant sufficientem . dare posse . quia voluntas posset ei eonsentite, & revera eonsentiret si eu*ditas maior non obstaret, adessetque cupiditas debilior. Theologi autem orthodoxi ut hune Peregrinum frusum moveant. asserunt & a Novatoribus asseri postulant, hanc potentiam esse expeditam, liberam stilicet ab impedimento eoncupiseentiae fra dibus maioris actualiter voluntatem ad consensum trahentis, & ita eompletam ut nihil ex parte potentiae desit ut in actum erumpat. F. autem verti, addendo gratiam sufficientem non dare posse praxime completum ex virum . pravum suum in Iansentanos assectum statim significat. Ut autem Thom istas sibi eontiliet, se prosequitur. I d. Adde tim, inquit, unum s. ne Thomisee, gus docentpre gratiam surrientem conseitai potentiam praxime .

complete polentem pro cere sectum , veminum inest.

rum sensum respuam, me eum Nori Theologism bat om/s ibi in enumeratis antliare petentiam. ρmai- me expeditam illam , - ut ponat assum, gratiam uberiorem non postulat. Thomistat quidem ad actu operandum . praeter oratiam sufficientem, postulant gratiam Aeaeem, sed simul eontendunt adversus danse-nistas, ut iam pluries dictum est, gratiam susne tentem e serre veram potentiam operandi, quod tamea revera on concedunt uansentitie, cum iuxta illos, gratia lassiciens impediatur a sortiori coneupiscentiaue prorumpat in actum, ac proinde non eonferat potentiam expeditam, liberam scilieet ab omni impedi

mento.

Et Vero quam vi, F. Berti gratiam parvam, gratiam gradiba; inseriorem eupiditate aliquando su cientem vocet , hane tamen denominationem illi vere proprie competere non audet asserere , mavultque eam

appellare inefficacem, quam sufficientem. De ouissi misi Ne grammat cali, inquit, id es, an ην alia si lateri ,-. Thomsico sensu sit rure G proprie sussciens. nou optira, b. a es nate sentenisam dicere. uo Iane marum anet ire inefficacem, eo auod non rnio, rei vetauratem iam re sim, quae inistratur ab escaei. Neirre lalai eguentius m eo Metudine sermovit vocabulum istud , quam fuscientis: quod tamen in se M Thomsico pro-. τε H; 11M ime. Et post pauca. Itaque pro libito gratiam. quae opponitur Graci. aut inescacem , aut δε tiem tem, mea enim non refert Atrtim horum dixeris, dummodo fatearis contra Jansentiam .nter orem aliquam gratiam , mi etiam in statis Olarae lauae resistitur. Si F. Berti erat iam suam rar am cupiditate interiorem. existimaret veram eonferre operandi pntentiam. cur aegre ferret illam vocari suffcientem Z cur mallet

illam appellare inessicacem Et sc parrae gratiae nomen ineruacis potiuς quam susscientis tribuendo , numquid suspieionem movet. num velit ad Ians Iin. b. nIum propius semper accedere Nam Iansenius cratias . sussicientes repudiat. 3c gratias in caees admittit ch sit quandam gratiam ita in Marem , tith. st uia operatio nequidem msis sequi. Metito sane suis fine . spicari possumus, velle Fratrem Derti gratiam parvam appellare ineffcaeem. 'uia eam certe admittit in e dem sensu quo Ian senius, id est, ita Da carem , ute, illis operatis nequiiam ροθι sequi. Sic laqueauo Bisti Thes. om. VL

Gosut em ex dictis, tam in isto, suam in superiori articulo Fratrem Berti nullam aliam agnoscere gratiam in cacem, praeter eam quae gradibus interior est cupiditate, ac proiade quae nuaquam cupiditatem vincit, quae nunquam earet effecta cuius proda-eendi lubet potentiam, cuique consequenter nunquam xesistitur. God si sateatur interiori gratiae aliquandaretisti. illud sat eri non poeteit nisi in sense Jansenti .

nimirum quia gratia saepe earet effinu ad quem ia-elinat voluntatem. vel quia caret et sectu . quero vetari quidem non potest secundum maesentes quas habet vires, sed quem operari posset u minori amceretur cupiditate.

ARTICULUS IX.

F. Berti ab errere tertia premsitionis I seniona

mn recessit.

Uid sentiat P. Berti eirea tertiam propositionem

Janseati ipsemet satis aperie de elarat, dum exisponere a reditur, quo patis diuinis praedosuitioni-M1 Iioritas eo reat tamaua. Nam postquam pro li- - , bito recensuit varias quasdam Theologorum opiniones. lib. .. ipse seam statuit, in qua neeellitatem illam . quae ex obiecto oritur, tamquam solam libertati xdversantem repudiat. Quando autem, iuxta illum, obiectum ita voluntati proponitur. ut non appareat, nee possit ap. prehendi, nili sub specie boni, vel sub speeie mali, ut Deuς v. g. qui Der lumen gloriae faeie ad taetem visus est obiectum per se evidenter & omnimode bonum, nec ullo mota potest, nili sub honi specie apprehendi , tune in tale bonum tendit voluntas eadem aecelsitate, qua sertur in honum in communi, in quo nequit . apprehendi ratio mali. Haee autem necessitat, sua in obiectam rapimur, sola eli quam F. Berti respuit tamquam ii rtati nocivam. At, pergit, si sce particula- . Bertἐ

ιών. ut ea post fugere mile, eum possit ιυρε Iedius apprehendere is proruere aciρtiam speciem mali in munia, eontemptu. in I ui abnegatione, m mortis supplicis,

tune quiaem remanet in semurvie vera mertar, vera indisserentia , . vera potentia ad sest situm.

lnde itiset re linet volontatem in hae vita semper esse Iiberam licet delectatione gradibus superiori alagendum necessitetur. Ratio est quia cum in praesenti rerum statu nullum voluntati proponatur obiectum particulare in quo non apprehendi pollit, & aliqua boni, & aliqua mali species, & cum aliunde nullam aliam necemtatem agnosc t F. Berti praeter eam que ex obiecto proficiscitur. hinc ni quoa uoluntas tutum sit semper libera, etiam sub invincibili & inelii tibili operandi necessitate. II. Eandem libertatem eodem sensu intellectam voluntati eompetere docuerat F. Belselli. Ad hoe enim ut voluntas libera sit, requirit dumtaxat quod sit imma iiii ab illa necessitate quae ex obiecto oritur, deliran remitate quae provenit ex se periori delectatione ad . tium in vincibiliter determinante pariam sollicitus. Sed si voluntas delectatione relativa victri ei ad agendum neeelsitetur, δα nihilominus dicatur libera, ut volunt FF. Mitelli & Berti, consequens erit quod ad mereniadum de demerendum in statu naturae lari non requiratur libertas a vera & proprie dicta ne ilitate. Haee illatio mantisite & necellario ex eorum sequitur prin-eipiis: ex quo fit ut hi duo secti ab errore in tertia Iausenii propositione damnato uon recedant.

III.

Plaudit tamen sibi F. Berti, quas doctrina sua abhinrelii in Iansenio damnata ditae tet; & eo suod ille velit Matox in amando Deo esse ii ros, ipsa vero e

eontra in eo diligendo non esse liberos doceat. eonfidentias glqriatur. Ex quibas, inquit, inferturerimo comini Janfiniam , Bearos , eum Deum istaeant intuitiis, non osse in amore beatifico liberor. ωm ad amandum Deum etare

insumsim natura ter determinor. . Sed esto. quod in hoc a Ian senio dissentiat F. Berti ; Quid ad rem Cum hae sane di screpantia integer adhue subsilit error in tertia propositione damnatus : nam tertia propositio praesentem ritum attingit, &loqui vir tantum de libertate iii sta-F tu na

45쪽

tu naturae lapsae ad merendum & demerendum n cessaria; nec in ea de sutara aut exulente in eaelis libertate agitur. Utrum ergo Beati in amore beatifieo

liberi nnt, necne, quaestio est rei praesenti omnino

extranea.

Praeterea tertia Iansenti propositio, simi & e tene, in obvio atque in proprio verborum sensu damnataea. Ergo Innocentius x. hane damnando propositi nem definiit quod ad merendum & demerendum in statu naturae lapsae requiratur libertas a quaeumque vera & proprie dicta necessitate . Porro dum neces sitas , eui in sansentano syllemate subiae et hvino sub imperio delectationis relative victricis constitutus , non minus vera & realis diei debeat necessitas . quam quae ex parte objecti oritur . inde secuitur

ruod ii qui in merendum oc demerendum frumum taxat resuirunt a necessiitate quae ex obiecto profluit immunitatem . & non ab ea necessitate quae ex praedominante delectatione procedit . iam vibrato a Summo Matifice anathemati se subducere non possint

nullatenus subjacere . eum , non solum tertiam Ia senii propositionem proscribat . veram etiam conceptis verbis asserat ad merendum & demerendum in voluntate requiri veram libertatem , veram indisse--i rentiam , de veram potentiam ad oppositum . Si hoc

parat Im bonum, inquit , - prem tur ut mn m de bonum , neque evidenter tale apprehendatur . Os 3 ν. uti in hac vula fides , ehariter. mari ιum . ouae ita vota utati proponuntur ut ea possit fugere Gr notis , erum

ot apprehendere oe preponere ait uam vectem mali in mundi contemptu. in sui abnegati ne , in mortis supplicio , fune quidem re mairat in volu tate vera tibertas, vera indi erentia , o vera potensis ad opnsitum. Eandem doctrinam alibi tradit Theologus iste . i.,' - probare simulat libertatem indifferentiat. & r p. x. luctandi potestatem requiri in statu naturae lapsae ad meritum , vel demeritum. Fuc potestas i inquit, rem mi , eum nulla propositio boni creatι at ue aneremis , Me etiam summi ὶoni eo eniti tantum abbacitae a Drat indifferentiam iudieii. Verum per haec verba , quae prima fronte videntur Ort nodoxa . ab errore Ian senii non ree

dit F. Betti , si obiemm non proponatur ut indi Dserenter eligibile , sia ut necessario prosequendum , vel fugiendum : atqui res ita est in Systemate Berti niano ; nam delectatio gradibus superior, sive gratiae , sive cupiditatis . necessario & invineibiliter ad unum determinat , & figit animum in obiecti fuga vel prosecutione : nee potest tune voluntas superioris deleliationis quasi vinculo ligata in quodcumque aliud serti obierim ab intellectu propositum: ergo falsum est quod tune remaneat in voluntate vera libertas , vera indisserentia , & vera potentia ad oppostum, nis velit F. Berti libertatem ad merendum & de metendum stare posse eum vera & proprie dicta ne eessitate ; quae es doctrina quam revera Edmat , suam vis eam negare fingat , de quam Ecclesia in Ian. enio proscripsit.

Nee aliquid falsi Fratri Berti impositum nemo p

tet . cum eum adoptasse Iansenti doctrinam iam sali, constet. Id enim invicte demonstrant omnia ea quae ex ipse resata sunt. Idem etiam manifestaut nova quae adhibet diverti uia , ut m re tametur doctrinam stam a lanciniana toto caelo distare. Ope scilicet no vae eavillationis, ut a Janse'io dissentire videatur .huie Novatori ipsusque discipulis doctrinam tribuit ipla incognitam , aut quam non norunt, nisi ad eoniatrariam stabiliendam . Is eniani, inquit, qui ad morendrum Meest iam putam suam δε atem Iubensis ,

etiam in motibus indeliberatis, in paris 3Isa isse Batione . quam Deus operatur in notis sine uobis, meriis

tum tenentur agmoscere.

Quam calumniose in Iansentanos, ac praesertim in Jamenium, haec dicta sint, patebit ex nune dioendis. Quantum autem absit ut Ianseatus meritum in m libos indeliberatis . di in lix quae Deus in nobis sinen is operatur. iple satis indieat lib. 6. de grati Chr.Mlvat. cap. 33. ubi nullatenus agit de motibus imdeliberatis . seu e eonua praetrumet quaestionem dumtaxat esse de volitione deliberata, de qua ista tra.

Erit, & quae deliberata esse debet. iuxta illum . ut lib- sit. Horunias. inquit . huc est , Desisto destiar ta, de qua sola t-mvis, se ipsa sibera H , . rem tradictionem implicat, non esse -eram . sina m eum

ras amitti non potest, quamisti visente ratisvis caus- 4, Aeratisne vel bene. via male tantum . vel utrumque

facere test. Exigit quoque ad hoe ut actus voluntatis sit liver. quod nat advertente intellectu. &e-- sentiente voluntate. Vide quae dicta sunt supra Pris

F. tamen Berii tommentorum usu exerestatus alia excogitavit, ut suam a Iansentana doctrinam secernat. Contendit enim . sed false . quod Iansentani velint liberum aes,itrium esse quin mortuam bilam m. Iansolani , inquit, in me turpissime erram , euod Dbertim arbitrium , quasi nis tua elet bilanae,um NMN. l.

ia ouatia pandera . omentur nihiI operari, ita ut - δnecusario Mat quod amplius delectat , uti flatera as Uri pondere necessitate deficitur ..... Hac ρ o sementia haeretica est : non enim Iiberum obitrium

es macterens ad i ar statera : non enim est pulmila psema, sed iniis ; neque pose Ada tufam periit, eo titulus με re sed υiυit adue . agit, oe dum xrahitur . I e rencupiscentia , siue sancta delectatione . habet ma mentiam potentia a nobis superiori Regi

profecto in systemate in quo voluntas illi e duabus delectationibus. quae actu altera gradibus inrior etia tenetur obsequi, nulla alia eoacipitur adesse i diuerentia potentiae . praeter eam quae consistit in naturali flexibilitate ii ri arbitrii ad bonum Se in malum , vel in mera potentia absoluta & abstracta & nullatenus relati.a & expedita ad actum oppos

Praeterea ideo . iuxta Fratrem Betti, liberam arbitrium dum trahitur , sive eoam Matia, sive sancta delectatione, habet indifferentiam potentiae, se msuperio i regula exposuit, quia scilicet non necassit tur ab obiecto. Sed si ex una parte necessitas, eua humana voluntas subiacet sub motione delectationis relative victricis, non minus vera ae realis dici d beat necessitas, ut iam supra plusquam satis probatum est, quam illa quae oritur ex obiecto . atque si ex alia voluntas a praevia & indeliberata delectationen cessitatur, evanestit prosino illa indifferentia potentiae, nec apud liberum arbitrium remanere ullatenus diei potest. 9uod autem in systemate Beriiniano voluntas necessitetur a praevia delectatione indeliberata, quidquid in contrarium minat iste Theolotus, jam alibi e monstratum est .

Calumniatur etiam Iansenltim Frater Berti , dum

confidenter affrmat hunc Novatorem asserere Omnem motum concupistentiae & prava desideria, etiamneressaria, esse meeata. Ad Dufenium verum quod sumet , inquit, ipse tenetur a erere cum Brio, om- tiam concupiscentia ρ-- desideria . emam ne- --Lria. e e peccata : quoniam in his invenitur. liberias a coactione, quam arbitratur susscere ad meritum veι

Hane talumniam refellit ipsemet Ians, mus, dum conceptis verbis asserit de indeliberatis concupistentiae motibus quod non sucit liberi. Quas . --. inquit, non esse tiberos constat. Et de passionibus seu pravis desideriis indeliberatis loquens i issetur hi , inquit, ut ro primis passiones . seu M suod

patimur, minime soleant nobis esse titio . nima tu potestate . iam plerumque nolentibus flum. cap. I. Hoc nteram. Mi . admonitum isorem veltim , nos cum voluntatem dicimus i non hoc ista nomine an telistere, quod illis motibus mdeliberatis subiacet . ροῶhas subito euncupiscimus, irascimur . trepidamus , ame- quam raIio vigilet ..... Tune enim melle aut nove die

mur , non cum illis motibus pereellimur, sed eum illisa eniimus, vel di eurimus. Ex hactenus dictis colligi potest Fratrem Bertia doctrina ia tertia Iansenti propositione damnata non recedere . Quod autem ipse in insenio adseribae errores quos nusquam docuit , id ita insidisse s ctnm fuisse liquet , ut ab hoc Novatore , saltem aliquatenus, dissentire videatur . Sed si verbis aliquando inter se discrepent, re quidem plane conco arat

VII L

Antequam ad quartam Iansensi propositiciam πω

46쪽

REDI VIVUS. PARS II.

e amas, notandum oecurrit' Fratrem Bellelli deseria socio mo Fratre Berti. Si quidem docuerat F. Bellelii libertatem a necessiitate aecidentali non requiri ad meritum di demeritum . sed requiri dumtaxat libertatem a necessitate essentiali; nam poli expositam ejusmodi Fratris Bellelli eoneiliandae gratiae cum li- ni bero arbitrio rationem , ita prosequitur p. Bertits P , inquit , nuper traditam , Pisa T vorum

a anii in Seti ix Fratrix Bellelli reviviscere contendimus, eum ipsius Metus F. Berti eandem doctrinam a Ianislano errore non distrepare arbitretur.

ARTICULUS X.

mis recedit.

LR ter Berti eodem semper insistit pede . nee

eum a se ipso unquam desciscentem reperia ς.n enim quartae Ianseati propositionis haereum im- Pugnare simulat, totum virulentae illius propositionis venenum haurit.

Fatetur quidem errorem non esse, sed e eontra a Tridentino expresse definitum , liberum sei licet arbitrium gratiar moventi ae excitanti posse dissentire. Perit mistica est. insuit, de hae quarta loquens propositio ne is reluctanda gratia aenoclere poto tem sit dogma

p. s. fide , error Magdiensium. At ismonstratum est y m et ianos illam in teriorem ενσtiam non admisisse t s sera liberu- arbitrium di bentire eratiae excitant ε

rarie quidem haec dicta sunt sed licet hale

mnia lateatur F. Betti , a Iansenio tamen non disi semit. Nunquid & ipsemet Ianimius , ne adversari videatur denuitioni Tridentinae , eonfitetur liberum arbitrium gratiae excitanti ae moventi posse dissenti. re Sed in quo sensu In eo nimirum sensa quod dissentire tonit potentia absoluta , ωtentia abstr nullatenus ad praesentes subiecti dispositiones relativa ; aut ii quid aliud desideretur, potentia quae in actum exiret, nisi obsisteret sortior opposita cupiis

ditas e nec has vores, po e di intire, in alio sensu intelligere possunt Ianianius & F. Betti , quamdiu

Meebunt voluntatem humanam neeemitari ad obtemperandum delectationi illi quae gradibus alteram sape. xat. & ad illi invineibiliter eonsentiendum .

Namvix emo F. Betti sateatur non errorem esse liberum arbitrium posse disse attre gratiae exei tantiae moventi, sed definitionem fidei expressam can. sessi 6. E Synodci Tridentina . non idcirco Ca.

tholice semit, si principium Iansentanum admittens. non pessit in Ianueniano sis systemate verba Concilii xliter interpretari , ae ea Iansenius interpretatur , & uterque Concilii verbis eundem sensum tribuat

Clarius tamen alibi mentem suam aperit, & se idem eum Ian senio sentire eitea statiae irrestitibilitatem satir aranifestat. Tomo enim lib. I cap. II. pag. IV. aggrediens argumenta quae pugnam adversus gratiam per se effieacem expedire , nullam aliam agnostit necessitatem libertati noxiam , praeter eam quae oritur ex obiecto voluntatem nec etsi tine :eenim ergo necessitatem illam quae profluit , iuxta ensentum & ipsius discipulos . ex delectatione gradiisus seperiori . & quam F. Berti admittit, miti esse libertati oppositam ; ae proinde liberum arbitrium iis imperio gratiae nullam hxbere veram indisserentiae potestatem . ut Unciscat neeesse est, quidquid ad illudandum Catholicis reclamet. II. subsequens itaque sibi obiicit aetumentum . Regulis ritur ad sentiam libertatis potestat imi erens . qua

positis omnibus requisitis ad agendiam agere Mi nouasere valiat : Data autem fratia ex inari uir fuisemeaei rem remanet Me potessar Histermis , quoniam haec fraria dat ipsum Deile , ipsum vere , trium' iclinabilitis operari , arguo determinatis aretis Iouiti erentiam. Igitur gratia ab istrinseco Gcax libe

statem meruit.

Huie obiectioni respondent quidem eum Fratre Beriati I,eologi Orthodoxi , eoncedendo maiorem προ- stionem, negando minorem. Hic F. Berti theo. orthodoxos idem secum habet sentientes ; sed ratio negatae minoris propositionis to e diversa est . Ideo enim orthodoxi negant per gratiam ex intrinis seco Meaeem avserri potetiatem indifferentem, aeramni Theol. m. VI.

eonnexio gratiae per se emacis eum voluntatis consensa, seu neeessitas e sensus, quae proven1t ex gratia per se emeaei , eli necessitas dumtaxat consequeas. quae sequitur ex ipsa libera voluntatis determinatio. ne, seu ex usu & exertatio libertatis . eum, iuxta ilialos, nulla sit gratia Meax. sve illa si ab intrinseco efficax, sive non , quae non supponat . ut alibi dixi-nius, voluntatis consensum libere futurum at vero

necessitas quae oritur ex delectatione pinia , indeliberata . & pro graduum superioritate invincibili, ei

antecedens, cum non profluat ex consensu voluntatis

seipsam pro arbitrio determinantis , imo potius V luntatem ad unum invineibiliter &insuperabiliter de terminat . quin ullatenus possit voluntas seipsam ab assensu cohidere: neeesse enim est ut id sequatur quod eam magis delectat . Hanc igitur orthodoxorum rationem. quae Jansentano systemati penitus adversaturi adoptare Diamque facere non pollet F. Berii . nisi plurium ineptiarum aut aequivocationum sebsdio. Ut itaque obie lioni propositae satisfiat , aliam adhibet silutionem Jansentano systemati accommodatiorem ,& quae sine eum eo perii e conciliari potet . Docet enim necessitatem quam infert gratia per se efficax noti oriri ex obiecto: indeque concludit eam non tollere potestatem indimerentem . quasi nulla alia dati posset timet sitas vera & proprie dicta, quae tollat potestatem indifferentiae, 'ter illam quae oritur exobiecto . Certum est tamen quod . ut iam invicte demonstratum est, illa necemias quae in syllenrate Ia seniano oritur ex delectatione in deliberata & pro graduum sepelioritate invincibili, sit vera & proprie dicta neeeilitas, ae proinde quod tollat voluntatis indifferentiam, cum ad unum necessario & inviacibili. ter determinet.

Audiamus nune eum argumento proposito raspondentem Ad primum arsumentum , inquit , admitto trassitam

liberi arbitrii do,nitionem ἔ m nego quod sub gratiae cari non remaneat potesas ad symsitum . quando operatin pn nobis inue o facit ut Dei amat . Huie s lutioni libenter subseribunt Thomiliae. Sed ultra pro Mediamur . Sic autem pergit. Id enim praestat per δε-

pernam utici et i maum m inspirationem fan: ae a I E imis, at non talem qua nobis inrum sub omni ratione υ

- . bonism sub omni ratione boni propoetat , rviatque in se mentem 2 animam illa nerestate qua in

veram bonumque io est uni protendimus

Dimelle quidem eaptu est , & hoe Bertinianae intelligentiae reservatum videtur . ut capiat quomodo

sub neeessitate . quam inducit d electat ita gradibus su- erior, remaneat potestas ad oppositum . Nam hieolummodo excludit neeellitatem illam quae pravenit ex obiecto . qualis ea esset quae procederet ex clare visio & intuitive cognito , aut quae oriretur ex innata illa propensione . qua ia verum bonumque iaeommuni mens & voIuntas necessario rapiuntur . De alia autem necessitate quam inseri in piratio sau te

dilectioni, , id est in sensu Bertinians , delethalio telative victrix , altum habet silentium ; unde sitis aperte innuit eam non nocere libertati , & eum ea subsillere posse indifferentiae potestatem . aperiar F. Berti quo nodo in systemate, in quo fieri nunquam potest ut voluntaς velit diisentire motioni detestati nis superioris . possit tamen eadem voluntas esse indifferens , dc tandem pacto potellas ad oppositum cum necessaria ad unum determinatione iure

possit , ipse explicet. 1 RAt , inquiet aliquis, ex scriptis F. Berti habetur,luod admittat in ine gratia essicaci & viuriei in

ructo potestatem indifferentiae . qua uoluntas vetepossit illi gratiae dissentire . Hoc quidem F. Berti; sed fictam 3c illusoriam indifferentiae potet latem iae ius systemate quis non agnoscat Per potestatem illam quis nestiat eum intestigere eum Ian senio vilunixtis ad bonum & malum flexibilitatem . in qua Jansentani totam re uni libertatis indifferentiam. Aut eam eont lituunt i a potentia illa absoluta, quam voluntati inesse volunt, actum eliciendi oppositum ei ad quem necessario determina ur , & quem reverae liceret , s delectationis superioris vires infringerentur. In eo sensu Ian senius, ut supra diximus, astu icit eamdem voluntatis indifferentiam , imo asserit eum Thomistis . voluntatem posse gratiae esseaei& victrici dissentite in sensu diuiis , quamvis illud non possit in sensu composito i sed a sive pro sus & illusorie illud eontendit , ut supra demoostr

vim a

47쪽

Ut mrer exesudatur erroneus quartae pispositionis sensus latis novi est eonfiteri, quod cum aratra effra-

ei stet potestas indisserentiae & ωtellas eassentiendi , sed praeterea requiritur quod indidisrentia illa α pol stas sub motione gratiae emacis sit activa. vera &merie dicta , ita ut voluntas illi possit pro arbitrio

resillare vel obtemperare; suod sane a hilemate Iam seniano, perinde ae a Bertiniano, plane alienum est: nam in illorum systeniste delectatio relative victrixi adueit agendi necessitatem; & licet illa necessitas ex objecto non oriatur, non minus est vera ae proprie dim necet sitas, cum voluntas delectitioni quae prae valet necessario obsequatur, quin possit ullatenus alia obsequio abstinere.

Nee iuvat Fratrem Berii quod admittat indissere

tiam iudicii, nam eo redemi Omnes eius responso. s. Possismus . inquit, non assent m. auxilio e se

'ci eum talis m. itatis sit iam nix glariae , inruatis consummata, Ked istaminationis O Mema s , ae emi r ra m incis eremia iudieii. Verum quidemeth quod Thomiliae ex indiflarentia iudieii libertatem

arbitrii eonsequi immuniter asserant : veram tamen

judicium illud voluntatis imperio subesse volunt, idem hae objectum ab intellectis propeni, non ut necessario pt' sequendum vel fugiendum, sed ut eligibile pro arbitrio voluntatis. Videri potest Sylvius ita . p. q. 83. art. a. 8c ρ & praesertim coocL 2. Quod in s sternate Bertiniano dici non potest, tum eo. tendat HBerti eum Iansenio, voluntatem semper & neeessario es ut deleritioni praedominanu. Perperam ergo in systemate duarum delectationum pro graduum superio male in vineibilium, quod systema a F. Bois admittitur. perperam . inquam, constitueretur libertas in indisserentia iudieii. Praeterea iuxta F. Berti, piniamus non assentiri enilibet excitationi gratiae, modo illa excitatio noti sit luminis gloriae & eharitatis eonsummatae e sed si illa exeitatio talis sit ut invincibiliter , insuperabiliter, im declinabiliter ac necessario suum semper obtineat effectum, quin possit voluntas ab illo effectu ponendo ullatenus abstinere . sicut colligitur ex systemate Be tiniano, prosecto illa potentia dissentiendi, quam in mittit F. Berti. initia ae chimerio est: e o dum eonfitetur divinam gratiam esse talem, cui possit --

mana voluntas res sto vel obtemperare, illud dumtaxat eonfitetur in sense Iansenti: ergo anathema -- nuntiatam in quartam propositionem effugere nou potest.

ARTICULUS XI.

F. Berti ab emre quintae propositionis Iansmit

IN primis quatuor proposthinibus Iansenium a recto fidei t ite declinantem secutus est F. tires;

eundem sane in quinta propostione a fide Catholica deficientem non deserit. Fatetur quidem Deum velle

voluntate antecedenti ut omnes homines , nemine

prorsus excepto, salvi fiant, Christiamque . non propnedestinatis tantum, sed pro omnibus omnino homi Ain .li, nibus mortuum esse dicit . Haee quidem Catholieta Mn, sunt, sed Catholice dicta non sunt, ut verbis Angu-mi o stini utis Iulianum increpantis, gula non intentione

Cariatici peccatoris Mia fiant. Deus igitur vult, iuxta Fratrem Betti , salutem mmnium. α Christus pro omnibus sanguinem fudisse afferitur ; sed in sensu plane Iansentano illiae asserit

F. Bettit unde sequitur quod haeresm quintae propositionis in sensu Iansenti damnatae non reiiciat. Id ut

demonstretur, in memoriam necesse est remeare ea

omnia. quae in priori huius operis parte diximus ei ea quintam propositionem. Diximus autem quod ad eiurandam haeresim in auinta propositione contentam satis non si confiteri Deum antecedenti voluntate velle omnes homines sativos fieri, in eo sensu quod virtute illius voluntatis a recedentis Deus rembas praeparaverit externa dumtaxat quaedam media generalia toti humano generi posita. v. q. praedicationem Evangelii . iactament ram institutionem se Sed quod insuper requiratur ut admittantur interiores gratiae ad salutem vere sumetem res, non ita saltem reprobis emeesae. Porro F. Beristi . dum exponendum suscipit quid sit illa Dei volun

tas antecedens erga hominum salutem , & quousque p. endatur, eam restri Mit ad illa media generalia ,

quae in priori hujus operis parte paulo susius exposi mus. Rumis vis inquit, oria a D- insitas , semin quo omnes homines, tam isset Oam impii , doneo'

de auende αm est hujus impositi ordinis complenisi tum is enecutio, qua iaminiam ρι-- perda tur ad fatalis term --, Mei an δε-- νerseverantia, peni piuntque reapse fructum Passi is Christ. . . . . aitque cuniam hanc pomam rasionem . um pr. -υersis ,

sed pra mollis suum fisse sanguinem in eoea e C,

D. m Catech sotis me de Iaroe . Iehue --ratem recedentem Ilam duimus quae spereat ad ordinis imo sistonem; . edi consequentem eam qua exemt rein respuit

Hie forsitan haerebit Lector perplexas, num his Iu

vis atque inusitatis verborum involueris signifieet F. Betti Deum virtute huius voluntatis antecedentis vidisse omnibus & sngulis hominibus media quaedam, quibus Misenire potuissent ad aeternam salutem; stri autem Theologus iste cum Jansentanis admiserit dumtaxat media illa exteriora omnibus universim hoo an, bus communia . quibus, ut iam pluries disimus. ε lus aeterna absque internis gratiis, iisque vere lassicie tibus, non re tur rembis pombilis. Verum mens eius non videbitur ambigua ei qui totam ipsius M'minae seriem attente perpendet. Quod autem ce stat salutem aeternam virtute huius voluntatis animeedentis non reddi repressiis possibilem, si

potest. Virtute voluntatis antecedentis silus aeterna προ

bis non redditur pessibilis, si haec anteeedens volunt Mnulla media necessario complectatur quihin possibilis reddatur rembis aeterna salus: atqui, juxta Fratrem Berti, voluntas Dei antecedens erga reproborum salilatem nulla media neeessario eomplis rur, quibus salus aerema illis reddatur possibilis; nam; uxin Themogum

nostrum Deus voluntate antecedenti vult salvari mnes omnino homines, nemine prorsus excepto . Meonsequenter parvulos in utem matrum vita iunctos.

atqui idem theologus docet Deum parvulis in uter matrum vita functis non providisse media quibus illis aeterna salus reddatur possibilis, dc tamen contendit quod Deus voluntate antecedenti velit illorum salutem : ergo iuxta illum, voluntas Dei anteeedens e ga salutem hominum nulla necessario complectitur media, quibus aeterea salus reddatur misibilia: ergo ex eo q F. Berti asserat Deum voluntate antec . denti velle omnes homines, nemine excum .ri, non sequi rur quod De illis meiderit mediat ad sis lutem susticientia; ergo hoe asserendo Mu eiurat di resim in quinta propolatione damnatam. Ad pernetendam itaque hane demonstrationem hoc unum nobis probandum superest, nempe quod, iuxta Fratrem uerti. Deus parvulis in utera matris vita functis non providerit media, quibus aetema suus re deretur illis possibilis. Hoc autem expresse docet . Asserit quidem cum omnibus Theologis . nullam his puerulis lateruam gratiam eoasem; contendit quoquemo iis paratam esse & inllitiatam medicinam precati: quod autem Deus talem medicinam ipsis applicari ν iit, hoc diserte negat. Puerulis, inquit, ista functis Beriam virere morum denegari adyMorium sumens inde m vincitur. quod eum nandam sus evaces pere tianis . .. voluntatis . . a gratia secum habet . nisi exteriae, Mest , ministratis Baptismatis: atqui Mi mina. Derissaptisma non mini batur; ergo utilia bis aratia acta.

Iis edissertur

Huie suae assertioni ait Iesponderi eommuniter a Theologis, quod etsi puerulis illis nulla tonseratur in terior gratia, tae tamen ivit illis praeparat E . quatentis illis providerat media ad salutem asseque dam necessaria, quorim applieationem impedierunt

causae secundae. T- Hano argumento, ait uno e-- in .

anticari Sara anuntians regenerationis , rima Diu - --

iantate consequente . sed antecedente . qua Mofecto viatilioeum salutem. - ainem n π reetur re se, non

voluntas Dei est, sed yei culpa parentum , ta feries

causarum feramaa m immaturam mortem auferentium.

Ita quidem loquuntur Theologi orthodoxi, qui v

lvat Christum revera mortuum esse pro salute puerulorum in nratrum utero vita iunctoriam, adduntque noti teneri Deum generalem Proviserem ad pertu tandum ordinem cauIarum feeundarum: sed hane Them

48쪽

. Prosecto his uiani seste a et F. Berti Inum instituisse . dem pro pisvulis tu utero malemo dec denti- , si ut pro caereus omnibus , Sacramentum Baptismi. non tamen voluisse illis illud applieatii ae proinde illis non reddidisse sitatem possibilem. ex eo quod asserat iste Theologus Deum vello

voluntate antecedenti omnes homines , nemine ex .cepto . silvoc fieri . non potest inferri quod aliis quam praedestinatis tautem possibilem reddita

Ex dires patet maηnum intercedere discrimen im ter Fratris Betti & theologorum Orthodoxomm d ctrinam. Theologi enim orthodoxi, qui docent Christum pro salute omnium omnino hominum . eriam Parvulorum in materno utero defunctorum , esse mo tuum , asserunt e sintuenter Deum omnibuς illis n-

tulisse, obtulisse. vel saltem prae rasse media , quibus suus aeterna reddita suerat illis possibilis . Vasiquet vero, qui censuit iis infantibu non fuisse prin rara media, quibus illis inibilis rediaretiar aeterea suus , opinatur quosve pro illis mortuum non esse Christum. F. Berti eontendit limul. & Christam pro illorum litate mortuum esse . & Deum nolle ut ipse applicentur media, quibus salus aetema ipsis red-

mum voluntate anteeedenti velle omnes homines saluos fieri . etiam infantes qui in utero male moriuntur , atque pro salute eorum omnium mor

tuum fuisse Christiam , ut quiarum Iansenti proprsitionem, quam sincere-damnat , damnare vi, Patet praeterea , quod, etsi F. Berti a Iausenio verbis aliquatenus recedat . ab illo tamen quantum ad substantiam doctrinae nullatenus discrepet. D et quidem Ian senius, quod Deus, etsi voluerit antecedenter in Adami mecatum omnes calvare homines, prae sipposto tamen primaevi parentis peccato non amisplius melit . volu tate etiam antecedenti , s uvare ullos reprobos , utpote 'uibus nullam gratiam fas ficientem confert . qua salutem aeteritam possint adiatis . F. autem mi , quamvis eum Iansenio nul-m ita reprobis indiciscat vere sufficientem gratiam. asserit tamin quod Deus . etiam praesuppolito prumi hominis precato . velit eos salvare , quia per mortem suam ad delenda omnia pecem abundei fiuMientem Christis pro eis satis secit, pro eis Sacramenta instituit , eis praedicati iussit Evangelium

Hane pretii suffieientiam admittit eum F. Berti Ia senius ; sed ille paulo sincerior. ut jam dictum et 1 supra, vult non ideo diei posse quod Christus pro saluterem vim mortuus sit. F. Berti e eontra illud polis diei. Discrimen ei illud non in re, sed ia.erbis dumtaxat reperitur.

Nee est quod quis pro Fratre Berti reponat plures

Theologos do re de voluntate antecedenti. quia res. Eiciat remedia eommunia omnibus hominibus propo. lita, Passionem Christi institutionem Sacramentorum, praedicationem Evangelii die. Nam Theologum n Hrum non arguimus eo quod asseruerit ham remedia omnibus propiata pertinere ad voluntatem Dei a tecedentem, sed eo quod nullum alium effectum agnoscat huius voluntatis , quo homines non praede sinati possint operari salutem. praesertim dum agi tur de exponenda atque refellenda quinta Jansentipn sitione. inrisus es itaque sal Iste noster, i iniri. 3. quit eo in loco, ubi refellendam suseipit quintam 1 b 1ν, propositionem Ianisuit. Mo ommius istunIale ane eedenti . cujus . ius es institiatio euiusdam orinis complectervis causam cy remedia . ovibus Possem se cara remitti . . . . . Et quibusdam interimis; riad. Wreneralem tuam , ali. -ι-tatem. secuniam quamma. as . Chrastus Pro a bus est eruti us . sat est quod pastio pracesserit, su cosa quaedam unmersaIis ; με ins L erit remedia , quibus . . anticentur , deseri potest alecumque peccatum. Ea autem remedia virtute v sistatis ante entis non applicari contendit, ae pn

inde etsi asserat F. Bini D a velis voluntate ant

eMenti omnes homines , nφmine prorsus excepto , silvari, non ideo vult iis omnibus conferri. offerti maut saltem praeparari gratias interiores ad salutem v ra sussieientes. Et quidem F. Berti in suo systemate duarum de-i lactatiouum in eliberatarum, & m graduum superioritate invincibilium . nullas admittere eotest interiores gratias, quibus latus aeterna reprobi ς reddatur possibilis; nam illae gratiae, vel sunt cupiditate superiores. vel non si cupiditate superiores su . pertinent ad praedestinatos, eum suum habeant invincibiliter essectum: a non superiores, cupiditatem viri cere non possunt. nec proinde salutem reddere possibilem. Itaque dum in Ioeo supra laudato F. Berti ait , amnes homines . tam 1um quam impii , donec vi ut , Iamia qua ad Diutem per nire possunι, collocantur, ni hil aliud intendit quam omnes nomines , donec vi-Vunt, posse gratiam recipere ; sed eam non recipiunt illi qui ad salutem non perveniunt. nec eam sibi ad-vmare possunt. Constituuntur in via qua ad salutem

Urvenire possunt r sed quid ipsis prodest. si hanc inlutis viam ingredi non possint , nee in ea ambu- are 'Addit quod omnes ius habent accedodi ad Eeclesiam.

petendi faciamenta , obtinendi gratiam quam Me eff-ciunt: sed quid iuWat illud praetensum ius, si illo non

possunt uti absque gratia, qua carent rinquit. praeiacato se Evangelium ; sed praedieatio Evangelii. si non adiit interior gratia ,eaque . iuxta Fratrem Berti, gradibus superior. salutem non reddit poesibilem. Omnibus, ait, es exbiblita misisteredia 1 sed si his

misericordia auxiliorum exteriorum exhibitionem non excedat, certe per eam salus aeterna non redditur

possibilis.

Omnibus quoque sunt preparata diminorum benefici rum munera, pergit F. Berti, & hic latet aequium Iio, quae paucis enucleanda est, si per hane praeparationem diuinorum beneficiorum significare vellet. quod iis quibus non sunt eollata . vel oblata auxilia' gratia , praeparata tamen saere ex parte Dei . ita ut eorum exhibitio impedita sit a causis secundis libere agentibus . sane orthodoxe sentiret Theologus noster i verum hanc expositionem loci supra eitatois et reiicit . Nihil aliud ergo his praeparatis divinorum biaeficiorum muneribus intelligere potuit , quam illa auxilia seneralia pro omnibus universim instituta, & omnibus proposita . absque tamen ullis internis gratiis ad salutem vere sesse ienti-

Denique asserit Deum voluntate anteeendenti velle silutem omnives omnino hominum in eo sensu quod pro omnisus Christius abanis eumati eque halis ferit, O pret um redomptionis exhiltiit. Sed hane esse Ianimi, & Jansen istarum expositionem vidi s in priori huius operis Parte. Itaque F. Berti hoc exquisito atque iurato verbo vim amratu nihil aliud significat quam Christum

pro omnibus mortuum esse, r. quantum M Quietentiam pretii. x quantum ad communitatem eansae . stili et quantum ad eausam generis humani fasceptam, assumptamque naturam humanam omnibus communem, & alia generalia salutis media toti humano generi propolita atque concessa. Sed hane anteeedentem voluntatem nulla 'eomplecti contendit interiores gratias ad salutem vere sufficientes , ae proinde nullas

gratias ad salutem vere suffieientes Hine ulli singulari

reprobo praeparatas.

v I. Mentem suam elarius adhue manifestat dum alio

in ioeo probare aggreditur hane voluntatem salvandi omnes ei se in Deo veram . propriam atque sinceram. Voluntas antecedens, inquit , dieitur comparative σου Ree sinu tutionem mediorum qui /ως omuer samrei possunt i 1. hoc autem est aliquod vere bonum, quod es bH ltam vitantatis re propriae: erro es in Deo snee- ν δ

ra propria voluntas tua antecedens DIDandi om s.' so.

Notandum quod hie F. Berti admittat. non collationem mediorum , quibus rembi salvari tuis. sent, sed dumtaxat eorumdem mediorum inuituti

Porro in cuius mentem venire potest, s cola metu piatur Bertiniana minet. sitit esse, ut Deus dicatur velle salutem omnium quod media instituerit, quibus etiam reprobi salvari possut . si ipsis reprobis ea nunquam auxilia conserantur Praeterea per hane i stitutionem mediorum non intelligit Theologus noster, ut patet ex supradictis, a in ilia ad salutem uere sunficientia alicui ex reprobis concessa , sed solummodo illa auxilia generalia quae toti mano generi universm mponuntur.

Dein

49쪽

Deinde ita prosequitur. Deus omnes ad agnis o--m Ueritaris ι-itat: omnibus. si velint, Fecisa serm is dioe sat: p--nisus e demptionem ridis iniseniarum suum. Hate quouue xuxiliorumgmeralium toti humano generi univeris concessorum limites non excedunt: non excedunt quoque ea quae deinde ait de voluntate i anteeedente . quod 16Ietur in aliquo νώ ne . semper offectum proprium immediatum confe-quitur. Dimtim feliket , ese ora nare Creaturam in suum finiem, eamque νn via eonstituere fatalis. Addit deinde; y senius sero. ait, voluntatem hanc Re neralem a Ratia naturae lapsa prorsus ablegat. Jansentu eerte volantatem hane generalem a statu naturae lapsae nunquam ablegavit: nunquam negavit, nec nepare potuit Evanresii praedicationem. ram editorum iustitutionem . . aliaque generalia salutis media sutila toti humano generi universi coneessa. Tribuit ergo F. Berti errorem Ian senio , quem relieit Nouator iste, ut impune tueri misit, & a censura immunem reddete, si posset, haeresim in quinta propositio eda

ualiter quia non omnibus indiscriminatim redis modo

palso ui applicatur, sed aliquibus eratia siniciens ,

Mi quibus gratia sica . aliquibus etiam donum finalia

perseverantiae.

Hie aperte signifieat F. Besti gratiae suffetentis largitionem pertinere, non ad voluntatem anteeedentem sed ad voluntatem consequentem; unde sic argumen

tali licet. Largitio gratiae sui ieientis, iuxta Fratrem

Berti, non pertinet ad voluntatem antecedentem . e go ex voluntate antecedenti, quam in Deo admittit,

salvandi omnes homines , nullatenus inserti pote lituod Deus ulli reprobo eontulerit gratias ad salutem umetentes; ergo F. Berti admittendo hane antem dentem voluntatem salvandi omnes homines non eiurat haeresim in quinta propositione damnatam , nec presitetur dogma ab Innocentio X. in censura quintae

propos litanis Iansinianae definitum.

Verum F. Berti, dum adversariorum objectiones diis

luere tentat. non fiam tradit voluntatis antecedeniatis notionem, quam quae supra tradita est, & quam more suo restringit ad externa illa & generalia auxilia uni Uerse proposita. In responsione enim ad obtest.

I. exponens hunc Apostoli textum, Deus omnes timianes iste fastos fieri. sic eam voluntatem interpret ivi. tur. Postrema eustis es, inquit, Deum contati e hinmano aeneri in univer m auxilia quamplurima exterans . ρυιhus fuam pro ommum salute eviram ae foliis tudinem Animavit, nimirum DRem omnium menti iv scriptam , exemptum ae redemptionem Christi , pridieationem Apostolorum. orationes Ecclesae, sanctorum vir rum merita ae labores: Mitto tres alias quas profertrieolnus ille expositiones. quia pertinent ad voluntatem, non ante entem, sed eonsequentem .

P a 3 s. vesantate antere sente inquit . ratio ualem Creaturam

M. Musis hominibur quantumvir scelestissimit communia saltem media prahere.

Hanc voluntatis antecedentis expositionem tradidit R Berti tomo primo. libri quinti cap. i. ubi hane quaestionem agitat; stilicet. An dis vim beneplacitum erga Fosulorum hominum salutem versetue. In tertio autem tomo dum exponendas atque resellendas et re- , i ditur quinque Iansenti propositiones. eandem iissim- om. que sere terminis tradit illius voluntatis anteeedentis 3 expolitionem. Nam post laudata quaedam divi Thiamae telli aia ' Ex qua praelara D. Thomae doctrina, A siet. inquit. tria conset araa i eruntur ; Primum est, quod ibid. h. noulem illam voluntatem , fecMudum quam Chrisus pro omnibus es reuerisios, sat est qaod Christi possis praecesseri , ut causa quadam uniυον iis, μειω- siluerit remedia . quibus , δε anticeotur , Δυνι potos

ualecumque pereatum: non vi autem necesse tit υρι- rentur reapse, ideoque ex morte Christi pro omuibus nori consequitur aut gratiam , aux fidem , aux charitatem a

snstitιs hominibas actu participari . si ex morte Christi pro omnibus non tonsequitur gratiam a singulis hominibus actu participari. ergo ex ea non consequitur reprobis eollatas fuisse gratias adsilutem sufficientes, quas tamen admittere necesse est, ut diei polist Christum pro salute nonnullorum saltem

repro rum esse mortuum. ac consequenter ut eiuretur quinta Iansenti propositio. I X. AItream c eonsectarium pergit F. Berti, est quod

is aliquis aleatur redemptus destet esse in eo flatu in quo aut post conjungi cum Cis o , tit furis infidetiso increduli au eonivnsatur reapse, uisunt fideles orrecti. Legi debet ibri an tulli. Hse secunda Fratris Boii observatio ad praesentem non pertinet quaestionem. & ab eo dumtaxat in m eium addueitur, ut daemones & damnatos a redemptione Christi excludat.

quod consequitur est, petrit idem Dreolo. x, voluntate sequente , cujus Gettiis es applicatisfι Sed esto, obiiciet fortasse aliquis. quod F. Berti l eis supra laudatis non ejuret haeresim quintae propositionis: esto quod non pristeatur dogma a Mmmo Pontifice in eensura quintae propositionis definitum , inde tamen e ,lligere non ite et quod amplexus sit liniam haeresim damnatam. Respondetur, ex iis taeis pes iis nos illum non a puere quasi ibi ex mella Noemgnaverit haeresim quintae pro sitionis, sed eum esse reprehentione dign*m contendimu imo de haeresi damnata valde suspectum , eo quod silentio praetereat. & quintae propo tionis legitimum . qui damnatuc est, se sum. & do ma , quia vi eensurae propositioniς huiusmodi definiis tum fuit a Summo Pontifice . in iis praesertim ei cumstantiis. in quibus exponere aggreditur propositi nes Iansenti a Summo Ponti fite damnatas 3 tunc enim

εννον eui neu resistitur 'probatur . σ Derelas cum in

defensat M. opprimitar. Et id in praesenti materia ita fiuverum . ni haeresis, si euti iam pluries dictam iuit , ω nunquam satis repeti potest, ut, inquam, haeretis quae in quinta propolitione damnata eli, fluxu neces rario stuat ex principio dolum delectationum indet beratarum . & pro graduum superioritate invinei M.

Cum tamen F. Berti alibi hane eandem moveat quaeitionem , dum de gratiae sullieientis distributi ne agit . videndum an ibi clare doceat reprobis , saltem nonnullis, dari gratias ad salutem iustieien

Agens igitur de statiae distributione differtationem suam septem perficit assertionibus, quarum nulla in mittit . in aliquibus saltem reprobis, grati ad sal tem vere suffieientes uod ut ostendamus singulas hie subiiciemus Theologi illius assertiones. Prop. I. Deuς pro omnibus ae svuIis remedia sat iis insiluit, par itque , exhibuit, o quantum est ex se nulli propos incietaιι una denegat summas illubarimes alia que erati inm ben-eret in laetit

Hie assemate prima Donte videtur P. Berii , non tum aliquibus reprobis, sed omnibus omnino hominibus dari gratias ad salutem vere sufficientes. Verum aliter res se habet. Nam hanc suam assertionem a ei fit in eo dumtaxat sensu . in quo docuit Christumia omnibus omnino hominibus elle mortuum, &eum velle omnes homines salvos fieri, voluntate stilicet anteeedenti, quae nullas exhibet, iuxta illum, gratias sufficientes, sed auxilia dumtaxat exteriora digeneralia toti humano generi universim concessa. Sie enim hane primam probat assertionem . Quoniam Detis, inquit, is omnes homines fareos fieri, cir p raomuitim salute tradidit insemirum filium Itium. Is

tur, quantum in se est, Deus optimus ae beneficentis simias omnes complentitur , omnibus miseretur, omni a opitulatur. Si ex eo quia Deus omnes homines salvos fieri velit, voluntate scilicet antecedente in sensu Fratris Berti intellecta. id eit, voluntate quae e plectitur media dumtaxat exteriora, Non autem gra tias internas, easque ad salutem sufficientes . si, inquam . ex ea voluntate saluandi omneς quatur Deum pro omnibus ac singulis remedia salutis instituisse, paravisse. exhibuisse &e. prolecto haec remedia salutis ei tra limites auxiliorum exteriorum toti humano generi communium non egredientur . Igitur F. Betti per haee salutis remedia, quae pro omnibus & sinsu- ilis asserit esse initituta. parata, exhibita, nihil aliud intelligit quam remedia illa communia omnitas gene ratim hominibus, seu toti generi humano proposita atque concessa . nullatenus autem gratias internas , easque ad salutem vere sciscientes. Prop.

50쪽

I M. Pron a. Fratris Boii. NMν--x μν sitim gratia omni bas miserisorditer exhibitium ετ μινγ ratum in re se recipiant. Vettisma est Mee auertio ; nam quod non omnes reapse recipiant auxilium stratiae certiismum est. saltem de inianubus absque raptismo ante usum rati nis morientibus , Quod autem auxilium illud gratiae recipiant omnes adulti . ni pervenire possint ad fidem, non eit definitum, imo eoatrarium docent satis eommuniter Theologi de iis quos voeant negative Infideles . Quidquid autem sit dς hix Theologicis Paellionibus . evidentissimum est . quod ex secundaratris Berii pro sitione non possit inistri nonnullis saltem reprobi, dari xuxilia ad salutem sussi.

eientia.

Ibid. Pmp. a. Non est mea foris ad imputationem peccauma 4 3. praesens m acturiis di is eratis ἐν piratio . Nec ex ista propositione sequitur etiam reprobis, saltem nonnullis , eoneedi gratias ad salutem Uere lassicientes. ais e contra non videat Fratrem Berti hanc assertionem allit ideo intexere , ut aures Chri manae Bertiniano systemati non assii efactae illius doctrinam de gratiae sufficientis denegatione minus aegre serant. & benignius suscipiant . Et non selum contendit actualem gratiam ad imputationem peccati noa requiri. sed addit hominem etsi necessitetur ad Pec candum in genere , atque ideo peccatum vitare non pessiit. libere tamen agere δc peccare, modo non ne cessimi r ad illud peceatum in speciali , sed possit is i inter duo peccata unum eligere is alio . suffrat. i .pax inquit, ad merendum vel demerentam tibertas indi eremia gustia Mercitium. Ma requirituν quoad oeci eat Pisuem , His satis est , s arat libera potestas asendi vel non vendi quod opere ipso exercetuis. At Me tibvra potestas reperituν in iis etiam qui suffrienti gratia sum destituti uitur demerari possunt o reis a

peccant . Misorem pransitionem sequemibus momentis demonstra . Sit primum . Ubreum habemus arbitriam

ad malum με aratia . nan evim ad hoc via ad illud

Pro ilibet fideli . nisi Iib re ponat obirem . adest eraria oratismi . qua impetrare potes eaxitium immediare fustaeus ad imis naea mandata e hae tamen eratia destitutus est Infidelir. Hae auertione videtur F. Berti eoufiteri gratias sunficientes euilibet fideli, ae eon seu uenter pluribus reprobis to edi ; sed si eius doctrinam penitius m Pendamus. evidenter patebit eum regera non admi tere intias sufficientes cuilibet finii eoneessas. Aavertenda est enim haere elausula, nis tibere ponat obicem nam hie obex -l est in potet late volant ris, ita ut polsit illum ponere vel non ponere ρ vel non est in potestate voluntatis . Si obex ille sit in P testate inmutatis , si voluntas homiciis illius fidetis vota illum ad libitum pomere 9 non mere , Wincto F. Berti asserendo quod euilibet fideli adsit gratia orationis , nisi libere obicem ponat, admitteret in quolibet fideli gratias ad salutem vere sufficientes. Sed hae non dicit Theologus noster ς imo prinetriis eius directe adversantur ; nam obex ille quem homo ponit recipiendae gratiae orationis est me. carum: se emo intelligi debet haee elausula, nisi M- - ναμ δε ια ratia orationis sese reddat indianum . Porro eum in systemate Bertiniano absciue gratia a Peccato non possimus abstinere , sensas illius assertionis est, nee alius esse potest, nisi quod euilibet fideli, si gratiam habrat qua vitet e metum , non desit

vini gratia orationis. m amus. inouit, aut peccatum vitare , Ut tentationam aliquam sine arat; a vincere: unaquaque . id est, aequo moueramine , iis tit motus sensuum conrisiantis , ω fraenetur amitius rebeliis. Si sine gratiae adiutorio noci possumus vitare pece tum, nec quoque absque illo possumus gratiae orati nis obieem non penere. Igitur F. Berti asserendo

quod euilibet fideli adsit gratia orationis . nisi liberemnat in m , nihil aliud dieit . nisi quod euilibet fideli adsit gratia oratiociis , si praecesserit gratia qua

abstinuerit a peccato . Cum autem haec gratia qua abstinetur a peccato non imis sit in potestate voluntatis, quam gratia orationis , ex ista Bertiniana asisertione niuir aliud sequitur . nisi quod gratia orati nisi quam cuilibet fideli liberaliter tribuere videtur, illi duminxat adsit, eui antecedenter coaeeta est gratia vitandi peccmm . Nonne fallax & illuseria est omnino ei uini odi astertio i,a. Prop. I. Nudus absque gratia νιν se incaei haber

Certum est quidem, in sententia illorum qui cem sent gratiam me r se efficarem, neminem habete potentiam coniunctam eum actu sine Matia per se eLheaei sed ut F. Berti mentem suam in iret circa uitias ad silutem sanieientes nonnullis rastem re dit

eoacessas, de iis aliquid sibiicere debuisset. Iulus

ergo iis in cireumstantiis silentium grandem de fidei lux nobis iniicit suspicionem . Verum quod absque gratia emeaci homo orandi nin habeat potentiam , etiam ab ama seiunctam . aperte innuit, dum paulo li ait, quod Die adjutmo quo , si' gratis per se vicari, noum mur prasumptimem

vitam . o carum reprimere concupiscentem ad ersur melium. Et deinde cootendit quod absque gratia es- scaci orare non possumux potentia ab omni in dimento expedita . 0 praeterea, inquit, orare possimos que eratia inicari, potentis ab omni imperi neus expedita, absurdum erit asserere , guos tiuum Avuli as aI iis oratio fuπω . . Prop. L TR preMDiιών sententis , auxilia, qua Ai s ditana munificentia parmis . quibusdam aliquando isesse ob impedimenta quae obfficit hamauum

Ameritum

Ibi asserit L Berti quibusdam deesse auxilia dirinae gratiae: ex hae igitur assertione concludi nini potest nonnullis saltem repiobis dari gratias ad salutem vere sufficientes . Sola superest expedienda assertio septima . ut videamut utrum tandem admittax in nono nullis saltem reprobis fratias d salutem vere lassi-

Prop. 7. Qui quis non adiuvatur a Deo per strat subministrationem , ueri debet de prava sua volunta- te,n n de Deo sese bane mentissimo gratiarum suarum

Hic quidem docet F. Berti quod si Deus deneget gratiam suam , de illo perperam M iniaste quereretur homo. Aa autem aliquibus saltem reprobis eo cedatur gratia , qua illis salus reddatur possibilis. a sententia tua die enda artiselais abstinet, ne serte lari ipsi aperte contradicat.

x III.

Nee magis orthodoxe sentit , dum obiectiones re. fert ae r rure conatur . Uaria quidem sibi ipsi ONileii saerae Gipturae testimonia , quibus dicitur Deus

omnes hortari ut ad eum convertantur stare ad ostium ti pulsare nolle aliquos perire t pro omnibus filium suum tradidisse : illuminare omnem hominemveaientem in hane mundum: neminem se irisconde- Te a calore eius. Praeterea: Quid est , inquitnus Isaiae quinto. quod debus ultra facere vinea mes: Et ibemet Christus blatt. χῖ. Quoties istu; exure. Eare Filios tuor. His autem omnibus testimoniis ita respondet . Generatis responsio est principio, inquit, Deum . fuantum in se es, gratum singulis paravisse ,

illam eclibere Mniversis , conserre etiam intentibus o Utenti Ar, in res sationem, tenebras, caecitatem με dere ab humana inluntatir rbitrio.

Uerum hae gratiae singulis praeparatae exhibitae nihil aliud sunt . iuxta illum . ut iam de astratum est, praeter gratias illas exteriores toti generi hum no communes: addit tamen Deum gratiam seam e-- ferre volentibus & petentibus; sed si eam nee vel-ie , nec petere possint reprobi absque subsidio interi ris gratiae, uuam non habent . nec sibi advocare posisant, salus non redditur illis possibilis . AD serit denique F. Berti reluctationem, tenebras, ea ei talem pendere ab humanae voluntatiς arbitrio. in quo sensu Confitetur ne hominem gratia victrici de stitutum posse non reluctari, aut tenebras de caecitatem a se depellere Nequaquam. Fatetur quidem haec hominem iasse. sed in eo dumtaxat sensu; Quoniam Deus potest, inquit . illum gratia praevenue . Sed si P31. 1 Deus. qui poteli gratia sua hominem praevenire , illum non preveniat. salus aeterna ei non redditur posisibilis. Ergo his vestis non asserit F. Berti salutem aetemam reprobis reddi possibilem. Docet insuper Maeologus ille , Deum gratiae saae ibis. auxilia silministrare Ilum tonentibus impedimentum: sed immediate post haec verna addit . quamquam istud scilicet impedimentum γ nm mnere aut removere munus sit gratia, quae aliquibus ametatur . His ergo verbis nullam asserit reprobiis gratiam , qua reddatur illi possibilis salus aeterna. Et post pauca. Respectu Morum operum, inquit, ibid.

sentio rarentem auxilio susciori non habere potentiam p. - . proximam . peccare tamen istorum ouasioue . quoniam M My. Has impotentia es libere volita ; nam 1deo non potest, quia per malam erra matum volotatem ponit mre ria proximis impedamensum . In memoriam revocare

debemus h im dimentum quod peerator ponit per peccatum, non stare poni . quidquid in eontrarium laeere videatur F. Berti ; nam lieet in illius system te possit abstinere ab hoc vel illo peceato in partiem lari, abstinere tamen non potest a peccato aliquo in Maere per Peuando.