[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

351쪽

βρωσιν ' ταράττει δε κοιλίαν, κακοστοριαχοσ Tε ἐστι καὶ δι-

appellantJ est fruticulus aculeatus, Por terram in orbem Stratus. Spinas ut Hrubus habet in hami modum aduncas, folia Subrotunda, mali Cydoniae similia, fructum vero olivae instar, qui, dum dehiscons Panditur, sto rem promit candidum. Hoc vero dilapso nonnihil glandis oblongae figura invenitur, quod Aportum grana tanquam punici mali, CXigua ac rubentia intra So ostendit. Radices lignosae Sunt, grandes Ac numerosae. Asperis plerumque locis tenuique solo, in inSulis domuumque areis nascitur. Caulis ipsius ac fructus cibi gratia salo condiuntur. Alvum autem turbat, Stomacho ad Versatur, sitimque gignit. Coeta tamen εi edatur, stomacho, quam cruda, utilior. Fructus drachmarum duarum pondere ex vino per quadraginta dies potus lienem liquat,

cum urinam ducat, Cruontianaque alvi CXCromontum Ogo rat. Epolus itidem coxendici S malo Et DCrvorum re solutioni succurrit, itemque ruptis ae Con Vulsis, meri

Ses quoque ciet, ac Pituitam duducit. Quin et dentium dolorem sedat ex aceto dococtus, colluto inde ore.

352쪽

σ3 Sic conieceriant e PIinio cs, S. et Strabone (lib. I T. P. 6ss. Marcellus et Duellius. Mαργαρίτα; vulgo. Serapion idem legisse videtur, sest interPres latiuO-barbaTus, commutato cum gentes habet, quae Eicientier barbari.s Sic coad. omnes et SeraP.; Deαβια; Iegi3se videtur Plinius..Badicis autem cortex aridus, tum ad ante dicta idoneus, tum etiam quodUis Vetus, Sordidum Callosumque ulcus expurgat. Lienoεis quoque Cum farina cruda imponitur. Sed et mordaciter mansa radix dentium doloribus auxilio est: et cum aceto trita vitiligines albas exterit. Radix ctiam soliaque trita duritias Strumasque discutiunt: aurium denique vermiculos infusus SHecus Cnecat. Capparis qui dem asra, quae naεeitur apud Marmaridas dictos, vehemen ter instat. Apula vomitum facit: quae autem o rubro marici Africa desertur, acerrima, si quidem in ore pustulas excitat et gingivas ad nuda usque (ossab exest: quapropter est cibis inepta.

gingidium vocant, herbula est Vulgo nota, quae muria cum Iacto conditur. Vis foliorum aeris Ut exulcerans, quapropter expeditissimum est Temedium externo appli-

353쪽

iecit. s6 Caput hoc , a Dioscoride alteritim, e Servilii Damocratis versi- hiis apud GaleII. de ComP. medic. Sec. IOCa, lib. I O. P. S So. ecl. niihir. concinnavit librarius quidam Sertor. Deest in codd. vetustis Vindob. Iu Aldina ad Calcem libri I. Ponitur, tibi et Sequentes Collocant. Marcellus, Cornarus et Salmas. (Proleg. ad hyl. iatr. P. T.) spurium esse PeTSPerierurat. s ) Καρδαμ ινη COTnar. ex Aet. libr. S. Serm. c. C. s. Ceterum et cretoκάρδαμον et aeriιδιον dici ex Archigene refert Galenus I. c. P. 36S. Unde factum est, ut et Marcellus et Matthiolus cpraesertim epist. ad Mararit. lib. c. P. 1 o. et alii camdem esse herbam, Lepi- dii nomine a Diosc. et Iberidis a Damocrate deSCriPtam , Statuererit., Sed diversas esse Plantas docuerurat et Anguillara P. I ao. et Dodo. Daeus P. I 15. 216-

eandum, si trita cum helenii radice per quadrantem horae imponatur. Lienosis simili modo prodest, et Iopras etiam tollit. Radix autem collo alligata dentium doloros

Com PCScero Creditur.

il Do Iborice. Iberis, sive cardam antica', folia nasturtii similia, vere virentiora. Caulis longitudo I riminusve cubitalis locis incultis crescit. Aestate Iacteum florem promit, ac tum quoquo efficacior est. I adices binas habet nasturtio Similes, calefaciendi et adurendi vi praeditas. Ipsae enim ischi adicis utiles, si cum axungia suilla salsa emplastri modo quaternis horis imponantur,

DIOS CORIDES.

354쪽

dein vero in balneum descendatur, denique oleo et vino locus ustactus Per ungatur. JCap. CCVI. s De Acinunctam. Ranunculi, quom aliqui apium agresto vocant, Plures Sunt species: at Vis

omnibus una, acris scilicet ac Nehementer ExulCorans.

Prima species folia coriandro similia habet, Iatiora tamen, subalbida et nitida, florem luteum, interdum Purpureum. Caulis haud ita crassus, cubitum alius: radix Exigua, alba, amara, habens propagines (s. fibras , ut helleborus: nascitur auteni iuxta fluenta. Altera Species est magis hirsuta, cauleque Iongiori, Pluribus foliorum incisuris, Copiosa per Sardiniam: acerrima eSt, quam quoque aPium Sylvestro vocant. Tertia species est valde parva, et odore graVi, siere vero aureo. Quarta, huic similis, flore Iacteo

gaudet. Folia, nores caulesque tenelli, Si illinantur, ex-

355쪽

ulcerant et cum dolore crustas Producunt. Quare scabros ungues autarunt, Psoras removent, Stigmata dolent: item- quo verrucas sormicarum nomine et Pensiles et calvitiem, ad breve tempus imposita, tollunt. Quin et topento eorum decocto perniones foventur. Radix vero Sicca tritaque sternutamenta Ciet, naribus admota: dentium quoque dolores appensa Ie Vat, ipsos VCro rumpit.

strem, alii nigram vocant: nonnulli Puniceam, aut ene-mion, alii meconium aut trago Cerota, Vel ges Parinem, alii barbylen, Osthanes berylium Pariter ae ornion Coranion appellat, Pythagoras atraetnida, prophetae cilicum agre3tem, Romani orci tunicam, Afri chus sis duplex est, altera Sylvestris, sativa altera. In huius Vero genero est, quae puniceos flores, altera quae candicantes aut Iacteos

fert, aut purpureos. Folia coriandro 3imilia, sed propou terra tenuius scissa. Cauliculi Ianuginosi, tenues, in

356쪽

quibus stores, veIut papaveris, et in modio capitula nigra

aut coerulea. Radix olivae magnitudine, aut Etiam maior, velut geniculis distincta. At syIvestris generatim maior est, quam satiVa, foliisque Iatioribus et durioribus: capite magis oblongo, flore Puniceo, radiculis tenuibus et pluribus. Est et quaedam foliis nigris, quae acrior est. Vis

utriusque acris, qua de Caussa ipSius radicis Succus naribus infusus valet ad caput purgandum. Alanducata vero radix pituitam trahit. Decocta in passo et imposita me detur oculorum inllammationibus, sed et cicatrices eorum et hebetudines emendat, Sordida quoque Ulcera CX purgat. Folia et caules, si cum ptisana coquantur ac in cibo sumantur, Iac detrahunt: subdita autem in PESso, m Enstruacient. Illita lepras eximunt. Nonnulli, nescientes ab anemone SylVestri distinguere argemonen dictam et papa ver rhoeas, de quo inter PapaVera Praecipiemias, Proptersiorum in puniceo colore convenientiam, falluntur, Cum argemon a et eupatorium vocant. Etenim et argemones

357쪽

et rJhoeados coloro puniceo non tam saturo gaudent: utraque etiam Serius sorol. Quin argemono liquorem croceum gustuque admodum acrom fundit, Tito eas VCro Can

didiorem , utique acrem. Insuper utrique intermedia sunt capitula papaveris sylvestris similia, nisi quod argemones capitulum superno latiusculum est, rlioeados autem alia quanto angustius. At anemones neque liquorum reddunt peculiarem, neque capitula habent, sed velut cacumen asparagi. Doniquo et in arvis PIorumque illae nascuntur. Cap. CCVIII. O De Argemorae. Argemone squam alii oeno non aut aniliemida, alii lio monoeam aut florem campe5trem, Romani liburniam aut concordialom et Pergaliam, Galli cornam nominant J tota quidem syIvestri papaveri similis est, sed folium habet, quale anomono, multifidum, florem puniceum, caput, quale PapaVer Thoea ,

358쪽

X63 quae sequuntur, in Aia. et in cod. C., Paucis tamen voculis mutatis, Ieguratur. X Sic C. ; oξυγγίOD AId. I 8 C. addit μέλαναβ. et s) Quae sequiantur, Iaeo in Ald., nec in cocta. Vindob. adsunt. Primi Asulauus et Marcellus, nothis tamen admimerata, addideTunt.

sed magis oblongum et superne Iatum, radicem teretem; liquorem vero reddit croceum, acrem. Illita talia albugines et nubeculas expurgant, inflammationesque compescunt.

Cratovas herbarius de eadem. Haec herba contusa cum axungia Strumas discutit. Facit et ad vitiligines cum nitro et sulfure ignis experte, Sicca, tusa et cribrata. Sed iis, qui ea utuntur, prius in balneo siccam frictionem administrari oportet. Est et contra scabiem efficiax.J I a cilleret Argemone. Alteram argemonen quidam artemonen, alii arselam aut sarcocollam, Romani artemoniam vocant. Et ea quidem foliis Sylvestri papaveri similis est. Uim habet haec viridis ad laevorem trita et imposita, quae Scissa Sunt, sanandi, et oculorum iussam mationes mitigandi: dysentericis quoque pota Cum aqua auxiliatur. Sed et vulnera conglutinat, et innammationibus est

utilis. Similiter imposita convulsionibus et vellicationibus

359쪽

Cap. CCIX. s De Anet Gllide. J Anagallis duplex est species, soro discrepans. Altera enim coeruleo noro femina dicitur: O aliis corchorus, halicacabus, aliis gelia-vros, prophetis nycteritis, Aegyptiis mih ii, Romanis me-ciatum, Aliis asirrisol. altera Punicea mas vocatur: saliis aeritis, aliis aegitis, aliis savritis, prophetis oculi sanguis, aliis chelidonium, Romanis macia, Hotruscis ma- siti pos, Gallis Sapana, Dacis herheraphron. FruticuIi sunt humi dissust, quorum folia in cauliculis quadrangulis exigua, subrotunda, ad folia helxines accedentia, fructus rotundus. Utraque vim habet mitigantem, inflammationi resistentem, aculeos extrahentem Ct ulcera depascentia cohibentem. hi siccus earum capitis Pituitam gargarigatu de-

360쪽

άκαρπού τε ε Γι, καὶ λεπτὰ κλήματα, καὶ τά φυλλα

trahit, et naribus infusus dentium dolores Ionit, si in narem dolenti denti oppositam immissus fuerit. Emendat et albugines cum melle attico, et oculorum hebetudini opituIatur. Et morsis vipera prodest, ex vino potus, itemque nephriticis ac hepaticis. Eam, quae Coeruleum habet florem , sedis procidentiam coercere nonnulli serunt, quao vero Puniceum, si illinatur, irritare.

tharon, alii Cissaron, Chrysocarpora, Poeticam, Corymbethram, Vulgus Nysium aut Dionysium, nonnulli ithytherion, PerSis , Lemos, asplenos, Romani sylvam matrem, Galli subitem vocant multa habet formae discrimina, summa autem genero tria: quippe candida quaedam est, altera nigra, tertia helix. Prima fructum fert candidum ,- nigra, quam vulgus etiam Dionysiam vocat, nigrum aut Suhcroceum. Helix autem sterili5 est, tenues habet viticulas, folia Par-