Historia reipublicae Massiliensium commentatio

11쪽

Phocaeenses autem quum ita longas navigationes easque mercandi caussa susciperent, locis opus habebant, quibus tum

Virium a laboribus renctendarum , tum mercium deponendarum opportunitas esset. Undo eorum coloniae exortum Ex hi vero maxime insignia fuisse videtur Alalia , in civica insula vi. si innis ante Phocaeam in Asia derelictam exstructa D, ita ut, quod infra explicabitur, Phocaeenses quum erisivi imp

rium fugientes novas sedes peterent, huc primum sese reciperenti 'ra ter eam iam ante eversum Phocaeensi iam urbem, alio quoquo ab iis conditas fuisse illis in oris colonias , verisimile est, quod plura in Ilispaniae Galliaeque littoribus oppida, Dae Massiliensium ferebantur , passim etiam Phocaeensibi is assigna natur. De quibus, si ad coloniarum Massiliensium explicationem

lenium, o lum. v. sie . . his vocist Herod. I, 165 Oria. Am. I, 2. Calaris, quam vocat Diodorus v. p. 205 eas in quo quidem loco Cluverius 'Λλαοιαν acrihenia diu esse certauit Cluver Sicil aut p. 606. G. 4 eadem atquo

12쪽

quod apud mistin oceurrit, Phocens , non Phocaeenses a filiam condidisse, ab aliis dudum explosum est, quippe qui Desii nominis utriusque commutatione errorem istum suxisse

iecte existimarent. Longe graviora sunt, quae tum de tempore, quo condita sit Mas ilia, tum de ratione, qua originem ceperit, explicari debeant. De quibus etsi quae in libris veterum reperiuntur, con-jiancta plerumque tradiantur, ita ut, ubi de tempor ferino sit, simul tondita urbis historiae naentio fiat, I bycuit tamen , tuo in esuriore luce haec omnia ponerentur, in ipsa disquisitione ea segregare, ac primum rationes chronologicas expedire, tum quae

ad ipsam originis Massiliae histMiam pertinerent, subjungere si plurimorum scriptorum spectatur auetoriis' Phocaeen. se Massiliam condiderunt, quum, urbe sua Periis tum raniam oppugnantibus relicia, occidentem peterent, novas ibi sedes quas

erat. v. ασσαλία Paus. . . . Hygin. p. Gell. X, 10. Amini an Marc. v. 9 etc. Horum quidem testimoni li lupe essent, ante Ol. LX nemo conditam esse Massaliam putaret

Quamquam error iis, certe antiquioribus velut liuea didi et timerari, propterea exprobrari vix potest, quippe qui in lari, iis, ubi Massiliae injecerunt mentionem, alienum fortasso censerent, et ad priorem aliquam Phocaeensium coloniam respicere.

13쪽

situri. Haec ratio si vera esset, Olympiadi i sere sexagesimae

origo assiliae assignanda videretur. Alia tamen veterum scriptorut testimonia eaque et Antiquissima et gravissima jam ante hoc templas ea n Urbem conditam fuissE Otetit. Quorum primus commemorari debet Antiochusa , qui quum hocaeenses dicat post captam eorum urbem in Corsicam ac Massiliam n

vigasse, repulsos autem neam condidisse, inniri eo jam ante Phocaeensium ex Asia minore migrationtiri, illum extitisse. - .ilochum excipit Aristoteles D, qui et ipso ante expugnarum Persis Phocaeam Massiliam exstructam esse judicavit. Tempu'

1 Siquidem quinquo putantur anni IIerod. I, 166. inter Phocaeentium ex Aria inum 540 a Chri Morinque o Conica insura decessum elapsi esse. 2 Ap. Sirat, VI K 52. quem lanis laeum Hri docti non satia

sane veterum praesertim in hoc genero religione, nihil illi rei agis nefarium perpetrare Poterant. Sed discimus potius ex Λntiocho, Te-

pulsos .Phocaeenses a Corsica, proelio cum Carthaginiensibus a quo Tyrrhenis ommisso, Veliam condidisse. In quo illud sanoxa II εσσαλίαν aliquam offensionem habet, ideoque, quod ei ipia

Casauh no, quamquam alia E caussa, in nientem Enit. E extu fort. asse eliminandum est. Quo tamen eniceretur, ut totus hic locus iam nihil amplius ad rem nostram taceret.

3 Ap. Harpocr. Μασσαλία c Athen. XIII. p. m.

14쪽

quo saeclum hoe sit, accuratius docemur a Timaeo i , meis mus tradidit viginti et centum annis ante pugnam salambniam id constituisse. Confirmatur ine ratio eo, quod etiam Solinus n. ol. XLV. Massiliam originem ridis indicavit, quamquam lactum id esse, irii Persarum, quod imminebat trici gum evitarent, perperam ab eo adjectum est. Quum neque eorum scriptorum, qui priori, nec qui post riori aetasi Massiliae originem assignaverunt, auctoritas possit infringi, verissimo haud dubie statuemus, ii duabus potissimum coloniis Massiliam tum conditam tum auctam esse ponamus. Idem jam alii et recte quidem censuerunt, quocirca quae dis putari, quamquam augere pluribus poteram, iam sussicianti

a Orionis Missilia historis.

Do origina astilia Varia sunt, quae tradantur, ea tamen ita comparata, ut si anio Phocaeam a Periis expugnorum condistam eam esse statuamus, ibi in iis reperiatur, quod magnaminensionem habeat. Quid acciderit Phocaeensibus, quum ex Asia decederent, quaeque secuta eorum abitum fuerint, haedi m. o. 10-214.

2 Quem quidem non opus est ut annum primum olympiadis quadragesima quinta icitellexias statuamus quod I .archiis is umeat Tom. I. p. 465. , imo Eusebii ratio Chron. p. 24. , qua l.

15쪽

omnia murate ab Herodoto explicantur, sed ita, ut nequ' i

in loco, nec in alio quodam Massilia verbum moneatur. Eum autem de urbe, sua aetate, uti videtur, an Orontis,si inanihil inaudivisse, cogitari non potest, ne quo sile lilii Milias caussam explicuerunt nonnulli, lacuna locus, rabi de hehat a . filia commemorari, detruncatus esse videtur. Credibile est, ex

eadem eum a Mimassitu, in silentio transmisisse, qua neglectam ab eo uberiorem, quam haud dubie exhibere poterat, Grilinginis descriptionem videmus. imirum admodum sunt tenuia, qua deis idente accepimus ab Herodoto, sortasse hanc ipsam ob caussam, quod ad historiarum suorum consilium minus ea facere putabat', Quid egerint Phocaeenses, ut Persarum potestatem effugerent, quaeque post abitum ex Asia lata sint experti, qua in paucissimis eo reseram, iis iantum adductis, quae ad ipsam a filia originem inprimis pertineant, de caeteris salius est, historicum Graecum infricem Phocaeenses quum ex urbe sua di cederent, omnes quidem naves conscendisse, sed dimidia tantum parte occidentem petiisse dicuntur. Quamvis enim magnis exsecrationibus', detestati eos saerant, qui de reditu in urbem relis

1 it quidem libr. V. cap. . ubi haec legantur: Σιχαννας δ' ἁν ους sed e glossa ea fluxisse Vala narius et moelingius, quihus adstipulatu es Larcherus, recte iudicaverunt. Ne citi reis pugnabit iis, qui quam aliena sint a ioco, in quem intro ea videmira, reputaverit.

16쪽

sedes frusto quaesivissent, et in Conicam vela tenderent, ait ra pars eorum in Asiam rediit, altera auxein Alaliam venit, ubi Phocaeenses, a popularibus bonigne excepti, per quinque annos

commorati esse dicuntur. Sed quum rapinis mare turbarent, Carthaginienses rana cum Tyrrhenis, quam maxime iis offensi, classo sexagitat i navium in Structa , Pli Ocaeensium rangor copias visceperunt. Qui quidem quum et apsi cum taliensibus,

sexuiuia navibus Maiis, iliis obviam facti essent, pugna in mari sardo secuta est, qua Carthogimenses quidem fugati, Phocaeenses tamen ita debilitati sunt, ut non amplius in Corsica solueri possent, sed primum Rhegium perienderent, tum olivo in Italia inferiori undamenta jacerenti Massiliam, quod supra

diximus, Herodotus haud commemoravit, certum tamen est, aliorum scriptorum testimoniis, partem Phocaeensium post pro lium illud navale Massiliam venisse. Cum hac'Ierodoti narration haud sacile consociaveris, quae me Aristotele ab Athenae traduntur. Euxenus e Phocaeoniatium, qui Massiliam condiderint, numero cum anno, Gallorum regulo quodam, hospitio conjunctus sitisse dicitur. Qui quum navi serie ad ejus terram appulisset, convivio intersuit,

17쪽

quo euani, ami suam eo titulum se ei, quem ipsa ele-ψ M in matrimonium dare. Phiala autem, qua maritum, quem vinet, indicare debebat, Euxeni manibus tradita, regem haud repugnasse, quo ni us aliam ille uxorem duceret. Pe

tam deinde nomen in Aristoxenam mutasso et ab Euxeno peperisse Protin, a quo gens rotia darum Massilia originem du

xerit. - Ex his autem Euxenum puto ut mercatore in trigilandum, non ut Phocaeensium satis valida classe advectorum ducem. Hoc vero turri ipsius indicant Aristotelis verba, tum Iocus

quidam Iutarchio confirmat, ubi mercatores Massiliam condis disso dicuntur, etsi a Plutarcho dux eorum rotus vocatur. quocirca haec ab Aristotele et Plutarcho iradiis ad primam vias Halae originem reserenda esse arbitror.

His subjungantur, quae de origine Massiliae apud Iustinum 43, 3 occurrunt. Qui quidem historiae Romana primordia explicans, temporibus Tarquinii regis factum esse ait, ut ho--eenses Tiberis uio invecti amicitiam cum Romanis jungerent, quo facto in ultimos Galliae rinus naribus profectos eos Massi in condidisse magnasque res bellis eum Gallorum gentibus ossisse Etenim Phocaeenses, in expeditionibus, in occidentem susceptis, in loca quoque rvd Rhodani ostia devenisse. Quo 1 Pluiareb sol. 2. Eνιοι δὲ καὶ ια μωροι -δ εὐ-ωνται νε-

vh 'l'iu δανον απηΘεις. Qui locus, quamquam ab editoribus varie tentatus, recte se habet. Ineptum Iud riandri, Ἀγαπη-

- pro intino proprio habendum erae et Qui tamen non poeit, quod a animiis prolixius, ui otii. d. hac re dii iani praesaeuis, pro Tarquinio II h εα

18쪽

Mim quidem ameminis captos, quin domum rediissent, plures incitavissa, ducibusvis Simo ac Proti in oram Galliae navibgasse. . Ubi quidem manni regis amicitiam assecutos Massiliat eos exstruasisse Protis Nanni filiam, qua Gypiis a Iustino vocatur, in matrimonium duxisse, perinde atque ab Aristotele, nominibus i tantum mutatis, narratur. Videtur omnino liae fabula Massilia in ore populi fuisse. c arquinio I. regnante Massilienses cum horaianis societate in inivisse, mature ab illis inveni uti esse puto, scilicet ut ab origine urbis suae, quae ad Tarquinii Ι aetatem pertinebat, istud cum Romanis foedus ra-

Peterent. Quid, quod inde explicandum Niebulirius esse putavit, quod Bellovesus, dux Gai rum, ducentis annis ante veram illorum in Italiam invasionem Alpes transiisse dicatur Z4 Urbis descriptis. Versamur iam eo in loco, a quo psius Massiliensium Nstoriae initium capiatur. Duam tamen priusquam exordiar, di incam nonnulla de urbis situ, quae ut Naaxim face IE Utavi. Sunt atate iri a quid erra paucissima. Nam a Francogallis quae de hac re disputata habenius, etsi studiose contuleram, mappa

praesertim adhibita, quae Massiliam hodiernam pro singulis ejus

i Est omnino in asseiendis condendas MassiIta ducibus mira Oominum ieersitas, inde opinor exorta, quod plurium oloniarum ducum nomina confundebantur. V. IIendrelesti P. 2947. Casaub. ad Strab. s. ominenti P. 119.

19쪽

- 16

partibus accurate ditam iptam exhiberet, aio ipso tamen linea. lexi, vix prosem e me posse, quippe qui destitutiis .ssem πο- 'ire, nisi quod ex ipsis illorum libris depromptum esset inde in iis ianivm asserendis, quae apii veteres de Massiliae siti, occurrerent, acquiescendum mihi esse iudicavi. Ex iis primum landari debent, quae apud Caesarem legain tu in C I, 1. M BAE-silia fere ex tribus oppidi partibus mari aditi itur, reliqua quarta est, quae aditum habet a torra. Plura de his rebus sunt apud

λωνι ἰνγαμ is adjici debent, quae sunt apud Eumenium panes ad Const. c. 19. se Massilia, ut audio, . in profundum mare prominens, et munitissimo adcincta portu, in quem angusto aditu mediterraneus renuit sinus, sons 1500 passibus terrae haeret, qua firmissimus et turribus requentissimus murus opponitur. aud congrua haec esse Massiliae hodiernae, quippe

qua in portu Ionge in terram recedente ac versus occidentem spectante X fitria Cla, non in peninsula loci im habeat, quivis facile intelligit. Accedit, quod ipse portus alius hodie atque antiqui tu fuit. Quum enim quem antiqui Massilienses portu in tabuere, is versus meridiem pateret, intelligi eo nunc quidem non potest, ni, qui hodimium mitiquus portus' vocatur. Ad quem, Veteris Massilia portus Lacydon vocabatur. Sc lax p. 2 in Huds. Gereri L Caes. m. II, 22. Cainub ad Sit ab IV, p. 170. TMe ex ad Μει , 5, 3 m. p. 4 1. EchbH D. N. M. i. p. s. Guema Anum, M. p. s. visi una L p. 4. Marin

20쪽

sistrabonis et Euriathii ad Dinos. 25. tradita reserenda osse iudicamus, et locum damus conjecturae, quod pristino amosortasse amplior ille fuerit, quam hodie, alter autem, quo tincutiantur Mas illi enses, minorem in bitiam tabuerit, facile pongiant tam da a filiae quam de portus situ iacte memorantur a veto ribus explicari. Jrbs ipsa perampla muros firmissimos habuit,

in arce Aponi nisi , Dianae Ephesiae ac Minervae templa, et Propo ortum, uti videtur navalia.

Duo sunt inprimis, de quibus per huius capitis ambitum assendum esse videatur, altorum quae cum finitimis Gallorum gentibus, alterum quae cum Carthaginiensibus gesta a Massili.

memn Ir aur a port a Marte illo p. 200 - 23 in ib. Panesen ne ille de Tauroentum, visno 1782. cf. Valesii Noti Gall.

p. am o Templum Diana putant e te, ut nunc ea, uuia d. l. Maior, Apollinis templum Pulba de s sauisuit.

Da nominia Mat iliae, quae vulgo olet proferri, derivatiori . miraeerte ac tantum non usatoria sc. st μασσαι--λιενο v. I schuch.