장음표시 사용
441쪽
o2 An Philosophoto longius abestis a re opti- ausim dicere, nullum vernoma, aqua nempe,quam Pin- aestivoq; tempore amoenio-darus eκοιτον vocat. Si tra- rem ullius urbiS toto terrai ubibus silvisque innitimur, Drbe esse conspectum. Sunt minus magnificὶ aedifica eti m bic,VIdue Petili,ex ilis mus , & soli vitio frenamus lustri Viduaru familia pluri-Iuxum. mae,inter quas una estquam PETIT. Quae illa metal- cupidiore oculo adspecto, Ia sunt ponderosiora quam Orientem Solem,aut, BAR L. Aurum&argen- umavis me proprio loqui, tum, quae parcius Aposto- Lunam,tunc,cum,cornuum ii, luculentius Mercuria- expers, pleno lumine & ho-les nostri possident . Sed nore fulget. Hujus conspec-' nondu omnia ad commenia tum, colloquia, praesentidationem urbis meae dixi. am majoris facio, quam ve- Pro Pontificis domo, nobis terem Rhenum,'uam Adri- sunt tot pontifices, qui Am- ani domum, quam veneran stelam amnem & elices Am- da Canonicorum subsellia.
steis ac γε fossas mille pon- Ρετ 1 T. Quid hoc rei est
tibus sternunt. Canonico- quale verbum fugit septum rum collegia veneror, prae- dentium tuorum ut Ηο sertim cum ad canonem vi- merico versu loquar. haecci'vunt. Verium & nobis sunt ne philosophi & sapientis
coetus consessiisque illustres oratio est videris mihi non-& conspicui, nempe utrius dum excussisse animo veteque Societatis , & quae ad ris vestigia flammae. Infant- Orientem & quae ad Occi- re tibi denuo libet , quod dentem militat dc mercatur. tanta contentione viduam ad haec, quem mari praese- illam praedices Ego intercere Foederati ordines , & Stultitiae species pono st qui maris Septentrionalis cundas nuptias , praesertim potissimum curae invigilat. ejuς, qui Iubilarum qui0 Ambulacra nobis non extra quagenarium vixit. Serio pomoeria, sed intra sunt. ut illa loqueris, Batiaee, an 34dia.
442쪽
si ducenda uxor. δdiatribam me vocas & dis- ΡETIT. Hoc si eviceris, sertationem mutabo sententiam , licet B Ast L. Dico, quod res sapientiae me studiosissimu , est. De nuptiis nihil in hunc non sapientem profitear. usque diem statui. mei, per BAR L. Nec ego me.
Dei gratiam, juris sum, nul- Exolevit Sapientis nomenti vel viduae vel virgini ob- in Scholis, ex quo sapientes noxius. Verum tam mihi modestius loqui docuit Py
chara est conjugis memoria, thagoras. ut vehementer diligere poD PETIT. Mare controsim aliquam , quam an am- versiarum ingressus es. Dchire velim etiamnum deli- culos jam tuos & utres ape-bero. Et, si ducerem, non ri & dimitte Zephγros bo- stultitiam hoc ipsum , sed nae mentis, ut decurraS tu- sapientiam interpretarer . to & jucunde & cito hoc, P ετ 1 T. Sapientiar in quod ingressus es, pelagus. plebeis , hoc ipsum & in- BAR L. Ordiar a definiti- doctis concessero. in philo' one , uti philosophis mos sopho nequaquam, qui con- est . Tune, stultitiam , mi jugum adversa omnia & ca Petiti, arbitraris, si conjusus inopinatos perspectos gali se copula nectat philo-
habet ad unguem. sophus, cum Sapientiae de- ΒΑΚ L. Nihil attinet su- finitio ipsissima sit conjuga- per his παραlροιγωσειν . lis copulae definitio Esto hoc Problema nostru , PETIT. Desidero audi-An philosopho sit ducenda re, quo rem deducas.
uxor. ego affirmantem par- BA R L. Sapientia rerum
tem adstruam, tu infician- divinarum & humanarum tem tuere. Quid alii statu- cognitio est per causas, adant, non moror. rationibuS hominis perfectionem, propugnabo, &quide non vul- ut illa naturali intellectus garibus& communibus,sed lumine haberi potest. At ex ipsa philosophia ejusque hoc omne amor conjugalis penetralibus petitis. est . Etenim & humana
443쪽
cognoscit & divina. Hu- contrahentium conjunctiomana, quia quid humanum est. Et facit haec ad perfec- magis, quam mas & femi- tionem hominis cum & Sona imo quid humanum, crati bonum sit. voluptati- Iraeter illos utriusque sexus bus necessariis frui, & toti omines & quid certius, humano generi morientium quam virum novisse, quid vices ac ciamna nova homisit femina,& feminam,quid num generatione resarciri. sit vir nec inhumanum est, Quin, uti philosophia, na- affari, osculari , delinire, turali hetc lumine nota sunt,
amplecti indissolubili fide clim gentibus suoq; a sacretiunctam conjugem. Et quis Scripturs lumine destitutis, hare novit melius conjugi- natura blandum inspiret perbus ipsis imo quis haec no- pectora amorem .vit recte penitusque , nisi PETIT. Nunqua ita stu-eonjux sit c Nec divina ig- diosis tuis, vel in Academia norant, qui sciunt Deum es- Leydensi,vel in illustri Am- se supremum nuptiaru con- stelodamensium schola inciliatorem, ad ejus gloriam terpretatus es Sapientis de- has ipsias dirigi debere, qui finitionem. ex postis didicere, quid sit B A R L. Fateor. quia nun- Dione , Venus, Cupido, quam hoc mihi paradoxum Hymen, Lucina, Thalassio. movit auditorum quisquam, quae sane omnia amatori sa- Philosopho non esse duceniapienti & philosopho ignota dam uxorem. Urgebo ul- esse non potant. Et stiunt terius , & Aristotelem in haec sapientes, non superfi- Metaphysicis de Sapientiacie- tenus , sed per causas. differentem tibi opponam. Qui contrahunt, causae ess- Octo ait esse Sapientiae prς-
cientes sunt, iidemque ma- rogativas, quae Omn S conteria partesq; conjugii. For- jugii notae sunt & proprieta-ma,quq matrimonium , va- tes. Prima est: Sapientiam gis libidinibus destri minat, versari circa omnia. quod &legitima & indissolubilis de amore verum est. quia in
444쪽
sit durenda uxor. amore insunt omnia. amor fit nancisci; & cum nactus vincit superatque omnia, a- fueris,dissicillimum sit iis semor accendit omnes, iis ex- illi ossiciis usque exhibere , septis, qui naturae vitio non quae facilem, lenem, obse-iunt, quod esse debebant . quentem pretstent. Et nonn*Quin & novit omnia amor. abstrusa sunt amoris arcana quia & coelestium sibi & ter- nonne nefas revelare Eleusi- restrium rerum cognitio- nia sacra nonne tacitumnem vendicat,uti dixi supra. est, quod gliscit sub pectore Secunda est, Sapientem ver- vulnus carpimur coeco ig- fari in rebus dissicilioribus ne, &intensos cortina abs.& abstrusis minusq; obviis . condit amores. Tertia est , Nec aliter Sapientia conju- Sapientia deria indubiamo; galis ,res dissicillimas aggre- esse. At quid certius ratum-ditur. cum dissicile sit elige- que magis matrimonii vin- re eam, quae expediet ; & culo , quod nec divino nec
cum elegeris, dissicillimum humano jure solvi potest e
Felicis ter Er amplius,stuos irrupta tenet copula, nee maeis
Divulsu querimoniis suprema citius solvet amor die. Quarta, Sapientiam ad do- ut proprium hoc novae procendum aptissimam esse, uti fessionis in Scholis argu-x philosophus coniux . mentum esse possit. Quinta, Nam multa hic docere ha- Sapientia maxime expeti-bet, quando ducenda uxor tur sui gratia,nec ad aliarum& qualis, & quae generatio- scientiarum fines dirigitur, nis sint requisita, quae se- quod &honestioris conjugii cunditatem promittant,quq proprium est. expetitur ma- sterilitatem minentur, quae trimonium liberorum, hoc mariti partes & ossicia, quae est, sui gratia, nec,ut marituS uxoris , quomodo educan- aliis placere studeat,praeterdi liberi & formanda tenella quam uxori suae, aut uxor aetas, cerea in vitium flecti. aliis , praeterquam marito
445쪽
suo, patitur veneratio reli- nam inter juris naturae prin-gioque sacrosancti nexus. cipia sunt, maris & feminae Sexta est, Sapientiam prae- conjunctio ac dilectio mu- esse omnibus artibus & tua, &ex his praemissis ac scientiis, iisque robur dare principiis, per se notis, eli& terminorum intelligenti. cimus pro conclusionibusam. Faciunt & hoc conju- pulcherrimam progeniem, gati. praestant & praesunt filios filiasque, quae ex il- aliis vitae generibus, ideoq; lis sequuntur proxime && honoratiores habentur ἀαέσως, & quidem non
Iebs vita praeeligitur. Im. ςλὶ aut fortuito , vellierant liberis, servis, ancil- συριβεβηκ&ς , Verum ne
moventur, jus trium libero- - Α'irum impetrant. Terminos ττιθDlων, propter illa quq insuper plurimos explicant, posita sunt. Octava est, Sa- in Vita civili cognitu utiles, p ntiam e M in nobilissima de thalami legibus, de libe- 'nim rationalis parte, querorum procreatione, insti- ἐπισημονικη appellatur . tutione, cura; oeconomicas At in hac ipsa quoq; residet virtutes , blandimenta & sapientia conjugalis. myrothecia amoris non fic- PETIT. Consului superti, fidem conjugalem, oscu- hac re interpretes Aristotela, salutationes, concordi- lis,Averroen,Scotum,ThO-am , sine quibus vita haec mamaavellum, Soncinate, omnis nostra miseriaruomcina est, & mille aerumnarum Ilias. Septima est, Sapient iam esse primoru principiorum cognitionem &conclusiones suas ex illis Occamum, Durandu ,Fonsecam, sed ne hilum de istis. BAR L. Non cogitant de conjugiis Scholastici, quotquot continentiae se voto obstrinxerunt. Subti- proximὲ deducere . quod les & acuti magis esse ma- conjuges probe novimus. lunt, quam humano generi
446쪽
st ducenda uxor. Io utiles. qui acumina sectan- sententia, η' δεινοτης. natu
tur, plana & communi via .. - . .
incedere nesciunt. internu tu aliSsO rtia, hes gradiuntur, & quae ante moria, & ἐροπειριοι. expe- pedes sunt, negligunt. Sed rientia. quas Omnes in con neSapientiam sugilles,quod jugibus reperias . Etenim I Prudentia multum disside- consultant recte dc delibeat, hoc etiam evincam,prudentissimos esse conjuges,&matrimoniis exactissimam prudentiae civilis idea contineri. Prudentiam definit
Philosophus sexto Ethic. ad Nicomachum, habitum consultandi & agendi ea,
quae homini in un1versa vita sunt bona & mala. Est ergo eadem Prudentiae & matrimonii arena. Nec enim Optabilius homini bonum evenire potest, quam uxor bona. nec malum detestabilius PraVa conjuge. Prudentia circa singularia occupatur & εκασα. Et in conjugiis
proniam amat. Prudentia λvirtute separari nescit; neq; bonorum nuptiae. Prudentiae quasi sociae & administret sunt, ευ:βουλία, consilii
iis mediis consequi student, quae honesta, jucunda & utilia sunt. Non deest ingenii perspicacitas, in observandis
futurae conjugis moribus, opibus, forma, valetudine,
familia, amicis . Adhibent quoque γνωμην, hoc est, recte de alterius dictis factisque alter judicat. quae per
ignorantiam, aut animi impotentiam fiunt perperam, benigne interpretatur,& ignoscunt mutuum ευγνωμονες & συγγ*ωμονικοί. Solertes quoque sunt, cum rationes cogitant, quibus alere honeste familia & augere res suas possint, & proscribere longe bons menti Spessimam sororem πινιαν . Memoria valent, quia languescere amoris impetus non inviti agnoscunt, si ad memoriam anteacti tempo
447쪽
ris respicere libeat. Deniq; ιθαλογον fit,&sponsi spon- experientia distunt, ainδre saeque indolem ac genium etiam posse,quibus t bor est spiret . ut uxorem nulli de- ρολαζειν. beri jurari ausim ,.praeter- PETIT. Nesciebam, me quam philosopho. prudentiae omnes parte. ζX' Ρετ 1τ. Ε φαυλι, μηplere, cum maritatem tho- - :arum scanderem. Non venie- κευνε νοω , ινιι ομεν bant tunc in mentem famulae, quas enumerasti.
BAR L. Magna agunt §o digna, qui de probarconjugis amplexu serio cogitant . Et sicuti coelum nescit motus sui finem ordi-BAR L. Ordiar a philosophia Theoretica, & primu a naturali scientia quam Aristoteles exequitur Auscultationum libris, & illis de Coelo,ac Generatione nemque,ex quo pendent in & Corruptione, uti & deferiora haec: ita mortalium Meteoris & libris de Aniplaerique adsuescimus con' ma & parvis naturalibus. Injugi,ignari tam clari operis, libris Acroamaticis utram- pulchrique bonique . que paginam faciunt, Ma'PETIT. Velle plura ejus teria, Forma, natura, eff- generis ex te audire. istud ciens, finis, fortuna, casus, enim philosophandi genus motus, quies, locus, tem- minus tetricum mihi vide- pus, quantitas. Materiam tur&illepidum. ' ait formam appetere,sed uti BAR L. Cum in Misoga- virum appetit semina. Ergo mos incido, aut illos, qui femina materiae similis, vir me Sapientis studiosum va- formae. Et merito. nam ledicere nuptili debere ve- materiae est parere ex se sor-hementer urgent, hoc con- mam. formae , materiam
tr1 urgere soleo : nullum restringere ad certam speci-ςsse in tota philosophia vo- em,ut vel hominis, velequi, cabulu, quod non conjugio vel arboris sit materies. Ad
448쪽
Iit ducenda uxor. 3 eundem modum seminae est monio mas & semina i parere,viri eandem sibi vendicare , ut propriam . Nec parturit materia formam,
us . neque prolem mulieredit , nisi postquam Matri Ionga novem tulerint 'fastidia menses. Duas formas simul eidem materiae inesse posse negant Peripatetici: Duos maritos eidem conjugi jungi, vetant Theologi. Causaessiciens est, a qua primum est mutationis principium. Sic & viro . nec enim unquam mater esse sustinet uxor, nisi mutatam se a viro sentiat. Natura causa est motus &quietis,ejus, in quo inest. Etiam amor. Natura omnis finem intendit . nec
enim casu res humanae volvuntur & fortuito. quos fi nes intendat conjux uter que, neuter ignorat. Motus ad terminum tendit,uti conjugum societas ad prolis generationem. Motus fit successive nec conjugia momento conficiuntur, moras
nectente vel prudentia vel pertinacia. In motu sussiciunt termini duo. In nutritum conjugium sunt. Magnum in Plis sicis momenis tum loci: nec minus in amore. noverat hoc Dido, cum, conjugii spe,speluncam eande cum Trojano duce subiret. Tempora praeterito, praesenti, futuro distinguuntur. conjuges prςsenti maxime gaudent. Odit vacuum natura, & conjugibus duo vacua exosa valde, uxor loculi. licet vacuam 1 rixis& Zelotypia domum unichcupiant. Non datur infinitum in natura . nec in infinitum abeunt oscula &lexus. habet & hic na, tura suum maximum, habet
stium minimum. Quid de Coelo dicam nisi amoris
esse theatrum & forum . Ambit orbis orbem,uti maritus maritam. Moventur perpetuo, quietis expertes.
Est & sua conjugibus inquietudo, ut perpetuum quoq; mobile dici possint. Movent haec inferiora coeli, & in nos agunt. prout familiam omnem movent & moderantur pater & materfamilias. Coelum planetas habet vagoS. fami-
449쪽
i s o Mna Philosopho familia famulos famulasq; juvenis. Gaudet natura eIe-
accedenteS modo , modo mentorum mixtione. ma
abeuntes. Coelo fixae sunt trimonium maris & femi- stellae,quales liberi sunt pa- nae. Quod ex elementorum rentum immobile peculi- concursu nascitur, aliud abum. Non omnia astra amica elementis est .Quod ex spon conjugibus. quaedam felici- sorum nascitur unione,a getatis, quaedam infelicitatis nitoribus quoq; suis nume causae sunt. Et liberorum rodistinguitur. Neque per- alios in parentum solatiuin agitur mixtio , sine mutua subsidiumq; succrescere vi- elementorum reactione &deas, quosdam degeneres & repassione. quae an vera quo- eorundem dedecora & vo- que sint in coniugali aman- micas. Coelorum mira est lium permixtione, judicent Concordia. mira quoq; con- conjugati. Meteora imper jugum. no dissolvitur aethe- fecta naturae corpora sunt, rea compages: nec dissolu- sicut abortus conjugii. Ha-hilis est haec amantium. In bet doctrina illa fumos suos elementis qualitates agnos- & vapores evanescentes facimus, calorem, frigus, hu- cith, uti & parturientibus miditatem & siccitatem . foetus sunt subventanei, nec quae ad thalami quoque lau- sibi constantes. Ignes ad-dem faciunt. Incalescere spicimus subito nasci in aere eum subinde exigit res & denasci. tales flammae refrigescere. Siccis omnia sunt, quae male junctos ac- dura proposuit Deus, teste cendunt. Ignes sunt, quos Flacco. at humido suas de- fatuos vocamus , qualibus heri partes,docet fabula Ue- quoque uruntur, quI impru-neris e spuma maris ortae . denter amant. Meteororum Unum elementum altero ignitoru alia dracones sunt,
calidius est vel frigidius. alia lanceae ardentes , alia ride conjugum sors. Lon- stellae decidentes, vel fulmi- gh ab igne distat terra. mul- na & fulgura. & conjugiis tum a sene amatore, amator pluribus inest veneni maliquo
450쪽
gunt se mutuo maledibis, debacchantur & fulminant ira correpti animi, primaq; matrimonii fax odiis divortiisque exstinguitur . Iris multicolor vultum mutat facilis , nec diuturna est, ut diutinet non sunt amantium irae, sed amoris redintegratio. Metalla,&, materia avaritiae humanet aurum argentumq; alte defodit in terrae visceribus divina providentia , nec invenit illa pallidus sessor, nisi praeeunte virgula divina. Dissicilis quoque inventu est prudens & bene
nec de fide ejus aut probitate certo quidquam tibi persuaseris, nisi amictionum igne probatus. Iam quid simile magis herbis floribusque & hortis ac viridariis
matrimonii dulcissima contempIatione . quae gratior, quam amoris,fidei,benevΟ- . lentiae , pacis fragrantia nonne mare & femina distinguuntur herbae nonne suis herbulis gaudet amans quales sunt amaracus, ama ranthus, lius amoris, anemone,apium palustre, barba Aaronis , eruca, satγrion, euphrasia, carduus Mariae, umbilicus Veneris, aliaeq; plures . Avium & amoris tanta cognatio est,ut alas ab iis suas commodaverit Cupido . gaudet celeritate amor, & moras odit, ut M. volatile quodvis. In mediis aquis exardescere Squamigerum genus, dudum Lucretius cecinit. At quanta
res Anima est, qua vivimus Et nonne poetis procisque hoc omnibus familiare, Animulet Vitetque,&Corculi nominibus insignire quam diligas Sine anima trunci sumus lapidesque.etiam sineamψre. nutrit illa, auget Scgenerat. Itidem Sc amor alimenta sussicit amantium desideriis , suis ea incrementis adauget, donec generet. Anima sentimus &movemur. Ab ea visus est, auditus, gustus, odoratus, tactus. quibus sensibus omnibus singulisq; valent conjugia . Lyncei sunt oculi nuptis,& sollicite cavent ne ad Danaen , vel Laedam,