[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

361쪽

va, anguIosa et rubra. Omnis vero hedera est aeris, astringenS, nervosum quo genus tentat. Flores, ternis digitis capti et in vino poti, prosunt in intestinorum difficultate; sed bis die potari oportet. Iidem cum cerato triti am bustis idonei Sunt. Tenera autem folia ex aceto decocta, aut cruda cum pano detrita lienem sanant. Succus etiam foliorum et Corymborum cum irino et baISamo, aut melioees nitro, contra veteres capitis dolores utiliter per nares infunditur. Perfunditur et eo caput Cum aceto Et rosaCEo. Dolentibus vero et pure scatentibus auribus cum oleo medetur. Nigrae autem hederae succus et corymbi epoti in sirmitatem producunt mentem quo perturbant Iargius Sumti. Globuli corymborum quini triti calefactiquo cum rosacedin punici cortico, et in dolore dentium adversae auri instillati, dolorem mitigant. Denigrant et capillos corymbi

362쪽

illiti. Folia in vino cocta et illita faciunt ad omne ulcus.

Ambusta quoque maligna et maculas a Solo Contractas Sanant, ut ante dictum est, decocta. Movent Et menses corvmbi triti ac subditi. Iidem Post purgationes (feminarum) drachmae Pondere Poti, spem conceptionis adimunt. Sed et petioli foliorum melle irrigati et vulvaes inditi

menses et partus Promovent. Succus instillatus narium D torem earumque Putrida ulcera expurgat. Hederae lacri ma pilos deterit ac pediculos necat illita. Radicum d nique Succus in aceto potus morsis a Phalangio Succurrit.

Cap. CCXI. s De Chelidonio maiori. J Chelidonium maius O quod quidam Poeouiam, alii crataeam spotentem aut aubion et glaucium, vel Paridios radicem, Philometon otiam et Othonion, Romani labium, Galli thona, Aegripui mothoth, Daci crustaneu vocantJ caulem Proseri cu-

363쪽

bitalem aut altiorem, gracilem, qui adnatos habet ram Ios foliis plenos. Sunt ea ranunculi foliis similia, at molliora et colore glaucescentia: ad singula folia flores pro

deunt leucoii similes. Succus croceus CSt, 2Cris, mordax, aliquantum subamarus et graveoIens. Radix Superne quidem una, inferno plures. Fructus ceu corniculati papaveris, tenuis, Iongus, motae ad instar, in quo exigua semina, Papaveris maiora. Succus melli admixtus et coctus in aeneo vaso super prunis, oculorum aciem adiuvat. Efoliis vero, radice, caule et fructu ineunte aestate suo

Cus exprimitur, qui quidem siccatus in umbra digeritur in pastillos. Radix cum aniso ex vino albo pota regio morbo medetur: herpetibus imponitur cataplasmatis vico cum vino: dentium dolores manducata Sedat Creditur

chelidonii nomen adoptum osse, quod Primo statim hirun-

364쪽

dinum adventu erumpat, discessuque earum marcescat. Nonnulli tradiderunt, si quis ox hirundinum Pullis Excoeca tus fuerit, matres admota herba Cam Coocitatom Sanare.

Cap. CCXII. O De Cheliconio miliori. J Chelidonium minus, quod triti eum Sylvestre nonnulli vocant, herbula est ex petiolis pendula (s. distributa) sine caule, foliis

hederaceis, sed potius rotundioribus, minoribus, mollioribus et nitidis circumdata. Radices habet ex eodem Puncto Plures, ParVas et granorum tritici instar acorvatas, quarum tres aut quatuor in Iongitudinem protenduntur. Crescit iuxta aquas et paludes. Vim acrCm habet, an e

mones Similem, quae exulcerat Summam Cutem, PSoras item Et scabros eximit ungues. Succus vero radicibias Ex-

Pressus , addito melle, ad purgandum caput naribus uti- Iitor infunditur. O Similiter ut huius decoctum cum molio gargarigatum Strenue caPut cunctaque Poctoris vitia purgat.

365쪽

63 Citin uncinis incIusa manifesto sPuria Sint, quorum ανυ βαλλορ ένων Πe vestigium quidem veI in Plinio, vel in Paullo, vel incoctil. Vindob. adest, hoc vulgo cum Prioribus infinitivo, γεννασθαι, nexum ita Posui, Paullo Consi1SuS.ss h) ' ODroφυλλα , quoa interponunt, nec huius Ioci, nec Oiιyo-χυλα Cantac. melius.

dicunt chelidonii maioris esse succum, quidam glaucii: alii floribus papaveris corniculati exproSSum Succum, alii mixturam SUCCOrum anagallidis coeruleae, hyoscyami et papaveris: alii denique Succum troglodyticae cuiusdam herbae, quae Othonna Vocetur. Nascitur autem in Arabia, quae Aegyptum Spectat. Habet folia erucae proxima, crebro perforata et tanquam a tincis ro8a, arida. Florem fori croceum, latiusculis soliiS, unde anemones speciem

quidam asseVerarunt. Ex Ea SUCCUS EXPI ESSUS OCulorum medicamentis convenit, ubi expurgare opus est. Mordet enim, et quaecunque oeulis caliginem ossundunt, absterget. Tradunt et humorem quemdam Ox horba manare,

qui elotus, semotis lapillis, in pastillos ad eadem digera tur. Aliqui tamen affirmant, lapidem osse aegyptium, in

366쪽

Thebaido natum, albido colore, parvum mole, qui gustu

mordeat cum servore quodam et astrictione.

Cap. CCXIV. ODe M osolicis veciebus. J Myosotas alii myoton, alii anthyllion aut alsinen, alii myortochon

aut myrtosplenon, Romani muris auriculam, Afri labotholabath vocant nomen accepit, quod solia gerit auriculas muris referentia: alsine vero, quod umbrosa loca et Iucos amat. Herba est helxini similis, nisi quod humiliore5t, minoribus foliis, et neutiquam hirsuta. Vim habet refrigerantem, idoneam ad oculorum inflammationes, dum Cum polenta illinitur, et ad aurium dolores, Si succus inmfunditur. OGeneratim autem eadem valet, ac helXine. Myosota altera, myosotis a quibusdam Vocata, caules

367쪽

ωτιδα καλουσιν.

promit ab una radice plures, inferno subrubentes et satus Iosos. Folia Sunt oblonga, angusta, dorso Prominulo ni i gricante, quorum gemina ex intervallis enaScuntur, in acumen terminata. Ex axillis Prodeunt tenues cauliculi, in quibus nosculi coerulei parvi, ut anagallidis. Radix digitum crassa est, multis propaginibus praedita. Est ini universum herba scolopendris similis, sed gracilior ac minor. IHuius radix cataplasmatis vice imposita aegilopas sanat. Sunt Ut qui heixineri myosolida nuncupent.

Cap. CCXV. De Aratide. Isatis Odomestica, quam

et augion et egiae, Prophetae axuSion. Romani rutam apos Pellant , qua tinctores utuntur, folium habet plantagini simile, pinguius tamen et magis Nigri Cans, Caulem vero cubito altiorem. Folia autem imposita oedem a quodvis et tubercula discutero valent, cruentaque Vulnera glutinare,

368쪽

sanguinis quoque' Cursum Sistere et Phagedaeitica uIcera, J1erpetas, Crysipelata ac Putria licera sanare.

squam alii parvam egnen, Romani rutam minorem vocant ante dictae similis est, Sed folia fert maiora, quae ad Iactucae folia accedunt, Caules tenuiores, ramosissimos, Tubescentes, o quorum Cacumine folliculi multi linguarum forma dependent, in quibus Semen. Florem habet Iuleum, tenuem. Eadem, qUae et supra dicta, praestat, sed Praeterea lienosis tam pota, quam imposita auxiliatur. Sciendum, Isalidum doscription CS erroneas esse. Siquidem et luteum fert sativa et tenuiores ac multifidos ramulos, solliculos etiam in Caeum ine linguarum fgura, in quibus semen. In his Enim Contin Ctur Semen nigrum, instar melanthii. Et caulis non unum modo Sed duos etiam cubitos superat. Sylvestris nigriora, quam haec, folia pro fert, cautim minorem CrasSioremque, florem purpurascentem aut caeruleum, fruetum crocisormem asperum, in

369쪽

quo semen soliolis quinis exiguis aequalibus quasi dis- Cretum percipitur. Cap. CCXVII. ODe Tel hio J Teleptatum: squibusdam Sompervivum Sylvestre, aliis et haec portulaca Sylvestris dicitur, Romanis illecebra, Aegyptiis an otii, Afrisatiriopiaris. J Hoc et foliis et caule portulacam refert:axillas vero binas habet, singulis foliorum geniculis adnatas, e quibus cauliculi seni aut septeni. Qui Voro e radice proveniunt, soliis obtecti sunt CraSsis, CarnoSis visco sisque: flores sunt albi. Nascitur in vineis Iotisque cla I tis. Folia ad senas horas imposita vitiliginem albam sanant : oportet autem postea farinam Crudam adhibere. Tollunt et alphos, ex aceto in Sole illita: Sed ubi inaruu-xint, abstergi ca oportet.

370쪽

LIBER III.

In prioribus quidem libris, amicissimo Areo, praecepimus

de aromatibus, unguentis, oleis, arboribus, earum fructi-hus lacrimisque: dein de animalibus, cerealibus, oleribus et acrimonia praeditis herbis. Iam in hoc tertio de radi cibus, succis, herbis et Sominibus, tum nostrae naturae familiaribus, tum etiam medicamentosis PergEmUS.Cap. I. O De Agrarico. Agaricum radix dicitur silphii similis, non tamen densa summa facie, ut Silphium, Sed tota rarior. Alterum est mas, femina alterum. Dis fert vero femina Iamellis rectis, quae intus habet. Massubrotunda forma et concreta compage distinguitur. Simi lis tamen utrique gustus, scilicet initio dulcis, mox, ubi

Per os dis undi coeperit, amaricans. Gignitur in Agaria