De curandi ratione per venae sectionem liber quartus, tribus alias editis addendus ... / [Taddeo Duno]

51쪽

eorreptus fuerit, aut corripi alioqui no soleae: Quatenus ver evan νυώ , curat solummodo morbos uniuersales, videlicet qui corpus uni uersum inuadunt, ut sunt febres, ut arthritis, Msimiles Particulares enim morbos curare non potest, nisi ab affectis locis vel retrahat, vel vacuet atqui alia haec sunt evacuationis genera, reuulsio scilicet, ex derivario Quanquam au tem ordine quartum posuerimus genus istud simplicis vacuationis, siquis primo loco mi-merare vellet, facile quidem paterer attamen quia nec reuellere, nec derivare dicitur, quid reuulsio, 'uid derivatio sit, praemittendum videtur. Si haec, etiam genus tertium. Cur 'er hoc potius euacuationis genus. quam aliud quodvis,generis nomine appella re libuerit, eodem loco, initio primi nostri liabri expotuimus sic scribendo: liartum deinde tertio contrarium est, quia nem reuellit, ne pueriuat, sed simpliciter vacuat quam quidem ob causam vacuationis nomen simplicitere imposuimus. Etenim cum reuellere, iit, non mod V ς iis

vacuare, sed etiam siuentem sanguinem in con a

trarium trahere: derivare quoque, non e quo sic driduis loco, aut toto corpore, sed e loco ai Tecto uascuare, fit ut genera haec adiuncta quaedam ha in beant, xit simplicia esse desinant. Quod in generibus rerum limplicissimum, absolutissim v. optimumve, aut excellentissimu videtur, saepe generis totius nomine simpliciter insignitur:

52쪽

DE VENAE Ec T.

non ver inquae his corraria sunt. Simia quaedam exempli gratia simpliciter simia appellatur,que, videlicet hominis figuram refert maxime: aliqua aute non simpliciter simia, sed κυ -

aut pomo , aut aliter nominatur. Oleum siquis simpliciter dicat, intelligendum no moddde maturo, dc non de omphacino, verumetia de oleo ex olitus, non ex amygdalis, aut nucibus, aut rebus alus expressio, quod externi nihilasciuerit Vim quoq; nomine intelligitur, quod ex vilis expressum, quod maturum, quod deserbuit, quod artis, alienaeue rei nihil habet. Quaergo vacuatio haec simplicissima vacuatio est, Vt quae hoc unum agat, ut sanguine simpliciter vacuet, non addendo fluentem, vel fluxum, me xi id vacuatio simpliciter nominatur. Qii vero vacuat e loco assecto, non simplicite sanguine vacuat, sed vacuat sanguinem praeter naturam in locum confluxum, Mei impactum. Potest praeterea vacuario simpliciter dici, quatenus non tant dira curat, ut revulsio, atq; derivatio, sed etia praeseruat: scuta vacuatio per venae sectionem generaliter sumpta Alias ipsa quoq; derivatio absolute vacuatio dici potest, quatenus non tantii me corpore, sed etiam ex ipso loco assecto vacuat Atque ideo initio primi libri hanc meritissim vacuationem appeta Iandi diximus. Quia tamen generis naturammai quam ulla alia simplex euacuatio no stra inuatur. iure generis nonae ei tribuendum videtur.

53쪽

videtur. A caeteris autem quomodo disserat, ex supra dictis patet particulares enim morbos praesentes no curat, nec sanguinem, qui nunc in aliqua corporis parte molestus est, educit. Accedit huc, qudd Galenus in libro .. y ς' tio το tar, cap. m. Vacuationis simpliciter nomen Italo tihuic nostrae, non autem ei, quae a loco vacuatai M. Des o, imponit, dum sie scribit Ceteriim in qui Abus vere ineunte venam incidere aggredimur, aut propter febris metu, aut alterius citiuspiam ariectus, scio me sanguinem misi e quibusdani etiam posteaquam rerum solitarum quippiam obiissent, siue in ludo literario, siue in officinis, siue in foro, siue in aedibus. Iterata tamen det Ictionis tempus, in quibus simpliciter quid mvacuare απλῶς conamur, eode die esto. ae

inintubus reuellere, si vel duobus deinceps diebus fiat,melius fuerit. Cu prius Galenus osten derit, vena secanda tempus maxime opportu num, si nihil urgeat, impediatue, matutini esse, ubi aegrotus horam circiter unam vigilauerit rsubdit nunc teporis plus interponi posse in iis,

quibus praeseruandi gratia vena secare decreuimus. a tertim illud est aduertendum, qud dilesanis, non de aegrotis hic agatur: quemadmodusane constat ex eo, quod dicit, vere ineunte, S, obfebris, alterilisue morbi metu. Vacuatio igitur haec πλῶς appellata, no potest esse alia, quam quae a nobis posita est: Cur aute distinguat stirispliciter vacirare, ab eo, quod est vacuare cum

54쪽

1hsurior nostratur. iissionemur, inuibus paramura

revulsione, 'uomodo intelligenda sint duo

haec praecepta, dicam ego sententiam meam, quandoquidem Fuchsius in commentariis non explicuit: iudicent vero alii recte sentiam, necne. Ruia de iterata detractione agit, sciendum, quda detractionem iteramus aliquando quideo virium imbecillitatem cum multam vacua tionem una vice non ferant,aliquando verdit maiori cum efficacia reuellamus: utrunc Ruα rem hoc tam insanis de quibus nunc loqui mur quam in aegrotis licet revulsio vera, dc vacuationis partitio reuellendi causa laeta, in rotis,non autem in sanis, proprie locumlaabeat . Quod ergo ait, repetendam detra tionem eodem die in iis, in quibus simpliciter vacuare volumus, duobus aute deinceps diebus, in qui

bus reuollere: primum quidem membrii de illis accipio, qui estiuis morbis, presertim ex dea fluxione iactis, corripi non solent quidem, sed

cum sanguinis multum habeant, periculii sit ne in febrem, aut affectum alium incidant vires interim habentes non satis iirmas. Nam qui fir mas habent, largam detractionem una vicenactam perserunt. Qiidd tam vacuationem par tiamur, infirmitatis viri u causa facimus uddeodem die nonnunqua detractionem iteremus,

plenitudo magna, de impendentis magni mali metus in causa sunt. De his scribit Galenus in hoc ipso libro, cap.ti .hunc in modii At in san guinis missione summu id bonum est, euacua

tionem

55쪽

tionem dum voles posse sistere, ac rursum quo videatur tempore fluere sinere, quoad vis r Ete habere appareat. Quapropter praestat, nisa

quid urgear, priori missione detrahere, iterumque eam repetere, i md si lubetac terti d. Vbi erigo multa euacuatione est opus , verum vires sunt imbecilliores, in his euacuationem partiri

expedit, uti nimirum4 me fecisse vidistis in iis.

quibus crudorum inerat humorum copia. Nam pauculo sanguine detracto, protinus melicra tum exhibeo probe coctum cum incidentiu medicaminu quopiam, velut hyssopo, origano,et interim etia nepita, aut pulegio, aut certe ita melicrato oxymel, aut OxyglycΥ: ac sic rursum

sanguinem minuo,vel ipso eodem nonnunquadie interdum die postero, quae sequuntur. Galenus sermone hoc nostram quidem expositionem confirmat, ea tamen etiam docere videtur, qua mihi ut ingenue fatear probari non possunt. Nam neque craidos humores tam cito concoqui,nec vires paucis horis sic confirmara posse puto, ut sine magno incommodo sangui innis detractio eodem die saepius repeti queat. Sed de his non est hic dicendi locus. Alterum membrum intelligo de iis, qui paraticularibus ex defluxione morbis tentari quo/rannis, vel alioqui crebro solent, nisi corpus ante vacuaverint. In his quia non solum vacuain re, sed etiam a locis affici solitis auertere cona

mur, optimu est saepius di saepius, non una tan

56쪽

tum vi ce, auferre, non eodem, sed diuersis die, bus, ut revulsionis praesidium efficacius opitu letur siquidem deiis, qui revulsione indigetit in Galenus loquitur. Etenim in fine duodecimi a Ianesiuisios pilis superius citati, hoc pacto scribit Q line , ζ' aEi iram reuulsi ipse , non leue existens auxi tum, cior est per sanguinis quoque missionem saepius facta,

quanto maiorem in numerum particulares amXeris detrai tiones, tanto efficacior fit. Si quaesesieris, cur hoc loco Galenus vacuationem ter

tio die repetat reuulsorium adhibens remediu, libro autem quinto methodi in profusione saninguinis e naribu , eodem die saepius idipsum faciat, in promptu est responsio, qudd illic de presenti, d plurimum urgente morbo, hic veri, defuturo tractetur. Dubium enim non est, praesentibus, urgentibusq; morbis celeriora remedia adhibenda quam futuris. Praeterea illud scienγdum qudicum vacuatio, que reuulsionem non moliatur, e quavis vena iecoraria tamen inurimis fieri possit, eam, quae reuulsionem si, bi proponit, e venis, quae a locis affici solitis a etrahant, se faciendam. Atq; haec nostra est Ioci huius interpretatio. Sed cum Galenus po/ steriorem vacuationem, que cum revulsione fit, a priore illa que simpliciter vacuatio diesta est. separet nos sub uno simplicis vacuationis no mine transsi collocamus, quatenus πυνλα riclest quia reuulsio illa quae I lxuris, atq; ideo e tiamnum quiescentibus suo in loco humoribus debetur,

57쪽

betur, ut ad preseruatiuam artis partem per tinet, ita a nostra simplici vacuatione aluna non est. Remediu per venae M , xl sicidia Melacholic

simpliciter Pituitosus

vacuat sanguine, que Quantitate, Ad vires

dinem facie Ad vasa

putamus

morbu alla ectione I turum, ei

generalia ter sum. Ptum, partim est obirsus Vacuatione simpliciter, quae sebres,c te ossi Vmuersales morbos curat. Reuulsionem,que: fluentem praeter natura sano ui θήραπε Τικον, tunc qua

cuationum ne retrahit in contrario. genera co , Deriuationem qui si ii plectitur iis eloco assecto extrahit. uulsionem derivationem simul, qus mollis partim factis, partim fen tibus adbibet .

sanguinem trahant.

Ibrarum nomine his in libris intelligimus

corpuscula, veluti fila quedam tenuium neruorum instar, e quibus venarum corpus, ipsa κ

58쪽

DE VENAE Ec T.

vum videlicet membrana contexta atque con sata est, perinde ac si venae e telis essent facie. riri, uri Sunt aurem fibrae corpora, partesue similares descripuo simplicissimae, in quibus nulla, quae sensu percipi possit compositio obseruatur quanquam compositae sunt e quatuor humoribus, ii rursus e quatuor elementis, ut reliqua omnia phy sic corpora. Porro fibrae in animalium corpo ribus insunt non longae modo, id est, secundum corporum longitudiem ductoae, ut stamina in telis sed etiam transuersae, quae secundum lati tudinem, vel, ex transuerso intertexuntur: quae fila in telis tramae,in subtegminis nomine vo eantur Ams sunt etiam tertii generis fibrae, ob Ii quae scilicet, per membranarum corpora ob lique ductae. Non sunt tamen in omnibus ani malium partibus fibrae, omnium praesertim generum simul, sed in aliquibus rediae ex transuersae, aut unius tantii generis in venis verd de quibus nunc agimus Min arterris quo Atrium generum fibrae manifeste cernuntur sicut dic

mus. Quae quidem Galenus suis in libris tradit.

Vesalius lib. 3. humanae fabricae, cap. . tum oratione, tum pictura elegantissime monstrat: verum mutata postea sententia, fibras in rerum matura non esse, sed imaginatione tantii in amo in bis, in preceptorum gratiam, concipi, scriptum reliquit in Examine anatomicarum obseruationum Gabrielis Falloppii, ubi ait: Deinde memiui quam acria mihi eum Matthaeo Curtio apud

59쪽

Bononienses aliquando his de rebus suerit controuersia ccum ipse in corpora sectionibus num venarum fibra sensu obviae essent ambigere ac no euem impugnandarum fibrarum ansam

Curtio, suis discipulis, qui dudum ipsius pia

cita diuulgariint, porrigerem. Cum enim venarum nil,stantiam varie discerperem,sibrarum Ninu niendarum gratia crudam illam, coecta nam ditiesiarem, fibrae mehercule authorum nostro. si potius nomine venerant imaginandae, quam ut in rerum natura illas esse possimus verum fatear asserere Adeo ut tandem, cum Mego. nimirum de fibris istis, addubitare dcri 1 gotium uniuersum ad quandam vulgarem magis, quam meam sententiam reiicerem, alicubi scripserim fibris non multum tribuendum haee ille nobilissimus anatomicus. BoneDeus, quantum mutatus ab illo. Quemadmodum doctri nam desecanda vena in ploratide sua in epistola doctissime clarissim et traditam, infabricae hiimana libris obscurauit Se corrupit ita hoc loco quae alite in fabrica belle monstrauerati male tot Iit euertit Indigna sane tanto viro inconstantia, leuitas tanta nec sine magno arcis, utq; ipsius dedecore quae bene pri iis po/suerar, destruit. Quod advenam inpleuriti desecandam attinet, ostendimus superioribus i bris illum non rect 8fecnssie, qud parum, aut nihil interemescripserit, cuius brachii vena se cetur,atc hoc in epistola fuisse traditum. Quod

60쪽

DE VENAE Ecet.

ad fibras veta, dicimus venas fibris esse conregias rectis, transuertas, arque obliquis sensu ob vijs,si ut oportet a nobis inspeetae fuerint. Ne enim sese visui statim offer ut unde Falloppius illas in poleti inagis es e scribit, quam in actu, quia no mox sunt a speetabiles quam quide ob Qua rario causam e salius eum accusat, in libro pauidans: His i h ς Otaxo quia scilicet imaginatione fibras comliciendae plecteretur, quae sensu obui non essent sed si crudae venae corpus secundum ipsius longitudinem aliquo usi laceraueris, scus eris ni fibras omnis generis mox cospexeris. Etenim longe. siue rectae, Wrrinq; in oris laceris manifeste pinparent:& transuerse in fine lacerationis sese patefaciunt obliquae verὀ dum vena laceratur in conspectum veniunt. Non postulo ut mihi cre das, Lect or,rem ipse aggredere, auis oculis

cerne naturae textu admirandum quod melius

adhuc cernes, fi venae alicuius amplae parte a cepe ris, a sisectione per eius longitudinem dueta membranam postea ipsam vehementer expansam de explicatam utriusq; manus digitis tenueris, solique, aut claro alioqui sto obiecta intuitus fueris. Quippe naturae artifici uis ecta tu dignum videbis simul etiam intelliges Vesalium naturae, circa venarii fabricam, iniuriam.

fecisse maxima. Qiud, qudd venae dilatari pota sunt non aliter ac e tela sacculi, quodio fieret. nisi e filis, ut tela, contextae essent. Si enim,

narum membrana ccmnuum corpus inet abs