Schematismorum seu Tabularum institutoriam in quatuor libros Institutionum iuris ciuilis D. Iustiniani imperatoris pars prima secunda. Inuentore Georgio Viuiennio Antuerpiano ..

441쪽

possit possessio huiusimodi . & sie laici

se quandoque possident decimas &spiri tu ita de facto, sed non de iure. ut not. Bart... 4Bri X.Xiiij.quaesti.j. in gloss. magna, & sic non possident ciuiliter. sicut Ioan . And. e habet i n reg. sine possessione.libr.vi.&al- legat tui a. . . Singulitim autem aequirendS rerum domi nia de Iure riuili, alijmori. e rote Legata, Net fideicommissasingularia. attamen haec quum agnam habeant cognationem cum te stamentis:ideo eorum suturi sumus memores in materia testamentaria. '

s Legata sunt donationes testamento r . . licta. Fideleommisse vero, quae sidcii haere- 'dis alteri restituenda demandantur.

di autem uni uersaliter de iure

ciuili acquirendi

o dominia per transe Bonor possessionis agni- itionem quidem l tio. ut in se de bonor.posses... quandam adsecun sio.titui. X. lib. tertio. dum membrum di- is Dogatio. ut in se. de ac- uisionis uniui. i. t qui sit per adrogat. titui. xj.

in Adis

442쪽

Addictio bonorum: seu libertata conseruandarum. ut infra. de eo cui libertat.caus. tit. xij. libr.iij.l. ib. huius.

Adire haereditat , er bonorum posse o-

nem imprimis sciendum est, Paulu aequiparare. tametsi Aditio haereditatis,qu i a illi e ciuili iure origo,perpetua est. l. licet. C de iur. .delib. Bonorii m vero possessio, quia a praetore causam habet,temporaria est. Nanc praetoris officium angustiore clauditur tempore. Hinc filius sine patris iussu potest agnoscere bonorum pose sessionem : adire autem haereditatem non potest, nisi scrutata patris voluntate, quum facile peti possit, non exclusas pacto temporis. Et adeundae haereditatis facultas ius censetur, ut ait Aretin. l. iij coli. ii. i f. de acquir. haeredit. affirmant ibid.Ias . num .io.&idem Ias l.cum fili familias. mimer. I io. ff. de leg. libr. primo &l. licet. col. it. C. de iur. deliber. ζci. numero iij. post alios in l. iij. C.de institutionibus & substitui.& si Cuman. Riminal d/alii ad i. precia rerum .is. adllegem Falcidiam non leuiter ea in re hallucinentur. Et bonorum possessio

443쪽

r. i.

non est mixti imperit,ac delegari potest,

ut Curi.iun. l. i. nu. 32. F. de iuris d. om. iud.Sicut bonorum possessio,seu quaecu-que a iure pretorio prosecta silccessio iam lhodie nam olim secus erat) non agnita ad haeredes ex sanguinis,vel iuris delibe- nandi vi transmittitur. ut aiunt Corn. Ias Iacobin.desanet.Geor. Phil. & Lan- cel Dees.l.emancipata C.qui admit. An ton.GomeZ. de testa.c. i. numer. xiiij. &c.9.numer. lv.quamuis contrarium dixerint comni une Alexand. d. l. emancipata. & consil. xx. libr. j. & Ioan.Dilecti de art.testan.tit.xj.caui.xiiij.Deniq; hoc addendum quod bonorum possessio an te aditam hqreditatem accepta iudicium. . itestantis rescindit, no vero ipsum testa- a

444쪽

s Haeredes, a qui iure ciuili

tres . O te Iratost ' deseruntur.ut

Haereditatu ex testameto i l. de haered. pe te duplex ab intestare, i tit. l. lege obsit conditio: quae proprie ἰ a

qui rure praeto

uenire de ve

cuntur

Et sic bonorum possessio duplici iure

competit .Ex tectamento scriptis scilicet haeredib. secundum testamentum . Sabistinato. h. quatuor habet capita,nde liberi, de agnati, Me eognati, nde mir in uxoride quib. Iasi.qui se patris.C.vndeli. nos instit.de bonor.possessi.

TITVLVS DECIMUS.

De Tesamentis.

Bi Iustin. Imp. destinarit explanare duas species iam d. siccessionis ab intestato scilicet, -& ex testamento: a digniori tifirmiori auspicatur hoc caput, nempo detestamento.iuxta.quandiu.de reSul. iur

445쪽

num .X. K ling. num.V.Et ad utrunque requi runtur septem testeS.L Inter eos qui canis equuntur. Tectamentum est oluntatis nosyrae tu βntentia, de eo,quodquis post mortem seu

fieri voluit. Vigli .putat ex Culac. hoc loco telia mentum a sola testatione, uti do-mtionem a dono venire. l .senatus.ε. donatio.de mortis caus .donat.Quod autem text. habeat Testamentum esse testationem mentis aio Theophilum sequens etymologiam ,esse magis si definitionem. ut etiam Valer. libr.6.c.37.taxat hanc.licet Conna. lib.9.c.j. tamen defendere videatur de quo etiam plenὸ videas apud Gellaib. s.cap.xij.& Vlp. in frag. tit. XX. 1eci dicemus ergo sic inxerpretari testamentum ut lapidem, quasi pedem laeden'tem:& possiessionem quasi pedum positi

Paganicum te Zamentum,est quod domi sit

extra militiam, in quo habitis certis solennitatibus eruatur raris communis dispositio . d i citur autem Paganicum a pagano,hoc est

446쪽

3ss o Eo Re M VIVIEM AN T. Solenne linamentum,est ultima voluntas quam testator eorum principe Nel iudice, vel leoram septem testibus speetaliter adid rogatis proponit in striptis, siuepropria manu ,sive tu

secretoster alium factis, eum certa quadam solennitatum obseruatione.d. .j.& l.iubemus C.eod. Et valet huiusmodi testamentum quamuis testes ignorent,quid in tali scriptura,quo adhaeredis institutionem,contineatur.Vt plurimum enim solenne is stamentum in secreto aliquo loco fieri consueuit, partim ad euitandum eorum odium, quibus testamento nihil relinquitur ,partim vero ut ipsi testatori consulatur, ne videat haeres in testamento institutus mutari testatoris animum, atque eius in si dietur vitae & haereditatem

petat ante tempus secundum Ioan. Fab. 'in β possunt autem.num. V.

samentum nuncuatiuum, est quod fit coram septem testibus,omni exceptione maioribus pr se ntibus& exaudienti bus vocem testatoris, qui & voluntatem suam eis patefacit,& haeredem expresse simul instituit. β. fin. hoc tit. l. haeredes palam .sLeod. Calata comitia sunt voeata tonsilia, quia 'dum comitia calabantur, totus populus

ornicine adesse iubebatur,& sic dicitur a concilio. Cou-

447쪽

cintiliam vero est, cum a magiseratibus ru- 7 Eici, causa populas congregatur. Theoph. supra g.eadem lege.quib. ma. lic. vel non. Praeinctum testamentum,quod Lebat a mn 8

Atibus procinis e ad bellandum expediti simis. Per aes in libram testamentum, est quod sie 9ripoterat omni tempore per imaginariam Nenditionem : in fauorem eorum qui proni erant ad subito moriendum rvt periclita xentur de vita dum sorte nondum insta rei tempus ad calanda comitia. Imaginaria Nenditio autem erat talis: ad i o

rant suisque testes er libri pens sic a libra &pendendo seu ponderando dictus ,quasi

ponderator: uti magis ponderare quam enumerare pecuniam solebant veteres: ut& multis in locis hodie obseruatur a Gallis) ciues Romani puberes, atque his praesentibus, is qui successor futurus defuncti erat,patrimonium morituri emebat, solennibus histe verbis: hanc ego familiam , quae mihi empta est hoc aere, ce-neaque libra, iure Quiritum meam esse aio .Deinde aere percutiens libram, id aes dabat ei a quo haereditatem expectabat, qui Antestatus dicebatur velut loco precia. Porro venditor emptori nihil tra debat,sed haeredem eum tali modo con

448쪽

3so GEORGII VIVIT N. ANT.

stituebat ut scilicet post mortem venditoris posset iure haereditatem adire.&Vid. Sueton. de Domitio Neronis auo. cap.iiii. Emanciparepro Nendere usurpat Plaut. in

Curcul. & Cic. iij. Phil. Sed Faber putat falso deceptus quod crediderit emancipationem sollim ad liberos reserri:dum

significet tamen quamcunque imagina riam venditionem , Budaeo teste inan- not. Pandect. in hoc testamenti genere filiorum emancipationem interuenise: nam si hoc deliberoru emancipatione actum fuisset,'nqn omnibus concessa fuit testandi secultas.Plerique enim non habent liberos: mulieres vere etsi habeant, tamen eos non habent in potestate. I. foeminae.suprii de adopt. Item erPraetorium it testamentum in , fuante Principώm conisitutiones: sub quorum im perio auctoritas praetoria concia dere coepi t.Cic. in Orat. pro A. Cluentis sepe obsignatorum , id est, notariorum meminit,ut praetorio tunc iure usos Romanos appareat in testamentis. Quodcillud Horatii in Sermonum carm.

Imprimat his cura, Maecenas si a tabellis.

449쪽

s Testator debet subscriberestersei me er alium voluntatem suam. Te rator debet illam scripturami producere taram septem leuibus: P ,elo D, si tessator sit ignarus sit

rarum.

Nee oportet ut te res sciat quid in scriptura contineatur. Potest nanq; testamentum fieri secre-te:sed testes una cum testatore debent se subscribere unico co-Forma

ii faciendi gene

pinea de

tur,ibi '

textu. i. nullo aetii i laterueniete Subscriptio tectatoris erit tila, vel consimilis, Ego N. volo hane schedulam inclusam esse meaestamentum &testatus sum omnia quae in ea continentur.

Subscriptio autem tessis debet esse talis :Ego N.interfui cum illis alijs testibus ,ubi N. testator dixit& voluit scripturam hie inclusam esse suum testamen

tum a

Deinde testis debent istadis Lamentum , seu illud,se quo estis elusium gillare uno eodemque tenai pore o wlplurib. sigillisinus velh alieno ut colligitur hic. &l.iu ibemus.cumgi.C.eod. licet con tra Spe. cestat in tit. de procus.

450쪽

Postea debet istud testamentum sie eldi sum eas odiri, Usque post mortem te 'ato

ris. qualiter autem debeat tune publieari perBart. l.ij.st.quem ad modum testam .aperiant.Et per alios Dd.l.pu- 'licari. .detestam.

Subscriptio est exempli ab alio seripti not γῆ manus signis facta munitio. l. Diuus. Ditem senatus. de Falcid. ubi Bart. paremque vim habet, quam holographa scriptura. l.emptor. .j.ubi Bart.F.de pact.

4 Sigillatio est sigilli alicui rei appositio,ocerusso in munitio. licet ali; ad papalea bullas&diplomata regia sevumissiuas magis spectare arbitrentur.sed de hocvid.Hieron. Rorarium Portu manum. Et signatorio annulo testamenta claudebantur . l.ad testamentum. s. de testa. Eo utimur, ut signum imprimamus. l. ad testium . penult. eod.tit. Est autem

annulus signatorius, qui charactera, id est sculpturam habet : quo utimur, Ut signu imprimamus. Alciat. de verbor.signis. l.signatorius annulus. Signum autem est, quo quid fidei causa obsignamus, quod sigillum certum esse volumus.vt dicitur apud omnes sere Iurisconsultos. vi l. iij.I. hoc interdictu. de tab.exhib. Et sic qui