Viri celeberrimi Joh. Alphonsi Borelli Neapolitani matheseos professoris, De motu animalium, pars prima secunda

발행: 1734년

분량: 578페이지

출처: archive.org

분류: 해부학

451쪽

CA . 2 1. excrementorum glutinosorum , M Viicidorum , tandem ne dum portat ne De moru votum obstruuntur , sed etiam coguntur admittere particulas aliquas acros, excande- fermentatasque, e quibus copiose glandulae repletae fuerant. Et hanc mi re

Icentra mam operationem citb absque diuturna mora ablolvi posse facile percipi isebi His . nnis, scilicet in extremo temporis i patio, quo completur Metoria glanduis larum a succis glutinosis, quam reliqui praedicti effectus consequuntur. Modli, quia paroxysmus febrilis nulla alia de caussa fit, nisi quia nervi o struuntur , 3e motaicantur , 3c ideli ad cerebrum , M ad cor communicatur hinc est , quod fiat illa celeris, Se quasi subitanea mutatio ii statu quietis a servorem febri lem : praecedentibus tamen levibus illis symptomatibus in is quietorum somniorum, perturbationum, Vertiginum Sce. quae producuniatur ab aliquibus irritatiunculis levibus a succis glandularum fermentatis, factis in aliquibus paucis capillamentis nervolis jam obturatis. Λt postquam omninb completa fuerit pletoria glutinis in glandulis , subtili obstruuntur orificia nervorum, δε tu i nervet retentis 2 inquinati fermentantur, uideb cor irritatur, R febrilis excandesceutia exoritur insigni, 2 vehementi

fervore a

Porit, , nisi adsit peculiaris caussa rigoris , & frigescentiae, semper febriis

Iis Proxysmus ab initio calidus erit ex sui natura , propter a , quM a v hementi cordis pulsu irritatu 1 spiritibus, Vel succis nerveis fermentatis, . . . . sanauis vehementitsi me per CorpuI circuies contrahitque caliditatem , ut 'r' a s. Exponi ultimo loco debet, caussa riVris , ὀc frigoris, cum quo aliquiparoxysmi febriles incipiunt. Onae forsan esse Poterit, quia sanguis nunia quam sero urinae omninb privatur , cum Post abii inentiam a potu duorum, vel trium dierum, metant adhuc animalia. Ergo fieri potest, ut in glandulis obstructis arteriae evomant particulas nitrosas,& alia talia, quae aqueum urinae humorem in sanguine existentem copio e inficiebant, Se ob peculiate Limen tuti in glandulis male affectis genitum, Calchantinam, frigorificam ne naturam acquitant, δε postea pletoria, Se obstructione compluta, ε olan ulis per nervos ad cerebrum, & spinalem medullam deserantur patet enim via expedita , ὀt compendiosa e nex vis plexi abdominis, qui cum lum-haribus communicantur in spinam dorsi & quia nerveae fibrae facillimhvellicantur , δε irritantur , tremoris , frigoriique sensum ob peculiarem niatri naturam inducere possunt in principio parotaysmis qua contractione. 8e tremore spiritus torpent, δι hinc pullus contracti, & parvi fieri possunt:& hoc continget, dum commotio succi nervet debilis est .

Alio insuper modo pallio frigoris in principio par Ismi creari potest.

Si e glandulis obstruRis, fermento alteratis, communicetur per nervos suocus non absimilis spiritui vitrioli, ut mox insinua imus, 2 supponamus, In medulla spinali sales uri uosos ab arteriis relinqui , qui cum ammoniacam naturam retineant ex urina enim confici ammoniaci sales solent comis, misti cum spiritibus calchantinis, ibidem effer escentiam gelidam producere possunt, ut experimur, apud nos ebullire talem miscellam cum ingenis

ei trigiditate . utroque igitur modo elfici potest passio rigoris , tremoris , Se frigoris, praecipue in regione spinalis medullae una cum torpore spirituum,& pulsus parvitates eo quod languido motu col Puuit ., nec talis gelida

452쪽

ebullitio subitb evanescit , sed poterit per unam, vel alteram horam pro- CAp. ar. duci, quia e locis diuitis per canales vasorum post uni sensim initillari , 9 De motum liceri praedicti succi, & quia interim spiritus , seu succi nervet in motu excande constituti , rapido impulsu ob aperturam olliolorum nerveorum ibidem scentia delinentium , a sua acredine cor irritare pssiunt, necesiarib pullationes febrius.

continenter augendo, duplici nomine ardetatem servorem creant : prim b, quia tales nitroios diffundunt. A parciin expellunt intrὶ venas : secundb, . quia sanguis acuto pultu cordis, vehemem illima commotione ,& circum-

auctione per universum corpus diffusus, creare poteth caliditatem, & fervo' rem parous mi febrilis, ut ex dictis colligitnr.

D. eaussis Edimetomatum febrilem paroxumum concomitantium.

NE dum initia paroxysmorum, sed progressus quoque & accidentia

omnia febrilem motum concomita utia animad vertione digna liuit, tum propter se ipsa , tum etiam , ut theoria a nobis tradita plui ibus test moniis, & argumentis fulciatur. Et primh, supervacaneum non erit, rationes afferre signorum , seu pansionum praecedentium Pa Xysmum , ut sunt somni inquieti , pertuitationes , vertigines &C. Quia Proximo ante paroxylinum licet glandulae non turgeant, . tamen abundant succis fermentatis, qui aliqua ex parte cera brum , mediantibus nervis, infestare possunt, V lae somni turbari . Eadem ratione perturbationes contingunt, quia spiritus , seu succi nervosi infectati, neque motiones, neque sensationes consuetas debito ordine , Se quiete perficere possunt. Hinc pariter VertigineS, & Oculorum corrugationes oriapinem ducunt, nempκ ex cerebri , α spirituum perturbatione inchoata.' Oscitationes verb , quae sunt lenitIlinae convultiones , constat , . moidica. tiunculis nervorum heri posse . Patet igitur , quod ab eadem unica caussa, nempe a prooemiali helione nervosi succi, Se cerebri haec accidentia produisci possunt: quae pollea insigniter aucta excandescentiam febrilem creat.

. Inchoato deinceps par Oxysmo, saepe vomitus bilioli fiunt, quia in rimis, te , δε tremore febrisi , ab iisdem luccis nerveis acredine coinquinatis meinishranae totius corporis convelluntur,praecipue stomachus,p lorus, 2 choledo. eus, qui nervis abundant: δc ideli spasmo Contraetis , bilis e felleo ineatui compresso expellitur in duodenum , M hinc tu stomachuin , 2 tandem pex

praeterea praecordiorum aestus fere intolerabilis, licet immediate λ veheis mentissimo motu sanguinis pendead, ut dictum est, mediata ta. en causi aest mordicatio iacta a succis nerveis acribus intra musculum cordis , unde

. pullationes tam vehementeS fiunt. . .

sitis atdentissima ,& inextinguibilis , ne dum calore, sed praecipiae

producitur ob particulas acres , M salinas, quibus glandulae copiolistimaeli nouae , faucium , aethphagi, 3c oris ventriculi in farciuntur ob jam dictam obiit ilonem, I fermentationem , quae nervos ibidem delinentes, Se papillas nervolas linguae corrodunt, lacerant, M pustulosas , nigras, stabra une, in acutis praecipuu Ie/dunt . Digna tamen animadversione est diverti

453쪽

. P. 2I. tas hujus operationis ab illa , quam piper, & tales acres linguae, & saucibus De motu obvoluti producunt. Hi enim sitim quoque grandem excitant , sed lineexcande- oris ariditate, lint, sputum copiosissime provocant, contra febris. Quae diis scent/a versitas praeclare confirmat veritatem nolliae Theoria: ν quia si vasa excre fel rilis. toria, scilicet ductus salivales glandularum oris in febricitantibu non fuissent obstrueti, necessario tales mordicantes nervos ibidem desinentes, debea. rent profluvium salivalem provocare , ut in sanis contingit , Igitur ariditas illa, A siccitas maxima oris febricitantium suadet, qub vere dumis excretorii glandularum obiirueti sunt, ut supposuimus in nostra theoria. Incidenter tamen noto, qui H vulgo a sulcinoiis vaporibus e stomacho ascen dentibus nigrorem linguae neri centent , quo nillil insulsius dici, aut excooitari potest. Quoad dolores, praecipue capitis , in febribus facillime salvantur in no stra lententia . Quia a latinis luce is acribus, Sc pungitiVis , per nervos ex curientibus , post uni membranae, Se nervi mordicarι, Ω praecipue in cer hro, ubi seu su exquisitillimo donantur , Ε proinde dolores , A spasmos uoia

sunt afferre.

Quod tantopere vires debilitentur, se lassitudines ip ta ne te in febribus contingant, facile ex nostra sententia cleducitur . Quia lauio fit in nervis,& ideb d in patitur , laedunturque spiritus, seu succi nuru ei, qui sunt substan. tiat exiguae molis , sed impetum facientes in animalibus ; non autem in sansurire ex illunt, eo qubg phlebotomia etiam liberalis nil fere debilitat , nisi

major pars sanguinis evacuetur.

Uigilia, & deliria , quae paroxysmis associari solent , eadem facilitate in D stra sententia salvantur ; aim: bat enim h;e operationes fiunt in cerebro isuccis acribus, Se pungitivis id irritantibus , dc perturbantibus ordinatos

motus spirituum.

Syncopes multis modis fiunt, licet ab ea rem caussa immediate, sed in A. bribus, de quibus in planenti agimus , pendent a mordicatione oris venis triculi ob copiam neruorum it unci sexti paris ibi dum delinentium , unde cerebrum , Ω cor afficiuntur et talis mordicatio fieri potest a quolibet succo acerrimo, a venenis, 1 lumbricis , Sc aliis eius dein generis, ab eadem causisa cardialgia producitur. Motus convulsivi in paroxysmis aegre salvari Possunt, nisi in hae nostra

theoria, nam, ut certi aliqui mulculi tensissime contrahantur , non consentiente voluntate , fieri non potere, nisi ol, acredinem, Sc se angitivam naturam , quam spiritus, ti succi effundunt e nervis intra eosdem musculos , Reos lixitando, motus illos in voluntarios producanr. Postremo loco in acutis, abscessus tu glandulis masoribus , It exantheismata mirifice nostram sententiam comprobare videntur'quia succi nervet tanta mali graitate, venenositate assici possunt, ut excreti in glandulis maioribus , vel in papi Ilis cutis, abscessus, A gangraenas essicere possint, quod contingere solet, non in principio febris, sed post qinam confecti sunt alia quot parQxysmi, scilicet postquam ab effluvio languinis Vehementer circuislati de obii ruuntur otificia nervorum intra glandulas desinentium , ut mox

454쪽

P R O P O S. CCXXX. . De motu Caussa diminutionis , im terminationis febrilis assertur, excandeis

febrilis c

s Roducto paroxysmo ad excessum servoris eius, debemus iam declarare,

quare, & quomodo idem ipse minuitur ordinato decremento usque ruitotalem eius ea tinctionem.)lia ob turgentiam glandularum, veI ob visci a talem in eis contentam, ob truuntur orificia nervulorum ibidem desineniatium: ex quo fit, ut succi nerVei retenti, & malu affecti fermententur , Senervulos pungant ideo cerebrum , Ω Postea cor irritanto, febrilem motum producant. Igitur vigente, M perseVerante febri, necesse est, ut sanguis vehementer ah arteriis intra glandulas impulsus, sua fervida fluiditate, Serapidissimo attritu abluat, abradat, tollatque obcuramenta corrotiva , quibus olliola nervulorum intra glandulas disse natorum obstruebantur, ae etiam aperiant aliqua vasa excretoria . Ex qua apertura tequitu e , ut succinervet acres, fermcntatique, non amplius impediti , effluere, excernique enervis intra glandulas pollini, & hinc partim intra venas emittit in ea idem glandulas desinentes iuxta naturae leges , quae venas ad excipi ndos succos destinavit partim verbexcerni queant per vascula excretoria, nuper aliqua ex parte deobstructa . Dum igitur sensim e nervis expelluntur praedieti lucci sermentati , 2 acres, qui irritando, causia fuerant, necesse eli, ut continentet excandescentia febrilis mitescat, 2 minuatur: Se tandem completa exoneratione nervorum, & expurgatis a sarcrna acrium succorum , cesta bienecessarit, irritatio, commotio vehemens musculi cordis, 2 proinde quies eius , Se finis paro xysmi febrilis subiequetur. Sed ne quis putet, nervos a succis fermentatis , acribusqne expurgari omninli non posse per emusionem eorundem intra glandulas , nili spiritibus omnibus emulis, ut nervi exinaniti , & exucci fiant , hoc enim sine animais iis interitu fieri non potest ι Cogitandum potius esst, non totam massain succorum nerveorum aeque , 2 uniformiter contaminatam esse debere , ad in star dolii aceto oppleti, e quo a credo tolli non potet , nisi totum acetum effundatur, ejiciaturque; sed potius sicuti iaces vini, 2 flegma I sulphureis.& oleosis partibus separata in fundo vasis subsidentia, commode educi e viisaeo, & ah oleo possunt per soramen ita fundo dolii apertum , sic quoque sucis et aeres fermentati subsidere possitne in i fimis partibus nervorum prope glandulas obstructas,& proinde ab apertis orificiis eorum effluere possunt, remanente reIiqua massa spirituum nerveorum syncera , 2 1 talibus non coinquinata. uda veth aliunde cor irritari posse, licet actu non tangatur a salibus acribus in remotis partibus nervorum lepolitis , facile suadetur . Quia nervi eius naturae sunt, ut mordicato uno eius extremo termitis , sensus dolo. xificus in loco dissito. perci piatui : sicut tala spinali medulla ob contuli nem , aliquando in genu, Μ crure dolor perceptus est , pariterque intima fovea auriculae vellicata, excitatur talio , Sc commotio in septo transverso,& in musculis intercollatibus , a quibus Vehemens tussis emcitur . Idemque innumeris aliis exemplis comprobari potat.

455쪽

CA P. a I. Quare manifestum est, qudd ex nostra theoria facile adaequata ratio redis motu di potest diminutionis, M extinctionis paroxylini febrilis . excandea Pariterque resolvi potest hoc aliud Problema : Quare initio morbi urinae scentia non sunt alteratae . sed post primum , M secundum paroxysmum suam ma-sbri. r. litiam ostendunti Ratio delumi posse videtur ex eo, quia ante primum pa-xoxysmum succi salini, qui sunt sermentum febrile, non in venis, sed inistra glandulas obstruεtas, ia deinceps intra nervos detinebantur , di ideo Grum non est, urinam a sanguine separatam immunein esie ab impuritatibus in sanguine non adhuc exilientibus, sed postquam consecto paroxysmo praedicti succi salini e nervis intra venas magna ex parte exonerantur, necesse est, ut aqueae sanguinis serositates a praedictis salibus inficiantur , imprae Menturque, ut aquae natura exigit, proinde que urinae olfendent malitiam, , dc corruptelam adictis salibus dependentem.

P R o P o S. CCXXXI. Quomodo Drox mus febrilis denuὸ renovari possit is tarta,

. determinata tempora .

IN praecedenti iam diximus , quomodo paroxysmus febrilis diminui, viandem , in intermittentibus, omninb remitti, R extingui possit . Reitit modo dissicillimus nodus dissolvendus, quomodo, & quare poli certa , 2 deis

terminata tempora paroxysmus renovari possit, ut nimirum exactius, quam horologium , itatis temporibus redeat 3 cujus phaenomeni tam ardui latent adhuc intimae, propriae, M immediatae caussae , quare contenti erimus conjectutis illis generalibus , quae subodorari possunt. Quia completo uno Pa roxylmo, subsequens renovari non poterit, nisi denud reliquiae fermenti, δε humor viscidus aucti , multiplicatique obstruant secunda vice excretoria vasa, 2 repleant, & pungant orificia nervulorum earundem glandularum. Et completo primo paroxysmo , cessat effluxus vehemens sanguinis , a quo Ostia sandalarum patula, M aperta retinebantur. Et aliunde reliquiae terin menti in glandulas nova elaboratione succos viscidos , Ω acres advenientes sermentant: ergo ab iis vasa excretoria , & postea OIstiola nervorum secunda vice insarciri , obstrui, A pungi poterunt. Modb certum est, universam hanc operationem fermentativa in , Se obstructionem vasorum in glandulis fieri, & absolvi debere certo , M determinato tempore , non in initanti in quidem succus fermentativus , & vi sciit a materia esset in omnibus febribus eadem, eiusdem acredinis, R consistentiae 3 2 vasa eodem modo dispolita in eisdem glandulis proculdubio semper eodem tempore talem operationem Complerent, proindeque in omnibus febribus tempora intermittentiae essene aequalia inter se . Pori bcium videamus, inaequales valde inter te este durationes intercapedinum paro Vsmorum , ut nimirum a principio unius ad initium alterius sublequentis intercedant horae viginti quatuor in quotidia nis, & horae quadraginta cSto in tertianis . atque horae septuaginta duae ini artanis, fatendum omnind est, vim sementi, & materiae vii uiditatem in hisce diversificari eadem proportione temporum inaequalium , quibus Op mkiones illae sebriles complentur . Et quidem ex vulgari opinione talis di serentia in quatuor humoribus alteratis , M termentatis punitur , ut nimi

456쪽

rdm longa intercapedo inrer antecedentem, 2 subsequentem paroxyunum C Aν. aris in quartana depundeat ab inertia , & torpore humoris melancolici, frigidi, De motis atque terret, e contra brevius interstitium in tertiana pendeat a mobiliori emeaudo. qualitate flavae bilis calidae, A igneae, A major frequentia paroxylinorum scentia in quotidianis a nobilissisna sanguinis natura aerea , 2 vividiori produca-febrilis . tue . Sed quia tota haec doctrina do quatuor humoribuS, eorumque proprievitatibus ,& operationibus meritb antiquata , A rejeria eii, cum ne dum nullis ficinis rationibus fulciat , ssed praeterea phaenomenis febrium nullo modo satisfacere queat, ideo alia hIpotneli hoc problema resolvere tent

Λdverto igitur , quod licui plurimis modis salvari possit inaequalitas inistercapedinum paroxIsmorum , ille tamen seligendus mihi videtur, qui nodum omnibus phaenomenis satisfaciat, sed etiam omni ex parte congruat,

facilis quoque, M simplicissimus sit.

Is porrh, ni fallor, talis erit . Diximus, quM nisi orificia nervorum obis struantur, punganturque, paroxysmus exacerbari non poteth. Igitur si secunda obliruesio, A vellicatici fieret non prius, quIm exactis horis a . vel'8. aut a. horis, deberet tot horis praecise retardari excandescentia secunis di paroxysmi. Ouia verb causse obstruentes , R irritantes orificia nervorum in glanduIis desinentiu in , non sunt aliae, quam ii cci viscidi , 2 lenti.& acres in glandulis collocati. Igitur si praedicti iucci talem consistentiam haberent, ut obructiones perficere posient temporibus inaequalibus superius expositis, deberent esseyus febriles iis in qualibus temporibus fieri. Uidendum modbest, quomoab conlistentiae iuccorum viscidorum dis ferre possint in quaesita proportione. Hoc autem non videtur dissiciter fiant m in tribus cyathis infundantur aequales partes aquae V. g. in singulis lubra una Φ M in primo misceantur sex unciae farinae, aut alterius pulveris gluten emcientis r in secundo vase misceantur unciae tres farinae 3 in tertio vase aliae unciae tantum. Manifestum et , athomos farinae spatium eiusdem molis aquae occupantes . non requis intervallis a se invicem distare posse ι eo qui,d sex unciae farinae continent duplo majorem granulorum farinae multitudinem, quam ejusdem tres unciae habent: Et ideli at homi hujus duplo intervallo ab invicem recedunt, qciam athomi illius. Hinc fit, ut in de stensu farinae ad υalis fundulti gluten ejusdem consistentiae conficiatui tea Poribus inaequalibus, nempe duplo citius in eo cyatho , in quo farina duplo copiosa suerit. Supponamus modb , qubd gluten primum contingat canalem aliquem, vinum lantissimo, M torpidissimo cursu es undentem, eamque obitruat spatio unius horae, ibidem nimirum ejectis, v coagmentatis pariticulis glutinosis. Patet . qubd gluten secundum semissem dolis materiae cibis structioni aptam habens, tardius eundem canalem struet, nempe duplo tempore; tandem gluten tertii vatis, euius materia glutinosa subtripla est primi. st subsexquialtera secundi glutivis, obliruet cundεm canalem longiori tempore , scilicκ tr plo primi, & sexquia laeto sectandi . Hoc igitur cum lumine naturae fieri posse constet, plane tu casu nostya excandescentiae febrilis, omninb illi expolito exemplo simili, idem fiari posse probabilitea conjicere possumus. Nam ab orificiis nervulorum instari quietis effluunt

Iuce, nervet torpidissimo cursu intra glaadaias , Ergo matrita viscida . M

. sit

457쪽

CAP. 2I. acris, contingens prisdicta ostiola , dum turget ob fermentationem , sicile Dema tu insinuari potest, obstruere , 2 pungere illa ostiola, & hoc absolvi deberet excandrin temporibus reciproce proportionalibus Consistentiae glutinis, scilicet eaus, sextias quam habent materiae inoles admistae, glutea ericientes . Quare in quotidia. fibrilis. na illa materia V. G. unius scrupuli admista, si obstruct .Onem complere poterit post horas a 4. in tertiana subduplum molis ejusdem materiae obstruactionem complere poterit post horas 48. 2 in quartana subtriplum prioris materiae obstructionem complebit post horas 'a. M tantundem dilatati in termittentiae , leu distantiae inter primum, & secundum Paroxysinum . Et haec generalia circa hoc problema mihi conjiciendo dici posse videntur. Progrediendo postea ad febres continuas, hae quidem non videntur disia erre ab intermittentibus, nisi in perseverantia continua excandescentiariebrilis crescentis, aut decrescentis per easdeni periodos quotidianas , aue tertianas. In hisce continuis febribus duae actiones contrariae supponi deis hent simul operantes, una est ipsius glutinis fermentati, quod ob ejus coinpiam, 2 malitiam potest purpetuo obstruetionem, irritationem, Se punctuis ram nervulorum in plandulis moliri maiori, aut minori celeritate pro ina, quali vi ,2 copia eaus. Λlia est ipsius languinis agitatio a febrili cordis

commotione, a qua absterguntur, deobstruunturque continenter orificia nervorum , Ω excretoriorum canalium in glandulis delinentium .

Insuper praedictas duas contrarias operationes hac lege ablolvi posse ceniendum est . Ut, postquam iniignis illa turgentia glandularum, Se acrium succorum copia s quae in continuis febribus temper supponi debet redacta

ast ad minimum gradum repletionis, tunc febris ad maximam declinati nem reducitur: cret cente pollea materia glutinosa , M acri, crestit paritet turgentia glandularum , Ω febris similiter augetur usque ad sumnum ejus statum . Hinc vehemens illa energia , qua sanguis concitatur, Se fluit , abin sergere, vel magna ex parte obturamenta nervorum tollere poterit. Quare succus acris incipiet efmaere, ge excerni nervis, 2 prout major ejuidem coinpia expellitur e nervis, ed magis febrilis paroNylmus minuitur . Modb , quia dum minuitur paloxIsmus ob fermenti acris ejectionem 4 nervis, non cessat concursus novae materiae viscidae glutinosae, Sc acris in glandulas immis, ab arteriis, 2 vasis lymphaticis , nec vis fermentativa iuglandulis existens otiatur, hinc fieri potest , ut antequam imminutus ille motus febrilis omnitib eYtii giratur, Ze ad statum naturalis moderationis reducatur , intelim succi illi glutinosi. Ne maligni in glandulis collecti , κ ermentati novam obstructionem efficere possint, replendo vasa excretorias& orificia nervulorum pungendo , di mordicando : propterea , quod dimis nutus ille paroxγlmus lento motu sanguinein impellendo, nedum ob sui d hilitatem ineptus est ad deolisti uenda omninδ nurvorum ostiola, sed nec im'

Pedire potest adventum novae materiae, & noxam eorundem vasoruin Ob uructionem . Quare necesse est , ut antequam primus paroxysmus Oinui ubeXtirguatur, incipiat sucundus, ob easdena causas r novatus. Et haec milia erilamius caussa eri videtur continuationis febris, ut uno paroxylmo non adhuc cempleto, la extinSo , aliub subsequatur.

Non dissimulatio tamen, qut,d si certum est, ut vul b asseritur, in febaibu svnunuas periodo. DroxIsmorum complicari, ut Praecise anter s.

458쪽

eomspondeant, veluti sunt duae Tertianae. Vel duae, aut tres Quartanae, Camar. non aeque facile id salvari possec in nostra Theoria. Sed forsan allucinantur De motu hi, qui putant. paroxy- tuaequalium Periodorum complicari inter se, exeandrivit animadvertit Doctissimus Iltra . Error anim oriri poteli ex eo . qubd scentia numerantur dies .. non Verb intervλlla horarum inter binos parox3 sinos febrilis . proxima se consequentia is Uerbi gratiλ, stantervalluin sit duodecim horaia sum, unum proxime fiet noctes alterum dies & hae non erunt duae quotidianae . sed potius sebias una semidiariR. Idem dicendum , si intervalla hosterminos supra ,& infra non Valdo transi rederentur . Similiter si interva, tum fuerit I 6. horarum, complentur tres periodi febriles hyatio duorum dimaum praecise non erunt duae Tettianae, sed una periodus satis ex qui altera diei Pati modo, si intervallum sit 18. horarum , fient 4. periodi febriles spatio trium dictuma Et si intervallum sit horarum M. fient tres pericidi diebus uinque . Non secus ratiocinazi PQssumus do intermediis intex vallis . Quare alsum esse potest, quod in continuis Plure1 sebres Complicantur . vel potius id ipsum in nostra nypothesi salvari Passe videtur. Si enim vetum est id, quod aliqui Medici se observasse junt, distingui febres complicatas,ne dum quoad tempora accensionum , sed etiam quoad symptomatum varietatem. Tunc conlidero, quhd, sicut videmus , ab apostemate extremi pedis febrem .excitari, sic etiam fieri potest, ut in duabus glandulis insigninus fiant .duae

distinRae obstruimones. quae diversis temporibus extremunt gradum turgen tiae, A fermentationis acquirant, & ideli cliversis temporibus nervos, & cor

irritent . Et sic salvari posse videtur, qu bd duo paroxysmi habeant duas mi, neras, seu focos, qui da versis te Otiuus lamententur , & accendantur.

De aliarum exeandescentiarum, O D tomaticarrum fibrium caussis . ΡRaeter periodicas febres dantur aliae excandescentiae, quas omnes ab eadem caussa superius euolita , produci Posse ostendmus . Et primo animadversione digna est febris catharsalis , quae a frigore improviso prod ci solet, 2 multoties, si ob exercitium , aut moram tu loco calidiori ludae

excitetur . ut superveniat aurati gidiuscula, tunc quoque aer commuitis. inissensibiliter refrigeratus catharrum excitat. Pro expositione caussae , Ω mod productionis ejus, supponenduin est , ne dum in externa nostra facie , collo,& huccis adesse insignes , 2 innumeras glandulas , sed etiam univetiam cutem totius corporis abundare is iguis glandulis, Liam Disipropaginibus nervorum. D tub ilis sudorificis, ut clar. Malpighius, 2 alii recentiores Λ naiatomici obser arunt. Ergli a frigore superveniente, et ab aura frigidiuscula. aut a vento necesse est, ut impediatur effluvium , quod ex canalibus excretariis glandularum sudorificis , t tan*uationi issensibili destinatis condia nub egreditur, non secus ac fluxus aquae ex virgulis fonticulorum impedia cur a venti contraria percussione . Quare succi, & particulae, quae a sonticuistis cutis exilire debuerant ibidem coercentur, aut i,stiantur :& uleb cohibet k fixati coguntur, Ex qua mora, & fixatione obstitatio potorum sublequi

459쪽

CI P. 2I. eorum egressus ;&ideb in glandulis coacervati, aas turgidas reddent, ut pa Demotu tet in tonsillis inflatis deinceps retrocedendo intrὲ nervulos, eosque uti e cande- struendo , oportet, ut ferinententur, bc ideli mordicatis nervis communica

. 2i ri irritatio cerebro deinceps , & cordi poteit , unde pulsus celer , ia caliditast risis. febrilis oriri potest, ut prilis dictum est . Ueritas hujus Theoriae melius

confirmabitur ex curatione catharri , ut inferius dicemus ε o ,

Adeli praeterea alia perniciolis ima argritudo, quae vulgo vocari solet seis bris latens , M proditoria, in qua licet pullus bonus sit, dc urina laudabilis, nihilominus aeger moritur . Hanc proiecto aegritudinem febrem esse negarem , sed potius pastionem similem ei, quae a veneni. producitur , quae aliis sque febre necem afferunt , propterea quod spiritum, vel succum nerveum tanta celeritate conturbant, alterant, & fixant, ut prius vires consternant,& interimant , quam agitationem febrilem excitare possint. Qubd verb in hisce malignis aegritudinibus, Se in venenatis, nervet lucci lint male affecti,& sanguis non sit coa*ulatus ut aliqui somniaverunt patet experi Fentis a nobis lactis in Academia experimentali Medicea in animalibus necatis 1 morsu viperae , vel ab oleo tabaci, in quibus sanguis semper fluidus, Se nonia Coinquinatus aded repertus eth, ut animalia illa veneno necata ab aliquibus Comesta nullam noxam eis attulerint. Similiter in Cadaveribus necatorum a malignis morbis sanguis quoque fluidus, Se similis communi sanguini pal- sim reperitur. E contra inligni lanione assici succum nerveu in patet ex toria Pore, lethargo , paralysi, convulsionibus, deliriis , Sc absceilibus in emun- istoriis. Sequitur febris illa, quae thecica vocari solet, quae non est periodica, sed lenta excandescentia perpetuli vigens , solet tamen Poth cibum , vigorem, Se fervorem reassumere maiorem , quia novus Chylus in stomacho , pyloro , Mintestinis, inficitur salibus acidis, Sc deinde immitius salibus lixi vialibus, quibus eorum glandulae mesenterii abundant, servorem , Sc ebullitionem ruandam excitare posIunt f pro ut eorundem natura exigit j a qua Cor me. tantibus nervis mordicatus commotionem , ardoremque febrilem excitare potest. Connumerari hic quoque possunt excandescentiae podagricae, Se aliae symptomaticie, de quibus superius egimus, ostendimusque, omnes ab eadem Caussa immediate produci, nempe ab irritatione cordis , facta a succis neria

eis acribus.

P R Ο Ρ Ο S. CCXXXIII.

Q Omodo fibris omninis extinguatur , cureturque ad naturalem satum resiιuatur. ut animal

Via remisso paroxysmi in intermittentibus est curatio quaedam ad

tempus et & caussa, ouare renovatur, eth noVa fermentatio, orta ex liquiis fermenti latentis in glandulis imanifeste deducitur,qubd inistegra , α absoluta curatio febris non prius Continget, quam omninb ser lle tollatur, elimineturque. Quomodb autem hoc consequi pollit, non erit lupervacaneum indicare aliquo exemplo, qudd est illud, quo amiliaris febris catharratis curatur. Quia in hac febre cor vehementer agitatums

460쪽

tatum, magno impetu sanguinem Per arterias tinpellit , ergo.vi impetus, CA .a I. quo languis excurrit, poterit abstergere glutinosa obtura menta in nervulis, Demotu& vali, excretoriis glandularum totius corporis,oc praecipue Prope cer ebrum excaudeaexiliantium , ubi laetio principaliter relidet. Porro ablatis obtura mentis e s centia suis orificiis, M ab amplis salivalibus canalibus in regione faucium, narium, ebrilis. oris, χ fermentati, ejectis nimirum impuritatibus, aut contemperatis , sia. Ira enim intra venas magna ex parte amandari, Sc hinc Per urinas excerni solent, Se reliqua salia per vasa sudorifica , dc per talivationein emittuntur. Hoc igitur modo, vel etiam Contemperatis succis nerVeis, ut naturalem suam dulcedinem acquirant similem ei, quam habet cerebrum , Se medulla spinalis, tunc cessat omninti febris , Sc intemperies morbosa catharratis. Hoc praeclare confirmatur ab excretionibus, quae in fine morbi ejiciunis

tur , sunt enim dulcis, Sc grati saporis similis ei, qua cerebri sula stantia , vel spinalis medulla lonatur , cum initio morbi acres, salsae, A corrolivae exiscretiones essent.

Eodem plane modo febres reliquae Omninti curantur , cum Mimirum vaissa excretoria glandularum intra viscera , ὁc in extrema cute existentium obstruuntur, ὀe fermentum, in glandulis existens, partim eiicitur per suis dorem, aut transpi rationem insensabilem , partim contemperatur, partim effunditur per venas, & hinc Paulatim cum urinia expurgatur , aut contem. Peratur ab ad vaniente succo chyloso bene temperato.

Hi ne deduci posse videtur,qubd febr nunquam, aut rard curari queunt ob copiosas humorum purgationes , Ω ejectiones, cum fermentum febriis exiguae molis esse soleat , qudd eVincitur ex curatione febrium cum rigore advenientium a radice febri fuga , ab India nupor advecta , q uar absque ulla 'eiectione, aut per aluum, aut Per sudores , Vel per urinas febrem tollit . Eeideli sumit, ut pusillum illud fermentum aliquando extra nervos asportetur, eiiciaturque, aut cum aliis humOIibus misceatur , confundaturque, aut ejus motus fermentativus , sistat urs torpeat s aut commutetur. Ouod evidenter suadetur ex eo, quM Pertinacissimus morbus quartana aliquandbcuratur I simplici opinione irae, vehementis angoris, aut timoris cujus ratio esse videtur , quia motus vehemena . re concitatiuimus spirituum , seu succorum nerveorum perturbare, sitiere, Sc commutare potest motum feramentativum eorundem succorum,st sic in Goducto novo motu, febris omni nb eliminari potest. εHaec quidem febrium curatio, quae ut Plurimum spontaneo naturae mare perfici solet, tamen artificio periti Medici secundum artem operantis,

adjuvari posse naturae conatum Omnes uno ore fatentur. Verum remedia,

quae ab arte adhiberi solent, valde incerta, st ambigua sunt, ut peritiores,ia doctiores Medici syncere fatentur : 2 licet eventus aliquandb usum praecipuorum medicamentorum comprobare ideatur, tamen casuale , Ω falla. eissimum est , quia ut plurimum febres sunt salutares , in quibus , sive Medicus bene , M secundum artem, sive male . st perverse , sive nil omnin operetur , nihilominus a*ri perfecte convalescunt: Ergd in hoc casu, cum operationes, & medelae diversae, & inter se contrariae atque iuvamen afferre

videantur, quomodi, iundamentis tantopere fallacibus, A vacillantibus in

niti poterimus t H lih a Econia

SEARCH

MENU NAVIGATION