Francisci Mauroceni Peloponnesiaci, Venetiarum principis gesta. Scriptore Joanne Gratiano Bergomensi, D

81쪽

Iσ38 triremium manum deducere in portus cust diam , omnem denique belli apparatum in urbem redigere. Quae, ut renunciata sunt Mauro- ceno, cum recludi, quς premeret, conscios hostes, cuncta bello provisa, neq; sine ingenti copiarum discrimine intentari obsidium posse an madvertisset; a consilio superiore dejectus, in Turcic classis Pr fectum impetum vertit. Hunc ad interiora usque sinus Adriatici perductum , P non sine principis Urbis solicitudine, commeatuum commercia intercipere, relatum fuerat . Itaque navali certamine mulctaturus hostis audaciam , eXplorans, qua apte capi posset inter angustias, diu Supero ex mari reducem circa Peloponnes littora insecutus. Tandem, eodem prope Euboeam repente deprehenso, cum ad pugnam omni studio suos impelleret, impar per-ὸA L nicitas navigiorum prius barbaros abstulit e comspectu, quam, unde ii solverant, Veneti conve

nirent.

Saepe ea tempestate Thraces incertis latebris Maurocenum fatigavere . Bis prope Chium pe-ner circumventi , totidem classem vertetunt in fugam. Quamobrem, cum inutiles conatus tintam pene aestatem consumpsissent; satius eidem Visum, eo copiarum robur ducere, quo tutius ob hostium formidinem, spoliis eorundem Po-e i. tiretur . Igitur ad Claron praecipuam Myrtoi/:2 maris insulam provectus, cum tentari eam plunui armi, cuisset, non illico ad vim custodibus inferen-

82쪽

dam, cohortes in littus effudit. Sed ostentans leviorem servitutem apud Venetos deditis, quam bello, armisque subactis futuram, monuit eos,

ut sibi prospicerent; neve servandarum mercium gratia, quibus affluere incolas fama vulgaverat, vitam miserrime perderent. At iniquo animo ferentes Turcae refertissimam opibus arcem a nostris diripi, ad arma unanimes confugere. Consilii tamen infelicitatem brevi eventus ostendit. Quipee, omnibus ad bellum utrinque comparatis, cum oppidum undique Venetus miles adoriretur; tantus repente paVOr, in certum p nitentia, an interno dissidio, propugnatores invasit, Vix ut clamorem assultantium, nedum impetum sustinuerint. Captis ergo moenibus, cum nonnulli discurrentium c derentur; reliqui, ablato effugio , catenis obruti sunt . Continuo arcem Venetus miles depopulatur GVIII. tormenta muralia asportat. Post cmς dis-jici muros, imperatum: neque ante discessum

inde est . quam caetera flammis corrumperentur. Festinanti post haec in livberna Mauroce

currere ; quibus subigendis modicum laboris insumptum. Siquidem, in Venetorum potestatem redactis post brevem pugnam navigiorum rectoribus, ingens annonae copia, quam Cyd nem erant delaturi, collecta est in triremes ;adjectisque reliquae clasti navibus, Samon deventum. Novum his victoriae genus. Cum =ψώι-

83쪽

nim non modicam equorum manum, custoditam a Turcis, in littore deprehendisset Imperator; levis armaturae cohortem exposuit, quae custodes belluarum invaderet. Neque mora. Nam Pars occupavit equos; reliqui Turcas

aggressi , haud levem non tam hominum ,

quam equorum tumultu pugnam conservere . Diu anceps contentio non stetit: Veneti enim,

pulsis hostibus. potiti equis rediere in triremes; continuoque Melon properatum est. His dum vacabat Maurocenus, distractus a

Daciarimotibus Mahometes nova illic rixarum semina ) Cydonem tantum , ac Rithymnam praesidiis, atque annona firmare conatus est. Reliquam armorum curam haud negligens, augendis maritimis copiis sedulo studuit; ut tandem, Daciae rebus compositis , bellum in Cretam totis cum Imperii viribus verteretur. Nec ulla arte flectere ejus animum in hacra, i, rerum inclinatione Veneti potuere. Cum enim .iais, . . Joannes Capellius D. Marci Procurator, ac ι. .. ι Joannes Baptista Baliarinus a Secretis Senatus, Byz antii Remp. procurantes,experti fuissent, eam Turcarum indolem esse, ut largitione, dc pecunia, quae armis quandoque validior est apud inhiantes muneribus Thraces, vinci posset; munerum ostentatione Cydonem , Rithymnamq; repetere , ac bellum penitus inhibere adnixi fiat... sunt. At jactans Mahometes, nonnisi integra I m. Cretae insulae concessione passurum Regem bcbii com

84쪽

L I 27 EQ P R I ad υ S. li consilia languescere , quae hac spe obtineri I σ38

possent, ostendit; si secus, Omnia Vi, atque a 4mis conficienda. Verum Patres, quod jure possiderent, etiam armis tuendi animum sibi esse a ad .. . firmantes, illud in posterum curavere, ut su Tultae novis delectibus navales copiae proXimo vere ad gerendas res in Graeciam convenirent . Cumque ob immensos belli sumptus egeret mi. rarium , libens Senatus opes suas in medium protulit; ut plane unusquisque Patrum in rei familiaris locum adoptasse sibi communem Reipub. defensionem videretur. Hinc Mauroceno, cujus prudentiar Senatus fiducia inniteba-' 'tur, prorogatum est Imperium: ipse vero post deductum in livberna exercitum, Per omne reficiendarum virium studium totum ferme hye- male tempus transegit. Has curas propior re-TUm Prosperarum occasio cum vere subivit. Missi namque ad Imperatorem a Taenariis legati

qui fidem simul, & opem ad novos conatUS pollicerentur; indicatisque captu facilioribus Peloponnesi oppidis, ad tutiores victorias eum veluti manu perducerent. Populi quidam Tarnarii sunt illam Peloponnesi regionem incoelentes, quae Septentrionem , Ortumque solis intercedit haec a quibus dam Leuctrum appellatur in &, quamvis barbarorum inter provincias degant, pietate tamen , atque instinctu animorum ita verς religionis cultui addim sunt, ut Turcarum jugo selvendorum dumtaxat V Et a-

85쪽

o L I S E R P RI ad υ S. a σ1s ctigalium nomine subiiciantur. Amplexatus statim horum fidem Imperator, ut prςveniret hostium motus, amicorum poenitentiam , cum legatos eximiis praemiis donasset, propositum primo ab iis accepit, Abaram haec veteribus Hira ) inopinanter trajiciendi. Magnam ea in

Urbe rerum omnium copiam, aptumque naviabus populum, ovi facili negotio in potestatem zzzz venturus esset: locum Vero ipsum, quia ab imparatis custodiebatur, vel minimo labore oppugnantibus cessurum . Itaque, eXcepto Taenariorum praesidio, ubi in sinum Messeniacum deductus est, instruendam aciem Equiti Gremon- villio Copiarum Praesecto tradit. Inde in Abarae conspectum pergit: dumque a metatori L . haud procul a vicis castra ponuntur, A a- tarum vulgus, commotis repentino hostium incursu animis, in Venetos, neglecto discrimine, audacter descendit. M. ferme pedites, CCC vero equites incolarum eruperant; quos si in urbis praesidio meliora consilia detinuissent, sicuti plurimi eorum incolumes, ita dissicilior obsidentibus victoria . Veneti equites, quibus Georgius Cornelius Eques probatae fortitudinis dux praeerat, primo hostium impetu strenudsustentato, cum ignara incolarum turba nec concursando signa sequi, nec servare ordines edocta per campum late spargeretur , tantam i- , psis caedem intulere, ut ferme . dimidium co-

zz hortis in ipso pugnet exordio ceciderit. Barbari, ubi

86쪽

ubi tot suorum corpora prostrata circumspexerunt, confusione Primum, moX tanto impendentis lethi terrore obruti sunt, ut praecipites ad proxima mςnia certatim contenderent. Tunc, impellente copias Mauroceno, Usque intra muros astiduis cladibus acti Abaratae. Quo cum non cςde solum , sed immixto fugientium agmine coacervarentur manipuli, aliique super aliorum corpora ruerent, atq; incolumes 1auciis, vivi jam trucidatis cumularentur; paucissimi eorum , declinatis victorum gladiis, Urbem intravere. Occupatis hac hostium constemnatione vicis . continuo eXercitus in urbem irrupit. Nec frustra in ea laboratum. Namque, confractis obicibus , atque incolis ferme cunctis occisis, vix superfuit, qui in arcem illaberetur. Contemplatus tunc loci naturam Francis cus, eam potissimum partem tentare cςpit,quam maximer munimentis destitutam deprehendit.

Lacessita ergo arx omni genere tormentorum . Demum, cum, Via per murorum ruinam Pat

facta , ad manus deventum esiet ; paucorum c dem loci deditio consecuta. Abaratarum Plurimi ad complendos remigum ordines coacti a XIV. muralia tormenta in clasiem recepta; d vastatam vero igne urbem milites ex edicto Imperatoris solo aequaVere. Abara nullo propemodum detrimento virium

CXPugnata, repente Taenariorum ardor eva

nuit . Hinc, qui primum instructos se ad dis

crimis

87쪽

crimina quaeque exhibuerant, nunc VariC, nc bellum invalesceret, robur Turcarum, suorum paucitatem causabantur . Motus Imperator inconstantia gentis, ne, si ultro processiiset, insidiis undique clauderetur, ad illud animum intemdit, ut paratos egredi Hellesponto Turcas non modo a Creta, sed ab AEgςo etiam summoveret. Iamq; ad Melon insulam pervenerat, CUm renuntiatum ibi XXXVII. hostium rostratas naves prope Chium convenisse. Ratus idcirco, utilius fore eam classis partem dissipare , cum

interea ab Hieronymo Contareno navium

Priesecto Hellesponti fauces sedulo custodirentur, Chium advolavit. Classe haud procul ab insula perducta , ne sorte hostium navigia fu

gam capesserent, sinus ostium obsideri prςcipit. Verum, cum paulo ante ad Ionium sinum Tu cς divertissent; eo properantes Veneti, apud A gennum promontorium in conspectum hostis advenerunt. Tunc pugnaturi inter se prςlii munia partiuntur; quisque alacri oratione suos accendit, objectisque quinqueremibus, clasti hostium propinquat. At paria utrinque Vota non

erant. Quippe, sicut Fidelibus nihil certamine optabilibus, ita nihil magis invisum barbaris :

immo, quo intentius illi manus conserere concupiebant, eo celerius Turcarum Prςfectus fugam arripere annitebatur . Iussi nihilominus Veneti palantes triremes persequi: inde expeditiores eorundem naves adeo in cursum effundi cςpere,

88쪽

73 ut pene ad regia hostium signa pertingerent. Inter reliquos duces Antonius Barbarus, - .Hieronymusque Pisaurus, ille Classis, hic Adria

tici Sinus Praesem fugientium itinere praeoccu- Θri μpato, sibi quisque triremim subegerat. Hinc ' 'nostris robur, sumptusque certatim in barbaros impetus. Neque majori victoriς locus reliquis defuisset, ni oo graviorem quinqueremium moelem, qui pari celeritate ferri non poterant, ac postremo obversum in Occidentem solem, longe jam ablatis hostibus, signum receptui tubar cecinissent. Turcarum formido auxit cupidinem pugnς. Igitur Luciς oras explorare decrevit Imperator, ut insidiis circumventam illorumclatsem denuo aggrederetur. Sed pavitantibus barbaris Rhodi primum, mox Chii portus su sidio fuit: utrinque enim apte dilabentes, copiam dimicandi Venetis eripuere. Intelligens Mauroecenus, frustra tentari hostis vecordiam, ad Heb

Quo cum ab Contareno apprime obsessas freti angustias, paratumq; strenue ducem ad quodcunque navalis pugnς discrimen, animadvertis.1et; firmatis omni ex parte custodiis, ad majo-xa triremes iterum ducit. Non visium tamen eidem longiori itineris tractu a suis abesse, ut promptum se ad occasiones perhiberet. Idcirco Toronaicum in sinum provectus, qui in littoribus Macedoniae est, cum opportunum turbatae procellis Turcarum classiis por

89쪽

I 73s portum jamdiu cognovisset, loci utilitatem hostibus ablaturus, navales, terrestresque copias ad arcem admovere constituit. Torone ei nomen ν-.-., est; quς Orientem versus faucibus portus imminens, angusto telluris tramite continentis cropidini adhaerescit. Locus saxo quadro septus,

non tam magnitudine molis, quam situs naturaestimandus, quod vel modicis viribus defendi tacillime queat. Tutum ibi classis Turcicς effugium, de prompta navium, ob saltuum copiam, instauratio. Sed Maurocenus, ne a proX iS OPpidis subsidia ad Toronςos mitterentur, eXpeditam velitum cohortem e triremibus expoluit, quae brevem illam terrae partem, per quam lo- cus continenti jungitur, circumducta acie obsideret. Nondum Venetorum manus utilissimum arci tramitem occupaverat, cum incolae, cognito consilio, timore abjecti, famisque vim e longinquo reformidantes, locum deseruere. Tunc Oee. iis divitem arcem ςxercitus ingressus est . Reperta tormenta bellica majora XXXIV. cum iisque ingens mercium, annon que congeries: nonnulli praeterea ex incolis in ditionem transierunt. Praeda relata, ne denuo locus emolumento Thracibus esset, effossis cuniculis, mςnia funditus eversa sint. Vix Imperator portum relinquens altum tenuerat , cum ereseos summopere suorum animos sentiens, ex praesentium Droventu ad altiora mentem erexit. Situm est in Chii insular

90쪽

L I S E R P R I MU S. 71 conspectu pervetustum oppidum Cismum vul--9

gus appellat, Chiamq; arcem quidam ex scripto ri, δ. sistaribus nuncupavere)quod ab Asiae minoris continenti modice porrigitur ; & sicuti dissicilem ad se aditum ob munimentum portus exhibet,ita

duplici murorum corona circumdatum est. Dives populus, Vicorumque, ac camporum adlacentium ubertas, quos ingens hominum multitudo oppido perutilis incolebat, quibusdam ex Venetis ducibus capiundi loci desiderium ante fecerant. At studia incassam adhibita: nam fi mitas arcis, ingensque praesidium, quod in illius custodiam servabatur, inanes motus non Unica vice reddiderant. Veruntamen Mauroce - --, ..is nus, quem a fortibus consiliis ardua non revocabant, fretus plurimum ingenio licet quamplur, mi suorum a tentandi oppidi discrimine abhorrerent, jam secundum eventum animo praeceperat. Igitur, ut ad certam victoriam properans, eo proras conVertit. Interea, cum nonnullis ex Proceribus validissima hostium munimenta , quibusdam inaccessa loci structura

occurreret, passimque irriti aliorum conatus in memoriam redigerentur; ut prosperi eventus spe omnes confirmaret, a levissimis , inquit , rerum summam plerumque pendere crebra pu-Εnarum experimenta me coluissent , annuerem hodie , milites , myro, pene dixerim , timori ; atque a re 'Ti-cμώ plena animum , armorumque mim lubens avoca fm. in εum saepissime cognitum , maximos bellorum exi-Κ a tus