Relectio de merito et argumento charitatis. In vigilia Pentecostes solenniter prolata. A frate Domnico Bañes ... anno Domini 1589

161쪽

σ aureistoebaritatis et si tertia pars, restituitur tertia.&c. Hec ille. Cuius opinionem non refero modo, ut latius impugnem, sitis enim succestu temporis derelicta est in schola Theologorum , sed refero : Vt aduertam quomodo isti praeceptores egregii discesierint a sententia Diui Thomae. Caeterum constat, quod praeditia opinio dum medium quoddam inuenire voluit, incredibilem sententiam adinvenerit. Par tim enim voluit conuenire cum verbis Diui Thomae dicentis, qudd secundum praesentem dispositionem reuiuiscut praecedentia merita , & intelligit secundum proentem dispositioncm secundum proportionalitatem, non absolute restitui to-ram gratiam. Partim etiam cum nominalibus cum inquit, aliquem gradum gratiae restitui propter merita praecedentia. Quantum vero haec opinio discordet a Diuo Thoma & nominalibes. Erquam minimum habeat probabilitatis G tis me ostendisse arbitror inSecunda Secundae,quaestione a . articulo sexto. du bio ultimo. Praedictos autem magistro ,

162쪽

si relictio de mepit. Vt praeceptor es nostros alii sequuti sunt

praeserti.ra quantum attinet ad meritum& augmentum charitatis. Et quidam ex illis acrius invehi coeperunt in illam opinionem , quam nos existimamus esse Diui Thomae,putantes,quod per illam negabatur praemium vitae aeternae vel augmentum gloriae respectu meritorum , quae peractus remissiores exercebantur. Sed nihil magis alienum est a Diuo Thoma, &a nostra sententia , hoc enim non solum esset pomerarium & parum tutum in fide, vx quidam satis confidenter dixit , sed ut mihi videtur esset erroneum & haeretucum. Quamobrem,quod pace illorum dixerim, non intestexerunt nostram & Diui

Thomae sententiam. Iam vero non existimo necessarium de ambus aliarum virtutum a charitate imperatis disserere, quomodo mereantur Vitam aeternam , augmentum gratiae dc gloriae: quoniam artic. ubi supra. Dubio quinto, tribus suppositis fundamentis per septem Conclusiones latissime disserui. omnia,qui legerit simul cum nostra

163쪽

σavnenta charitatis nostra hac repetitione, comperiet nostram sententiam esse Diui Tnomae,&sanctorum Patrum & omnium opinionum probabilissimam & pijssimam, &tutissimam. Vt paulo post ex praedictis

ostensurus sum . Responsum itaque est ad argumenta contrariae sententiae quae desumebantur,ex sacris literis, & ex conciliis& sanctorum Patrum testimonijs, reliquum est ad tertium argumentu, quod ex ratione desumebatur,respondere. Ad tertium argumentum, abunde satis responsum est a me in Commentarijs super Secunda Secundae,quqstione 2 . articulo Dubio secundo ad quartum argumentum secundi ordinis, ubi duplicem solutionem assignaui. Alteram opponendo aliam maximam, quae dicit, φbonum consurgit ex integra causa, malum autem ex particulari defectu. Et ideo non mirum est, si propter quodlibet mortale peccatum puniatur homo amplius

in inferno : iustus autem non pro quolibet opere bono recipiat maiorem intensionem visionis pro praemio, recipiet ta-

164쪽

is men maius praemium absque maiore intensione,ut iam explicatum est. Alteram solutionem adieci multo meliorem , &quae magis confirmat veritatem nostraesententiae. Docet etenim D. Thomas in qu stione de peccatis artic. a. ad octauum argumentum, quod in inserno est etiam duplex poena, quaedam essentialis, quaedam accidentalis. Poena essentialis consistit in separatione a Deo & dolore inde

prouenrente. Poena voro accidentalis est

afflictio ab igne inferni, &tristitia de mala spcietate & de quolibet alio malo prae ter separationem a Deo.Haec Diuus Tho, mas. In qua distinctione adhuc triplicem

poenae rationem contemplari ponumus. 'Primam appellant Theologi poena da m ni,quq consistit in aeterna priuatione diui- visionis propter peccatum.Et haec quidem poena intrinsece&formaliter considerata consistit in indivisibili. Est enim priuatio sicut caecitas,quae est negatio visus in subiecto apto nato. Sed quia rario poenae proprie loquendo importat spectum ad peccatum; Ideo poena damni impo

165쪽

σ augmento charitalli importat priuationem diuinae visionis propter peccatum siue originale siue actuale. Et quidem haec poena damni respectu illorum , qui discedunt cum sol Doriginali peccato, est aequalis omnino : tita in illis est pura priuatio vitae aeternae. At vero respectu illorum, qui proptUr nici tale peccatum damnantur ; Ouidam di cunt,quod cosistit in indiui Iibili: quidarii vero quod non consiliit in indivisibili. Qui dicunt consistere in indivisibili con-

siderant duntaxat,id Quod intrinsecepertinet ad poenam damni. Sic enim intelligitur illud Iacobi secundo. Qui peccat

in uno factus est omnium reus, videlicet, Quoniam qui facit unum peccatum mortale tam sine Deo manet & tam pi tuatus erit diuina visione quam ille qui multa facit. Qui veto dicunt non cosistere indivisibili,considerant dolore proueniente ex tali separatione P pter mortale peccata, quod Ppria volutate comittit. Odai dolor nihil aliud est qua vermis conscientiae, qui nunqua morietur, sed vehementer a liget danatos propter mortale peccatu. Et li e eth

166쪽

or augmento Aaritatis reliquit homo Deo m auersus ab illo. Erit enim maior remorsus eius qui damnatur propter adulterium, quam eius qui damnatur propter fornicationem. Et maior remorsus eius, qui damnatur propter duas fornicationes, quam qui propter unam, caeteris paribus. Praedificiae poenae sendamentum habent in illo Ierem. capite. a. Duo mala secit populus meus. Et me dereliquerunt sontem aquae vivae:& soderunt sibi cisternas,cisternas dissipatas, qui

continere aquas non valent. Ecce quomodo in peccato mortali considerantur duae malitiae , scilicet, auersio a bono incommutabili & conuersio ad bonu commutabile. Sic ergo duplex poena respondet peccato . Altera ex parte auertionis similiter priuatiua, quae est carentia diuinae visionis. Altera positiva, quae respondet conuersioni ad bonum commutabile : & haec non solum est afflictio ab igne,

sed etiam remorsus conscientiae. Iustum enim est, ut qui peccat contra aliquem

ordinem puniatur ab illo qui pr est illi ordini. Et quia tectator non solum pec-

167쪽

Isa . Relicti Oile merito cat contra Deum, sed etiam contra lumen naturale sibi inditum: idcirco iustum est, ut puniatur non solum a Deo, sed etiarn ab ipso lumine naturali confundatur. Et haec est proprie poena vermis conscientiae , quae se habet proportionabiliter respectu damnatorum, silc ut se habet laeti . tia beatorum respectu laudis quae a Deo est clare viso , quam laudem diximus habere formaliter rationem praemii propter bona opera quae eo quod bona sunt lau-: dabilia sunt ab eo propter quem Iuni & a. gubernatore αommunitatis: sicut mala opera sunt vituperabilia Sconfusione digna. Contonat denique prq dictit quod Apocalyp. cap. i8. dicitur. Quantum glorificauit se& in deliciis fui uetantum dare illi tormentum & luctus. Tormentum

enim refertur ad igne,luctus vero ad vermem conscientiae. - Plurima minutiora argumenta obh-ciunt discedentes in hac parte a doctrina II. Thomae vel amostro modo illum interpretandi, quae commemorare pudet,

rantia

168쪽

er amento charitatis i tyrantibus dialecticam aut philosophia conficta;partim ex praedictis facile dissoluuntur.Ex quibus etiarn patet quod sententia Diluus

tatis non solum nihil periculi habet, sed omniam piissima est & magis in honorem Dei cedit honor enim Regis iudicium diligit) quoniam iudicat de meritis

virtutum iuxta uniuscuiusq; dignitatem, quae ex distinctione obiectorum & ex intensione adluum& ex difficultate rerum consurgit. Dumque horum differentia c5 siderat,praemioru etia disserentia facit.Tribuit enim charitati sicut perfectione essentialem vitς Christianae,ita etiam essentiale pr natu, ut cosistit in visione Dei.Intesioni vero actus charitatis tribuit intestionem visionis. Multiplicationi aute actuu chari-

. tatis etia remissoru,tribuit maiore ratione

praemii etia essentialis secud hi ratione prς-

Firmo aute secundit ratione actionis videdi Deu maris in te B:sicut sic ipsum meritu no fuit ma is intensuris ataq; rationabilior est di magi c5sequenter loquitur sentetia D. ThO. quam omnes alit. Est euam

169쪽

, σου ReIectis de merit. sententia tutissima: magis enim fauet bo- lnis operibus.Dum iustos adseruore chanis intensionem Quoau nostrasen flentiadeu potius Thom sit tutior, in- nisi tantum aduersus illam assertionem,ui fdelicet, quod prςmium essentiale beato- rum vel alicuius beati aliquando principa llitis respodeat operi alterius virtutis,quam actui charitatis a quo imperatur illud opus virtutisΗ.oc enim iam dixi taquam erro- lneum a cordibus lidelium abiiciendum. lSitautem fisc inconueniens sequatur

illorum opinione, qui aiunt maius essen-- l tiale pr tum assequuturum martyremeX eo quod ex qquali charitatis actu pati-

tur martyrium,quam alius qui pari ci, xi- l late potum aquq stigid pauperi dederi' vel non sequatur;alijs aliud vid obitur, mi' liii tamen illudincoueniens sequi priitatis hortatur & excitat. Nequo tamen si non intensiue operati Puerit, sine prςmio relinquit,licet non tribuat, miorgyriso telligo quantum ad praxim : nam quod attinet ad sanam doctrinam,nolo aliarum opinionum censuram rigidam proferre:

170쪽

auimento eiaritatis argumentum quod seci, ita visum est.

Caeter tu nunc tandem ostendo, tuti .

rem esse viam, quam ostendit doctrina Diui Thomae ad exercitium vitae Chri stianae& eorum , qui sicut spiritu vivunt, spiritu: volunt ambulare , spiritu ruentes Domino seruientes: sic ostendo. Nam supposito, quod praedictae sententiae sint opiniones probabiles: & non constet quae illarum sit vera , illa tutior erit ex qua miniis inconueniens sequi potest. At ver5 si opinio Diui Thon, mae de augmento charitatis & gratiae, vera sit; multum destaudabuntur, qui stam folicitudinem in solo exercitio aliarum virtutum impendunt , parum s liciti deseruore diuini amoris, & de imtentione purificanda , ut praedicta opora sint magis apud Deum meritoria, ut maius essentiale praemium consequantur , non selum in ratione praemii, sed etiam in ratione: essentiae beatitudinis. Inuenienti etenim alium , qui minus hexerculi in eisdem operibus , & tamen beatior erit propter imaiorem cordis pu-