Relectio de merito et argumento charitatis. In vigilia Pentecostes solenniter prolata. A frate Domnico Bañes ... anno Domini 1589

131쪽

ii . .: Relemo demerseo . 3 tua magnanimis. Verum tamen, utinquit Christus Dominus Ioannis i . In dom patris mei mansiones multae sunt , Multi etiam est differentia praemioru vitae aeter nae iuxta disserentiam meritorum. Atque itaque verificabitur, quodxeddet unicuiqsecundum opera eius:quam quidem dissirentiam nemo melius quam C tuus Thmmas, explicat in Comment super prim Epistolam ad Corinili cap. 3. lect.a. Enarrans illud , Vnusquisque secundum suum laborem propriam mercedem accipiet. Vbi sic ait Diuus Thomas,non tamen propter hoc designatur aequalitas secundum quantitatem laboris ad mercedem , quo niam ut dicitur.2.Corint. . Quod in praesenti est momentaneum &leuembulatio lnis nostrae supra modum in sublimitate laeternum gloriae pondus opera ur in no- lbis, sed aequalitatem designat proportio- lnis,ut scilicet,ubi est potioriaborabi sit potior merces. Potest autem intelligi labor esse potior tripliciter. Primo quidem se-

eundum sermam charitatis, cui respondet merces essentialis praemij,scilicet,frui-- tionis

132쪽

tionis & visionis diuinae. Vnde, dicitur Ioannis i . Qui diligit me diligetur a patre meo,& ego diligam eum & manifestabo ei meipsum. Vnde qui ex maiori charitate laborat, licet minorem laborem patia xur,plus de par mio essentiali accipiet. Se cundo exsinidi operis.Sicut enim in re .hus humgnis isse magis praemiabitur , qui in digniori opere : laborat, sicut archite

ctor quam artifex manualis, licetininus lahoret corporaliter ita ream in rebus diunis, ille qui in nobiliori opere occupatur maius praemium accipiet, quantum ad alim m praerogatiuam praemij accidentalis , licet sorte minus comoraliter laborat. Vndeaureola datur doctoribus,virginibus &m rtyribus. Tertio ex quantitate laboris,

quod quidem contingit dupliciter. Nan

Auandoque maior labor maiorem merce dem meretur , praecipue quantum ad r

missionem poenae luta quod diutius ieiun t,vel longius peregrinatur, &etia quantum ad gaudiu quod percipiet de maiori abor:Unde Sapientiae io. dicitur, Reddidi Deus, scilicet iustis, mercedem labo-

133쪽

x Δῆ l. Relictio Je meritorum suorum. Quandoque vero est marior labor,ex desectu volutatis in his enitri

quae prompta voluntate facimus mino.

rem laborem sentimus & talis magnitu do laboris non augebit, sed minuet mercedem.Hactenus D Thom. i aduerte

mihi, quam solicite & eleganter distin guit rationem essetitialis piaemi), scilice,

fruitionis &visionis diuinae,cuius quantitatem intensivam com menserat cum magnituditie icharitatis: & rursus considerat

praemium speciale & accidentale secun dum speciem & dignitatem operis. Itaque non quotiescunque. in sacris literis men Γό fit de mercede aut praemio aut gloria: necesse est intelligere visio em beatino. aeam persectiorem vel intensiorem propter plura merita veb propter maiorem daborem. Sed praesupposita vita aeternab

uam per Omne opus ex charitate elicitu vel imperatum meretur iustus, interdum etiam & saepe asseq.etur maiorem me cedem accidentalem,aut certe maius praeimium essentiale in ratione praemii, quan--uis visio non sit sutura intensior nisi in hae

134쪽

uua intensius dilexerit vel intensiorem habitum charitatis habuerit,&quidem quod attinet ad explicationem sacroru m testimoniorum satis dictum est. Sumus enim certi per fidem copiosam latura esse mercedem bonorum laborum & quod mensuram bonam & consertam , & coagita .ra m dabunt in sinum nostrum, utprom, sit Christus. - . t ': Iam vero ad argumenta quae aduehsarii obijciunt sumpta ratione ex canonibus& decretis Conciliorum respondendum est,nostendendum,quod sic argumentates,nestio qua causa,paralogiZantur Ueruantea volo respondere ad obiectionem subtilem cuiusdativTheologi eruditi, qui de nostra senteptia persuasus tale argumerum optabat ditatui. Potissima ratio nostra diubluendi argumenta cotrariorum,

fundatur in illa distinctione quam feci de praemio essentiali , quod dupliciter dixi

considerandum , uno modo in rationuactionis videndi Deu: altero modo in ratione pretem ij Dixi etia, Aliquando posse crescere in ratione prsm ij, non crescendo

135쪽

in ratione intenta visionis. Contra. Qui libet actus charitatis Dei ex natura actus h abet & proportionem naturalem cum praemio essentiali,& non solum ab extrinseca ordinatione Dei, ergo si est nouum meritum in nouo actu charitatis , necesse esst quod ipsa visio sit sutura intesior , alias non esset maius prqmium ipsa visio quam ante filisset ante actum illum charitatis remissum. Gauisussum hanc replicam audire, ut plenius praedicta doctrina teneatur. Et quidem qui negant in nostris actibus inueniri rationem meriti connaturalem cum tali praemio visionis Dei, facilem Eluerent argumentumalunt enim merὰ ab

extrinseca ordinatione Dei nostra opera meritoria esse talis pr*mii,scilicet, ex lege& promissione Dei. Et mirum est, quod

isti sunt de societate nobis aduersentium. Verumtamen hic non penetrat naturam gratiae & virtutum infusarum. Est enim natura gratiae habitualis facere nos consortes diuinae naturae,& dignos vita illa aeterna,& operari opera filiorum Dei, quae sicut bonitatem habent supernaturalem du. libere

136쪽

libere fiunt, ita & rationem meriti respectu praemij supernaturalis. Cum autem diximus supra quod ex diuina ordinatione factum est ut visio sit pr mium bonorum

operum nostrorum, considerauimus nostra opera ut nostra sunt, sic enim n5 sunt condigna ad futuram gloriam quae reuelabitur in nobis. At quia, ut etia diximus, Deus suauiter omnia disponit, dedit nobis gratiam cuius virtuteradicati nostra bona opera quae ab ipsa per virtutes exercentur sint vitae aeternae meritoria quae est visio Dei. C aerom intensio visionis commensuratur intensioni gratiae, gratia autem no intenditur per actus remissiore, unde ne-.que per tales assequetur homo intensiorem visionem, quanuis assequetur maius praemium ut visio praemium est. Unde consequentia illa non valet, si est nouum

meritum habens connaturalitatem cum

praemio videndi Deum, erit visio intensior. Quoniam illam connaturalitatem habet ex gratia, unde nisi gratia crescat inesse qualitatis per actus intensiores no erat

visio intensior danda in praemium. Hac

137쪽

Ias . Reliario demesit. solutione audita,quieuit ingenium eruditi Theologi & om nino persuasus est , hac

esse veritatem &doctrinam S. Thom .is i Iarn respondeamus ad testimonia ex Concilio. Ad primum testimonium ex cap. io.sessione.6.Re ondetur,quod primum omnium , non sunt tam uniuersalesill assertiones Concilii sicut ipsi singunt.

Cum enim inquit, Sic ergo iustificati &amici Dei ac domest ici euntes de virtute in virtutem renouantur de die in die; nunquid omnes iustificati ita se exercent, ita renouantur de die in diem ρMulti prosecto pigritia torpent, multi iustificationis gratiam amittunt. Mens igitur Concilii est contra lutheranos definire negantes hominem iustificatum in iustitia poLse proficere, quod iustus potestatem habet, si velit se exercere, ut illic destribintur crescere in iustitia per Christi gratiam accepta, cooperanti fide bonis operibus, sic enim magis iustificantur. Neque rursus Concilium intendit quod talibus bonis operibus semper crescat habitus aratie intensiue, alioqui & opinio

138쪽

augmento charitatis. ia, Scoti illic condemnaretur negantis bitualem gratiam augeri per actus remis. siores, quod quidem non ad mittent Sco- neque Thomist . Est igitur indignum authoritate sacri Concilii asserere, quod illic definita fuerit nominalium Opinio contra Thomistas & Scotistas. Decet autem sacri Concilij grauitatem, ut ea definiat quq contra hqreticos necessarium erat, ut definirentur. Quid ergo est dicere crescunt in iustitia . nisi dicere cretcunt in iure & in merito& in dignitate ad praemium vitae aeternae' in od si quis acutulus Theologus obijciat, quod iustitia per Christi gratiam accepta est gratia habitualis, ergo si crescunt bonis operibus in illa iustitia: crescunt etiam in gratia habituali. At Vero gratiae, augmentum non est aliud nisi intensionis, ergo intensiue augetur statim,si statim crescit. Respodetur quod definitiones Concilii non sunt tam meta-

physicae, ut velint Theologoru opiniones definire:sed illoru disputatione relinquere huiusinodi intelligetias. inii autem nesciat

139쪽

sciat gratiam habitualem quae necessaria est ad iustificationem dupliciter a Theologis considerari.Vno modo in esse habitus & qualitatis, alio modo in esse gratiar, quatenus bona opera gratificat & radicaliter facit meritoria.Sic igitur illa gratia dixpliciter potest crescere & abundare. Vno modo intensiue in osse habitus& qualitatis: alio modo in esse gratiae gratificantis plura merita. Priori quidem modo dici mus Thomistae & Scotistae, quod non augescit nisi peractus intesiores.Altero vero modo omnes debemus fateri, quod gratia iustificationis abundat, ita ut iustus crescat in iustitia per bona opera ex fide per charitatem operantefacta. Crescunt itaq; in iustitia,quia certe abundant, in iure plurium meritorum quae ex radice grati grata sunt coram Deo. Et haec est verissima

intelligentia & digna grauitate Concilii. Et sic planum est quod etiam dicitur ibidem ex Apostolo, Abundate in omni opere bono, ientes quod labor vester non est inanis in Domino,& omnia alia quae

ibidem reserunturi similem habent inteu

140쪽

pueriliter colligant, qui volunt ex praedicto testimonio nominalium sententiani esse definitam. Praeterea testimonia quae adducunt ex eodem Concilio ex can. 2 . planam habent inbelligentiam.Non enim illis definitur ; nisi quod iustitia accepta conseruatur,& augetur corain Deo per bona opera, & quod ipsa bona opera uirit ipsius augendae causa. Quod quidem satis velificatur per doctrinam praecedentem . sunt enim bona opera causa meritoria augendi ius ad vitam aeternam.Imo adatigarentum gloriae. Sunt etiam dispqsitiones ad augmentum ipsius gratiae habitualis,& quando fuerint prop6rtioriat, di spositiones ad augmentum intensiuit habitus , augebitur intensiue gratia habitualis. Si nautem actus meritorii suerint re missiores, non augent intensiue habitunae

gratiae aut charitatis, quanuis mereanturi augmentum . Utrum autem augmentum

quod merentur tales actus remissiores, sit' intensivum ipsius habitus vel extensivuri

inesse gratiae respectu maioris gloriae ,&i prae-