[De materia medica libri V. Ad fidem codicum manuscriptorum ... textum recensuit varias addidit lectiones interpretationem emendavit commentario illustravit Curtius Sprendel]

581쪽

guinem aut sanguinem Mercurii, IRomani cristam gallina- Ceam, serrariam quoque, trixati dom, et EXSUPErantom, et Iierbam Sanguinalem vocant . Nascitur in aquosis Iocis. Nomen autem graecum (περιστερεών ex eo duxisSe vide tur, quod columbae (περιστεραί libenter Circa Cain Commorentur. HCrba ost dodrantem alta, aut etiam maior ;foliis incisis, subalbidis, e caulo prodeuntibus: Singulari plerumque ramo et radice unica reperitur. Folia Cum rosaceo aut adipe Suilla recenti Subdita vulvae dolorem adimere creduntur. Ipsa quoque IIcrba imposita cum aceto, erysipelata reprimit, putridaque ulcera Cohibet: vulneraduntque glutinat, veteraque cum molle ad cicatricem per ducit.

Cap. LXI. ODO Verberata si incid Verbena Supina, quam quoque herbam Sacram, aut Origenion, ChamaoJycon, sideritin, curilin, Persephoniam, Iovis colum, di-

582쪽

Chromon, Callosin, hipparison et Demetriada OAegyptii

senaphthena plitia am, Fb thagoras erysisceptru ID, Romani Cin Cinnalem appellant ramulos emittit cubitales aut et altio-TES, angulatos: Circa quos folia Ex intervallis quernis si nulla, niSi quod angustiora Ct minora, per ambitum in cisa, subglauca: radicem habet elongatam, tenuem: si ores Purpureos, tenues. Huius folia et radix, propinata cum vino et imposita, adversus serpentes Pollent: Cad Om Contra morbum regium, drachmae Unius Pondero, ex vini veteris et calidi hemina una, quaternis diebus ieiuno vota triculo bibuntur. Sed et oedemata diuturna inflammatio Dei quo imposita mitigant, sordidaque ut Cera ptu gant. I'ota vero horba in vino decocta tonsillarum Crustas circum- seindit et rodentia oris ulcera gargarietatu cohibet. Aiunt, Si aqua, in qua maduerit, Spargatur inter convivia, hilaxiores fieri in convictu. Datur et potandum tertiana la-

583쪽

borantibus tertium a terra geniculum, una cum solita ei cum dantibus, uti et quartana quartum. Ceterum Saeram Iierbam ideo eam vocant, quod in Cxpiationibus sit ad amuleta perutilis.

Cap. LXII. ODO Asfructio. Astragalus Ononnulli

chamaesycen, alii onycha, alii gatalen vocant, Romani pinum trivium, similiter et sicum terrae, alii glandulam, alii tium aut nonariam frutex Ost ParvuS, terrae adna ius foliis ramulisque ciceri Similis, floribus Purpureis, parvis. Radix subest rotunda, raphani modo praegrandis, quae adnatas habet appon die CS, Casque Solidas, nigras, praeduras, Ceu Cornua, inter Se implicatas, gustuque astringentes. Nascitur in ventoSis, opacis et nivalibus; magna vero copia circa Pheneum Arcadiae. Radix fluentem alvum in vino pota sistit, urinasque movet: veteribus quo-

584쪽

quo ulceribus Sicca ecticaciter inspergitur, ganguinem quo supprimit: dissiculter vero tunditur propter soliditatem. Cap. LXIII. ODe mctointho. Hyacinthus O quem alii lieloniada, alii porphyranthes, Romani vaccinium aut ulcinum appellant folia habet bulbo similia, caulem dodrantalem, laevom, minimo digito graciliorem, et herbacei

coloris, cui coma incumbit incurva, slorum Purpurascentium plena, radicem quoque bulbo similem. Haec creditur pueris e vino albo illita pubertatem coercere. Si-εtit et alvum, urinamque pellit pota, morsibus etiam Phalangiorum reSistit. Fructus vero, qui Et magis astringit, theriacis idoneus est, morbum regium quoquo Cm Endat, cum vino Poti S.

Rhoffas cognomen hoc nactum est a noro protinus deciduo: salii vocant oxytonon, Romani papaveralem, Aegyptii nanti . Nascitur in arvis verno tempore, quo etiam

585쪽

bent

colligitur. Folia origano aut erit Cae, vel cichorio seu thymo similia, eaque divisa, sed longiora et aspera. Cau Iem habet iunceum, strictum, asperum Et Cubitalem. Flos puniceus, interdum et candidus, Similis anemones Sylve

sum. Radix elongata, subalbida, digiti parvi crassitudines et amara. Huius Capitula quinque aut sex iri vini cyathistribus decocta, donec ad duos redeant, iis potui dabis,

quibus somnum inducere cupiveris. At semen, acetabuli monSura Ex aqua muISa Potum, alvum leniter mollit, ad idem praestandum mellitis placentulis et crustulis admi scetur. Ceterum folia cum capitibus imposita inflammationibus medentur. Infusio autEm corum aliutu Eoinnium conciliat.

586쪽

3 Serap. de foliis Iolluitur.

Graeci ci cliam aesycen et Oxytolaon, Aeg3 ptii nanti vo cant est genus quoddam Sati Viam Ct hori Ense, Cui S SE-men in sanorum usum ad Panes adhibetur: eo etiam ex naelle pro Sesama utuntur: thnaeitin vocant. Capitulum id habet oblongum, ac semen candidum. Alterum eSt Sylvestro PapaVeriS genus, demisso (sessiliu capitulo ac oblongo et Semine nigro. Nonnullis et ipsum rhoeas ex eo di citur, quod ab co liquor emanet: nominatur et pithitis. Est et tertium agrestius et medicatius, hisque longius, oblongo capitulo. Communis omnium vis est refrigorans: Proinde, si folia cum capitibus ipsis in aqua decocta fuerint, So- innum fotu producunt: bibitur et decoctum contra vigilias. Capitula vero trita et cum polenta cataplasmatis admixta inflammationibus ac ery sipolatis prosunt. Vorum ex ipsis

587쪽

virontibus tusis singi trochiscos oportet, eoSqUo siccatos ad usum recondere. E capitibus quoque Por se in aqua decoctis ad dimidiam pertem, iterumque dein cum mello coctis, donec lium idum coluerit, linctus conficitur, qui in tussi, sistulae spiritalis fluxionibus coeliacisque assectibus dolorem sedat. Eslicacius tamen redditur, additis Itypoci

stidis succo et acacia. Papaveris autem nigri Semen tritum cum vino potui datur contra alVi fluxionem et si uo rem muliebrem. In pervigiliis fronti temporibusque ex aqua imponitur. Ipse Vero liquor, refrigCrans maxime, in crassans Et CXSiccans, ervi mole Sumtus, dolori blandi tur, Somnum Conciliat, Ct Coetionem adiuvat: tusai coelia corumque assectibus auxiliatur. Verum, si copiosior hau riatur, nocet, facit Cnim veternosos Ct interimit. Est et ad capitis dolores efficax, si cum rosa Ceo irrigetur: uti et ad aurium dolores, si cum amygdalino, myrrha et Croco

instillatur. Oculorum inflaminationibus cum ovi vitello

588쪽

ι Oxibas. γῆν. tosto et croco prosicit: erysipelatis ac vulneribus cum aceto: podagris cum lacte inuliebri et croco: donique uno balani vice Subditus, Somnum facit. Praestantissimus autem est Succus, qui dCnsus est et graveolens, quique odo Tatu Soporem inducit, gustu amarus, tu aqua facilis di-Iutu, laevis, Candidus, neque asper, nequo griana OSUS, quique inter colandum non Uti cera coit, sed Soli expositus diffunditur, et ad lucernam accensus flamma ardet minime caliginosa : qui denique, Postquam OXStinctus fuerit, suam odoris vim etiamnum Servat. Adulterant autem, admixto glaucio, gummi, Vcl lactucae SylVOStris Succo.

Sed glaucio fucatus, dum diluitur, colorem croci reddit: qui lactucae Succo, debili et evanido CSt odore ac aspGrior: gummi denique vitiatus, invalidus eSt et pollucidus. Nonnulli eo dementiae pervenerunt, ut et adipem illi ad

miscerent. Torretur autem ad oculorum modicamenta si-

589쪽

ctili novo, usque dum mollis evadui ac fulvus. At Erasistratus Diagoram teStatur illius usum damnasso in aurium doloribus oculorumque Vitiis, quoniam et visus aciem hebetet, et veternum asserat. Addidit Andreas , nisi ad ulteretur, occoecatum iri, qui illinatur. Mnesidemus praeterea usu na/ Solius odoratUS ad Somnum Conciliandum pro

bavit: alio modo (adhibitum) ceu noxium damnat. Quae

quidem omnia Commentitia esse experimento deprehenditur, Siquidoni essectus virium huius medicamenti sidem facit. Verumtamen haud abs re erit, liquoris illius excipiendi rationem adiungere. Nonnulli capita foliaque ipsa tundunt et prelo exprimunt, mox terontes in mortario, pastillos effingunt: id me conium vocatur, multum opto ignavius. Liquorem vero ipsum Extracturos OPortet, Cum ros Exaru crit, stellulam (quae in summo papaveris capite est cultello ita circumscribere, ut ne Penitus intro adi-

590쪽

gatur, et e capitis lateribus per directum superficiem in Cidere, Crumpentem post lacrimam digito in conchulam

abstergere, ac non ita multo post eo redire: tum enim rursum et alia densata reperitur, atque etiam Postero die.

Tandem in pila teri et in pastillos coacta reponi debet. Attamen , dum inciditur, retro cedere oportet, ne Vestium a rictu liquor deradatur. Cap. LXVI Do P ct Mere Cornia fod Papaver Cornutum , quod alii maritimum aut marinum, alii agreste, Romani pabulum marinum, Afri sistinaca vocant folia habet albida, hirsuta, verbasco similia, serrata in ambitu, Sicut Papaver agreste; caulem Similem; florem pallidum;

fruetum longum, cornu ad instar incurvum, ad foeni graeci Similitudinem, unde et cognomen accepit. Semen CSt EXile, nigrum, Ceu Papaveris; radix Superficiem terrae legit, nigra est et crassa. Gignitur in maritimis locis ci aspCris