De eventibus tragicis

21쪽

rum ' Milimatiouit, vis os interso, & locupletissimos quos Vesrauissimis supplichis pqr insidi s cir- cuna ueniri, dixisse fertur ad Antisthenem : numquid te posvidet, quod in.vita nihil imagnum neque spectabile conse--ati semus: quem modum videmus in Tragoedia gesseri- t Miniarchas, AtreQs Agat imi qpee.Egistbos Nam illi obtruncati in Tragoediis laxamur,& malalaculac nata Vbiique pIoduBIur i sic ςMunus omnium interitus, omnes diuessimo c. P rit cum sonitu Ufelicium se inlin mςmoria. , Π sic licium Dominorum xxitus , clim Atrocior inquiς Fac is

Annal cap. I ominantiuna, 'Fuus. Alia conditio ei solum qui in turba, q Iam non excedψyt . latent:quorum δέ virtuteS Vt apparean did tu tantur, N Vi tia tenebras habeod 1 Duminantium Fero ficta, dictaque rumor excipit, de qui S GunthςruS.I. Nec Princeps atebras, nec Sol d siderat umbras..

mediocrcs magnam rebub hum ius parurbationem inerre Lilent, ut dicitiae solabat.Carobii P .Enim 'oris, si aliam ob causim, certe hac contemplatione 4 seqqi0N Vita Principes abstinere pM est , quod eorum PulliSblatc bris occultantur, missis tenebri4 involvantur, si Claudiano, Gedamus, sic Caesarem alloquenti:

.Hocte 'aeter Mi crebrosrmone mouebo , Vt te totius medio telluris.in orba l- .ll Liuilere coGoseos, cunctis tua gentibus esse

22쪽

palm: nec 'osse dari regalisus Quam Secretum it s; nam 'lux altis afani

Intrat, er obstrusis implorat fama reo fis c . γaureis versibus congruunt haec Xen hontis. Verba : Neque enim, inquit, mos Γῆ in tenebris operimit , sed opera vestra necesse e emper in propatulo esse apud omnes: quae si pura in sine ix iuria appareat,reddent ios inter omnes bomines potentissimos . Sin f quid inlini inter mos in- Nicem' cogitabitis , mei 'dignitatem 'apud omnes I omines

In regijs natalibus i in opibus in deliciis az voluptatibus reponitur sep8 saepius horivinis felicitas ; sed perpe-Xam. Parum enim officit clanis ortus, si obscurum sorti tur exitum . Im 5 instita cui seinpet fortuna secunda arriadet. Ipsa felicitas, se nisi temperat, premit: si fugacissimis bonis credidit, cito deseritus, de ut non deseratur affligitur. Ideo omnium calamitatum materiam esse hominem diu fe-3icem decIaniauit Calpurnitis declam uri t. , in-

Uvit stari seccessus γ qub inprodire silicitas non potest,

Pedit. Quis f trahae nesitati mes; quis dubios rerum humanarum casus satis miriri queat quis non diuersa pnesentibus, contrariaqde expectangiles Iberet, aut timeat Pingi tur Forti na rota insistere I in vinitia multiformes huius prodigij vultus cyprii aritu , Ood varijs mutationum vicibus obnoxium , instar 'inis indesinest ter in oriam conuertitur, miscens infima surrimi, summa imis : 2 Q. , i UPraecipitem mouet illa ROTAM,motusque daborum /- ' Nullaquie YN it, Me a et Hos

23쪽

Momlnim casus Fommi rotat . Hodie Tiberius in selio, cras in flumine. Fortunae qui eredit , mulieri , credit. Fc minae instar , modis uni, 'modo alicri amantium fauet. Verum nos ex sacro Codice rectius instituti & imbuti nouimus, siue aduersa, siue prospera accadant, diuinae Prouidentiae illud tribuendum esse , uti ex hoc ' Epigrammate Venustissimo patet. i. Si inibitam inspicias bominum si denique mores , - : Ariem, messeaudem cuncta putes agere v Si propius I in M', Fortunas inbitra rerunt, ' - - -- H Nescis quamuirat, in tamen esse vides: Aι penitus si intro pietas, atque ultima primis γCox3nectas, tantum est Recto, in orbe Deus. Harum mutationum cxemplum habemus in Craefo Lydorum Rege ditissimo potentissimo ; de quo Proue hium: Creso ditior. Hie cum in florentissimo regno suo otii impatiens esset, & bellum Cyro Regi Persarum absque ivlla legitima causa, sed tantum prosperitate rerum de luxu superbus inferre vellet, ob eamque causam Legatos ad Deuphicum Oraculum disiimilato habitu, S: vndὸ ventilant, misisset, ita respondisse Pythiam Cedrinus refert: υ mensura Maris, numerus miri notus arenae Elinguis animiseno Ur cognoseo tacentis , i lSed mibi Rex Iesus, rupiuntque illudere I i - , m demum exposita vera causa lagationis , ita respondit

Oraculum et . - ' .....ia l

craefur Halynpenetrans magnamperiurget opum iam .

24쪽

Ita Craesus Oraculi ambiguitate delusus . guq peruertit opum . virn, non alleuarum, sed, prolutam M Fuix fane fuisset/.Craesus, si Oraculum , cui .a,

craese beatiis eris, benes te noueris ipse H i Di in V Ad haec respiciens Macedonum Rex,ctim eodem Iempore ties istos accepisset nuntios :.vnum , quod quadrigae ipsus Olympia vicissent: alter quod legatos ipsius Parmenio pugna Dardanos superasset et tertium .qR,l uxor Olimpias marem ipsi peperisset: manibus ad Ccelum intentis, O Fortuna, inquit, modico damno. Scilicet intelligens solere fortunam in gnis, inuidere prosperitatibus. PLAde consolat ad ApolLe.

Semris Rex AEgypti felicissimus 3e potentissimus,

plurimas nationes seruituti subegit: unde curru ex auro M. lapidibus pretiosis constructu vehi selitus erat, qui a qua tuor Regibus a se deuictis trabebatur .. Cumque UnuS eX: Regibus saepe respiciens Rotam quae volueb tur, accurate Conlcmplaretur, percontatus est Sesostriss Cur ita retrospi- :ceret Respondit: se, cum Rotam sursum deorsumque VO-lui cernat, vitae humanae,&kOmulae incontantiam considerare, in qua perpetuo sunt a ad imum deuoluuntur, ima ad summuin e uehuntur: suam se quoquusortem perpendere : Rex qui modo potentissimus suerit, nunc instar pecu, dis, quadrigas agitare cogatur. Hi, auditis, atque animum secum paulo altius communem omnium hominum sortem

perpendens Ses ris, Reges a seruitute liberatos, honor

25쪽

Inconstantiae rerum humanarum exemplum Carolus, VII. Germanorum Imperator praebuit euidentissianum, Nam ita de eo scribit Regino: Carolus, inquit, corpore & animo coepit aegrotare: mense itaque Nouembris A.C. 887. Tiburias venit, ibique conuentum generalem

conuocat; cernentes optimates regni, non modo Vires corporis, sed etiam animi sensus ab eo diffugere. Arnu bumta filium Carolimanni, vitrb in regnum attrahunt, & subito facta conspiratione ab Imperatore deficientes, ad praedictum Virum certatim transeunt, itaut tridui spatio vix aliquis remaneret, qui ei saltem ossicia humanitatis impenderet, adedui devictu etiam fere desperaret, nisi Lui itiuertus Episcopus Triburiensis, libi in comitijs haec fiebant) ipsi de victu prospexisset , dc Amu bus etiam eius aulam suppeditatis sumptibus sustentasset. Erat res spectaculo digna,& aestimationis humanae sortis rerum varietate miranda . t Haec

Regino. Agnoscamus . igitur in persona Caroli Crassi primum, verum csse dictum Menandri: Felicibus omnes sunt cognati,sed nullo fides inquam miseros elegit amicos .

Deinde quod Fortuna plerumque cos, quos multis benefacijs ornauit, ad duriorem quendam casum reseruet. : Nam sicut antea secunda fortuna, rebus, Ultra quam posset , a f. fluentibus, tot tantaque imperij regna , sine laborum' sudoaribus & certaininibus Carolus Cragius attraxerat, Omnitimaque regnorum auitorum Monarcha & Dominus iustos. itaaut post Carolum Magnum, maiestate, potestate, diuitus , nulli Regum Francorum videretur esse po1iponendus et Ita , nunc aduersa, ueluti in: ostentatione fragilitatis humanae deficiens, quae fortuna cumulauerat, cunctat inhoneste in

26쪽

momento abstulit,quae prospero arridens silccessis,quondam gloriose attulerat . Itaque rine exclamat Oedipus apud Sinecam in Tragoedis , . ne gaudet regno Ofallax bonum ,

. Ae nium malorum frontae quod blanda tegit lVtulta ventos,emper excipiunt iuga . . Rurimque axis vasta disimentem freta : muis quieti Derberant Iuctus maris : - . . Imperi cenet fiortune obiacentia . '

. : Hoc tamen memorabile filii de Orosi, quod suam ca-bmitatem pallanter tulit , omnemi spem consiliumque , situm diuinae dispensationi comitiens, 'este Regino F precilius ad Deum fusis omnem seritinae acerbitatem lenuda felicitas ergo saepenumero prodesh homini' , eo quod in robus aduersisdocemur, quam incerta sit i remin humanarum conditio ,& sola diuini verbi consistatio vera bes solida sit . Recte proinde scriptum accepimus, multi, cum ratione ' fu tura praeuidere non possent, patiendo res demi,m intelligunt. Hinc Boethsur lib. 2.de eloti-.inquis. Plus hominibus reor ad emam quam pro peram prodesse fortunam Illa enim Ne peries icitatis, eum videtur blanda νmentitur: becsemper vera eq, cum se instabilem mutatio ne demonstrat . Illa fallit, haec instruiti illa menda γε ciebonorum mentes fruentium ligat; baec cognitione fagilis felicitatis absiluit. IIlam istagus' videas tento mis fluentem,suiquesemper igna am: banc si istam , succi ctamque sesius aduersitatis, exercitatione prudententa Poss,emo sit a tem bono deuior blandisi s reabin , em s. eruanqua ad vera bona educens , et1 os, retrahit. -- que

27쪽

viij v ARAE NE SIS

que hic praetern iittenda sistat pretiosa verba Lactantθ lib. 2.

cap. I. in rem nostram: Tum maxime Deus, inquit, ex memoria hominum elabitur, cum beneficijs citis fruentes , honorem dare diuiniae indulgentiae debent. At mero si qua necessitasgrauis prae serit, tunc Deum recordantur: se bellirremor infremuerit,si morborum pestifera etis incubuerit alimenta frugibus longasicitas denegauerit, aeua tempe-sas in grando ingruerit: ad Deum confugiunt, a Deo petiatur auxilium, Deus, visibueniat, oratur. Si quis in mari mento saeuiente iactatur, hunc inuocat: si quis aliqua mia ictatur, bune protinus implorat: si quis ad extremant, mendicandi neces tatem deductus, lictum precibus exposcit, Deum solum obtesatur, in per eius diuinum atque Φnicum numen hominum i misericordiam quaerit.Nunquam igitur Dei meminerunt , nisi dum in malis sunt. Postquam metus deseruit, in pericula recesserunt, tum vero alacres ad deorum templa concurrunt, his libant inacria Acant, hos coronant: DEO autem quem in ipsa necessitate

implorauerant, ne verbo quidem gratias agunt: adeo ex prosperitate luxuria, ex luxuria mero ett mitia omnia , fle pietas aduersus Deum nascitur .

Quot in amplissimum sertunae fastigium assumpti ,

versabiles eius motus experti sint qui ludunt mortalitatem: nunc evehentes quosdam ad sydera, nunc in Cocyti profunda mergentes , cuius rei cum innumera sint exempla , pauca tactu summo transeam . Regnerus Daniae Rex,Tboram Sueonum Regis filiam pulcherrimam, superatis & cae-ss duobus horridis serpentibus, obtinuit. Voruegios sibi suis .hiecit, Baraldum profligauit. Sortam Sueciae Tyrannui occi-

28쪽

occidit. Nec contentus tribus regnis Aquilonaribus, Britanniam inuasit,& in poaestatem suam redegit. Ausus praeterea est Carolo Magno arma inferre. Inde ad orientem pergens Graeciae & Hellesponti Regibus superatis,Biammis & Finnis deuietis,Orcadibus debellatis 3 longe lateque

dominatus est. Tandem reflante Fortuna ab Hesu. Britannorum Rege antea deuicto; victus , captus & serpentiabus deuorandus obiectus est. In quo antro Epicedion sibi Use, quo totius vitae suae cursum comprehendit, composuitti cecinit. Cui huiusnodi Εpilogum secit: Si sucu tres filios suos intelligens ) merris I plicium scirent, baud dubie perrupta bara opem ferrant. Haec fortuna mutabilis N inconstans Agathoclem Siculum ex figulo Regem, & Dioninum gentium quondam terrorem Corinthi, listrario ludo praeficit. Haec An misenum Andriscum mistonio natum, ob pseudo Philippi nomen cuerit: &Pelai legitimum filium artem Krr riam ob quaerendum Guit victum. Eadem Mancinum post imperium dedit Numantinuidiarina; atrocitate Vet rium in Claudium Corsis : substrauitque seritati Cartha ginis Regulum. Istius iniquitate Pompeius, post quaesitum

Magni ex rerum gestarum amplitudine cognomentum, ad Spadonum libidinem in Agypto. trucidatur. Et Eunus quidam ergastularius seruus ductavit in Sicilia fugitivos. am multi splendido loco nati , eadem rerum Domina . connivente, Viriati genua 1 unt . amplexi, vel Sparthacit Quot capita quae horruere gentes, Quem carnifices .absti-derunt ' Alter in vincula ducitur, alter insperatae praeficitur potestati; alius a summo culmine dignitatis, excutitur. Mi-

b sera

29쪽

sera quotmndam Imperatorum Romanorum sors fuit, atque conditio: Nam a C. Iulio Caesare usque ad Carolum Magnum numerantur ImperatoreS 6 2. ex quibuS vix decem sunt, quos filius aut frater, aut Uxor , aut amicuS , aut inimicus, serro, veneno, laque Cnon extinxerit. Sic etiam Iouius in Scotia testatur , quinquaginta duos Scottae Reges aut bellica vi, aut Procerum insidiis crudeliter .interemstos esse . Quid, si omnes alios Imperatores, R egin, Principes, ac Duces simili morte necatos, hic enumerare vellem Sed iuuat innumeros scire,atque euoluere Casus ,

Si faciendaragis, si Fugien facis '

Felicitas incerta est , saepiusque in id quod contrarium est compulsa aequa lance rependitur. Praetereἱ ad eam conse uandam Dei ipsius auxilio opus est , & mente, de arte, M tempore praeclare quoque gettis , dc ubi uis &ivariis, quae nec experientia ulla constant, nec sunt ijs , qui experiuntur facilia. Fugite delicias exclamat Seneca de Prouid. cap. q. fugite enervatam citatem, qua animi permadefiunt, nisi aliquid interuenit, quod bumanae fortis ad non eat, velut perpetua ebrietat opiti. Res inquieta Ffelicitas , ipse

exagitat, mouet cerebrum, non uno geuere . Alios iu aliud

irritat: hos in potentiam, illos iu luxuriam: bos instat,illos mollit, in totos resoluit. Teltes sunt tot tragici, funestique Principum euentus exuniuerso rerrarum Orbe collecti , de in hoc paruo volumine enarrati. In isorum enim historia velut in speculoe linapidissimo videmus eorum consilia, dicta atque factata, tum bona, tum mala, quae si quis attente consideret, facilὶ

inuenter, quid in moribus suis corrigere , quid omnino 1 ger

30쪽

gere, quid magno sudio sectari debeat, si dissimilem exi

tum sperat. Per historias meteres inquit Basilius Magnus ad filium Imperatorem futurum , ire ne recusa: Ibi enim reperiessine labore, quae alis cum labore colligerunt3 atque illinc hauries, in bonorum virtutes, in improborum χλι-

tia: erbitae humanae marias mutationes, in rerum in ea conuersiones:mundi huius instabilitatem,er Imperiorum praercipites casus. Et it verbo multa complectar malorum 6-cinorum poenas, in bonorum praemia, quorum illa fugies, ne iis diuinae Iustitiae manus incidas et, baec amplectaris , it praemiis quae ea comitantur, potiaris. Et rursum: mere medicis animorum asidue,mt ipse animo valeas: ab eis enimaiscerepoteris, quas res expeteret, oea quibus abstinere debeas, quibus cum hominibus a suescere, Ur a quorum coniuetudine abhorrere, . quomodo etitam totam di pensare oporteat, mi ne infrequentcs morbos incidas . Si banc insilueris etiam, ad solidaegermanaeque virtutis veros limites peruenire poteris . Utta Principis tradit Plinius Paneg. cen ura est, eaque perpetua 'ad bane di rigimur, ad hanc conuertimura uec tam imperis nobis opus es, quanta exemplo . Pulahrὸ Claudianus Paneg. de . . Consulat

Regis ad exemplum, neola Uectem fingus ii

Mobile mutatur semper eum Principe vulgus Scilicet in mulgus manant exempla regentum . . ' Utque ducum tituos,sic morra castrasequunmr . o.

Proinde si viri Principes ac Nybilest tanti dignitatemis. - b a suam