장음표시 사용
1101쪽
Mi ο- l & sunt quae respici ut,& quae dan ne exQ tur principaliter contrahenti,&aliam partem obligati. Egon nuntur,tili. Zas. I. pr iudiciales. hic. & de his nos siti p. latius. hoc tit. nu. 8 I. 82.83. & haec diuisio alijs ponitur nono loco: & fit ex eo, quod est. l. ante penult. ff. de negoc.gest. item β. vlt. & penuit. su p. de leg. A quit. Diretita ergo actis censetur, qua id per sequimur, quod ex natura conuentionis immediat , & teque principaliter inuice , debetur a contrahentibus, scilicet, quia triusque gratia sit contradium. Ptiles denique a Tiones sunt quae defici litibus legum , vel edictorum verbis ae i . RVitate suggerente,& utilitatis gratia ad speciem propositam adcommodatur. l. 19. Ede paea scri pl.verb. l. s. g. si actori. S
de const. pec.l. 2.β. quanquam. V de aquapiti & quod his opponantur actiones di- recte, quae ex verbis legis descendant, ne- mini dubium esse debeat, cum utiles inflexae sint,& ut Theophilus Vocat πλαγιαSD α. Quandoquidem quoties legei liquid unum vel alterum introductum' est,bona est occasio,& cqtera quae ad ean dem utilitatem tendunt, vel interpreta- 128
1102쪽
tione, vel certa iurisdictione suppleri.L nam ut ait .sfide legib & SC tis. Castrens il.curatori S.C.de negoc.gzst. Directae, oriunturis contractibus in quibus nomina ipsorum . . trahentium sunt di incta, in eo se . tantprincipaliser ius alicuius rei ha- benti eontrahenti,aliamq;parium sibi obliganti, Ῥι commodanti, σDeponenti, e c. . 'contraria, binomeneontrahentis
ab alio di sedit, e respiciat ad eum, . ad quem ius rei minus principaliter θectat, utpositi repetere expebas seu humptus,si quos in ea refecerit,Ῥt iii
Commodato,Mamdato. Et haec diuisio fit ex eo quod lex voce ctiones quasdam directas, & alias contrarias, ut etiam &glos. l. eoti sensu. C. de act. l. furti . ff. d his . qui not.ins a.& Zas . l. . praeiudi l ciales.num .is.& ro.& hoc lib. dei poeta a tem . t i ii g. β.ex quibu sd a m. Hic diuisio est vel ad causam efficien- tem vel materialem pertinens. nam Dι- recta principaliter ratione obligationis' expressae competunt: contraria vero in consequentia obligatiotiis tactis veni ut: velut dum aliquid exigitur praeter sub-
1103쪽
TAB. INITI . LIB. IIII. ivs.IΜΡ. 2πstantiam contractus:dictae:quod e regione competant.
miser siles, quibus in Nniuerso Iure alicuius rei eorporalis repetenda timur, in huc pertinet, Petitio h ressitatis, Familiae erciscunia, Milo ex tectamento, Actio pro empta hae reditate, aio peculij, Dotis iurisdictionis.
losseu capitula rerum petendarum complectitur,uti Tutela, Societas. Singulares in quibus res singulatim eu particulariter petuntur in iudicio: ut in glos . l.j. super verbo proinde.sLde edend. Haec diuisio autem conglutinatur ex eo quod habetur. F. de re. vendic.l.i. & ff. pro soc.ff. pro soc.
Causae finalis est haec diuisio: Et qui- is idem Actionibus uniuersalibus persequi- is Imur corpus aliquod iuris, multas continens res cum augmento & deminutione uti. pecuniae. β. haereditas. F. de verb. .
si g. l.peculium .in princ.sLde pecul. Generales vero sunt quae copetarit ad hoc generale est, diuersas rerii species,adeoq; totas negociationes complectens, ut tutela, quae non de una tantum negotij sp
1104쪽
118 oro RG Ia VIVI EN. A NY.cie,sed de toto administradi patrimonii pupillaris genere accipitur. Igitur actio nuc pertinens, rectὸ nuncupatur gene ratis: sic & societas & alia negotia. Sin lares ὰenique seu Speciales actiones censentur,quibus id persequimur quod natura sua, & quantum ad iuris interpretationEattinet, speciale est, etiamsi accessoria quaedam habeat. Vt equus,Vestis,domus, fundus, & caeterae id generis res. l. i. ubi Dd.fide rei vendic. Temporales,quae adpersequendum ius nostrum annalessunt , ut haesu Actio muntur pro Pratoriis, quia sui nemnum pe vi d. est natura sunt Unales
deci- Perpetua, quae ex Iure eivili dessem ma di dunt, quae sunt ciuilefactiones licetus o antiquitus omnes actiones, siue ne a- ex lege xi j. tab. plebiscitis,SCtis liae legibus siue ex principum constihunt tutionibus proficiscantur , quae perpetuae erant, hoc est, in centesimum forte annum usque, imo t& vltra sorte,competebant. Vid. glossi .i. C. de praescripti xxx. veIxl. annor. Sed quia ius vigilantibus scriptum esse, communi verbo dicere selemus, constituentibus diuis Principibus
1105쪽
saltum est, ut actiones certos fines habeant,vltra quos non vivunt: & sic perpetuitas illa vetus ad xxx. iuges annos vulgo est restricta & coarctata, ut quamli-gissimi temporis, & sic perpetuam communiter vocamus. l. iii. de praescript . 3P. anno r. ad similitudinem perpetuae illius& antiquae adtionis quae supra hominis vitam olim extendebatur. Quare omnes actiones, quae antiquitus perpetuae suerant,nunc temporales sunt,& ad certum tempus per Constitutiones coarctatae. vid. Ferrai . tit. de perpet.& tempor. asst. hoc lib.ex qua rubrica ista diutino est ex
Actis In haeredibus transitoriae, Non inhaeredes transitoriae: de quibus parsi tetigi mus su p. in tab. post nu. 6 I. nisA- hic posita. Et fit haec diuisio ex
Infamant, quae suggillant m notae apudgraues homines er iuste quidem condemnatis furti bonor. rapi. Non infamant, quae non detrahant i J aut a sciant apud graues er bonos.ctione t Iniuriarum, De dolo malo, Tutelae
alia I Maniati,Depositi cilicet directans
1106쪽
l eontraria. Item, proficis, quae cum . utrunque directa sit,ultro citroque damnatu infamia notat. Et generaliter omnium publicorum iudiciorum accusationes. β.ex quibus dam. hoc lib.de Poen.temer.litig.
J Relique actiones omnes non infamar, quoniam inter famosas no recensentur, argumento ab enumeratione partium, quod argumentum est necessarium, atq; adeo receptissimum est. l. patre, qui no .
in semit. & ibi Bart. &Bald. V. de iis qui' sunt sui, vel alien .iur. l. 3. q. haeres. V. de act.& oblig.&vid.β. sic itaq; discret. eod. 336 Proseis actis est in personam,atque Vtrunque directa conpetens ad ea quae Il. costitutionis pactoue comprehensa sint, idque finita societate. l.3. & . C. pro soci
minis fit ex eo quod legitur hoc lib.de interdidi.β.tertia di uisione i uisio.&β.seq.& ff.de interdici. asi unt U.ii in princ.
r Ex tontractu,quae & natiua di citur testamentoBartolo, cuius Lipo- definitiones Zasius probare Vi
1107쪽
actis- i Ex testamento , de qua item anu alia i ctione nos alibi latius: & concorfunt.
dat cum actione Ambulatoria. l. vlt.β.j. C. desuri. Infactum de hac varie supra d. est: nec tamen laudo hanc diuisionem, licet lege trahatur. l. quoties. T de act. & obligo ut &
De peculis, Quod iussu, De in rems mersio,Tributoria, Exercitoria histiatoria, non tamen proprie sunt actiones, sed qualitates,quae secun-
dum id quod est in peculio, veli quod est iussum, vel in rem Ver sum alijs actionibus adiiciuntur, nec vid .apud Vlp. l.actionum .et .sfide oblig.& act.qui vera genera& ortum actionum tradit ibi,cuius verba huc non transfero. licet tamen non ignorem plura es
se genera quam ipse ibi retulerit vel ego hactenus Velut actionersunt hae dictae. Interrogatoria, quae ab interrogatione iudicis, qua reum in iudicio nterr*gat, moderantur: nuncupatae sic ex re ipsa. m princ, de interrog.act.
1108쪽
Noxales, quae ob serui noxam cotra dominum datur. Pro amico,*aae dantur contra amicum,
si amicitiam prodidit,aut d cstituit. H qctamen si verum fatear no a praetore da tur,nec apud iudicem in te ditur, via iure non prodita ,sed de ea iudicant aequi de boni in sermone: & eius opinio vilescit, qui amicitiae ius prodidit .
Arborumfurtum Caesarem ex leg. Xii. tabul. descendentes, quae habent condem nationem aduersum eum qui arbores surtum caedit, inscio &inuito domino. l .sLardi furi . Caes.& competit cotra ipsum damnum dantem ad duplum damni dati . l. furtim. 7. Teod. In quo casu etiam com petit huic actio legis Aqui Ii ita tamen, ut deducere possion codem natione,quod actor consecutus est altera adi i oner Et appellatione arborum etiam vitem,ederam, & arundine contineri Vlp. scribit.l.3.ff. eod. Poena autem et . sicloruseris erat ex lege xij. tab.quam resert Plinius lib. 7.c.j. Beneficiariae, quas Dd. vocant condi ctiones ex lege non seripta, vel ex moribus,cui & adstipulatur Bart.c i. sside condict.ex lege. . centumuirales,quae tentari debebant in
1109쪽
centumuirali iudicio, quod centu quinque Virorum erat. l. Titi.β.j sfide in ossi. testa. quibus hasta erigebatur, ut scirent iudicandi tempus. sicuti nostro saeculo Scultetus vulgo, Amp manus, Marchio, Lutinantus, Ballierius, solenni baculo, veluti hastyla, manibus prstento, iudicii autoritatem asserere solet. Las . l. ii. ff.de orig. iur. de quo nos etiam dilucide et tiamsi dicamus in Thesauro nostro priscorum Philosophorum. Dictum est centum quidem viris snon autem a Senatoribus, qui Romae centu erant, rem publica nique curabant, non dantes operam iudicandis cotrouersi is priuatorum. Nam cum essent Romae xxxv. tribus, quae&curiae sunt vocatae, terni ex singulis tribubus sunt electi ad iudicandum:qui centumuiri appellati sunt. Et licet quinque amplius quam centum fuerint, tam equo facilius nominarentur, cetum uiri dicti sunt. Sic septuaginta interpretes dicti sunt,quum tamen duo & lxx. essent teste D. Augustino lib. de civit. Dei xviij.cap. xliij. de quo etiam vid. Bud. l. i,ff. de Orig. iur.
Cautionis iudicissim condictitiae compestens ei qui stipulatus est iudicio sisti ad-usrsus reum ipsum, vel fideiussorem eius
1110쪽
qui promi si tal. il.qui satis d. cog. Haec a las poenam persequitur,si est in promissione: alias rem ipsam, hoc est id quod inter est. l. it. I. vlt. & l .seq. s. qui satisd cog. Actio vero cautionis iudicio sisti in factum praetoria, semper est poena perse
Cautionis Uufructuariae, quae tam mul ta habet singularia,ut non sufficiat actorem remittere ad ordinem stipulationucommunem: nec est sit perflua, sicut Dd. in obscuram disputationem torquent: imo est valde necessaria, quum etiam obstet futur leuitativsufructuarioruta. Orographaria, quae promissiones sunt, debitoris manu vel scripta vel subscripta,signatave signo vel manuali vel consueto. l. chirographis s. de administrat.
cireulares,seu eirruli, ut Saltabellum vocant formularii l.j. .cum pr*dium pign.& I.usucapio. C. eod. tit.sed falsia harum est imaginatio, sicut Bart. quoque animaduertit in iam citata l.vsicapio. Ex constat ut a, velut cum quis sine stipulatione debitum se soluturum,constituit
prp se,vel pro alio. Et aliquanto sortior talis actio quam nudum pactum & aliquanto fragilior stipulatione. talem con