장음표시 사용
51쪽
De R E B V s p. turbidis si timor multus ; i de nihil aliud est, quam
cum hominum multitudo pavore aliquo repentino perculsea agitatur , ct veluti in immbam confluens sui luat. Vnde Proverbi uin Politicum e Turba mota tandem fili turbo; tumultusque via proxima est ad seditionem. Multitudo enim semper nimium aut odit aut amat ; & uti ansa an am ita catenis , sic tumultus tumultum, seditionem seditio sequi solet. Simulac seque tissima in Civitate furor aliquis nonnulic rum animos invasit, paulo momento propagitur, & dira contagione velut voluntates vinciens , deinde rapidi instar amnis effusi, quicquid opposueris facile transcendit , postremo non nisi die ipsa in antiquum alveum & directum iter , id est , in priscam disciplinam , Se
ad civile vitae institutum efferatam multitudinem vocaveris. Vt adeo populi commoti tumultus eleganter cum apibus comparari possis , quas cum contingit Commoveri Tum sonus auditur gradi ior, tractimis - Drrant,et
52쪽
Sedandis. Frigidus ut quondam sistis immurmurat Auster stat maresilicitum stridet res uem si m
Estuat ut clausis rapidus fornacibus
Superiori seculo an. isas. nostra Germania proh dolori 9 ejusmodi lavum atque crudelem adspexit tumultum in Silevia &vicinis Germaniae locis, cujus autor fuit impius minister Ecclesiae Thomas Mun-Rerus, cujus collega improbus Pterm di istus, uui rusticos , adversus nobiles exasperatos , coadunarunt , hoc praetextu, quasi Evangelii doctrinam tueri servitutem a se profligare, vellent. Ita semper sceleri obtenditur religio, quae hac ratione quamvis per accidens ) multorum malo rum Politicorum causa existit. Scelerati illi rustici in vexillis suis tum tempo vis pinxerunt rotam , unde seditionis at tores adhuc appellare solemus
dan. lib. 4. Comm. & Zeisier. Epist. 3J. Ex eiusmodi tumultibus dc plebis concur-
53쪽
sibus sicile cum perveniatur ad seditiones idco pluribus de his in sequentibus age
X. Hacteniis vidimus quid sint F ictiones & Tumultus ; nunc etiam videndum ' quid sit bellum civile, rebellio, Mipsa Seditio, de qua principaliter agemus. Bessum civile nihil aliud quam arma subditorum in Principem aut quemlibet sit-
premum magistratum mota ,. aut inter se.
Rebellio vero est, quando illi, qui Principi aut Reipublicae alicui subjecti sunt, obiequii fidelitatem exuunt, aut armis devicti, bellum contra victorem redintegrant.. Quamvis autem seditiosi ut plurimum snt rebelles ; Rebelles, tamen statim non sun seditiosi : Rebellis de conjuratus unus. quoque censeti potest ; Seditio vero sem-Fer m a Mum vel contra Principem , aut inter se numelum complectitur. Ipsa autem Sedi io in laxiore significatione a. nobis accepta est concitatae multitudinis impetus vel dissensio iubditorum , cum . discordante populo itur adarma; atque ita, Reipublicae tranquillitas perturbatur. . a QM H
54쪽
Depingit eam singulari charactere
spe magno in populo quum spe coon mest Dditio , savisque animis ignobile pul-- g- , Iamque faces ct saxa volant , furor arma ministrat. Ex hactenus dictis apparet, factiones posse. existere in Repub. sine tumulthi;& seditio nes absq;factionibus: Nihilominus tamen, ex factionibus Be tumultibus nonnumquam nascuntur & proveniunt seditiones, quae matres sunt bellorum civilium , de cives cum civibus , propinquos cum pro pinquis, provincias cum provinciis committunt. A seditione differt etiam Conjuraiis sive Osiratio : Non semper enim seditiosi pariter conspirant , sed tum demum quando aut statum Reip. pervertere, aut moderatores illius E medio tollere ni- . tuntur Schooe de Sedition. cap. 8.) Keckermannus seditionem definit per subi-rumsubditorum motum ; sed minus recte: Von enim ut tetrae vapores oculis conspi
55쪽
ci ante non possunt, quam in nubes D rint condensati; sic seditiones antequam sint, non apparcnt. vid. Francisc. Bacon. de merulamio in Sermon. Fidelib. cap. II. Longo non man quam temporis tractu opus eli, ut seditiones inchoentur ac perficiantur, habentque seditiones sua principia, e cincrementa, quibus Principes ac Magistratus obstare atque obviam ire debenta Interim tamen hoc largimur Kec Κerman-IJo, quod interdum non tamen semper seditiones etiam cito ac subit b oriri soleant. Κeckermannus porro definit seditionem per motum subditorum violentum; quod etiam non scmper est verum,.quando scilicet populus vel plebs sine vi
armorum , sed tantum minis quaedam a magistratu postulat. Porio non solum seditio est cum subditi contra Pi incipem aut Magistratum insurgunt, ted etiam tunc existit, quando inter populum subjectum di cives discordantcs non satis convenita Neque domi tantum , sed & foris aut in exeIcitu tam teri estri quam navagi seditio-
56쪽
An n. c. 23. l. i. Hist. c. s I. l. 2. Hist. c. 6.
Illas urbanas & domesticas; has vero so-renses & castrenses vocare possumus,' Quamvis autem nonnulli Politici in ea opinione deprehendantur, quasi quaedam
seditiones sint justae quod non displicet ,
Ciceroni l. a. de Oratore, ubi Antonius ostendere nititur discordiam a C. Norbano excitatam non esse injustam ) tamen ego cum Kec Κermanno & aliis assero, seditiones ordinarie esse praeter jus & pium fas; quamquam necessitatis articulum extremum excipiam , & quando in Rebus imixtis Procerum libertas jura & privilegia violantur atq; atteruntur: Sed eo in ciusu non est vera seditio, sed justa defenso. XI. 2 Solem autem sediti primum eoire in publicum aliquem locum v. g. rum, templa, coemiteria Oc. ubi, quo major est frequentia , tanto magis singulo-zuin animi crescunt. ' Deinde a turbidis ct seditiosis eligitur Dux, qui instar capi- eis est , quo remoto & vitam & mentem
57쪽
amittit populus concitatus. Prinuim istu Imobile pertrahit turbam veluti stellas minimas, sine vi reluctante. Dux enim dicitur quod gregem ducat, qui sine illius industria vel dilaberetur, vel sinistrὸ vires explicaret ad perniciem ; adeo ut ipse tan quam anima in singulis membris, cuncto- tum lacertoS , animosque regat. Facile autem motis rebus ejusmodi dux reper tur Gιit. l. I. Ann. c. J7. Ni ann. I 6I Comes Turrianus Bohemis adfuisset, nunquam tale in Caesarianos Ministros ad misissent facinus , ut judicat Autor Epito-mes Rer. Germanicarum s pag. 8. cujus nomen est Petrus Pappus Constantiensis cathedralis Ecclesiae Decanus. Solet autem plebs , contra superiores suos tumultuans, interdum viles homines,Terrς filios ac Gigantum fraterculos , sibi deligere Duces, ut patet novissime ex Neapolitana seditione, cujus Dux Thomas Aniellus, filii piscator. Duce a conssirante pleb Hecto primiti impesus sui eskndi adversus Rectores Reipublica . eorumque ministros aulicos de militares ; dein divitum aedes
exeitat ac piadae atque rapinae eAponi
58쪽
non amicus ab amico tutus ; imo sacra profanis miscentur. Tacit. lib. a. Hist. 16.) ac quadrata rotundis mutantur:
Omnia sunt misera in bellis civilibus: Sed miserius nihil quam ipsa victoria
s Cicer. l. . ad Famil. Epist. 9. Nihil itaque civili bello pejus , in quo victos sequitur miseria, victores impietas. adeo miserinnes civili vincere besto De calamitatibus tricennalis belli civilis. Germaniae legatur Theatrum Europaeum.& alia hac de re in lucem emissasse Iipta. XII. Proximii nunc est,ut jam de fontib. sive causis civilium discordiarum agamus, quibus cognitis, illi, qui cum imperio sunt, facilius tranquillitatem in respublica conservare, aut, si illa turbetur, reducere possunt. 'Scientia enim civilium malorum, tutissima evitandi eorum via est, facileque est flammam extinguere, si, qua ex parte emicare possint scintillae, incendium citare cognitum perspectumque habe mus. vGeneralis eaque praecipua causa at
59쪽
que scaturigo. discordiarum civilium In- . numerabilis muli itudo delictorum humani generis post lapsum Adami & Evae. Peccata enim cum homines sejungant 1 Deo, eosdem etiam inter se dividunt, vin sulumque unionis dissolvunt vid Iob. ἶ2. V. I8. Iudic. 9. v. 23. 24. indeque homi, ni ex homine plurima sunt mala, dum alter alteri est lupus & veluti incarnatus, Diabolus. Homines cum post lapsum existant Dei osores Rom.I. v. 3o. J etiam subditi Vicariorum ac Vice-Deorum , id est, ' Magistratutina imperantium osores existhim,ri t adeo ratione tui ingenii vulgus mobile, infidum, & imperitum valde sit tu Pnum ad turbandam publicam Rerumn Pacem atque tranquillitatem. Omm . nis multitudo , & maxime militaris, mo
bili impetu fertur l. s. c. q. J ac
nullum profundum mare, vastum fetum& procellosum tantos ciet fluctus, quan- . tos multitudo motus habet. Γ . l. IO. c. . . J Plebs sine consilio praecepS ruit, tor- .renti fluminis similis. ἱ-l.. 3. Hista
60쪽
c. 8I. Lycaones primum adorarunt s. Pa tum Apostolum & Barnabam tanquam Deos, deinde lapidarunt Paulum tanquam
a 8. V. . & seqq. J Apud Florentinos Georgius Scalius cum triennium integrum, Plebis autoritate fultus tyrannidem in R Publica exercuisset, una actione, qua somtem & facinorosum quendam supplicio Per vim eripuit, & plebis gratiam & caput amisit ; docuitque exitio suo , auram po Pularem minino quovis momento, ut ac quirere, sic etiam amittere haut difficile esse. Machiavit L 3. Histor. Florent. pag. 167. J In summa vulgares homines, imperantihus parentes, judicio & usu ra' tionis carentes, inebinpositi, perfidi, ir cundi, instabiles, invidi, fallaces, Uis'ibus turbidi, novarum rerum cupidi ut non sit m dum in Rebuspp. tot civiles
saepenumero oriri dissicordias , cum turbae circumforaneae animi tot turbines rotentatque agitent. Hinc uti humores in corpore humano quoque dissentiunt ; ita in corpore Reip. materiali, quoad diversos status de conditiones hominum V. g. no