Polybii Historia edidit Ludovicus Dindorfius

281쪽

καὶ την ακμην καὶ την μεταβολην ἔκαστων καὶ τὰ 3 τέλος, πότε και πῶς καὶ ποὐ καταντήσει πάλιν ' μάλιστα δ' ἐπὶ τῆς Pωμαίων πολιτείας τοὐτον ἀρμόσειν τον τρόπον ὐπείληφα τῆς ἐξηγήσεως διὰ τὸ ε κατὰ φυσιν αυτὴν απ' αρχῆς εἰληφέναι τήν τε συμστασιν καὶ αυξησιν.

φυσιν μεταβολῆς των πολιτειῶν εἰς ἀλλήλας διευκρινεῖται λόγος παρὰ Πλάτωνι καί τισιν ετέροις 10 τῶν φιλοσόφων ποικίλος δὲ ἀν καὶ διὰ πλειόνων 2 λεγόμενος ὀλίγοις εφικτός ἐστιν. διόπερ ἶσον ἀνήκειν ύπολαμβάνομεν αυτοί προς τὴν πραγματικὴν ἱστορίαν καὶ τὴν κοινὴν επίνοιαν, τOsτο πειρασό-3 μεθα κεφαλαιωδῶς διελθεῖν' καὶ γὰρ αν ἐλλείπειν 15

τι δόξρ διὰ τῆς καθολικῆς εμφάσεως, ὁ κατὰ μέρος λόγος τῶν εξῆς ρηθησομένων ἱκανὸν ἀνταπόδοσιν

ποιήσει τῶν νίν επαπορηθέντων.

4 Ποιας Ουν ἀρχὰς λέγω και πόθεν φημὶ φυεσθαι 2 τὰς πολιτείας πρῶτον; ὀταν ῆ διὰ κατακλυσμοὐς ξ εο διὰ λοιμικὰς περιστάσεις ξ δι αφορίας καρπῶν ἐδι' ἄλλας τοιαυτας αἰτίας φθορὰ γένηται του τῶν ανθρώπων γένους, οῖας ἡδο γεγονέναι παρειλήφα-6 μεν καὶ πάλιν πολλάκις ἔσεσθαι ο λόγος αἱρεῖ, τότε δῆ συμφθειρομένων πάντων τῶν ἐπιτηδευμάτων καὶ 25 τεχνῶν, ὀταν εκ τῶν περιλειφθέντων οιον εἰ σπερμάτων αυθις αὐξηθῆ συν χρόνω πλῆθος ἀνθρώπων,7 τότε δήπου, καθάπερ επὶ τῶν ἄλλων ζώων, καὶ ἐπὶ τούτων συναθροιζομένων, ὀπερ εἰκός, κατὰ τοsτο εἰς τὸ ομόφυλον συναγελάζεσθαι διὰ τὴν τῆς φυ- ωσεως ασθένειαν, ανάγκη τον τῆ σωματικῆ ρώμη καὶ τῆ ψυχικῆ τόλμη διαφέροντα, τοὐτον ἡγεῖσθαι καὶ

282쪽

L. VI. VARIAE RERUM PUBL. FORMAE. 241 κρατεῖν, καθάπερ καὶ επὶ τῶν αλλων γενῶν των Κἀδοξοποιήτpν ζώων θεωρούμενον τοὐτο χρὴ φλσεως ἔργον ἀληθινώτατον νομίζειν, παρ' οἷς ὁμολογουμένως τους ἰσχυροτάτους ὁρῶμεν ηγουμενους, ε λέγω δὲ ταύρους, κάπρους, ἀλεκτρυόνας, τὰ το

τοις παραπλησια. τὰς μεν ουν ἀρχὰς εἰκος τοιού- sτους εἶναι καὶ τοὐς των ανθρώπων βίους, ζωηδον συναθροιζομένων καὶ τοῖς ἀλκιμωτάτοις καὶ δυναμικωτάτοις επομένων' οἷς δρος μέν ἐστι της αρχης 1ο ἰσχύς, ἔνομα δ' αν εἱ ποι τις μοναρχίαν. ἐπειδὰν Ioδε τοῖς συστ μασι διὰ τον χρόνον υπογένηται συντροφία καὶ συνήθεια, τότ' αρχὴ βασιλείας φύεται, καὶ τότε πρώτως ἔννοια γίγνεται του καλο6 καὶ δικαίου τοῖς ανθρώποις, ομοίως δὲ και των ἐναντίων 15 τούτοις. ο δὲ τρόπος τῆς αρχῆς καὶ τῆς γενέσεως 6των εἰρημένων τοιόσδε. πάντων γὰρ προς τὰς συν- 2ουσίας ὁρμώντων χατὰ φύσιν, ἐκ δὲ τ των παιδοποιίας ἀποτελουμένης, οπότε τις των ἐκτοαφέντων εἰς ηλικίαν ἱκόμενος μὴ νέμοι χάριν μηδ' αμώ-20 ναι τούτοις οἷς εκτραφείη, αλλά που ταναντία κακῶς λέγειν ἡ δρῆν τούτους ἐγχειροίη, δῆλον ως δυσ- 3αρεστεῖν καὶ προσκόπτειν εἰκος τοὐς συνόντας καὶ συνιδόντας την γεγενημένην ἐκ των γεννησάντων ἐπιμέλειαν καὶ κακοπάθειαν περὶ τὰ τέκνα καὶ 25 τον τούτων θεραπείαν καὶ τροφήν. . τοὐ γὰρ γέ- 4νους τῶν ανθρώπων ταύτη διαφέροντος τῶν ἄλλων ζώων, ξ μόνοις αὐτοῖς μέτεστι νοῶ καὶ λογι- σμου, φανερον ως οὐκ εἰκος παρατρέχειν αυτοὐς την προειρημένην διαφοράν, καθάπερ ἐπὶ τῶν ἄλ- ω λων ζώων, ἀλλ' ἐπισημαίνεσθαι το γιγνόμενον καὶ ροδυσαρεστεῖσθαι τοῖς παρουσι, προορωμένους τομέλλον καὶ συλλογιζομένους ὁτι το παραπλήσιον

283쪽

242 L. VI. VARIAE RERUM PUBL. FORMAE.6 3κάστοις αυτῶν συγκυρήσει. καὶ μην οταν που πάλιν ἄτερος υπὸ θατέρου τυχὼν ἐπικουρίας η βοηθειας ἐν τοῖς δεινοῖς μη νέμη τω σώσαντι χάριν, αλλά ποτε καὶ βλάπτειν ἐγχειρῆ τοῶτον, φανερονώς εἰκὸς τω τοιουτω δυσαρεστεῖσθαι καὶ προσκό- 5πτειν τοὐς εἰδότας, συναγανακτουντας μεν τω πέλας, ἀναφεροντας δ' ἐφ' αυτοὐς το παραπλήσιον. ἐξ ών υπογίγνεταί τις ἔννοια παρ' εκάστω της τοὐκαθήκοντος δυνάμεως καὶ θεωρίας' οπερ ἐστιν αρχὴ 8 και τέλος δικαιοσυνης , ομοίως πάλιν οταν ἀμυνsi ioμέν τις προ πάντων ἐν τοῖς δεινοῖς, ὐφίστηται δὲ και μένη τὰς ἐπιφορὰς των ἀλκιμωτάτων ζώων, εἰκος τον μεν τοιοsτον υπὸ του πλήθους ἐπισημασίας τυγχάνειν ευνοἴκῆς καὶ προστατικῆς, τον δὲ τἀναντία τουτω πράττοντα καταγνώσεως καὶ προσ- 15s κοπῆς. εξ ου πάλιν εὐλογον υπογίγνεσθαί τινα θεωρίαν παρὰ τοῖς πολλοῖς αἰσχρου καὶ καλοῶ καὶ

τῆς τούτων προς ἄλληλα διαφορὰς, καὶ τὸ μὲν ζήλου καὶ μιμήσεως τυγχάνειν διὰ τὰ συμφέρον, τὸ

10 φυγῆς. ὀταν ουν ὁ προεστὼς καὶ την μεγί- mστην δυναμιν ἔχων αεὶ συνεπισχύy τοῖς προειρημένο- κατὰ τὰς των πολλῶν διαλήψεις, καὶ δόξητοῖς υποταττομένοις διανεμητικὸς εἶναι τοὐ κατII αξίαν ἐκάστοις, οὐκέτι την βίαν δεδιότες, τῆ δε γνώμη τὰ πλεῖον ευδοκοsντες υποτάττονται καὶ συσ- 25 σώζουσι την αρχὴν αὐτοs, κἀν ὀλως ἡ γηραιός, ὁμοθυμαδὰν ἐπαμυνοντες καὶ διαγωνιζόμενοι προς Ι2 τοὐς ἐπιβουλευοντας αὐτοs τῆ δυναστείρ. καὶ δὴ τω τοιουτω τρόπω βασιλεῶς ἐκ μονάρχου λανθάνει γενόμενος, ὁταν παρὰ του θυμοὐ και τῆς ισχυος 307 μεταλάβρ τὴν ηγεμονίαν ὁ λογισμός. αυτη καλοsκαι δικαίου πρώτη παρ' ανθρώποις κατὰ φυσιν

284쪽

L. VI. VARIAE RERUM PUBL. FORMAE. 243 ἔννοια καὶ των εναντίων τούτοις, αὐτη βασιλείας

ἀληθινῆς αρχὴ καὶ γένεσις. ου γὰρ μόνον αυτοῖς, 2

ἀλλα καὶ τοῖς ἐκ τούτων επὶ πολῶ διαφυλάττουσι τὰς ἀρχάς, πεπεισμένοι τους ἐκ τοιούτων γεγον ο τας καὶ τραφέντας υπὸ τοιούτοις παραπλησίως ἔξειν και τὰς προαιρέσεις. ἐὰν δέ ποτε τοῖς ἐκγόνοις δυσμ 3αρεστήσωσι, ποιο ται μετὰ ταυτα την αῖρεσιν

των ἀρχόντων καὶ βασιλέων ουκέτι κατὰ τὰς σωματικὰς καὶ θυμικὰς δυνάμεις, αλλὰ κατὰ τὰς τῆς ιο γνώμης καὶ του λογισμοs διαφοράς, πεῖραν εἰληφότες ἐπ αυτῶν των ἔργων τῆς ἐξ ἀμφοῖν παραλλαγῆς. τὼ μὲν ουν παλαιὰν ἐνεγήρασκον ταῖς βα- 4σιλείαις οι κριθέντες ἄπαξ και τυχόντες τῆς ἐξουσίας ταυτης, τόπους τε διαφέροντας ὀχυρούμενοι 15 καὶ τειχίζοντες καὶ χώραν κατακτώμενοι, τὸ μεν

τῆς ἀσφαλείας χάριν, τὸ δε τῆς δαψιλείας των ἐπιτηδείων τοῖς υποτεταγμένοις' ἄμα δε περὶ ταυτα θσπουδάζοντες ἐκτος ἐσαν πάσης διαβολῆς και φθόνου διὰ τὸ μήτε περὶ την ἐσθῆτα μεγάλας ποιεῖ-20 σθαι τὰς παραλλαγὰς μήτε περὶ την βρῶσιν καὶ πόσιν, ἀλλὰ παραπλήσιον ἔχειν την βιοτείαν τοῖς ἄλλοις, ὁμόσε ποιούμενοι τοῖς πολλοῖς ἀει την δίαιταν. ἐπεὶ δ' ἐκ διαδοχῆς και κατὰ γένος τὰς ἀρ- 6χὰς παραλαμβάνοντες ἔτοιμα μεν εἶχον ήδη τὰ προς 25 την ἀσφάλειαν, λοιμα δὲ καὶ πλείω των ἱκανῶν τὰ προς την τροφήν, τότε δὴ ταῖς ἐπιθυμίαις μό- γμενοι διὰ την περιουσίαν ἐξαλλους μεν ἐσθῆτας ὐπέλαβον δεῖν ἔχειν τοὐς ηγουμένους τῶν υποτα τομένων, ἐξαλλους δὲ καὶ ποικίλας τὰς περι τηνω τροφὴν ἀπολαύσεις καὶ παρασκευάς, ἀναντιρρήτους δὲ καὶ παρὰ τῶν μὴ προσηκόντων τὰς τῶν ἀφροδισίων χρείας καὶ συνουσίας. ἐφ' οἷς μὲν φθόνου 816o

285쪽

γενομένου καὶ προσκοπῆς, εφ' οἷς δὲ μίσους ἐκκαομένου καὶ δυσμενικῆς οργης, ἐγένετο μεν ἐκ της βασιλείας τυραννίς, αρχη θε καταλύσεως ἐγεννῆτο 0 καὶ σύστασις ἐπιβουλῆς τοῖς ηγουμένοις ῆν Ουκ ἐκ

των χειρίστων, ἀλλ' ἐκ των γενναιοτατων καὶ με- 5γαλοψυχοτάτων, ἔτι δε θαρραλεωτάτων ἀνδρῶν συνέβαινε γίγνεσθαι δια το τους τοιουτους ῆκιστα 8 δυνασθαι φέρειν τὰς των ἐφεστώτων υβρειςά τοίδε πλήθους, οτε λάβοι προστάτας, συνεπισχύοντος κατὰ των ηγουμένων διὰ τὰς προειρημένας αἰτίας, io

τὸ μεν τῆς βασιλείας καὶ μοναρχίας εἶδος ἄρδην ἀνηρεῖτο, τὸ δὲ τῆς ἀριστοκρατίας αυθις αρχὴν

2 ἐλάμβανε καὶ γένεσιν. τοῖς γὰρ καταλυσασι τοὐς μονάρχους οἷον εἰ χάριν ἐκ χειρὸς ἀποδιδόντες οἱ πολλοὶ τούτοις ἐχρῶντο προστάταις καὶ τούτοις ἐπέ- 153 τρεπον περὶ σφῶν. οι δὲ τὸ μὲν πρῶτον ἀσμενίζοντες την ἐπιτροπὴν οὐδεν προυργιαίτερον ἐπομοὐντο τοὐ κοινῆ συμφέροντος, καὶ κηδεμονικῶς καὶ

φυλακτικως ἔκαστα χειρίζοντες και τα κατ' ἰδίαν 4 και τα κοινὰ τos πλήθους. οτε δὲ διαδέξαιντο πά- 2ολιν παῖδες παρὰ πατέρων τqν τοιαυτην εξουσίαν, ἄπειροι μὲν οντες κακῶν, ἄπειροι δὲ καθόλου πολιτικῆς ἰσότητος καὶ παρρησίας, τεθραμμένοι δ' ἐξαρχῆς ἐν ταῖς των πατέρων ἐξουσίαις καὶ προαγω-d γαῖς, ὁρμήσαντες οἱ μὲν ἐπὶ πλεονεξίαν καὶ φιλαρ- 25γυρίαν ἄδικον, οἱ δ' ἐπὶ μέθας καὶ τὰς ἄμα ταλταις ἀπληστους ευωχίας, οἱ δ' ἐπὶ τὰς των γυναι- κῶν ὐβρεις καὶ παίδων ἀρπαγάς, μετέστησαν μεν6 την αριστοκρατίαν εἰς ολιγαρχίαν, ταχὐ δὲ κατεσκεύασαν. ἐν τοῖς πλήθεσι πάλιν τα παραπλήσια ω τοῖς ἄρτι ρηθεῖσι ' διο καὶ παραπλήσιον συνέβαινε

286쪽

L. VI. VARIAE RERUM PUBL. FORMAE. 245το τέλος αυτῶν γίγνεσθαι της καταστροφῆς τοῖς περὶ τους τυράννους ἀτυχήμασιν. ' ἐπειδὰν γάρ τις συνθεασάμενος τον φθόνον και τό μῖσος κατ' αυ-9των τὸ παρὰ τοῖς πολίταις υπαρχον, κἄπειτα θαρε ρήση λέγειν ἡ πράττειν τι κατὰ των προεστώτων, παν λοιμον καὶ συνεργὸν λαμβάνει τὸ πλῆθος. λοιπὸν ους μὲν φονεύσαντες, Γους φυ- 2γαδεύσαντες,J ουτε βασιλέα προωτασθαι τολμώ- σιν, ἔτι δεδιότες την των πρότερον αδικίαν, ουτε 10 πλείοσιν ἐπιτρέπειν τὰ κοινὰ θαρροῶσι, παρὰ πόδας αυτοῖς ούσης τῆς πρότερον ἀγνοίας, μόνης δσφίσι καταλειπομένης ἐλπίδος ακεραίου τῆς εναυτοῖς ἐπὶ ταυτην καταφέρονται, καὶ την μὲν πολιτείαν ἐξ ολιγαρχικῆς δημοκρατίαν εποίησαν, την15-των κοινῶν πρόνοιαν καὶ πίστιν εἰς σφῆς αυ-

τοὐς ἀνέλαβον. i και μέχρι μεν ἄν ἔτι σώζωνταί τι- 4νες των υπεροχῆς καὶ δυναστείας πεῖραν εἰληφότων, ἀσμενίζοντες τῆ παρούσy καταστάσει περιπλείστου ποιοsνται την ἰσηγορίαν και την παρρηθ2ο σων' ὀταν δ' ἐπιγένωνται νέοι καὶ παισὶ παίδων θπάλιν ἡ δημοκρατία παραδοθῆ, τότ οὐκέτι διὰ τὸ συνηθες ἐν μεγάλω τιθέμενοι τὸ τῆς ἰσηγορίας καὶ

παρρησίας ζητοsσι πλέον ἔχειν των πολλῶν μάλιστα δ' εἰς τουτ' ἐμπίπτουσιν οἱ ταῖς οὐσίαις υπερ-

25 έχοντες. λοιπὸν ὁταν ὁρμήσωσιν ἐπὶ τὀ φιλαρχεῖν, 6 καὶ μὴ δυνωνται δι αυτῶν καὶ διὰ τῆς ἰδίας αρε- τῆς τυγχάνειν τούτων, διαφθείρουσι τὰς ουσίας, δελεάζοντες καὶ λυμαινόμενοι τὰ πλήθη κατὰ πάντα τρόπον. ἐξ ών ὀταν ἀπαξ δωροδόκους καὶ δωρο- 730 φάγους κατασκευάσωσι τοὐς πολλοὐς διὰ την ἄφρονα δοξομανίαν, τότ ξδη πάλιν τὸ μὲν τῆς δημοκρατίας καταλυεται, μεθίσταται δ' εἰς βίαν καὶ χειρο

287쪽

8 κρατίαν ἡ δημοκρατία. συνειθισμενον γὰρ τὸ πλῆθος ἐσθίειν τα ἀλλότρια καὶ τὰς ελπίδας εχειν του ζην ἐπὶ τοῖς των πέλας, οταν λάδε προστάτην μεγαλόφρονα καὶ τολμηρόν, ἐκκλειόμενον διὰ πενίαν των ἐν τy πολιτεία τιμίων, τότε δη χειροκρα- Ff τίαν αποτελεῖ, και τότε συναθροιζόμενον ποιεῖ σφαγάς, φυγάς, γης αναδασμους, εως αν αποτεθηριωμε-

νον πάλιν ευρy δεσπότην καὶ μόναρχον. 10 Aυτη πολιτειῶν ἀνακυκλωσις, αυτο φυσεως οἰκονομία, καθ' ην μεταβάλλει καὶ μεθίσταται καὶ 1οπάλιν εἰς αυτὰ καταντῶ τὰ κατὰ τὰς πολιτείας. 11 ταυτά τις σαφῶς ἐπεγνωκὼς χρόνοις μεν ἴσως διαμαρτήσεται λεγων ὐπερ του μελλοντος περὶ πολι- . τείας, τὸ δε που της αυξησεως εκαστον ἐστιν η της φ θορῆς η που μεταστήσεται σπανίως αν διασφάλ- 15λοιτο, χωρὶς οργῆς ἡ φθόνου ποιουμενος την ἀπό-

12 φασιν. καὶ μην περί γε τῆς ' μαίων πολιτείας κατὰ ταυτην την ἐπίστασιν μάλιστ' ἀν ἔλθοιμεν εἰς γνῶσιν καὶ τῆς συστάσεως καὶ τῆς αυξησεως καὶ τῆς ακμῆς, ομοίως δε καὶ τῆς εἰς τουμπαλιν ἐσο- mI3 μένης ἐκ τουτων μεταβολῆς ' εἰ γάρ τινα καὶ ετ ραν πολιτείαν, ώς ἀρτίως εἶπα, καὶ ταυτην συμβαίνει, κατὰ φυσιν απ' αρχῆς ἔχουσαν την συστασιν και την αὐξησιν, κατὰ φυσιν εξειν καὶ την εἰς

14 τἀναντία μεταβολήν. σκοπεῖν δ' ἐξεσται διὰ των μετὰ 2sταυτα βηθησομένων. 610 Νυν δ' ἐπὶ βραχυ ποιησόμεθα μνήμην υπὲρ τῆς

Λυκουργου νομοθεσίας ' εστι γὰρ Ουκ ανοίκειος ο2 λόγος τῆς προθέσεως. ἐκεῖνος γὰρ εκαστα τῶν προειρημένων συννοήσας ἀναγκαίως και φυσικῶς επι- ω τελουμενα καὶ συλλογισάμενος ὁτι παν εἶδος πολιτείας άπλουν καὶ κατὰ μίαν συνεστηκὸς δυναμιν

288쪽

I... VI. VARIAE RERUM PUBL. FORMAM. 247ἐπισφαλὲς γίγνεται διὰ τὸ ταχέως εἰς την οἰκείαν καὶ φύσει παρεπομένην ἐκτρέπεσθαι κακίαν ' καθά- 3περ γὰρ σιδήρω μεν ἰός, ξύλοις δὲ θρῖπες καὶ τερηδόνες συμφυεῖς εἰσι λυμαι, ' ι' ων, κῶν πάσας ε τὰς ἔξωθεν διαφύγωσι βλάβας, υπ αυτῶν φθείρονται τῶν συγγενομένων, τον αυτὸν τρόπον καὶ των 4

πολιτειῶν συγγίγνεται κατὰ φύσιν ἐκάστρ καὶ παρέπεταί τις κακία, βασιλεία μεν ὁ μοναρχικὸς λεγόμενος τρόπος, αριστοκρατία δε ὁ τῆς ολιγαρχίας,16 δημοκρατία δε ὁ θηριώδης καὶ χειροκρατικός, εχ θοὐς ουχ οιόν τε μὴ Ου πάντα τα προειρημένα συνχρόνω ποιεῖσθαι τὰς μεταστάσεις κατὰ τον ἄρτι λαγον. ἀ προωόμενος Λυκοὐργος ουχ απλῆν ουδὲ 6 μονοειδῆ συνεστήσατο την πολιτείαν, ἀλλα πάσας 15 όμοὐ συνήθροιζε τὰς ἀρετὰς και τὰς ἰδιότητας τῶναρίστων πολιτευμάτων, ῖνα μηδὲν αυξανόμενον υπὲρ γτὀ δέον εἰς τὰς συμφυεῖς ἐκτρέπηται κακίας, ἀντισπωμένης δὲ τῆς ἐκάστου δυνάμεως ἡπ' ἀλλήλων μηδαμοs νεύρ μηδ' ἐπὶ πολῶ καταρρέπy μηδὲν αυ-

26 τῶν, ἀλλ' ἰσορροποῶν καὶ ζυγοστατουμενον διαμένη κατὰ τον τῆς αντιπαθείας λόγον αεὶ τὸ πολίτευμα,

τῆς μὲν βασιλείας κωλυομένης ὐπερηφανεῖν διὰ τον ηαπὸ τοὐ δῆμου φόβον, δεδομένης καὶ τουτω μερίδος ἱκανῆς ἐν τῆ πολιτεία. τοs δὲ δήμου πάλιν μὴ θαρ- s25 ροῶντος καταφρονεῖν τῶν βασιλέων διὰ τον απὼ τῶν γερόντων φόβον, οῖ κατ ἐκλογὴν ἀριστίνδην κεκριμένοι πάντες ἔμελλον ἀεὶ τῶ δικαίω προσνέμειν εαυτούς, ῶστε την τῶν ἐλαττουμένων μερίδα διὰ τὸ τοῖς l0 ἔθεσιν ἐμμένειν, ταύτην αεὶ γίγνεσθαι μείζω καὶ βα- ηο ρυτέραν τῆ τῶν γερόντων προσκλίσει καὶ ὐοπῆ. τοι- lIγαροsν ούτω συστησάμενος πλεῖστον ἄν ημεῖς ἴσμεν χρόνον διεφύλαξε τοῖς Λακεδαιμονίοις την ἐλευθερίαν.

289쪽

11 Περὶ συστάσεως τῆς των ' μαίων) πολιτείας.JἘκεῖνος μεν ουν λόγω τινὶ προχόμενος πόθεν εκα-στα και πῶς πέφυκε συμβαίνειν, ἀβλαβῶς συνε-2 στήσατο την προεΦημένην πολιτείαw Ῥωμαῖοι δετο μεν τελος ταυτὀ πεποίηνται τῆς εν τῆ πατρίδι 53 καταστάσεως, ου μην διὰ λόγου, διὰ δε πολλῶναγώνων καὶ πραγμάτων, ἐξ αυτῆς αεὶ τῆς ἐν ταῖς ' περιπετείαις ἐπιγνώσεως αἱρουμενοι το βέλτιον ου- τως ήλθον ἐπὶ ταυτὸ μεν Λυκουργω τέλος, κάλλιστον δὲ σύστημα τῶν καθ' ημὰς πολιτειῶν. Exc. io ant. p. 174-177.J11 a. πιτι απὸ τῆς Σέρξου διαβάσεως εἰς την'Eλλάδα

καὶ τριακοσίοις καὶ τριάκοντα ἔτεσιν υστερον απὰ τούτων τῶν καιρῶν αεὶ τῶν κατὰ μέρος προδιευκρι- ωουμένων ἐν και κάλλιστον και τέλειον ἐν τοῖς 1sώννιβαῖκοῖς καιροῖς, ἀφ' ων ημεῖς εἰς ταυτα την2 ἐκτροπὴν ἐποιησάμεθα - διὸ καὶ τον υπὲρ τῆς συστάσεως αυτου λόγον ἀποδεδωκότες πειρασόμεθα νυν ήδη διασαφεῖν ὁποῖόν τι κατ ἐκείνους υπῆρχε τοὐς καιροές, ἐν οἷς λειφθέντες τῆ περὶ Κάνναν is 3 μάχη τοῖς ὀλοις ἔπταισαν πράγμασιν. ουκ αγνοῶ δὲ διότι τοῖς αυτῆς τῆς πολιτείας ὁρμωμένοις ἐλλιπεστέραν φανησόμεθα ποιεῖσθαι την εξήγησιν,4 ἔνια παραλιπόντες τῶν κατὰ μέρος ' παν γὰρ ἐπιγιγνώσκοντες καὶ παντὸς πεῖραν εἰληφότες διὰ την εο ἐκ παίδων τοῖς ἔθεσι καὶ νομίμοις συντροφίαν ουτο λεγόμενον θαυμάσουσιν αλλὰ τὸ παραλειπόμε-5 νον ἐπιζητήσουσιν, ουδὲ κατὰ πρόθεσιν υ ολήψονται τον γράφοντα παραλιπεῖν τὰς μικρὰς διαφοράς, αλλὰ κατ ἄγνοιαν παρασιωπῶν τὰς ἀρχὰς καὶ τὰ so6 συνέχοντα τῶν πραγμάτων. καὶ ρηθέντα μεν ουκαν εθαυμαζον ως ὁντα μικρὰ καὶ πάρεργα, παρα-

290쪽

L. VI. REIPUBL. ROMANAE RATIO. ύλ49 λειπόμενα δ' ἐπιζητοῶσιν ώς αναγκαῖα, βουλόμενοι δοκεῖν αυτοὶ πλέον εἰδέναι των συγγραφέων. 4 δεῖ τδε τον ἀγαθὸν κριτην οὐκ ἐκ των παραλειπομένων δοκιμάζειν τους γράφοντας, ἀλλ' ἐκ των λεγομέ- ο νων, καν μὲν ἐν τούτοις τι λαμβάνη ψευδος, εἰδέ- Sναι διότι κακεῖνα παραλείπεται δι' ἄγνοιαν, ἐὰν δεπαν τὀ λεγόμενον αληως ὴ, συγχωρεῖν διότι κἀκεῖνα παρασιωπῆται κατὰ κρίσιν, ου κατ' ἄγνοιαν.

-υτα μὲν ουν εἰρήσθω μοι προς τους φιλοτι-

10 μότερον ἡ δικαιότερον ἐπιτιμῶντας τοῖς συγγρα-

φεῶσιν. οτι παν πρῆγμα συν καιφω θεωρούμενον υγιεῖς l0 λαμβάνει και τας συγκαταθέσεις καὶ τας ἐπιτιμή- σεις' μεταπεσόντος δε τούτου και προς τὰς ἄλλας πε-

1ο ριστάσεις συγκρινόμενον οὐχ οἷον χίρετόν, ἀλλ' ουδ' ανεκτὸν αν φανείη τὸ κράτιστα καὶ αληθινώτατα πολλάκις υπὸ των συγγραφέων εἰρημένον. Exc. Vat. p. 371-372 M. 2 6Η. 7. δε-8. etiam Exc. ant. p. 177.JHν μεν δη τρία μέρη τὰ κρατο τα τῆς πολι- 1l20 τείας, ἄπερ εἶπα πρότερον ἄπαντα ' ουτω δὲ πάντα κατὰ μέρος ἴσως καὶ πρεπόντως συνετέτακτο καιδιωκεῖτο διὰ τούτων ῶστε μηδένα ποτ αν εἰπεῖν

δύνασθαι βεβαίως μηδε των ἐγχωρίων πότερ' ἀριστοκρατικὸν τὸ πολίτευμα σύμπαν ἡ δημοκρατικὸν αο ἡ μοναρχικόν. καὶ τοὐτ εἰκὸς ην πάσχειν. δτε 12 μεν γὰρ εἰς τὴν των υπάτων ἀτενίσαιμεν ἐξουσίαν, τελέως μοναρχικὸν ἐφαίνετ εἰναι καὶ βασιλικόν, ὀτε δε εἰς τὴν τῆς συγκλήτου, πάλιν αριστοκρατικόν καὶ μην εἰ τὴν των πολλῶν ἐξουσίαν θεωροίη τις, ω ἐδόκει σαφῶς εἶναι δημοκρατικόν. ῶν δ' ἔκαστον Ι3 εἶδος μερῶν τῆς πολιτείας ἐπεκράτει, καὶ τότε καινῶν ἔτι πλὴν ολίγων τινῶν ταυτ ἐστίν.