Francisci Mauroceni Peloponnesiaci, Venetiarum principis gesta. Scriptore Joanne Gratiano Bergomensi, D

51쪽

3σ LITER PRIMUS.Iσs rant; ita qui praeerat oppido impiger manu, exercitusque militia strenuam defensionem comparabat. Ηςc tamen hostium studia brevi Fran- ..- et ciscus elusit, unico armorum conatu praelium . absolvens. Admotis etenim passim scalis, omni- . que virium nixu in pervicaces invectus, obsist re ausis ferro , reliquos terrore in servitutem coegit. Prosperrimum incςptum haud difficilior fortasse victoria ex Epidauro consecuta; ni pro mature deseviente hyeme, cum maritimis copiis in munitissimi loci obsidione immorari intutum cognovisset. Itaque traductis ex oppido in classem XXII. tormentis, caetera arbitrio militum acta, hique ex finitimis Pagis gravem praedam retulere. Quibus confectis, in hyberna copias dimisit; satis sibi fore ratus, si cum expeditiori longarum navium manu Agarum subinde pedi

curreret.

I 6 3 ue Labente inter hos motus anno, cum diem eX-zar tremum Imperator Mocenicus, summo cumri totius exercitus moeroro, obsisset; Franciscum Maurocenum in Ducem , donec quis extincto sebrogaretur, universa classis excepit. Is, ut pri- infracta vis hyemis, cum a Pelagi. insulis tributa collegisset; a rebus praeclare gerendis diutius animum minime continuit. Arrepta Lgitur opportunitate , quod Thraces crebris caedibus afflicti intra Hellespontum confugissent , facillimum sibi futurum animadvertit. Praeoccupato eorumdem adventu , ditioribus insulis

52쪽

L I s E R P LI s υ S. 37 potiri , paratoseue ab hostibus commeatus in ris

1borum commodum apte conVertere . Recepto

ingenti militum alacritate consilio . Saronicum Sinum ingressus, Aginam oppuSnatum ire constituit. Non procul a Peloponnesi margine contra Atticam , Megaricamque regionem insula sita est, Oenone, oc Myrmidonia ante dicta ,

optima temperandi arris arte olim commendatissima. Urbs supra am ni collis cacumen modicer extollitur, bifariam incolis utile ; quippe quod repentinos insultantium impetus dissiciliores reddit , saltubusque laetissimis voluptatem tempestati alit aestivae, hybernς vero subsidium.

Multos illic cum belli, tum annonae apparatus fama ferebat, qui in Cydonis, totiusque eXercitus opem facillimo convehebantur itinere . Iamque decimo quarto Kal. Aprilis in insulae conspectum perventum erat, cum applicitis lintori triremibus, eductoque milite', continuo a αμα. cies a Marchione Alexandro Borrio , Praefecto terrestrium copiarum instructa . Illatum sibi bellum AEginenses ubi cognoverunt , cum locum ., quia vastis circum rupibus claudebatur , vel minimo praesidio tutum cernerent , illico redactis in urbem iis, quae munimento necessaria videbantur , strenuae defensioni operam de- .dere. Initum ergo a Venetis ex abrupto certamen; ac jussius miles per confragosos plerumq; saltus, atque importuna collium juga catervatim ascendere. Neque inutili primum conatu ,.

53쪽

Iσ nam emersit ad muros: Sed anceps postea discrimen invaluit, cum ipsamet loci inaequalitas in obsessorum salutem pugnaret. Franciscus praeruptis cautibus haerere vix posse militem animadvertens, cum nullo vellet suorum sanguine victoriam emi, signum receptui imperavit. Exinde muralibus tormentis per idoneas rupes dispositis, ereptaque subsidiorum spe, ita locum

infestare incςpit, ut tunc primum senserint ginenses a Mauroceno insulam obsideri. Trium dierum spatio hoc ardore pugnatum est: diutius que ob loci asperitatem necesse fuisset ea in o

tidione milites detineri , ni obsess undique incendiis, ac ruina murorum consternati, salute

salva , victori se tradidissent. Itaque eadem glo- .. ,ὶ. q. riae cUpido, quae ad intentandam urbi obsi- 'dionem Maurocenum impulerat, Aginensibus auxilio fuit: nam novorum facinorum spe dictus, annuit conditionibus ab obsessis prolatis .

Continuo praeter CCC. Graecos, ac L. Turcas, qui in remigum numerum recepti sunt, cael ris concessa libertas. Avecta XIV. tormenta;devastatamque ab exercitu urbem flammae peniatus consumpserunt. Concums AEginae expugnatione proximu

rum Insularum incolis, ad ,Thessaliae oras bter conversum est. Neminem latebat, Pagasam ditissimam urbem, quam Voltum vulgus nuncupat, ad Pelasgicum sinum sitam, omni rerum copia affluere, quod vero magis Imperantis an,

54쪽

MIS E R PRIMUS.

39mum accendebat, publica ibi Turcarum horrea in classis commodum asservari. Aderat quoque tentandi discriminis necessitas. Tunc enim temporis plurimum nautici panis inopia navales nostrorum copiar laborabant: hisq; ob varium maris aestum nec certa subsidia, aut, etiamsi haud procu abessent, redigi in unum opportune non posse videbantur . Quamobrem Mauro enus , qui cum sitorum egestati prospicere, tum omnia protrahelido bello utilia auferre hostibus moliebatur, adamato potiundi loci consilio, Pagasam proficiscitur. Nonnullis onerariis navibus, quae in proximas insulas annonam comportabant,

exiguo labore subactis; in Pelasgicum sinum , qui in extremis Thesistiae est, mira pernicitate

navigia, convenere. Munitissima urbs apparebat in medio, a continentis ora ita producta, ut triremium tormentis percelli posset . Moenia vero

in quadratam figuram expansa , eaque parte , qua mare respiciunt, in ampliorem prospectumcesinentia, editis utrinque turribus custodiebantur . Situs opportunitas, facile commercium , atque ager circum frumenti, vinique pastim ferax non modice Thraces a)juvabant . Hinc nauticum ibi panem confici, confectum servari, ac deindὰ per occasiones mitti ad exercitum placuerat . Haud procul ab urbe metanti cal a Mauroceno armata incolarum cohors audacter occurrit: quae, magis quia improviso id fecerat, quam quod pax viribus esset , acerrimum videbatur iss

55쪽

Iσ1 3 batdx latura certamen. At strenue resistentibus Venetis, cum permulti barbarorum 4 sclopeia xiis trajecti concidissent; tantus terror caeteris injectus, ut brevi versis in praeceps manipulis, intra moenia confugerint. Fortiori igitur defensione opus esse superioris pugnς experimento edom, delectum militum ex proximis vicis habere, parare raptim arma, munitiones congesta humo firmare; postremo, ne mulierum, ac liaberorum lamentationibus pertinacia Propugnationis frangeretur, sexum, artatemque laboribus imparem rejicere, cum iisque opulentiora quς-que, ne in victorum commodum transirent, M. ..is. ... lio mittere. Sed Maurocenus in ipse obsidioni; ε limine extrema molitus non vulgari terrore imcolas concutiebat. Quippe extructis aggeribus , de ducto propius urbem exercitu, dein ad portareversionem aptatis pul lastris, cuniculisque si1btus turrium fundamenta effossis , ne interiora quidem loci vacare incendio patiebatur . Quardum sedulo ab eo curantur, reliquae Quinqueremes sinum tenuere;.eqque idoneis locis dispositae, ut eodem tempore multielici ex parte minri peterentur . Econtra obsessi impigre rem g rentes, summa Vi praeliabantur: immis, ut quisque locus ob oppumantibus tentabatur , ita praesidia, loricasq; vimineas per occasiones si mittebant, ut primos nostrorum impetus non abiecto animo repulerint. At non diu , noctuq; conatibus intermissis, adeo munimenta dissici

56쪽

C perunt, ut, quassatis alte muris, aggressioni Veneti accingerentur. Tunc Franciscus plena προ

animorum oratione hortatus suos ad certamen. Nec modicus Inde copiarum ardor invaluit. Quippe, cum in agmine, in laboribus ubi- ι- . que adesset , strenuis laudem , spem pavidis , cunctis exemplum praeberet, ita militum animos accendit, ut, non dimicantium, sed vise rum specie, per stragem semiruti valli m nia

conscenderint. Diu nihilominus vis nostrorum a barbaris sustentata: brevique ad ultimas caedes deventum est . Facinus namque egregium rati, si gladiis potius, ac Virtute, quam muris v iam tuerentur ; non milites modo, sed de turba aggrestium immixta armatis admirandς se titudinis specimen exhibuit. Verum catervatim impetum facientibus Venetis, cum, consumpta Inter mutuas clades die, tenebrae jam irruerent, strataque cadaveribus menta undique sanguine exundarent; ingens hostium con1lernatio , omnia passim augente nocturno tumultu, inopinanter exorta. Igitur, qui assilitantium manus j. ... iaevaserant, veluti jam penitus amisso oppido, in mom s. interiorem arcem recessere. Potitus urbe Mau et Tocenus, calentem recenti prςlio militem ad integram victoriam impulisset ue nisi nox incerta diremisset pugnantes. In. Venetorum votis proxima lux erat Icum extremum vitae discrimen reformidantes Turcae, qua tellus in camporum,planitiem

s fluit,

57쪽

ro 11 fluit, nocte scalis demissis, clam per agros effusi sunt. Inter ipsa itaque lucis exordia , instructis ad certamen copiis, denuo impetus aggres sionis incaluerat. Sed , cum nihil hostile progredientibus obversaretur , brevi compertum , iustum timorem in fugam barbaros abstulisse .

Igitur, occupata arce, Pr ter Increclinilem commeatuum apparatum, multo major prςda relata , quam pro loci conditione quispiam antea conjecisset. Tormenta bellica XXVII. inventa rtanta deinde bucellati copia , quantam classis ferre non potuit. Quapropter, quidquid remanserat, flammis absumptum; eodemque incendio

reliqua omnia una cum arce conflagrarunt .

Caeterum modicum sanguinis e Maurocent exercitu ea obsidione fusum est . Tanti vero defensio Thracibus stetit, ut praeter paucos, quinoctis ope aufugerunt, reliqui omnes decem

tando interierint. Collectis impedimentis, dum

ad Hellespontum trajecturus Maur enus omnia propere ad discessum comparat; nondum receptum in navigia militem expedita Turcarum cohors e propinquo quodam colle devolu- Ais,mia ta eX insperato invadit. Patuere hostibus primo impetu terga Venetorum: at ubi, intellecta framos de, conversi sunt in decurrentes, ita audaciores mulctaverunt, ut non tulerint barbari primum concursum . Tumultuario ergo impetu retroacti , suum ut quisque corpus tutaretur , terga victoribus praecipiti adeo motu convertit,

58쪽

ut non satis cognitum fuerit , celerius ne aggressi sint hostes, an fugerint. Haec ubi peracta , e Pelasgico sinu educta .., classis. Cumque exigendi tributi gratia ad Scia- -πthum insulam, ante Magnesiam Thessaliae prin F π.

montorium sitam , perventum esset, inopina- M. tum pugnae discrimen adiit exercitus . Pervicaciores enim incolς, sive fiducia virium, sive amore Turcarum , ullo obedientiae genere sese Venetis addicturos denegabant. Contumeliosum id Reip. acerbum Duci; quem demum obstinata illorum consilia eo compulerunt , ut, quod per pacem obtineri non poterat, armΟ-rum vi extorqueri imperaret. Igitur Ventum est utrinque aci manus; pugnatumque aliquandiu ambigue, cum sine ordine, aut cujusquam Imperio quaeque pars multitudinis oppiJanin

rum armata Venetis occurreret. Verumtamen,

cum hinc inde manipulis barbarorum nostri affunderentur, transversisque ictibus obvios pe

turbarent; ingens trepidatio, ac tumultus , Obmultorum caedem, inter illos exortus. Tunc ad paucorum Gemplum, positis armis, unanimes

aeditionem amplexi, fidemque in omnibus Reip. spoponderunt. Sciathi eventus proximarum insularum incolas perdomuit; inter quos, qui Scin pelum, ac Celidromim insulς sunt contra Thes- italiam, parum distantes a Sciatho tuebantur , vectisalia libenter obtulere. Accepta ab iis sancter ndes: dein tributa, leges,& Venetum jus V,

59쪽

4 L I B E R I I ad υ S. 3σ1 s ctis impositum. Post quς deventum ad reliquam

αλ.. a classem, quam prope Hellespontum anchorς tonebant .jHic quisque Mauroceno gratulari, eX- peditionis ordinem inquirere, atqrita tot rerum prosperrimarum serie ad magna incitari, ut cresceret in dies cupiditas dimicandi. Interim, cum Aprilis mensis deficeret, nondum Turcis in AE- eum traiicientibus , tantumque roboris penes 'rςfectum navium La Zarum Mocenicum esset, ut apte illis obsistere posset; Franciscus, collectis triremibus , ad alia obeunda munera animum Vertit. Commendata igitur fortist mo Duci reliqua classe, ad inferiora Aggi contendit, ut v nientem ab Italia Hieronum um Fuscarenum DMarci Procuratorem ad summum maris Imperium communi omnium plausu ob insignem vi

His . . tutem nuper evectum exciperet. Verum, cum ic

..r Andron maris Agari insulam viginti millispassu: ά Delo positam, vix appulisset; inopinato mo

bo correptus, pauc111smos Intra dies occubuit .

Quapropter ingentis expectationis viri fatum e pressis gemitibus classis prosecuta. Maurocenus, cui ob defectum.Imperatoris . summa administratio debebatur, anXius de clas- . sis eventu, instare enim in dies certamen intellexerat; statuit Graeciae, atque Asiae Praefectis 1.. ; Belirbey nuncupantur a barbaris) non modia Cam triremium manum ad intercipiendos intra Hellespontum Venetos deducentibus se objicere; ut inde major Mocenico victoriae fiducia foret Verum

60쪽

Verum hic, qui freti angustias, ut memoravi- IGI mus, insederat, ubi Thraces imminentes descenderunt in pugnam, diu universam eorundem classem exagitavit. Demum, nonnullis triremibus disjectis, cum Praefectus Turcarum animo impar, subtrahere a certamine suos, quam in ulterius discrimen deducere mallet; arrepta fuga, ea secum navigia traxit, quae impulsu remorum aguntur. Tunc cum navibus extra sinum c pia contentio: quas quinq; horarum 1pacto Mocenicus cum lacestisset, nondum satis videbatur, qua rem fortuna datura esset; adeo spes, vires, animi utrinque paria fuere. At, aucta hostium clade, nihil invium fuit virtuti Venetoerum . Hi namq; cum undecim barbarorum na- 'vigia flammis consumpsissent, ac totidem fere proximis scopulis impacta aequor hausisset, reliqua partim redacta in Mocenici potestatem , partim, adjuvantibus auris, lice Vix apta fugς,

victorum manus declinaVerunt.

tuerat, ut maturaretur res, effecere . Quamobrem ad illam Peloponnesi oram profectus, cui sui. ponte jungitur Epidaurum, militem haud procul ab urbe ad montiue radices exposuit. Sed cum ipsa loci fluctura apertis obstaret aggressionibus , alium obsidionis ordinem exorsus est .

Conficere enim rerum omnium egestate incolas cum decrevisset, levis armaturς manu, qua προ