[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

331쪽

Per est intensa mordacitate praeditum et subamarUm, quo niam immaturum, antidotis itidem Et theriacis medicami nibus accommodatum. J At nigrum albo suavius est, acrius Iicet, stomacho magis Conducit, Ct aromatis Plus continet, quia maturum eSt, hinc ad condimenta utilius. Album piper et acerbum antedictis infirmius est. Eligito gravissimum , Plenum, nigrum, non Valde rugosum, Sed recens ac minimo furfurosum. Reporitur etiamnum in nigro quoddam nutrimenti defectu cassum ac leve, quod brasma vocant. Vim habet omne piper calefacientoni, diureticam, concoctricem, opispasticam, discutientem, detergentem ea, quae pupillis caliginem ossundunt. Idoneum quoquo est, seu potum seu illitum, rigoribus periodicis ac noxiarum hostiarum morSibus. Fetus otiam extrahit. Fortur quoquo Statim a concubitu subditum spem partus adimere. Tussi omnibusque pectoris vitiis linctu Potuvo succurrit. An-ginis itum convcnit cum melle Perunctum, ac tormina dis-

332쪽

C Sic MarceII. legit in antiquo cod. et Serap.; ἐστὶ και υγιεινοκ

cutit potiam cum lauri foliis tenellis. Manducatum cum uva passa pituitam Prolicit. Dolores quoquE Sedat, Somminae iuxta ac appetentiam Con Ciliat. Sed Ct Concoctionem adiuvat, ad intincta additum. Exeeptum vero PiCO, Strumas discutit, ac vitiligines etiam eum nitro abstergit. Torretur autem in sic tili novo Super prunis, agitatum si ut Iegu men . Ceterum IIuius radix non CSt, Ut aliqui rati sunt, 1ingiber, quemadmodrim Statim ostendo mus. Piperis radix costo similis est, ferVida gustu, humores attrahit. Ea dem Cum aceto imposita, Pota quoque, Iienem imminuit. Pituitam doniquo elicit cum Staphide agria mansa.

giberis sui generis est Planta, quae plurima in Troglodytica Arabia nascitur. Huius I rba Vironto cocta ad mulia, PerindQ aU NOS Tuta, utuntur, ProPotid malis ac PuI-

333쪽

mentis eam admiscentes. Radices sunt cyperi modo Parvae, subalbidae, sapore Piper aemulantos ae Odoratae. Eligito , quae a vcrinibus corrosa o non sunt. A quibusdam quidem condiuntiar, quod Cartem facilius Sentiant, ac sicli libus in Italiam a Sportantur, in cibum idoneae, si modo cum Suo Condimento sumantur. Vim habet gingiber calo facientem , Concoquentem, alvum Ioniter molliontem, sto macho utilem. Est et ossicax adversus Caliginem oculo rum. In antidota additur, ac in universum piperis vires quodammodo rofert.

Per naScitur potissimum ad aquas Stagnantes et ad flumina lenta. Catilem Edit geniculatum, Solidum, axillis cavis cinctum: folia moniliae Aimilia, Sed maiora, toneriora et albidiora, gustu acria, piperis modo, Citra tam En aromatis vestigium. Fructum gerit in ramulis parVis Prope folia erum pontem Ut racematim cohaerentem, qui Ct ipso acris est. Vim habent folia cum fructu imposita oedo

334쪽

mata veteresque duritias discutiendi et sub oculis sugilIata emendandi. Siccata vero et tusa sali et obsoniis pro pipero admiscentur. Ceterum radicem habet parvam, nul

est fruticulus, ramis tenuibus, multis, teretibus, abrotant similibus, circa quos sunt folia oblonga, copiosa, oleagi nis proxima, ac in Cacumine Capitulum, ut anthemidis, Parvum , rotundum, acri odore, Sternutamenta Ciens, unde etiam nomen accepit. Valent folia cum floribus illita ad delenda sub oculis sugillata: florCS autem Sternutamenta efficacissime cient. Nascitur in montosis Iocis rupestribusquo.

squod alii cerdon, alii purgationem, alii struthio camelum, alii chamaei rhyton, prophetae chaliryton, Romani radicem Iaerbamve Junariam, Aegyptii oeno, Afri denique Syris vocant Vulgo notum est, quo fullones purgandis Ia-

335쪽

x3 Sic Ald.; αeκάe alii. 1iis utuntur. Eius radix aeris est urinamque ciet. Auxiliatur hepatis assectibus, tussi, anhelationi, morbo arcuato cum melle, Cochlearis menSurat alvum quoque subducit. Eadem Cum panace ct capparis radice calculos frangit et cum urina expellit, lienem etiam Scirrho induratum liquat.Subdita menses trahit, Ct fetus manifesto nocat. Cum polenta autem et aceto illita lepram emendat. Discutit et pannos, cum farina hordeacea et vino decocta. Miscetur praeterea collyriis acuendo visui idoneis itemque malagmatis. Sternutamenta etiam facit: atque Per os purgat, trita cum melle naribusquo infusa.

men O quod et cissanthemon, alii cissophyllon, chelonion Otiam et Piscium cscam, aut Chylinen vocant, alii Zoroa stridem vel trimphaliton, Osthanes aspho, Prophetaemiaspho, Aegyptii thesce, Romani rapum sive umbilicum

336쪽

lerrae, nonnulli denique arcara J DIta habet hederae simi lia, utrinque maculis aIbidis Variegata, Pedunculum palmarem , qui siore8 gerit rosaCeos, PurpUrascentes. Radix nigra, rapo proxima et latiuscula. Haec pota cum hydro melite pituitam aquosaque ditrahit, ae menses ciet potanni subdita. Tradunt, Si Praegnans mulier radicem Camtransgrediatur, abortum facere. Sed et alligata spartum accelerat. Contra Ven Ena, Praesertim leporis marini, ex vino bibitur. Imposita quoque contra serpentium ictus expedit, et vino mixta inebriat. Regium vero morbum compescit, tribus drachmis Pota cum passo aut mulsa di Iuliore. Sed biberalem oportet in cubiculo calido omini meque ventis pervio decumbere, Pluribus contectum Stragulis, ut in sudorem coniiciatur. Qui vero cxcernitur

337쪽

que in noStra Iec t. Consentiunt.

C. et N. Alterutrum Tedundat.

sudor, felleus invenitur colore. Eius etiam succus cum melle naribus infunditur ad Purgandum caput, et sedi in vellere subditur ad delicienda excrementa. Ide in illitus umbilico, imo ventri et illis, alvum solvit et abortum facit. Quin et sussu sis laebetioribusque oculis oblitus cum melle guccus prodest. Miseetur et medicamentis fetum evocantibus. Anum Provolutum Cum aceto illitus resti tuit. Exprimitur vcro tu sa radice Succus, et ad mellis cras situdinem decoquitur. Radix autem ipsa cutem abstergit, exanthemata reprimit, aC Vulneribus Ux aceto Otum perge, tum cum melle medetur. Lienem quoque impositaliquat. Contractas a solo maculas et Calvitiem emendat. Sed et ipsius decoctum fotu luxatis, podagrao, ulcuSCulia tibiarum et pernionibus idoneum est. In oleo vetore servos acta, illito oleo, cicatrix inducitur. Ipsa quoque ra- dix excavata oleo impletur et cineri forventi imponitur,

338쪽

addito interdum cerae tuscae momento, ut viscosus sat illitus , perquam utilis Pernione Iaborantibus. Ceterum radix scillae modo concisa reponitur. Traditur et ad amatoria assumi tusa ac in Pastillos formata. Nascitur planta locis umbroSis, Praecipue sub arboribus.

Hamen alterum; quod nonnulli cisSanthemon aut cisso phyllon vocant, folia fert hederae, Sed minora, caules crassos, geniculatoS, vicinis arboribus cirri in modum circumvolutos. Flores albidi, odorati. Fructus vero uva rum racemi instar, hederae (fructui) similis, mollis, subacris sapore ac glutinosus. Hadix nullius usus. Provenit locis asperis. FIuius fructus drachmae Unius pondere potus eum

vini albi cyathis duobus ad quadraginta dies, lienem liquat

ac per urinaS alvumque absumit. Bibitur et advorsus an helationes, Potumque reliquias a Partu expurgat.

339쪽

Si HOC capiat Clim Asulano et Marcello omnes editiones ad notha ablegant, J Iarcello docente, aliis verbis eamdem Plantam, ac in Sequenti capite, describi: neque reperiri hanc Do Stram Plantam vel in. GaIeno, vel in Paullo, vel etiam in Serapione. Qtiod licet verum sit, adest tamen id caput in Oribasio et in omnibus codicibus, Sumtam autem esse descriptionem e Cratova, Anguillara Perhibet P. 126. Ut Confirmetur, magnam esse Dracontii Arique litem, Matthiolus fictitiam iconem Provisit, Dodonaeus autem FTimus OPtime hanc plantam illustravit.

grandis squam et arum ci ( b arisarum, laron, ieracicos,bi aron, armi agrion etiam et cyperis, Romani ( colubrinam, nacturiariam, Sigingi alion vocant nascitur in umbrosis sepium circuitibus. Caulem habet glabrum, rectum, prope bicubi talem et baculi crassitudine, draconis instar

Orsicolorem, ut tamen purpureae maculao abundCnt. Folia ad lapathi formam accedunt, mutuo secum nexa (implicita). Fructum in summo caule producit raLUmofum, ProtinuS Colore cinerascentem, ut voro maturuit, Croceum aut Puniceum: radicem praegrandem, rotundam, Candidam, tenui vestitam cortice. Colligitur autem, et Succus CX Oa exprimitur, dum fructus maturescit, Siccaturque in

340쪽

conciditur, et Ioro illigata in umbra siccatur. Vim habet

calefacientem cum diluta vini potione. Succurrit, Seu tosta, seu etiam elixa, Cum melle delineta, anhelantibus, ruptis, convulsis atque destillationi. Pota vero cx vino i inpetus ad venerem concitat: ulcera maligna Et Phagedaenica cum

melle trita et imposita Purgat, maximeque cum vite alba(bryonia . Ex ea quoque cum melle Collyria efformantur ad fistulas eliciendosque fetus. Facit et ad vitiligines cum molle illita. Polypos vero Et carcinomata absumit. Utilis

et ipsius succus oculorum medicam Cratis, Contra nubeculas, albugines et caliginem. Radicis insuper aut herhae odor recens conceptos litus enecat pariter ac triginta seminis grana, si in posca bibantur. Sunt et qui ex eodem semine ExpreSsum Succum cum oleo dolore aurium vexatis infuderint, quin et folia, astringentia nimirum, rocentibus vulneribus imposuerint, eademque cocta in Vino pernionibus adhibuerint. Sed et aiunt, qui folia manibus