De curandi ratione per venae sectionem liber quartus, tribus alias editis addendus ... / [Taddeo Duno]

91쪽

persaepe. να--coafficiuntii dextra

iam stris, si misi a dexti s. Im sino laborante e : e ro, aut cordi , aut iecore, uniuersum cordus

adorat Et quamuis cerebruistinus in duo di Co hi, uis insit, ventriculum habeat dextrum situ nil rum allos nunc taceo sintcu duo oculi duae ili auru c inareS simither: duo biachia duo ν b,

p pulmones, duo renes, duo p testes, tuo crura vi l videatur corpus bipertit diuisiiiii quod nun de labro, ex sterno dicitur, ad rem quid faciat, eicio unum interim est os, una lingua, Inagula Ana aspera arteria, unum cor innum hepar, Vnus ventriculus, unus splen tuis uterus, una Vesica, unum pudendiam Nec septae si v lii, quod mistra omnia a dextris discrimi net: sis effer, meatibus tamen donaretur per quo boni d mali succi, spiritus dbi ratium facultatu vis, ab his ad illas, ab illis ad has par res permearent. Necessarium enim est cum cor unicum sita epari vincti qua in aetnaiunt nostri corporis principia, magnis excellentibus: facultatibus predita ab ipsis ad vii ruerias corporis partes, ra dextras, quam sinistra S, alimoniam, ct vitam dimanare. Vbi duplica De im membra bi certe insignis est e comoda i Vtilitas, quandoquide uno laborante, non mox Iaborat&aliud: si animal uno priuetur uti adhuc potest altero, quemadmodum de duabus

anthorace cauitatibus membranis intersepicri

tibiis a se inuicem diuisis, Galenus scribit. Que

92쪽

Cunc autem geminata sunt, fere ignobiliora sunt, vel ad vitam non necessaria quippe pol est aliquis vivere etiamsi careat non modis viro, sed utroque oculo, sic de auribus,sic de testibus, brachins,& cruribus De renibus tamen res nonssc habet,nec de cerebri ventriculis. Quod Siephanus dicit de semipercussis id suam habet euidentem rationem, propter distributionem ner uorum, a quibus morum sensum ii partes gione posite hauriunt Hinc enita non efficitur. morbos ab uno ad aliud latini non transire, a Dialecticorum regulas teneamus In d non a rora dextris,ad sinistra, ab his, ad illa para ἱγsis transit S utrunque latus corripit, ut ipsa liebro secundo monui. De spiritu quod ait, continuum esse eum qui ,ei, qui in dextris:&sinistris illum,oost is sunt qui in sinistrisci nec scio qualem spiritum sibis i Pori με imaginetur,nec video quomodo cum tenuisti inmus sit c per omnia permeet, ita sese diuidat, ut hic in dextris,ille in sinistris habitet partib': hic finistrorum, ille dextrora procurator aubernator sit.Spiritus nos habemus a Galeno dilucide traditos, animales, vitales, ex si placet ante hos,naturales. Isti sunt in venis cum saninguine nutritioni inseruientes sunt autem ab hepat Alii per arterias discurrunt, vitam confers iantes, at corde originem habentes.Territa corebro ad singulas partes mittuntur, motum sensum,deferentes. Sed ne*de his pluribus nunc

agen

93쪽

agendum est, nec omnia, quae siephanus habes exanimanda sunt. Nam quae sequitur admiran 'ca piriniSoperatio, mera videtur fabula, poe/malum sititiligi quae qua facilitate affertur ea m relNitur. Natura tamen liae, id si nouo nanim libro de respiratione ostendimus,

senio medicos&plulosoplabsc5steri. iratur. . . ni nate substantia nobis esse istho tam scimus *corpiis nosti sim incomprehesibi sit inenarram: modo gubernare , multa quae hostrum silper Nit captiun facere. Ea verὀper uniuersum corpus dimici est sibi risemper continua , tam

p a mnia protinaeias omnia gubernans. Vinnia sestinens nec ulla est corporis pars ua

rumtu paruula, in qua natur vis fiam re

ci uocia non se exerat. Porris de spiritu illo Ste Contra spapiram Vo, ita cobiter conlidera da propono ii ', - 3perire, lane male habente, ac noti potui vena uarire narem enim semper,atentev aemus, 5 adfluxum recipiendu paratissina a. per narem, naris venam intellexisse putau ris aperta vena naris, sanniis, qii in ea est, ef iluet contuiud, non expectato eo, qui a liene ad Depar ab hoc pervellas in caput ascensurus est i aeterea, cumriat tira splenis morbos non semper per sanguinis e nari is proiluuium,

sed faepe etiam per haemori libidas iudicti si spiritu illo latinoi rhoides sint ape tenda . t

94쪽

DE VENAE Ec T.

duo erunt ei maxima obiecta incommoda vinnum, quddamera expeta superiora, non au tem inferiora alterum quὀd in ano non sic in inventurus sit sinistra, quemadmodum in naso. Liceat enim nonnihil ludere,in iocari, quandoquidem qua Stephanus assert ludicra sunt. Vt tamen ille canit:

ridentem dicere veruim,

Quid vetat Trinc auellium autem hinc nihil, pro sua haeresi, potuisse depromere, ex eo manis festum est, quoidis toto hoc scripto de vena se ctione nulla fiat mentio, sed de excretionibus a natura sactis Deinde author ipse subiicit: Su cus igitur, qui pellitur a facultate, quae in tene

est excretoria retrogreditur ad tecum postea facultas, quae in iecore est, cum nequeat ipsum serie, expellir. Hic vero sursum pervenas tendit no dicit ascendere per occultos meatus quan quam a natura mitti posse concedamus ac dum circa caput fertur, sinistram narem apertam in, uenit, peream pexcernitur Sanguis ergo ferintur pervenas adnare, spiritus tamen ut author ait tum per vasa, tum per occultos meatus pro sciscitur Poterat itan rriri cauellius authorem

hunc relinquere, cum in comentariis istis nihil habeat, quod ad illud placitum confirmandusa,

ciat. Est autem verisimile, Trincauellium non aliunde, quam ex hoc ipso comentario suo sitalos meatus sumpsisse, siquidem in eodem libro de secanda vena inpleuritide, post superius ei

rata

95쪽

tata addit Rectitudo itam partiti corporis hu/mani in solo earum situ constat, Mearu amni tas tum ex cospicuis illis meatibus, quibus corpus peruium est, tum ex naturali quodam con sensu ex propensione. Cum enim ex natura corpus bipartitum sit per longitudinem, maior est ex earum situ inter partes, quae sunt in eodem latere, tum per meatus, tum per naturalem pro 'pensionem affinitas,&c. Asumit enim biperti tam illam Stephanica diuisionem, quam paulo ante refutauimus. Ac de Stephano, de Parin cauellio, dictum est setis. Caeterii in naturam miranda saepe facere que a nostra cognitione d intelligentia longe abasiit, meridiana luce luculeiunis est. Foetus enim Naturae mi magnos per viam admodum angusta quotidie Σάζ' in lucem edit: calculos in vesicam per inaspecta corpori-biles meatus immittit pus crassum e thoracis'μμ' calutate per illaesos pulmones in asperas artorias penetrare facit sanguinis uberrimam coinpiam a cordis ventriaulo dextro in sinistrum, nullo apparente meatu derivat. Haec doliuius generis alia miracula quotidie, i md vel conti nue, vel alias subinde facit, que mortalis homo mirari potest, intelligere non potest. Haec vero cum faciat, quam procliue illi erit, succos ab ona ad aliam partem mittere tum per Vasa, tum per meatus alios, qui licet visum effugiant ra thone tamen a nobis comprehendi possunt Vt

vero haec efficiat, necesse non habet mittere spi/

96쪽

DE VENAE SE T. xliiij ad viam sternendam: ipsa enim bil est, et

spiritus est. Propter coniuristionem tamen partium, modestia dextris modi; in sinistris e regione positis, in morborumutationibus, xcuratio meatus o nibus, efficaciam suam magis exerit. In summa, siauis Q cx uos mea ius admi trimus, dc natura per hos inedieariti multa administrare concedimus:& ciboru, armi est e per medicamentorii viribus pertuos esse eiusmodi meatus, ex iis, quae quo radιe videmus, d quae mihi aliquando acciderunt manifestissime de monstratur. Si emma quis multo labore fata Catus, esuriar sitiato; cibus,ta potus ei oris raetur: qivi primu . edere incipit, ac liquid in ventrem transmittit, mox vires redire sentit. Vini, Praesertim generosi, statim ac pauxillum bibit, Tecreatur, exhilaratur, robur acquirit,in spiri tus in eo excitantur cibi tamen totus nondusiant in ventriculo concoeli, nondu ab hepateris angi illi Erransmutati nondum ad partes trans

missi. Vnde hoc, nisi d a cibis 8 potu, quaenarura sint familiarissima, tenues quaeda partes, d spiritus, uno momento, ut natiuum sentiunt calorem, corpus uniuersum pervadunt, ac penetrant Sit aegrotus pleuriticus, vel ex pulmone laborans, utprimum conuenientia biberit pharmaca, leuamen aliquod tussis, doloris δεχνspninae percipit cum tamen pharmaca illa non recta in pulmonefac thoracem, sed in ventriculum seratur.Oportet tam medicamentorii vim perventriculi tunicas, putr*diaphragma tran

97쪽

LIBER QUARTUS

ita partes affectas iuuare nam via, quae per vasa a ventre in borace ducit, admodum longa est,& multe in ea concoctiones, multae demutationes fiunt. Accidit medicamentis, quod εἰ alimentis ubi calore nostrum sentiunt, atq; temperiem, mox,prout quodcinaedicamentum agere aptum est, nostro illo calore excitatum, hanc, illamve partem iuuat, aut laedit hunc, ita I simile aliaetum mitigat, aut auget. Et hoc qui dem ocγus, illud tardius ut etiam alimento rum alia citius, aliaverd serius nutriunt. Me dicamentorum enim vis diffunditur, di per corpora occurrentia penetrat. Mihi sane ex oculo obstruam una vitio laboranti ante annos sex contigit, ut μ' η' cum collyrium, quod album vocatur, adhibe rem, pavid pHst, per spatium sorte minutorum horae unius decem, amaritudinem in palato sentirem. Prima vice non curaui: cum secun id vintcrer, eodem temporis interiecto spatio simi/lem amaritudinem percepi tum unde amaror ille esset, cogitare coepi. Nihil autem minus in mentem veniebat, quam quod a collyrio pro ficisceretur Tandem cognoui, exploratumqt e

habui, sarco collae saporem ipsissimum esse, qui

Perocul Romne scpoccurrentes partes, inpalas

tum usq; venisset Si extrinsecus applicita sic per uadar, quanto magis assumpta Quid devenu ni dicemus, siue ea pharmac Mir fue viruleritorum animalia morsiis quam cito uniuersam nostri corporis temperium so uunt perdunt,

98쪽

DE VENAE ECP.

viris et omnes deiiciunt, ac sarpe non longa in terpolita mora enecant Exposui in Miscella in γνpionis heis iustoriam de Elizabetha uxore mea, quar a scorpione percuti olim, sato citius in ea symptomata ilicidit, vi moriendum ei putati rim Seruata tam cito fuit, Dei beneficio, quo i modo illic scriptui reliqui. Nolo nunc esse longior, nam de occultis meatibus abunde, quod linc spectet,d etiam est satis e la ostensum, san guinem per venas, si per eiusmodi meatus duci, quando remedium per venisectione adhibetur: licet natura ipsa per eos meatus san/guinem excernere possit, nos tamqn simili ra tione a laborantibus partibus sanguinem ne quaquam auertere. Vnd ver digressi sumus,ed nunc reuertamur.

en sectio Mogo igitur praeterea, si natura imitari oporii uis i. ς ix, mn iiii 4nguine per nares, no autem per

i boran cubitos expellar, cur nos venas in cubitis seca γ

inu , mus Etsi enim venas in naribus secare non postiane in sumus, sanguine tamen inde, acrium, pungentia mordetium liope extrahere possumus. sic enim Galeii locum inci . com p. m. loc in capite de cephalaea intelligendum puto. Vide Aegine ram ib. 6. cap. o. udd si licet inare, ad cubitum tra sire secundum restitudine lateris, cur non etiam ad cubitum secundum rectitudine vena rum a caua, ad axillare praesertim cum nesciamus per vasa ne, an per alias vias patura expellere soleat:

99쪽

lere soleat nos aute dextram axillare secantes eo te modo vacuem', per vata scilicet, ut quadosecamus sinistra lateri s rectitudinem seruates. Qilippe cum natura multas inueniat vias, per quas excretiones suas faciat,& secundu rectum quidem, eas ver nos ignoremus, imitari illam remet , aut praepostere videbimur, si, cum venam tantii insciamus, aut per unam tant dira, a cuemus, quaeratio dictar, quae experientia pro

bat,&veteres ipsi docuerunt, in hac ipsa non sequamur. Ad haec, cum natura morbos in lancholicos,& qui splenem execcent, interdum per armorrhoidas finiat, cur non iubet Ga leniis in sinistro crure venam secari matura in iisdem morbis crisis modum eundem non semper seruat. Si igitur illacri sim per inferiora fa Eturalit, cubiti sectione ipsius institutum reditur. Quid, qudd natura expulsiones suas bonas uddna non nisi in morborum vigoribus 8c declinatio γnibus nivcrsalibus facit, nos veri statim iniit ' morbi sanguinem detrahimus. Qualis est haec imitatio Si natura imitanda est, ex si imitari il/lam velimus, sanguinem morbo iam concoecto, non autem crudo existente, per eas vias modis bene cognitae nobis sinoper quas ipsa solet, eliciemus Vertim secus quam illa pei omnia sa/cimus ili ad naribus morbo delitisto sangui in nem fundit, nos e cubito morbo incipientes Athoc cum iacimus, non ad imitandum naturales

100쪽

DE VENAE EC T.

excretiones, sed alium in finem facimus. Er Sonoc loco&tempore, quae natura facere so ter, nobis proponere non debemus. Liceter go sanguinem indemittere, unde expeditissi me summa cum aegroti utilitate, mitti po/test, ex mittendum efferatio suadet. Matthatus Curtius in lib. de vena in pleuriti de secanda, duos producit e libris Hippocra tis de morbis vulgaribus aegrotos, Metonem quendam e libro primo, Periclem Abderitad tertio, qui sanguinis eruptiones e naribus ha/buerint ante morbi concoctione, ex sanatitan inuitis di desint. Cui sic primum respondeo, sicut in Mi inire c6. stellaneis cap. a. s ripsi Hippocratem morbo ' rum historias referre miras, in quibus multae nes uenerint,secus quam eueuire debuerint arma sueuerint, ac praeter expectatione aegroti sana ti fuerint. Iccirco Galenus in enarratione historiae morbi Metonis ait. Quod verdis exitu to intius narrationis scripsit:Jo hoc no erat recidiva sed cerebro sanguis etia post iudicium fluxidi eo est dictum, qud abs P urinarii concoetione esset iudi atus. Di ficisci autem hoc ipso in libro,

concoctiones celere iudicium, eccertam sanitatem promittere. At crudat incocta in malosa' scessus dest eistere, aut in acrisias, ut labores, aut interit', et ut diui Irilitares, aut recidiuas.At qui cruda adhuc erant, e incocta, notamen in malos abscessus couersa fuerunt. Et in historiae is, qui in ea cis horto decumbebat de quo Pauld