장음표시 사용
271쪽
Bidernuinἰ. 2s9nus, alij oculos amisere; nemo aut cladis expers aut doloris . Tollitur clamor; per omke viciniam accurritur; miserabile vibi spectaculum , soli fit domino meo iucundum. Interimariisquam ne supieio quideatustoris. Sed quod unum adhuc grauiter ferebat Claudius ; vivebat incolumis hostis, etsi magna suorum clade seruatus. Quem ipsum, quando insidiae non suc- .cesserunt, ut armati conficeremus , iam accingebamur. Id vero consilium herus ι δ ' β' cum Ferrando praelustri iuuene commuta sentis . nieat. Famuli trahuntur in conspitationem plus quinquaginta: in quibus ego,atque hic meus Simo; uterq; audacia & de speratione primi. Resciscit arcanum limnis : idemque & ipse facit. Concurritur, fit utrinque caedes, & atrociter odio sita tur ; dum deniq; in turba hostis consedi tur . Ita finem accepit mutua duorum simultas; sed exordium nostra calamitas Nam continuo velut latrocinijs infame palam omnes proscribimur. Et Claudias quidem ac Ferrandus iudicis metuentes. iubent raptim omnia convasare; nosque , ni poenam luberet pendere, extemplo fugam capessere. Imus consestim, qua cuia
. que licuit longi'i post erroribus , sedem
alicubi nacti,ad praedas adsuescere, rapi que viuere incipimus. Sedecim deindes an uos sub eiusmodi signis exercitati, ad hunc postremo carcerem deuenimus.
Quod quemadmodum acciderit, hie v bis Simo iam indicabit. HSimo non ea se valere memoria dixit . ut annorum plus sedecim ephemeridem
supra repeteret a Variam saepe filiae
272쪽
fortunam, diuersosque euentus. Multos suorum captos quotidie ; aliquos etiam interflagitia oppressos . Ludicra etiam Miucunda; saepius tetra & seria faetitata :inter quae ipse ipsiusque memoria consenuerit. Polle tamen ultimorum temporum pauca quaedam commemorari. Exules una eramus tres & octoginta,
sensim alij super alios allecti; quibus omnibus Claudius noster imperabat. Ille ivnus, quod in gnatia familia solet vltimus cubitum ire ; & primus antelucio vigilare . Neque segnior manu , quam imperio . Sme enim eruptio fieret, ille in primis ordinibus dimicabat; si ve receptui caueretur,idem provide ultima sibi aciem seruabat; ut nemo neque in consilijs cautior , neque in pugna fortior, neque in disciplina sancienda fuerit se verior. Hoc eius imperium denique Ferrandus ut diu. turnum indignari, Claudiumq; patruum pro lento ignavoque sene cone habere:
se strenuum, & pari generis splendore tu,
uenem, inertia ducis corrumpi & langu scere: cui si summa res permitteretur, triduo res maximas gestarum , & commilitones praeda opibusque onustos conspecturum . His talibus famam ducis obtrectabat ; primo clam, & inter paucos , d . nec bi paulatim plures attraxere. viginti ex omni numero coiit arant, ut Claudio imperium abrogetur , rerum autem unus
Ferrandus potiatur. Id quia processurum aperta vi non putabant, placuit dolo grassisari. Constituitur dies patruo tollendo ;qui sicut interdiu violari non poterat, ita dormiens ad macellum erat rapi φndus HCastra
273쪽
2 s rCaΤra id temporis habebamus in semiruta arce; indidem diuisis copi js quotidie hae Claudius, illac Ferrandus rumpebant; modico praesidio, quod arci tuendae satis esset, domi relicto. Eo igitur die , quem parricidio Iuuenis
signarat, late euagatus, sub serum crepusculum ex com posito reuertit: nuntiat anxius ciuitatem in armis esse, noctuque ad se opprimendos venturam: milites plus ducentos peregre accitos , qui ciuibus quingentis subsidio sint . Ualidam manum , sed duce destitutam , quem comperisset, nec consilio bonum , nec manu promptum haberi. Quare agerent, & an defendere vim , an fuga se mallent eripere , deliberarent. Nemo fuit nostrum,
qui fugae desidiam probaret. Id enim noctis, quo esse fugituros Θ posse , quantumvis paucos, e vallo, in confertissinios hostes pugnare , ibique vel strenue vincere, vel, si casus ferret, gloriosξ oppete. re . Extra munitionem deprehensos, velut pecora , mox ad lanienam abduci.
Partirentur potius curas. & praesidijs per arcem dispositis, duces alterni vigilarenti
hostemque inita vallum expectarentis Claudius exercitatae militiae senex, tametsi
haec non omnia continuo credebat, tamen simulato metu , nihil quod arei esset
muniendar intermisit. Persuadet exinde . ut prouincias sortian ur, viri cum iu s co- pijs primae, viri postremae noctis vigiliae obtingant . Sortiuntur . Iuniori adfin- tempestam noctem somnus conceditur,
xt inde vigil alterum noctis dimidium excubet, senique patruo quietem praestet.
274쪽
Gauisus & successu Ferrandus, & praesertim doli tegumento, rapit aeneum tubum, Oneratque ferrea glande duplici, quam nitro igneque subvito fortirer in hostem incutiat. Idem facit ipsum Claudius. a. Ita mox in grabatulo ille decumbit, securus, iuxtaque se telum reponit. Patruus in stationem progreditur, &, secum otiosE dicta Ferrandi ceterorumque examinat ; reperit haud satis omnia haerere.
Quare dolum subesse gnarus; ad quem
vero is pertineret, incertus, statuit sole tet expiscari. Obversabatur Ferrandi cubiculo satelles unus de coniuratisi reliquis corpora somno eurantibus . Eum Claudius insperato adoritur, & hinc in- tento in pectus pugione terret, hi ac prae mijs inuitat, ad verum fatendum . Tergiversatus homo primum a denique expugnatus rem percontanti aperit. Cladem
soli Claudio imminere: quem simul e stat e regressus obdormisset, Ferrandus - glande terrea sit traiecturus ; ita conuenisse . Addit ordine deinceps cetera ou- firmatque. Claudius inter duas cogitationes anceps, utrana probaret, nesciebar. Nam ut fidem facinori haberet, mouebat trepidationis nouitas: pro Ferrando pugnabat cognatus sanguis, & nunquam discors sentontia. Ne qua ergo temere aut insontem tolleret, aut nocenti fideret capit astutum audaxuue consilium . Succedit dormienti vafer, fistutaque aeneae tubum non sentienti Ham subducit 3 eumque tubum intestino pondere exarmae, de glande . quam Ferrandus indiderat,
dexterrime exempta, innocuum telum,
275쪽
unde lablegerat, occulte reponit ; ceteranna securus. Inde,ubi alternam noctis vibgiliam peregit, iubet excitari iuuenem , tuamque in stationem subire. Ille ignarus factae iam proditionis, surg t, alacerq;
abit. Patruus de industria fessum somnolentumq; se imentiens , decumbit seruatq; . telum non item inane, quo aliquid molientem .retundat. Quo amem celerius cognati perfidiam exploret, astimulat perite rhonchos , animaque sonantiori totum cubiculum implet. Id ipsum aucupatus pro iamaa Ferraridus,& m de rei ma luxandae tempuS credens , se quam occultissimh potest, ad Claudium inscrt iuxtaque lectulum consistens , admouet sect ri tormentum, siliceque cum rotula com- misso, lingulam , quam tubus inferne exserit digito increpat. Ecce tibi , incitantur momenta rotae esseruescit silex ; Hiiscitur ignis ; sed saluus tantum cassoque
stridore in fumum recedens . Tum vero ζ.& iuuenis compavescere , elusumque invidens diffugere,& senex mendaci E som no euigilare : mox prompto vicissim tubo inanem Salomonea petere, eique, si Iouis imitari fulmen cuperet , sic tonandum fuisse dicere. Inter quae verba explodit, iuuenique miserrimo feri eam glandem sub pectore condit. Labitur ille . sanguis nemque vomens, animam ingenti Vulne-o,. re expirat . . Infelix
Atq; utinam in ea clade te victorani' o imis temiisset neq; ceteros etiam coniuratos ad poenam flagitasset; viveret Glali dius hodieque; & carceris huius padornos non haberet. Nunc ille dum unum
276쪽
1 - Lib. VI. 'opis deprehendit, omnes metuit, nemini fidit, ab suis & ipse timetur, sensimque deseritur: Sexaginta reliqui in fide perstatis, secuturi buamcunque Claudi j sortunam . Sed illa iam sui dissimilis, quotidie in pς- nitentiam spretabat. Erat in ea vicinia pagus, 6equens ille quidem , ac valida plebe defensus; in planitie tamen situs, nec vim, si qua afferretur , laturus . Eum Claudius iam olim diripiendum , vltimae suorum necessitati restinarat . illuc fit. gitivi se nostri recipiunt ; pactique impunitatem, omnia familiae nostrae consilia prouulgant. Mox, qΗemadmodum aditu nos arceant, ostendunt. Ratio omnis muniendi haec fuit. Fossa modica praeruptis lateribus per circuitum ducitur;ea ponte angusto iungitur, qua aegre singuli currus commeare ut Interiori crepidine
septum ligneum, ceu vallum obi jcitur. Id qua effecerint arte, iuuat cognoscere . Caeduas arbores cum frondibus minusculis comportaram, easque de humilioribus ferme arbustis excisas , vimine saliceque ari id connex nerant, inque orbem circumcirca sic stiuxerant, ut nusquam facile intermitterentur. Sepem diceretis germanam, sed solito altiorem firmio. remque . Qua in pontem ibatur, modico interuallo portula quaedam hiabat. Pone hanc Rustici in insidiis locati qui
nusqnam extrinsecus visi , per rimulas omnia dispiciebant. Ceterum hanc omisnem machinam vectibus natisque per funes adstrictam, pauci homines facile moliebantur , ut ambularet, perpetuoque circuitu pagum coronaret. His moeni-
277쪽
rauerant . Nos interim retum omnium ignari , temere velut ad victoriam properamus e equis strigosis quidem & macilentis, sed pernicibus instructi. Ventum est eo loci, nunde videre pagum iam eminus poteramus: hic nCua nos facies, & insolens agger perturbarunt;ratos Amphionem adfuisse aliquem, qui mςnia barbaro cantum excitasset. Pro ridiculo tamen id vallum erat, p6stquam patere alicubi portulam vidimus, qua penetraremus. J Igitur capto impetu , alter alterum hortati irrumpimus. Via dum pontem attigeramus , cum aliti l naturae prodigium nos in merissima monstra conuertit. Repente enim fugere septa, ambulare moenia , circumagi silva; portisque nos exclusi c rcumspicere, quis Orpheus tot arbores animaret, aggeremque siluestrem vertigine compleret λ Nec mu , tum aberat , quin Sc uos stupore anicti, in partem vertiginis veniremus . Inter haec continenter tonabat, grandinisque modo, tela confertim in nos ruebant; quae tamen unde inciderent, aut e quo egio funderentur, non apparebat. Quippe rustici post ambulatoria carecta abditi destinatis. ictibus, saxa pilaque in obnoxios spargebant ; ita ut in primo conatu, soci j tres occiderentur , nouem alijs grauissime sauciatis. Claudius igitur, a quo
Ioue tot fulmina mitterentur, dubius, iubet receptui canere ; capiasque extra teliconiectum abducit. Ibi animis nonnihil ex pavore recreatis, audaciores eodenuo incurrimus 3 alij materiam temere colle
278쪽
166 Lib. VI. Vrsiactam alij cespitem coniis mus , & fossam
qua ad portulam iretur,complana muS. Iavi ei me arbitrantibus,ecce iterum machina omnis vivere , arbores moueri, portaque
longo interuallo discedere. Et nos iterum delusi, ingruentibus iterum telis obrui alteraq; clade in fugam effundi. Id in ipsum tertio, idem quarto facimus andidem seni. per irrito euentu , & cum strage repulsi. Sed ultima tandem in pressio res nobis prorsus omnes accidit. Nam viginti comis militones glandibus plumbei sim occubuere decem vulneribus de rinati ii uti- Iatique concidere ; Claudius ipse iam alio vulnere tardus, dum effuse omnes prosequisque fugimus, secundum temp0ra seritur , ac semianimis tandem ab hostibus capitur . Mihi Sc huic Laurentio equi
confodiuntur . Ita ex omni numero non
plus decem in arcem refugimus, per Aoctem illam e pugna respi raturi. Memineram ego philippicos nongen- . tos a Claudio defossos , quos in ultima sibi euenta seposuerat, inflix . Eo iam capto, & mox pessimis exemplis perituro. Quid haec, inquiebani, pecunia , & quem porro dominum expectat 3 Quin tu capis ignaue, tabulam, factoque naufragio per hanc euadis γ An alii d tibi tu latrocinio quaerebas quam ut vitam tolerares 3 Ecce argentum, quod & latrocinio te potest absoluere, & inopia liberare. Nihil honestius olim, ne innocens quidem, fecisti, quam nunc , si pecuniam acceperis, quae dominum amisit. Atqui tu fidem
Claudio obstrinxisti l tanquam ille iam de pecunia crucietur, qui ipse ad suppli,eium
279쪽
Bidermani. 267 etiam rapiatur 3 Liberum hodie te stelleius captiuitas. Aude, Zc siue miles es, cape stipendium , siue profugus tolle viaticum: His mecum ita disputatis, ad Laurentium venio, quem fugae lucrioue mei conscisi in volebam . Ille nihil abnuens , continuo mecum ; auri auidior, quam so- cij. Nox erat intempesta, & modicus lunae pallor, tenebras temperabat, nosque
vestigijs obseruatis passu laneo ad locumibamus. Ibi ligonem,terraeque effossae ruta,
ac mox inanem auri tumulum conspic mur. Circumsero tamen manu, & ecquid relio mim sit, exploro, ὀιχεται omnia ...
Obstupui infelix,percussique dextra pectus, atque ad Laurentium,quid vides, inquam, Laurentiὶ ille cachinnans, nihil equidem, nisi te somniasse Nam viuum, inquit, argentum hoc fuit, ideoque coepit currere. Ego, vestigemus igitur, & qua incesserit
fugitinus Mercurius, insistamus. Venit deinde in mentem , Turno etiam cuidam
ρ nostra legione, cognitum locum suis se ised mihi occisum arbitranti. Laurentius, erras tu. inquit;absurdE. Nam is ante nos primus rediat, & Saucius in stabulo nunc somnum capit. Hic nihil porro disserebam, quin illum ego esse peculatorem Q. spicarer . Sed ab illo quomodo argentum reciperem , nesciebam . Occidere commilitonem nou placuit: & si vi palam assertemus, viribus utroque sup Iior erat. Multo minus visum est, in imae contendere. Quis enimpraetoriaddic ret, ubi duo intra se fures litigarent λ Restabat igitur,dolum comminiui;quem 'bidiu qu sijmus,talom denique adornam uti
280쪽
168 Lib.VI. Viopia Versabatur in arce canis, fera ingens; vitulo similior quam molosso: isque in peregrinos ut mirificE samus, ita familiae
blandus chariasque, plerumq; ad limen cubiculi, aut si humi decumberes, iuxta recumbebat. Hunc nacti uterque ad stabuli fores adducimus, maleque acceptum latrare aliquamdiu cogimus; ut excitatus ὁsomno Turnus molossum agnosceret, ac si quis strepitus vltra consequeretur, eius alium auctorem ne ptitaret. Inter haec ego pellem amurcatam iniicio, millumq; mihi Circundo , ac repente quadrupes factus instabuli caueam irrumpo: ubi per stramen tum reptans, quoad potui, canem assimulo . Atqui Turnus in culmo stipulaq; s cute stertens, non aliud esse, quam canem
familarem existimabat; susq; deq; habi
to, qua tandem percursaret. Igitur ut nec
videro quemquam ego per tenebras po tui,nec Videri, reptando, siquid nam ciscerer, laboraui. Iam rhonchi dormientis: quam prope Turnu abesset m indicabant, cum caepi violles oculos quaqua versum inteodere , ac denique duas hinc atq; hinc peras videre: obscuro quidem illas, sed 'uas tamen esse Claudianas nihil dubitatam. Propius deinde adrepto,alteramque furtim subduco, & recta ad meum Lauretium recurro. Gauisus ille praeda feliciter recepta, ut absoluerem astum , alteroque venatu, marsupium alterum aggrederer, monebat. Ego nihilo segnior, in veterem laruam libens regredior. Iterum discurro,iterum vestigo. Sed in mediis caeptis,sub. t cogitare; Quid enim iam3 si Laurei setius interim cum pecuniae crumena, clam dissuri