장음표시 사용
141쪽
tatur i, secretionem nempe celerem, tenuem qtie,& aquosam, quae secretioni lentze, mucosi, Crasia sive humoris succedit. In naribus, resorbio pulvere hellebori , aut acri fere quocunque sapidoque corpore , prior mucus emungitur , qui in narium cavernulis praesto est , atque adeo eX- cretio promovetur , deinde , repetita sternutatione, aqua copiosissime de naribus eXturbatur Ita in ore , acris cujuscunque fere Corpori S ,
sed inprimis tamen acrium nonnullarum stirpium, manducatio & excretionem salivae auget , &omnino etiam secretionem. A foliis absinthii integrifolii, quod draconem vocant, commansiS,& etiam magis a semine subadilla , sive ea aconiti species est, sive ex delphinii genere , incredibilis lentae salivae copia , etiam tunc pergit effluere, quando dudum acrem eum apophlegmatismum de ore rejecimus. Scintilla electrica salivam perinde accelerat L Eodem penitus modo acres fuliginis in fumo latentis particulae lacrumarum secretionem ita praecipitant m , ut ductus resorbentes salsae aquae resumendae minime sufficiant, quae porro de genis defluit. Iterum per intestina adimissa medicamenta purgantia, glandularum muciferarum , arteriolarumque exhalantium fines , per villos suos patentes , tanta vi sollicitant , ut inmensa saepe aquae ViS per anum descendat , cujus ne guttula
142쪽
13a LIB. VII. SECRETIO. quidem unquam, absque ea violentia, de inimi mo recto exiisset. Qua vero ratione ea secretio urgeatur , & aliis Cl. viris , & docto nostro olitti auditori D. Felici n , & mihi non in brutis solum animalibus o , sed in femina vidui e contigit, cui inmensa portio , & incredibilis , recti & laxioris intestini de ano descenderat. Cum enim a CL viro jalapa , a me mitius nitrum, nudo, ruberrimo, & sicco colo intestino ius persum fuisset , undique aqvula de innumeris poris rubrie & denudatae villo tatunicae sudavit , ut tota late commadesceret. Ρorro , cum interiorem Ue sicam , continuamque urethram, lenissimus mucus modice obliniat,
cujus nihil quidquam de glande sani viri unquam destillet , acris quicunque liquor in sanissimi hominis penem inpulsus , copiosum subru-
belli , tenuis, calidique humoris effluxum non sine dolore ciet. Iterum per imiVersam cutem sebum quidem modicum , & tenuis homor perspirabilis se diffundit. Si vero ejusdem cutis cuicunque regionia Cres herbas , ut ranunculum palustrem apii folio, aut cantharidum tritarum pulverem, aut salem aliquem lixiviosum per al1quot horas imposueris , aut demum ignem , tamquam stimulum omnium potentissimum , cominus admoveris incredibili celeritate enormis vis humoris decutis vasculis secernitur , qui epidermidem sibi ,
n Addend. ad disp. de motu o Geo1 ad Minoire fur Iesperis altico intestinorum in eoi- parties irritabies N fenbibles. lectionis nostrae Tom. VII. Exp. 419. 4ῖO. 42s. 4SO.
143쪽
M9. III. IRRΙΤΑΒ. ORI. SECRET. I 33 ut Videtur, non satis patulam , de cute repellit , atque in hemisphaericas bullas cogit elevari. Quanto vero celerior ea secretio fit , quam
sani hominis perspiratio , satis adparet. Si posueri S , de tota cute undique ampullas abscedere , quod nonnunquam tristissimo eventu, in magnis ambustionibus factum est : 11 earum ampullarum altitudinem sex linearum feceris, quae intra octo minuta horae ab aqua ebulliente admota efflorescunt : si1 cutis superficiem pedibus aestimaveris , habebis excretionem IOUnciarum aquae , qualis quidem horis continuata exhalatio ad 7S in hora uncias perVeniet , quo tempore in eodem homine non supra tres uncias perspiratur. Hujus enormis in secretiones potentiae CZUsam sedemque ut exploremus , alia praeterea irritationis eXempla considerasse oportet , in quibus in toto quidem organo separatorio nihil mittatur , neque ullus stimulus admovetur . Ω tamen a mera vi irritationis humoris excretio, & separatio promovetur. Simplicissimum exemplum est salivae in sano homine ad Odorem, vel ad nomen etiam grati ferculi , de ductu maxillari prosilientis. Aliud in lacrumis est,
quarum secretionem aut tristis , aut nimium super omnem spem laetus nuntius , perinde praecipitat, ut lacrumilinosa cepe , acris Ue fumus. Sed etiam venereae ideae in somniante frequenter
dissicilem illam alioquin seminis excretionem perficiunt , aucto simul proculdubio modico illo prostatarum humore , qui in sano Viro , Ut gignitur , ita resorbetur , nunc subito nimia
144쪽
libertate adfusus , conspicuus erumst q : seml- Dis enim , quod Vocatur , major pars ad prostatam pertinet. Ρorro in timidis mortalibus , inque brutis etiam animalibus , tormento cru
deliori subjectis , terror subito perspirabilem
humorem , de cute repercussam , ad intestina praecipitat , ut taces prodituras diluat. Sed etiam ira bilis r flumen ad intestina accelerat, sanguinemque s tapissime per nares Urget , Ut per muci vasa , aut exhalantis liquoris ostiola
Deinde propius adhuc ad secretionum gubernationem pertinet , mira illa mutatio urinae , quse in hominibus hypochondriacis , ad ingrati nuntii adventum , ita enim vidi, subito vesicam
stimulat, depositoque colore pallida, & limpidae denique aquae similis effunditur i, durabili etiam
vitio , ut in diabeten d abeat. Haec cum viderent Cl. Viri , multa inde dedu- mi quae ad secretionem regendam spectant. artium a succo nerveo conservari, itationem nerVOS facere II God redi dex oninio fuit. Cl. vero Carolus Malouin
s cina certe liqubris per glandulas , a nervis
O Hooke pol thum. p. 2O. Ni fallor. Inde deducit , neque a motu sanguinis, neque a celeritate , ani momento eius , secretionum discrimina pendere. Habet etiam Krataei iein dist-betis theor. quem a nervis vasa venosa constringentibus derivat. Sensibilitatis in secretione vis repetitur frun anmer=T. III. p. 4I8.2 De nasur. humau. p. Iaa.
145쪽
inhiberi statuit , dum interim cordis impulsio
manet 3. Ulterius progress us Cl. vir Franciscus uesnai et a diversa sensibilitate vasortina separa latium humorum discrimina deduxit. Sed etiam Cl. vir Theophilus de sordeu tantum nervis tribuit, ut iis ligatis secretiones turbari a : systolen a' autem arteriarum ab iisdem augeri, hinc secretionem , nuper docuerit. David Hartis bmotum peristallico similem in organis secretoriis describit, quo ab irritante causa aucto , plus prodeat humoris. Inde Stalibus , & qui ante Mahlit m animae etiam vitalium motuum frena tribuerunt c , ab anima vim secretionis dirigi scripserunt , & nuper Ad0lphus Fridericus Hosmaunus d , animad Versa , Ut puto , magna satellitii nervosi potentia , totam secretionum diversitatem animae tribuit , quae sphincterum
valvularumve ope secretoria ostiola regat, eaque modo claudat , ne particulas suis praevisis finibus contrarias admittat, modo ad enS aperiat, quas emitti e re sua putet. Nimia certe haec sunt, oportetque memores nos esse , etiam in plantis separationem humorum perfici , deque communi per radicem resorbia penu balsamos , resinaS, glammata , coloratum
Iac separari , insipidos Da b inodores flores
esse , semina aromatica i 3 9S in foliis aroma
146쪽
136 LIB. VII. SECRETIO. habitare , semina fatua esse. In homine equia dem , quin nervea potestas multum valent, Vix potest dubitari. In urinae certe hypochondriacae eXemplo e vix possis tibi temperare , quin adgnoscas , nervos ostiola urinifera ampleXanteSJtringere , ut exclusis crassioribus , & colorentiquo tinctis particulis , puram aquam solam
In plerisque aliis exemplis etiam vix possiste retinere , etiam si anato me nihil hic nosndjuvat , quin in glandulis minimos & inconspicuos musculos admittas , qui ab acri quocunque corpore sollicitati , alterne contracti Alaxati folliculos emungant. Iidem ipsam per inanitionem ductus aut folliculi, parato spatio, in quod minori cum resistentia novus humor
succedat, secretionem etiam ejus succi augere videntur , cujus eXcretionem praecipitaVerunt. EX empla certe aliqua exstant , in quibus Verissime per musculorum irritationem admota acriaeXcretionem Urgent , & accelerant : in cavea
nempe aliqua praesens vis humoris stimulive musculos , magnos eos & notos, sollicitat, ut molestiae finem faciant, incommodumque corpUS expellant. Ita faeces in recto intestino collectae agunt; ita semen sani hominis , in seminalibus vesiculis collectum. Utroque enim eX stimulo,
pariter convulso acceleratore musculo , ani que
phinctere , vigilanti sex alvina, per quietem
semen cietur e Cons. Tubu , Noo e, Matreustein I. c.
147쪽
Sect. In IRRIT. ORG. SECRET. ANFR. 137ῆ. XIII. V. Ductus excretorii nascentis rectitudo aut anfracti S. Non dubium videtur quin ductus excretorius Tectus, absque angulo ab arteria exporrectus , Rabsque flexione productus, valvulisque purus Arugis, celeriorem primo & uberiorem secretionem faciat , cum obstacula velocitatem frangentia minora sint, quae continuo considerabimus.
Subtilius aliquanto est , ejusmodi ductum
facere humores crudo S , nempe taleS , qui cum iisdem adfectionibus immutati eXcernantur, cum quibus secreti sunt. Multum enim mora mutat, ut continuo adparebit , hic vero mora
nulla injicitur. Verum brevissimus ductus excretorius facit secretionem facilem, copiosam , & crassi humoris. Ρer brevissimum enim canalem , etiam si paulo angustior fuerit , tamen multo facilius magna particula transibit, quam quidem transit, si idem longus fuerit, & angustia sua continuata repetito itineri ejus particulae obstiterit.
Denique ductuum excretoriorum , Venoso more ex ramis minoribus coalescentium , fabrica humoris universum iter accelerat. Neque enim
fieri potest , quin perinde ut in Venis g , per
truncum angustiorem , quam radices sunt unde confluit, tanto celerius liquor transigatur, quanto
ipse angustior est , si ad frictionem, utique auc
148쪽
138 LIB. VIL SECRETIO ' Haec si ad anatomes leges expenderis , non valde absona videbutitur. Recti primo ductus urinis eri h , secretio adeo copiosissima , fluida eadem , etiam postquam in folliculum deposita fuit. Brevissima vascula adipem secernentia , quae forte unice pori sunt, hinc velox secretio, & crassi humoris, & crassioris sanguinis facilis
eruptio. Demum omnium ductuum eXcreto Tiorum , qui Venas referunt, eXque rami S coalescunt, humores omnes aquosi sunt, & tenues,
ct copiosi , nisi bilem exceperis , quae tamen& ipsa ab hepate adeo fluida advenit, Ut nuper,& ab insigni corporis humani scrutatore h' , pro lympha habita fuerit. Celerius etiam fluet , si vasculum separans amplo , patuloque ostio , nullam resistentiam opponente , suae in destinationis sedem patuerit, ut in pancreatico ductu.Ρost contrarias causas eventa contraria eXpectari possunt. Ergo si ductus excretorius minime recta via ab arteria sua prodierit, sed plicam cum ea interceperit , dissiculter humorem recipiet i , tardaque secretio erit. Si ductus excretorius toto suo itinere angustus est frictio augebitur , & tarditas humoris h. Si longo itinere ab arteria ad eXcretorium porum iter fecerit , tardus quidem motus erit l, a frictione diuturna , & consequenter OmneS eae
149쪽
Sect. III. ORG. SECRET. RECΤIT. ANFR. I 39 mutationes , quaecunque a retardatione exspectantur, adtractio particularum similium , & vi Dcidarum potissimum , ik resorbilo venosa. Caeterum ductus excretorius dissiciliorem se praebebit crassiori cuique particulae , & secretio purior
Si flexiones in ipso ductu repetentur, tardi HS me quidem & longiore demum tempore transibit
humor , idemque omnibus causis mutantibus obnoxius erit, & adtractio mole cularum augebitur m . Si plicae n in canale fuerint internae, rugaeque , quibus superficieS exasperatur, quam trRnS- fluens humor contingit , etiam lisec causa frictionem augebit , tarditatem faciet, ejusque effectus. Si ductus excretorius in latiorem caUeam quomodocunque se distuderit, retardabitur in ea cavea effusus succus , tanto potentiuS , quanto lumen partis dilatatze latius erit lumine partis angustioriS 0.
Si ductus excretorius in fine suo insigniter angustior fuerit, retardabitur utique in ipso ductu
humoris fluentum , aut nullum erit, totusque in receptaculo retinebitur. Exempla sunt in vasculi seminalis ostio ad urethram p patente , in ductuum salivalium , in prirnis maxillarium o sitiis, in sinuum pituitariorum fine ad nares aperto.Ρleraque ista anatome confirmat , si quidem
150쪽
14o LIB. VII. SECRETIO. fabricam ductuum excretoriorum adtingit. Animalibus herbivoris longillima intestina , tacessiccae ; carnivoris bre Via , iaces ViX mutatae , fluidae. Longissimus omnium ductuum eXCretΟ-riorum seminalis est, humor lentissimus. Non alius eodem seminali ductu angustior est. Non alius magis flexus , & crispioribus cincinnis , quam testis ipse, tum epidi dymis q, Aductus deferens. Tanta inde nascitur retardatio, ut vix ulla vi mobilissimum etiam argenti vivi metallum , lentissima pressione , epididymidisplicas relegat, tantumque flexionum est r , ut pressione progressiva destructa, lateralis denique sola supersit, ductumque, satis caetera densum, fere semper perrumpat. Sed etiam alii humores
viscidi plicas suas passim habent , ut bilis in
cystico ductu repetitas illas flexiones s , quibus
cervix vesicuta contorquetur. Laetis etiam
tubuli solis plicis i , in quas in papilla laxata
collabuntur , ita clauduntur , Ut longe plerumque , nihil ex plenissimis mammis effluat, doneta irritatio accesserit , & Viam rectam aperuerit Sebacei palpebrarum canales repetito flectuntur. Internarum plicarum exemplum in viis bilis est , quarum totuS canali S undique reticulato opere eXasperatur U , cysticus vero ductus adeo arcte a cellulosa tela in brevitatem colligitur ,