장음표시 사용
111쪽
F. T PORTE aliquis legens hunc Librum meum, dicet. quod uis xi longo tempore, nec indigui auxilio huius libri: multoties enim immisscui multa diuersa cibaria in stomacho simul & semel. & accidit mihi contrarium dispositionis eorum quae didia sunt: eo quod no euenit mihi in de nisi boni Versi si cogitasset dicens haec. quod Deus diis noster, si condemnaret suu i cccatorem incontincti ex primo peccato, nullus peccaret. Si fur etia puniretur de primo furto quod comitteret. nullus furaret. Et si cognouisset corpus humanu similari teri . Nam quado cultor studuerit super cultura ter . seminando bona semina S irrigando cam aqua mos derate, &extirpauerit ueprcs, S inutiles herbas, accresciit ei exinde proouetus: sin aut e trario. Si ergo tcrris hoc accidit, quid corpori humano Si quis igiξ hoc modo praedicito fuerit opinatus, contradicet sentetiae philosophicali. Nam signia est in hoc, quod Catii. uel Gavi in uere comediit herbas.&mundiscant eoru corpora uomitu. Et huic simile accidit pluribus an talibus. Et possibile est, id aliquis in sectus opponet contra ea quae diximus. de operatione proprietatis, absi* uia probationis: aestimans, quod omnia probatione carentia. non sint alicuius iuvamenti, propter quod non sit curandum deris. Nos uero dicimus, Φ non est de proposiε m. neq; sapiensia, negligere iuvamentu id ex Syriapo acetoso accidit ad extinguendam choleram, donec certificetur ex probatione de Operatiosne eius: imo uti debemus eo relinquentes inquisitionem probationum. semper adhaeredo operationi ipsius. Nec debemus ab aliquo labore lius ius Libri reprehendi: sed parcatur nobis S dinctori nostro: eo quod et stimari debet ueraciter quia ex toto ingenio, et cogitatione nostra inqui 'rentes. nultu librum dimisimus taliter ordinatis,que non legissemus cum praesente librum composuimus, ad hoc quod approximaretur cordibus dominorv. 5 amicOR: nostroru . Rogabimus igitur Deum, ut perduc cnos ad uia congruita sis, et u praebeat nobis intelle fili habendi noti iani
D. Dioscorides Filius Mun. G. Calenus Ha. Hali. Ie. Iesu Io. Ioannes Iti. Iudaeus m s. me e Cr. Cribasius Rog. Rogerius
Hippocrates Ioli. Iohannicius leti. Iehusici ac
malordanus Machias noemaymo hau museia Munam undinus
112쪽
ALBENGNEst 1' Plitiososphi.de Virtutibus ΜEDICINARUM. ET CIBORUM , translatus a Magistro Gerardo Cremonens de Arabi φω in latinum . X ANTIQUORUM LIn Ris . huneli, brum aggregaui de uirtutibus Medicinarum. & Cibo rum in quo mentem meam diu satigaui. & positi cum occupatioem me am fundendo preces in eo, quod DEO sublimi & glorioso appropi quat . quia per ipsum iuvamentum comune, & proprium spremi, ultra M. quod in cognitione illius est de iuvamento in arte Medicinae. Medicinae autem intentio est, sanitas: 8c est secundum duos modos. Hri ianae in- Primus modus, est cognitio complexionum corporum hominum. Sex τ', μ' eundus est cognitio Medicinarum. & Ciborum. quom cognitione exismi sanitatis permanetia in fano,& ipsius reditio se per infirmum: & sunt materia curationis per medicinam.& electionem rius. Qui autem uirtu n illo ρος
tem Medicinarum simplicium et Ciborum cognitionem uult habere. est sis Istim
indigens cognitione uiarum quibus earum uiriutes,Wipsarum operati/ o utinones inueniuntur. Et hae quidem uiae sunt. s. Una earum est, ut si medici na, cuius uirtutem experiri uult aliquis uacua a qualitate adquisita accis dentali. cuius exemplum est in medicina simplici, aqua Digida, quae per accidens corpus calefacit, quando super ipsum landitur: quoniam inseis gidat cutem, & Varegat eam,& in spissat ipsam, quam ob rem coartan'tur uapores qui exspirabant, quare calefacit corpus propter illud sicut asqua calida instigi dat per accidens, quoniam rari sicat corpus.quare respis It uapores calefacientes,& infrigidatur corpus .Et secunda est, ut sitae ε χgritudo, in qua experitur medicina sinplex . sicut febris ethica. Et testia sest. ut ea medicentur aegritudines contrariae, donec certificetur. Et quarta sest. ut sit uirtus medicinae aequalis uirtuti a ludinis, quae cum ea medicatur. donec declaretur operatio eius in ea susscienter. Et quinta est . ut scon*deretur operatio medicinae, an sit operatio eius in calesa Bone &in Digidatione hora qua recipitur. Nam si non calefacit nisi post spin σum. cum in principio in sei dauerit. tunc calesa io rius non est nisi per accidense&smiliter etiamsi non insti dat nisi post spatium, &iam in
principio rei calefacit. tunc inse Matio eius non est nisi per uiam accidestis. Et sexta est. ut consederetur operatio eius in omni corpore. AI in omi qhora quare est eius insit datio.& ipsius calefactio una res semper. Nain
si est ita, tunc operatio esus est per naturam:&s non est ita tunc operatio
eius estper accidens. Et septima es ut sit calefactio medicinae in illa re ad R
113쪽
ALBEG. De uirtutibus quam comparatur calcia stio eius aut ut ipsus in frigidatio non sit in alia. Nam si non comparatur calefactio eius, nisi ad corpus hominis, tunc οφ portet ut dicatur. quia calida cii ex uia qua calefacit corpus hominis, non propterea quod faciat illud in alio animali. Nam non Oportet propterea quod Ius tutamus insim dat corpus hominis, ut in frigidet corpus Tur ρdoria. quibus est cibus. Non oportet propterea, quod Nigella ibi uitlio minem.&non nutrit ipsuna, ut soluat Coturnicem, cuius cibus est. Et ora leum nutrit hominem, et non interficit ipsum, sed interficit omne animals cui non est sanguis. Et Elua cst, ut distinguatur inter medicinam, & cis medicina. tium. Sciatur ergo. quod Medicina est illud, quod calefacit corpus, aut Cibus. in gidat ipsum. Et Cibus facit id quoniam addit in substantia cor poris Raugnaciat ipsum. Inquit G. Nos nominamus totum,quod facinstare substantiam nostram . & augmentat nos, Cibum: & totum quod
mutat naturam nostram mcdicinam nominamus.
Viae aliae eo- Et exu is iterum quibus extrahuntur uirtutes medicinarum. & cibo. --,' inin sularis ali x. Sciunt is quin , quae stant loco sutenti eis. itio Citiorum.' dicatur operatio eius, o quo multiplicabitur ratiocinatio. Una earum esti uia sempta ex uelocitate alterationis rei, & dissicultate alterationis eius. ia Secunda uia est sumpta ex uelocitate coagulationis eius.&dissicultate 3 st coagulationis eius. Tertia est uia senapta ex sapore rei. Et quarta est uias sumpta ex odore rei. Et quinta est uia sumpta ex colore rei. Prima autem qii est ex uelocitate alterationis.& dissicultate eius, est, quod omnis medicina cuius alteratio est uelox ad naturam ignis, est calida potentia. Uesi uintanam non est necessarium, ut illud ex medicinis, ius est hodie uia calefaciat corpus hominis, imo non Oportet necessario: nisi quando est
subtilis substan tiae. solidum. durum, in quo non sunt sit perfluitates, uel uacuitates quoniam non est grosse substantiar, aut quae est rari corporis. possibile est ignis resoluat illud. & conuertat illud uelociter ad naturam tuam.et caliditas corporis non faciat illud cum eo fit ergo per hanc causosam, q= non calefacit corpus. Et scitur, quod medicina, in qua agunt duae caliditates, caliditas ignis. 8c caliditas corporis hominis non est nis subtilis sit bstantiae.rari corporis: sed caliditas ignis potest super illam, & uin citcam uelociter. Hoc co noscitur duabus rebus: quarum una est Olesum Raltera est Arundo sicca. et Pilus. in oleo quippe quando adproxumat igni, inflammatur ab eo: & quando occurrit corpori hominis . non calefacit ipsum calefacti ione manifesta uelociter. Et ratio Q oleum inflarnmatur uelociter et non calefacit corpus hominis, quonia oleum est uiscosum, prosiae substant. Cum ergo occurrit corpori, adhaeret ei. 8c sit disesicilis separatio eius ab ipso quoniam non est possibile, ut attinuetur. 5c subtilietur per aerem uelociter, Sc penetret,& pervcmat ad interiora coo
114쪽
Medicinarum, Sc Ciborum. traporis: quia significatio illius est.quia quadocp ponis in uase super ignem
aquam & oleum .de quibus primo finitur aqua. remanet oleum ultimo:& Arundo et Pilus. quando occurrunt corpori hominis, non calcisci ut ipsum. Et scitur. v quando medicina est quam praeparat ignis,&non calefacit corpus hominis, ex duabus rebus id fieri: quarum una est subsstantia caliditatis.&secunda natura materiei. ignis uero est subtilior res, ignis ealor.& calidior qui submergit in corporibus: de proprietate cuius cst . ut adurat ea donec perueniat ad profundu eorum in spacto breui: Κ facilis fit penetratio eius per separationem partium eorum , & corum subtiliatiornem, & conuersionem corum ad naturam suam . At uero caliditas cor α Calor corpo
porum hominum, non est nis vaporosa, grossa debilis, non ualens age i re in cis hora qua occurrit eis, operatione qua resoluato. & conuertac ipsa ad naturam suam. Et omnia quidem . quae calefaciunt corpus. indisgent, ut in eis agat caliditas corporis in primis, & mutet ea, donec ei redadatur post illud, cp calefaciunt corpus: haec est ergo caussa. quae est pro pter substantiam caliditatis. Caussa autem que est ex natura materici est,iquod ista duo. scilicet Arundo. et Pilus, non est in eis possibile, ut diu is
dantur, neo trahatur, neq; frangantur per attractionem, eiura quasi ant in termino pulueris omne uero de quo est uoluntas, ut calcfaciat corpus, indiget, ut diuidatur in minores partes sunt. donec sat ei facile
suscipere operationem caliditatis corporis.& impressionem eius in ipso.& mutationem eius.qua immutet ipsum:& ex caussa hac quod calamus si aromaticus. calefacit corpora hominum, plus cp faciat ea ex speeiebus calami quae sunt apud nos. Secunda uia est sumpta ex uelocitate coagula VHoeira, &tionis. dc dissicultate eius. Dico ergo quod duae istae uiae sunt necessariae dissiculias coin inquisitione de uirtutibus medicinarum Sc ciborum. Verutamen pii maque est sumpta ex uelocitate alterationis eius. 8c dissicultate eius, non est necessaria. nisi in con syderatione in esse medicinarum calidarum potentia. Et secunda quae est sumpta ex uelocitate coagulationis.&dissicut late eius, non est necesiaria, nisi in consyderatione in esse medicinarii stim
darum potentia. Et secundum hoc, quando sunt duae res, quarum esse in grossitudine substantiae&subtilitate eius, occurrit secundum similitudinem unam, tunc illa earum quae dissicilius sumit coagulationem per stigiis . est certe frigidioris complexionis: 8c quando sunt duae res. quarum Alein subtilitate substantiae.& vossitudine. non occurrit secudum simis litudinem unam. tunc si est grossitudo substantiae unius earum secudum frigiditatem alterius , uti in simul coagulantur secundum similitudienem unam: Ucrutamen unam eam.&est illa. quae est grossioris substanstiae, aestimat aspiciens eam quia est uehemctis coagulationis. & caussa in
illo est,substantiae grossae:quauis frigus complexionis unius eam, si ura
115쪽
Saporem. sapores simplices sunt
ia1 A L B E G. De uirtutibushementius grossitudine alterius. Et in illis, quae secundum contrarium sunt non est possibile ut sit coagulatio eam, utra in quantitate tempos ris unius, imo oportet ut illa, quae ex duabus illis est modioris complexionis aut grossioris substantiae, aguletur in spacio temporis minoris.&st coagulatio illius. quae est minoris si oris, et minoris grossitudinis alisam, in spacio temporis longioris. Et similiter etia occurrit res in hoc ut stuna earum durior multum,& durior pam comparatione sua: illud enim non accidit ei nisi secundit qualitatem superfluitatis eius in uno duorum modorii necessario. In tertia uero, quae est uia sumpta ex sapore rei quae gustatur,dico:quia cum corpora fiat composta ex elementis, S elemens in sint inaequalium quantitatu in compositione corporum, propter diuerstatem quantitatu elementorum et in omni compositione eoru sint prosprietates multae.& fiant saporibus etiam, propter diuerstatem quantitas rum harii, proprietates multae,&cum sint sapores multi. necessarium suit
instrumentu, quo distinguatur inter illum qui ex illis est Gueniens cor pori.et illii qui est incoueniens corpori. Posuit ergo Creator benedicitus.& sublimis illud instrumentu, scilicet Linguam,& posuit eam multi se a 'sus:& posuit illud quod continuatur ei ex numeris,multi numeri: quod est,quia continuatur ei. γ. numeri: ut propter illud. quod est ei de superε fluitate sensus. distinguat per eam, inter illud quod occurrit ei de calido. tagido. humido, sicco:& distinguatur inter inc5uenies.& coueniens corporis:&cum res couenientes corpori superfluant,ri sint quedana earum Plus couenientes naturae corporis, & qusdam eam minus diuersae natus rae corporis. oportet ut stat etia quaedam earu plus diuersae naturae corporis.& quaedam eam minus, ut sint qualitates reru quae gustantur multae.
scilicet sapores earum. Dico ergo. quod qui ex saporibus sunt compositi. sunt infiniti qui non fiunt nis ab additione.& diminutione in composissione. Singulares aute.& simplices sunt octo. 8c sunt. Ponticitas. Amaris tudo. Acuitas, Acetostas, et Stipticitas. Salsedo' Humectuosias et Dulcedo. Et sunt isti gustus ex diuersitate substantis corporis quod gustatur in subtilitate.&grossicie: & ex diuerstate complexionis eius. Diuersitas autem substantiae corporis est Quoniam si est grossa. fit caussa prosiiciei eius aut dulcis, aut ponticus, aut amarus. Et si est subtilis. s t caussa subtilitatis eius aut acutus aut acetosus aut uniquosus. Et si est media inter substilitatem . 5c grossiciem. fit aut stipueus aut falsus. Ex diuersitate comploxionis quom: Quoniam si complexio substatiae calida est.fit gustus eius amarus, aut acutus, aut salsus. Et si complexio eius est gida, fit gustos eiuS,aut Ponticus,aut acetosus aut stipticus. Et si complexio eius est mea dia inter calidum 5c mgidum, si sapor eius, aut dulcis, aut unditiosus.
Composito autem specierum subtilitatis substantiae, & grossitudinis
116쪽
Medicinarum, & Ciborum. 123 eius cum speciebus, caliditatis complexionis substantiae. 5c Digiditatis Novem sunt eius facit nouem species compositionis. Quarum una est species cui non ut tibi ςst Sapor ex corporibus: & est media inter subtilitatem partium, et prose litati, subsi insitudinem earum, & inter complexionem Digidam 5c calidam. Et octo grossi- species reliquae sunt illae, quibus sit gustus. Nam ex compositione subdi xv Ri- ς με stanti aegrossae. complexione frigida. generatur sapor Ponticus. Ex coni positione substantiae prosiae . complexione calida, generatur sapor A. amarus. Et ex compositione substantiae grossae, cum media complexio φ 3 ne inter calidam 8c seiddam, generatur sapor Dulcis. Et ex compositi φ sone substantiae subtilis cum complexione Di da, generatur sapor Aces stosus. Et ex compositione substantiae subtilis, cum complexione calida, is generatur sapor Acutus. Et ex compositione subtilis stabitatiae, cum meu γdia inter calidam 8c frigidam. generatur sapor Uncstuosius. Et ex compo= ssitione, inter grossitudinem,& subtilitatem substantiae mediae, cum complexione Digida, generatur sapor Stipticus. Et ex compositione substan: stiae mediae inter grossitudidem.& subtilitatem. cum complexione calida, generatur sapor Salsus. Dico ereto in diuisone gustiuum, Q omne quod occurrit linguae. aut non agit in sensu gustus. aut agit in ipso. Si ergo non agit in ipso nominatur Thesten et est illud cui non est sapor. Aut est simplex, sicut aqua, quae est elementum . Aut est corpus compositum, super quod non uincit calor. ne seastiditas, sed est temperatum . Aut est declisue parumper ab aequalitate ad Digus: sicut sunt medicinae quae nominantur opilatiuae. Et opilatiuae sunt secundum duos modos. Modus primus Meditanis est. terrestris sccus, quod ex siccitate exsiccat corpus. sciit Amylum, Se optutiuκ.
ucia. 8c Cerussa plumbi. 5c Climia. 5c Calx abluta. & Hemathites:
quando abluitur unumquod* eorum decenti ablutione, et quae sunt eis sint ilia. Secundus est uiscosus humidus qui humectat corpora. scut olestum saporitum,&albugo Oui,& caseus recens et pingue ex corpore por=U,8c caera saporita. abluta. colata: 8c sicut malua agrestis 5c domestica.&interior pars cucurbitae, 8c rasurae eius. Et ista diuersi scantur in uiscosistate sua. quoniam super albugine otii est terrestreitas magis uincens, 5c super oleum saporitum aereitas est magis uincens. Quod autem non a ρgit in sensu gustus .est quoniam simplex est. sicut aqua: & sensus est compositus. Simplex uero non efficit in coposto operatione compositi pros Isaae indietis.
pterea quod nulli rei agenti naturali inest ut agat. nisi in eo quod est si α β mpii. nomile eri potetia ut extrahat illud ad effectum: neq; paretur ei etiam quod postis,.' 'est smile similiter , qa non recipit nisi quod in eo est potentia. Saporem composita in autem simplicem, impossibile est esse in composito. necp potentia neque P0β assitu: 8c propter illud non recipit ipsumaum alteratur ad eum sicut eius
117쪽
compositione. Quod s agat illud, quod occurrit linguae in sensu gustus
aliquid nunc ipsum. aut iacit in co nocui actum, aut in co delectationem.
Quod autem facit in eo deledia loem,est illud. quod est decliue ei, quod delectat ipsum. & est simile complexioni corporis hominis. 5c eli calidu& humidum, cum aequalitate: tacit ergo in lingua ex delectatione simile
ei, quod in reliquo corpore,ex delectatione, quado occurrit ei aqua tepistda. illud aute quod est secundu hanc complexionem. scilicet aqua. super ipsum magis est uincens, nominatur ice. Et si aer super ipsum est ma gis uincens. nominatur Via quosus. Et omnis cibus desediationum. non nocens sensui, est aut dulcis, aut unctuosus, aut uti uinq; aggregat saporem. Qui autem ex cibis est,quem cooperit alius ab istis duobus .non in similatur,&non administratur, nisi cibus & medicina. Qui autem efficit laesionem in lingua, trahit ipsam, mordicando eam: uel per inordinauos nem quam facit. Sed mordicatio est species solutionis continuitatis quae per superfluam separationem, sicu t calidum efficit aut per superfluam aggregationem sicut se idum. Separatio autem calidi aut est cum grossitudine. et terrestreitate, aut cum subtilitate & ignestate. Et separatio quidem calidi cuni grossitudine & terrestreitate. aut est talis, quae separat uchomenter. 8c nominatur Amarus. Aut talis, quod separationem esticit insso uehementem: ξέ nominatur Salsus. Et separatio calidi cum subtili state, & uncitate, nominatur Acutus. Et aggregatio quidem frigidi, aut est cum grossitudine, & terrestreitate, aut cum subtilitate, & aquos tale. Aggregatio uero eius cum grossitudine & terrestreitate, quando ueheo mentem csscit aggregationem, nominatur Ponticus: & s facit aggregastionem quae sit insta uehementiam nominatur Stipliciis. Aggregatio uero Uigidi cu subtilitate 5c aquo tale, nominatur Acetosus. Iam uero mas nisestu est quod Sapores sunt odio. Amarus. Salsus & Acutus,&P sticus,& Stipticus.& Acetosus,5 Dulcis.& stuosus. Iam illud quod aggregat linguam et cxsiccat eam et coartat eam .et ex/aspera et non in eo quod apparet tantum facit aggregationem aequalem a boni latere, sicut Digidum, imo iacit a gregatioem iis p in prosundum eius inaequalem.&propter illud facit asperitatem eius,& exsiccat eam: si facit has operationes operatione sorti. nominatur Ponticus. Et s iacit οφ Perationem ut sortem nominatur Stipticus. Et quado non essicit aliquid
horum quod diximus. imo contrariu illius. & abluit linguam. & absteragit quod est in ea. donec sibi adhinent aliqua ex rebus stiplicis. & abstergit eam .& abluit ipsam nominatur Salsus. Et si abstersoni eius superfluitas uirtutis addat super operationem falsi, nominatur Bauracus. Et quando abstergit salsus & bauracus bdonec exasperat linguam exasperatione uehementi laedenti, nominatur rimarus. Et quando contingit, occura
118쪽
rit linguae.& iacit in ea mordicatioem. 8c corrosonem cum caliditate ue hementi, nominatur Acutus. Et quando mordicatio, quam iacit. estua' cua a caliditate quam iacit acutus, et cum illo facit in eo cui occurrit simile ebullitioni, nominatur Acetosus. Et quado contingit, quando occumrit linguae. rectificat ex ea quod corruptum est. & sedat, et lenit asperitastem eius,& fit scut unguentu, quod replet vacuitates, ct impinguat mascie: tunc si occursus eius ad ipsam est cum dulcedine linguae, nominatur Dulcis: et si non delectat eam delectatione dulci. nominatur Unctuosus.
Et sicut Rauracus est de genere falsi: similiter suauis. uel saporitus est de tenere dulcis: quoniam eis cit operationem duplicem ex lenificatione et
edatione. Uerumtamen in suavi permis tur huiniditas aquosa multa,& tunc minuit eum a dulcedine sua.
Ponticus ergo est terrestris, qui aggregat 5c incidit. bc constringit poα
ros scut coria praeparant: et praeparat S ingrossat, S in gidat, et exsocat. Et Amarus est terrestris, calidus igneus qui naudificat meatus et abstergit. & subtiliat.& incidit grossici cm S calefacit n5 uehemeter, et praeparat sanguine ad adustionem, & malicia. 8c multiplicat in eo choleram citrinam:quonia calefacit sanguine. 8c exsccat ipsum exsiccatione Realefactione sorti. Acutus cst igneus:qui subtiliat. 8c mudificat.&calefacit uehemeter,ct attrahit, & adurit, et resoluit. Et Acutus calefacit plus ut Amarus. Propter illud ergo exsccat caliditatem. 8c inflamat corpus uesociter.
5c adurit sanguinem. 8c mouet ipsum. 8c facit declinare ipsurn in primis ad choleram citrina: deinde ad melancholiam. Et Acetosus est gidus.& aquosus: verutamen non est cum frigore sorti: choleram res nat,&san ume. et stringit uentrem, quado stomachus S intestina sim inauda. δί subtiliat ea et soluit ipsa. quado sunt in eis flegmata multa: et insti dat corpus. 8c incidit, et subtiliat. 8c aperit,et mundificat meatus: 8c expellit.& in frigidat in toto illo. Stiplici uero operationes, sunt infra operationes Pontici: qui infrigidat corpus, & exsiccat ipsum. ct minuit carnem eius,&ipsius sanguinem .s assiduetur: 5c confortat stomachu et stringitumstrem: & generat sanguinem melancholicum: & infirmat magnitudinem
factam in hepate proprie:& nocet neruis et membris neruosis omnibus, 8c superquit in exsiccatione corporis . Uerutamen excitat appetitum ad
cibum sortitudine sua. Salsus uero est terrestris calidus.sicut in igne: qui adgregat, et opilat. 8c exsiccat: praeter quod calefacit uehementer. Dulsos, calidus. temperatus in illo mollificat Sc digerit: praeter quod caleta cit manifeste: 8c soluit uentrem, et mollificat stomachum: dc conuenisens pectori. & pulmoni, tenerum es scit corpus, et multiplicat sperna ar& assiduatio eius multiplicat inoleram. et sanguinem. & commouet ae φgritudines factas ex eis, et generat Opilatiqnes, & apostemata in hepate,
119쪽
& in splene: Sc precipue quando membra sunt praeparam ad illud : sicut
fit in febricitantibus et hasentibus hepata calida. Vnctuosus uero est a squosus, et aereus qui humecitat et imit,et mollificat stomachii, preter sidcalefacit mani seste:ct mollificat stomachii et soluit uentrem, et sanat uelociter ante suffcientiam cibi et praecipue febricitantes, et habentes hepata calida, et stomachum calidum et lenit uentrem,et humectat ipsum et adsdit in flegmate,et retardat cogitationem et multiplicat somnum. Et dico, quod Ponticus et A cetosus, in seigore sunt aequalcs: uerumtamen Ponstticus est grossus Sc terrestris et Aretosus est sustilis aquosus. Et plurimuoperationis Pontici. est in manifesto corporis: quoniam cst tardae penestrationis: et plurimae operationis Acetos est in prosundo corporis: quoniam penetrat uelociter in corporibus sensibilibus. Dulcis aute et Amas rus. sunt calidi: uerumtamen Dulcis in caliditate sua est humidus, et si militer unctuosus: et propter illud sunt conuenientes naturae hominis, nutrientes ipsum: cum corpus hominis si temperatu in caliditate. et liusmiditate. Amarus autem est calidior Dulci et siccior eo. Quoniam quando superfluitas fit in decoli one. est omnis dulcis cum igne: aut decoquit ipsum,et uincit super ipsum amaritudo, et inueniuntur amarus & dulcis abstergentes uerumtamen dulcis abstergit abstersione temperata et non soluit continuitatem, imo humectat: et amarus abstergit abstersone in aequali, et soluit continuitatena: & quoniam soluit continuitatem, non deleelat . ideo laedit: verumtamen caliditas eius minor est caliditate a scuti.&est grossus, siccus, terrestris. Cum ergo ponitur in ulccribus, abis tergit ea, et minuit carnem natam in eis: et quando bibitur. incidit grosssitudinem superfluitatum quae sunt in uenis: et propter illud prouocat menstrua, et iuuat ad exspuendum saniem, et humiditatem prosiam ex capite, et pectore.&consert sodae. Et fgnificat super siccitarem rius. quo
niam non putrefit, ne generantur ex eo uermes, neq; nutrimentum fit ex eo, quando est amarus pure . Acutus autem et Sallus sunt etiam cali νdi, sicci, sicut Amarus: verumtamen Acutus est plus calidus. & subii stior eorum, quoniam est igneus: et propter illud corrodit, et adurit.& li: quefacit. Sed Salsus est terrestris calidus: verumtamen caliditas non eis scit in eo operationem suam , quam essest in Amaro, necti subtiliat eum
cum subtilitate.qua subtiliat Amarum :& propter illud Salsus est minos his caliditatis quam Amarus per gradum. Fit ergo Salsus in gradu secundo, et Amarus in gradu tertio. Antiqui autem contenti suerunt, ut ponerent quatuor Gradus in utra tutibus Medicinarum,& Ciborum. Cum ergo auditur sermo eorum calidum aut Digidum, aut humidum,aut siccum: ips non uolunt per illud, nisi comparatione ad complex em corporis hominis sani: cum sit conis
120쪽
Medicinarum, ξύ Ciborum. ir' Nolo temperatior complexionibus alijs, & propinquior cis ad aequali
tatem. 8c medicationem qualitatum quatuor: & propter superfluitaterii corporis hominis, super reliqua animalium corpora, ligatur cum eo intellietentia:& propter superfluitate antalis super plantas, adiun sta ei est seno sibilitas. Plantis uero iacta est materia, et similiter uinutes animae.& eius operationes apparent in meliore plus cp sit earum apparitio in det ore. Cum ergo innenitur ex istis medicinis, et cibis aliquid, quod non impiis mit in sensum, neq; fugat ipsum aliqua specieru fugae, tunc ipsum est conueniens corpori hominis. sicut aqua tepida. Nam Propter conuenientisam suam complexioni corporis hominis in aequalitate, inuenimus senssim delectari tempore eius, et recipit eius destiteriit. Et quando inuenis Primui. aliquid. quod in sensu aliquam efficit impressione, sed tamen illa impres/sio est sine hvsione. necν est horribilis naturae: tunc scias, quia iam recessita coplexione corporis hominis in quantitate,quae apparet ex eo, per gradum unubet est primus:& quod in eo est, mutat corpus ab aequalitate:uerumtamen non mutat ipsum mutatione manifesta. quare indiget in nivolatione eius tempore. scut est dulcedo, et unctuositas: utraeq; enim sunt calidae in primo gradu. Et quando inueneris illud cuius additur imprese Seeundus. sio. & sugat sensum manifeste, quamuis, uel si non appareat ei nocumentum. neo dolor, scias quod iam additur reflexio eius a complexione comporis hominis per duos gradus, et est secundus: Sc quod in eo est. est id
mutat corpus mutatione manifesta, quae non est cum uehementia, sicut
Salsedo. et Acetos iam: uel ita ut Salsedo est: vel sit in gradu secundo calis ditas.&Acetositas in gradu secundo ditatis. Et quando inuenis ali= Terti . quid cuius impressio iam addit uirtutem & multiplicatur, et facit dolo απm et lassionem .et fugat sensum fuga sorti, scimus quod reflexio eius adcc .plexionem corporis hominis iam sit ad teritu gradum: uerumtamen quamuis mutet corpus mutatione uehementi, tamen non est corrupens
sicut Amaritudo. Ipsa nancp est in gradu tertio caliditatis. Et quando inε Quartis. Denis aliquid cuius operatio additur, et superfluit:donec corrumpit complexione corporis hois per superfluitate separauois, s est calidu, aut per hiperfluitate adgregationis si est gidii, scimus quod reflevio eius a cooplexione corporis hois iam superfluit, et addit, et peruenit ad quartu gradu: et est qd mutat corpus mutati Oe corrupente:s cui acuitas. Ipse em corrupit cum adustione et est in quarto gradu . Inquit G. Siccitas quado est in quarto gradu efiicit operatione acuitatis. Antiqui uero couenerui sus Per hoc, ut starent apud gradu. s. et non cogitauerut in eo quod est postia Acum : ia non inuenerat ad illud forma conueniente in operatione,in qua possibile esset cogitatione incedere verutame diuiseriit hos quatuor grastdus in tres ordines:priinu, et mediubet postreinu.Dixerui ergo prinopiu