장음표시 사용
471쪽
3.32 N v P T I IEmeritas, incogitantia, excors immodestia, cupiditas, desidia, inopia & dispendium. At alterum illud, quod Suh-
stantiam neget recipere magis & minus, ego contra de A- more verissimum esse affirmo, qui a virtute, blanditiis, fortunae risibus, prole, incrementa capit, remissior valde futurus , si illis ipsis destituatur. Ita sentit magnus ille amo. rum praeco & arbiter, qui sublatis otiis perire ait Cupidinis arcus. &, ut majus aliquid afferam, generosa Carthaginis conditrix, ab obitu Sichael frigidior, viso Enea,
Huic uni rursum potuit succumbere eulpae . In uuantitate illud reperio, magnum ab ea ac parvum Amorem dici, verum non ab ea quantitate, quam molis, sed victutis vocant: eundem longum quoque dici, ac brevem, ratione Temporis; coelestem & terrenum, ratione Locorum, in quibus vel Dii, vel homines amant. Et Numerum quod attinet, didici iam pridem eelebrem illum
denarium Pythagoricum, inter alia, ex Mare & Femina constare: didici amplius, numerari vulgo dotem, non vi tutes , aut si in censum veniant, non nisi post nummos.
Ultima, s seculi vitia taxo,ὶ de moribus quaestio est; prima , quot servos pascat, quot agri jugera possideat, quam
multa, pulchraque paropside coenet. Qualitatis vastissimo ambitu mirlim quam multa contineantur , sine quibus virum uxor, haec virum fastidiat. An non sapientiae, probitatis, modestiae Habitibus illos ornari satius, quam armillis, gemmis, torquibusque an non generandi Potentia totum hoc opus absolvitur usque adeo, ut, sine illa, matrimonia dissolvi patiantur Iureconsultorum rubricae Annon Cupido conjugalis necessitudinis autor oculis captus fingitur An non fervidos esse amantes oportet,& suaves, & blandos, & molles & candidos e non morosos, Zelotypos , procaces, aridos , deformes Rufamne istum virginem, e fiam, Darso ore, adunco naso ' non possum pater, dicebat adolescens apud Terentium. Annon inter qualita-
472쪽
stris. Et possem iis permoveri , si praeires tu professione philosophus. Pro uxoribus & conjugio verba facis
nullibi non. &stas intra verisba , eodem vitae statu. quod facit, ut dubitem, an credas prorsus, quae tanta contenistione disputasti. BAR L. Defendi ego, licere philosopho uxorem ducere . Sed vide, quanta sit
emphasis in philosophi vocabulo. Si talis sum,expendendum , qualem ducturus sim, an vetulam & quinquagenariam , an Lunae adhuc periodis obnoxiam: an dotatam , an loculis vacuam ;an disertam, an silentiariam: an pulchram,an uxoriae formae: an quae rhyt mos scribere norit & pingere & canere & nere, an quae has a tes nesciat: an proceriorem me, an breviorem: an male pinguem: an ancillis im- .perantem , an cui ancillae imperant; an viduam an viro
ginem : si viduam, an bis an lemel viduam, an improlem
na. De his dum delibero, PETITI, quod philosophorum est, ruit hora,tacitisque senescimus annis. Militavimus ambo, si ita loqui fas,
non sine gloria. nec peccaverim ego, nec peccaveriS valde tu, si Arma defunctumque bello Barbiton hoc paries habebit a PETIT. Quia ab universali sermone ad te & medescendis, abrumpam disputationis nostrae filum. Nec enim attinet curiosos Iectores scire, quid mihi vel tibi illa in aure dixerit, aut quid Iupiter fabulatus sit cum
Iunone aBAR L. Vale & Ultrajectinos omnes non misogamos saluta.
473쪽
clamet: cras amet, qui ni quam amavit. In situ spiget referre ὶ sua dicent essevocabula. In Habitu nihil se invenire, quod huc spectet, praeter eas forte denominationes, quae a flammeis, Zona virginea, annulo pronubo, similibusque nuptarum insignibus desumuntur. Extat porro apud Aristotelsm libellus χαρι quem cum scriberet,
calamum non in atramentum, sed mentem tinxisse fertur.
Hic multa disserentem audimus Philosophum de copula Verbali, ejusque virtute ac facultati us, prorsus ad similitudinem copulae jugalis. licet hoc discrimine,quod illa amente sit; haec minime; illa ea quoque, quae ejusdem sunt sexus generisq; copulet,ut cum dico: Thaidem esse Alexandri filiam , spontam , nurum; haec vero non nisi ea, quae
diversi sunt sexus , αρρενα puta ,-Θῆλυ , Thaidem
cum Alexandro, Catullum cum Lesbia. Illud ibidem apposite Stagirites ait: Res ubique esse easdem, eosdem rerum conceptus, sed voces diversas, quasi dicat, seminam ubiq; feminam esse; nec eorum,qui ejus imaginem mente formant, alios sub leaenae, alios sub tigridis, alios sub lascivae capellae conceptu eam apprehendere, squanquam nihil vetet, eas, si malae sint, tales esshὶ verum omnes sub
feminae. At voces omnium eaedem non sunt. aliae blandiuntur, aliae ganniunt, aliae vociferantur. Quot linguae, sotidem orasonant. Ex tot orationum formis ad Rhetores& POEtas ablegantur Epiphonemata, Imprecationum sormulae, & Imperiosae orationes, a quibus quoque abstineat oportet, qui pacatam volet conjugem. Sed quam aptae conjugibus Subalternae enunciationes, & placidὶ conspi
474쪽
PERIPATETICAE. 3Ν suavissimos amantium amplexus dirimunt tristes que-ximoniae , at quam maximὶ morosae conjugis pertinax
απόφαπς . Quod si hilogismum, nobilissimum Logicae artis actum, expendere libeat, quid quaeso ille Discursus est, in quo positis quibusdam diversiim quid a possitis ex necessitate accidit. Nec aliud profecto quid Conjugium est, in quo dispositis secundum leges divinas & humanas viro & femina, diversum quid ab illis, chara nempe sobo-Ies,magnum patris incrementu οἰναγκης Habet ratiocinatio suas praemissas. habet & generatio. Illa majorem minori praefert. Haec virum feminae. Illa conclusionem vel solius formae necessitate infert, haec non nisi formae & materiae necessitate suavissimam liberorum turbam elicit. Libet philosophari lubtilius. Ex puris negantibus nihil sequitur. Hic nihil, si vel alter conjugum sit negans. Optima est argumentatio ex puris universalibus. Hic nulla bona, nisi ex puris singularibus, Cato MCaia, Sempronio & Sempronia, Alcmena & Jove. Universalia generare , nusquam, quod sciam, memoriae proditum . Conclusio sequitur partem deteriorem . quod &multis retro seculis conjugio probatum. Ciceroni ac Mese salae oratoribus summis,parentibus optimis degeneres fuere filii, illi M. Cicero, huic Cotta Messalinus , a peiore
matre vitium trahentes. Et Socrates omnium mortalium
Appollinis oraculo sapientissimus,liberos habuit patri dissimillimos, matri Xantippe similiores, ut est apud Senecam . Vitium est, si plus sit in conclusione, quam in prae-
inissis. Nec minus naturae error fuit, cum Ciceronem parenteS genuere cum cicere. Denique ex veris nil nisi verum , uti ex sortibus sortes creantur& boni. Porro ab
Exemplo qui argumentantur Oratores & Poetae, gaudenta thalamis, uxoribusque exempla petere. Tale est illud acuti vatis, quem non nomino, dabat hoc cornelia Graccho,
475쪽
Iulia Pompeio, Poriia, Brute, tibi. Tritum etiam illud apud umbraticos Enthymema-ου εἰσιο ς, Pallet, ergo amat. Illud indignor, tam acri Dilemmate virginum spem oppugnasse Biantem , cum uxorem ducendam negat, ob hoc, quia nec formosa si ducenda, uipote . ινη, nec deformis, utpote mιν . cui consona dixit alter quidam, qui juveni nondum , seni nunquam ducendam uxorem contendebat,
τῶ νέω ουδε πω ,τω γέρονI μηδε πω mra .' At vide, ut etiam lepida Inductione coiicludat . Bilbilicus, Lib. I. Epigr.
Et eolla, manibusque, brachiisque , Et ne singula per qui taborem,
Quam vero oportunum hoc Dialecticis diffsertationibus sit aris gumentum, inde constat , quod probabilium quaestionum uappeditet luculentam penum . quales sunt: Ansapientiae literato si ducenda uxor. An duBajam uxore sit philosophandum. An praeset mnaevola manum habere in flamma, an cum Ariasippo insinu Laidis. An recte a Demos hine responsumsit, Non emi tanti poenitere. An ducenda sit uxor oculis solum, an etiam auribus: hoe es, an ad formam solum Iis respiciendum, an etiam attendendum ad famam. An praesei nobilem ducere ignobilem oe dia
vitem , an nobilem nudam agris nummis. An juvenculam, plenis annis nubilem. An tenuiHangusta fronte insignem L)eoriada, qualis Italis plaeet, an lata π in ero , qualis no stratibus. n Venusinam, an corneliam pro dote triumphos numerantem . n indoctam, an quae docta tenebit Dicendi genus, s evrιumsermone rotato Torqueat enthymema , vel his orias sciat omnes. nexpediat uxori subinde Ilii Iam movere, ut mox amoris fat, cum lucro, redintegratio. Mn viri in familia dominium monarchicumst, an Arsocraticum ita at in pariem imperii admitti debeat uxor. n viri in illam imperium civilest, an herile. Anp-tasae uxorum
476쪽
PERIPATETICAE. I νum indulgendum sit in in ornatu corporis. An solas deambuaνefassi: An ελιγοωπις, βοοὐ Πς, γλαυκωπις pulchra fit. &quae plura loquacem Dela flare queant Fabium. Quod si Demons rationem τετράγωνον, quaeque scientiam animo in generet , ab amantibus exigas, dicam cum Philosopho,exquisitas Demonstrationes in materia contingenti, & tot casibus obnoxia perperam exigi. Sed ut Sophistarum cavillis exposita sit, docent Scholae, quae ad Amphiboliam reserunt : Audio uxorem habere te . ad fallaciam accidentis illud Comici , Θαλα οσα, - πυρ, η- γυνη, κακα. τρια. Triasunt mala, aequor, ignis atquesemina. ad fallaciam a dicto
secundu quid ad dictum simpliciter, σασα γυνη χολνες ιν , ἔχει Sce. Femina tota furis . ad sallaciam 1 non causa
ut causa, Ventricosa es, ergo in utero gerit. ad fallaciam plurium Interrogationum pro una, claelia, Agrippina, Scribonia, fueramine matres secundae ' Ex quibus omnibus patere arbitror, quanta Logicae & rationalis doctrinae cum conjugali statu sit cognatio G ut toto coelo mihi errare videantur, qui a ratione alienum putant, imperatorem Universi virum in conjugis se gremium demittere, Iamq ; ista scripseram,cum taedium ignobilis ac ancillantis disciplinae ob repere coepit. mox cantillare exorsus, dum sessam ab intentiori meditatione mentem relaxo, ilicet ad ingenium redii, & hisce versiculis margines libelli conspurcavi. Ite graves ferro clypei, galeaeque, sesque, Etquicquid, Bellona, probas . Tufaevefaeesse Mars pater. Paphiis furialia praelia bellis, Et facibus secernefaces, atque ignibus ignes, Non ego jam Sylvae muros, non subruta flammis
πιι eircum casella canam, non maιribus arma
Dei e flata piis, erudaeque incendia pugnae. Molle melos cliberta cupit, levibuA camoenu
477쪽
Dici Cypris amat; grandesque exosa eothvm s Gaudet Acidalio ιhalamos percurreresocco.
Ille mihi quondam Sophiae deductus in honos Virginis os tenerum, s blandae promissa puestae Cogitat, insolitoquefurens ineanduit aestu. Tu celerem in flammaue juvenem Sapientia dict., Utique juva, vestem pradenteν amari, Quam iam Sponsus amat. vestem sapienteν amari, cui debei se Sponsa, virum . Me tege maritum . In thalamos inferre facis, insania Iecti es. Vestigani secreta Duces, bessique laboras,ri noceant praevisa minisc. disreimina Nerei Navita. oe in eoeeo scrutatvrsaxa profundo,
Ne noceant oe Ita rati. tu pectore, Grati,
Dum Cyprum, totamque Paρhum, Gn diis reeonia
Arma Dei - primoque ferox inmmb. amori ;Bariis praeeepta tui, monitusquesuaves Accipe. Iamquegravκ eredas eommenta Deei Insanire ιibi, tetrieos mitescere vultin
Doctorum. π rigidae dici eonvilia barbae, Graiaque Roman. impleri pallia nugis. Quare Phrsiologiae quoque,& rerum naturalium capita perstringam, cum Physici corporis assectiones laudatissimae sint, amare & amari. Sed praeeat Stagirites ipse, qui de informi Materia obscurius disputans , ut intelligi possit, eam Feminae comparat, quae virum appetit. Evolvam latius Peripateticum sensum. Materia per se rudis , indecora , turpis , sine Forma sordet. Nec sine viro mulieri suum decus ac splendor constat. Materia sine forma distingui ac secerni nequit, cum unus idemque ubique ejus sit vultus. Nec uxor Catonis, Attici, Caesaris nuncupatur, nisi postquam suo quaeque marito placuit. Materia indifferens est
ad omnes formas. Et iam mulier nulla naturae necessitate
huic magis quam illi, seipsam debet. Cum materia ut
478쪽
PERIPATETIC'. 33smatitet forma, illam disponi oportet ac alterari. Etiam mulierem blandimentis deliniri necesse est, ut hunc prae illo admittat. Materia nullam rei naturalis speciem partu rit , nisi ab Efficiente mota. nec mulier ulla sobolcm, citra viri opem. Noli mirari,formae simul & Efficientis analogiam induere virum , cum in Physicis nihil vetet, unum idemq; formae & efficientis officio fungi. Materia & forma totum compositum sunt. Mastulus er totum , ait Pro pertius , femina conjugium. Ergo, uti insatiabili formae desiderio tenetur materia, ita& AEneae amore Disur infelix Dido, totaque vagatvν bourens: & Ρvrami desiderio Thiube in invidum parietem invecta fuit: Phaonis amore, e scopulis se praecipitem dedit Sappho. Cujus quidem desiderii
causam ex Platone discite, qui homines fingit ex mare &femina constitisse, postea facta partium divisione, ac sectione, mansisse in iisdem veteris junctionis & copulae appetitum. Nec secundam formam admittit materia , nisi emtincta priore. Neque Tiberio jungitur Livia, superstite Marcello. Privationem mariti debiti adesse, erudita Epistola deplorat Icari filia. At illam absentiam formae debitae inesse definit Peripatos. Idem privationem & formam contraria vult esse Principia, at Empedocles Amorem &Litem. De Natura, quae causa motus est & quietis, deque principio Activo & Passivo, nihil attinet dicere. Sunt Ueneri non minus sua sacra, quae revelare nefas fuerit, quam Cereri. Flammeis Sponsam velavit antiquitas, ne, quod vult illa, appareat velle. Illud solum dicam: Naturam quoque esse, quae ad licitas voluptates nos invitat . unde Venerem quidam dictam putant, quia nec vocata sponte ad nos venit, omnibus in iiens blandum peν pectora amor . causas generationis externas apud eundem philosophum le- es , ubi inquit, Sol f homo generant hominem. nec alio fine ominem amat homo, quam ut homines esse non desinant.
Fortunam & casum in his rebus ludere dicerem,nisi obstaree Saty.
479쪽
s o N v p T I IESatyrici autoritas , qui ait, Fcium esse in parιibus sis, &c. Ivlagis Physica sunt, quae de Motu disiputat. ut alia omittam,illud ad ravim inculcat,tanqua Ph3sicae κεφαλισμον,
Motum fieri successivε, generationem contra in instanti, cum minus hac in parte acutus Maro dicat,natum Pollioni filium, postquam Matri Ionga decem tulerunt fastidia menses. Perpetuum & grande esse, ait, odium Naturae & Vaevi. stupenda illam hujus metu moliri, ima sursum, supera deor- suin protrudere, obstantia perrumpere, frangere saxa, moles attollere, aut motum ipsum invitis motoribus prohibere. Habent & suum Vacuum, quod metuant, Lares domestici, habent,quod optent. Metuitur bonae mentis soror paupertas, ut quae vacuis loculis ambulare solet, nec, si Plenos illos fors dederit, valde de corporum penetratione cum Democrito & Melita sollicita siet. Contra optant Vacuam a lite, asperitate,superbia domum. Possem infini: ta hujusmodi congerere ad hanc rem, sed cum Infinitum nullum dari contendant Physici, vereor, ne Praeceptorum
incurram offensam. Verum ut ad Te eonvertam orationem , Gravi doctissune, coelum, cui aliquando deberis, contemplare, orbesque supra mundum hunc positos percurre . Apparet inter sidera cum conjuge sua Cepheus, ut locum quoque conjugibus in coelo esse post fata docearis. Apparent tot virginum, ac matronarum faces, Andromedae , Astraeae, Veneris, Dianae, ut scias etiam coelestibus placere sexum istum,quem hic mortales t dio optimarum rerum sequiorem vocamus. En locum, a quo laeva dextraque omina novis nuptis petere solent Astrologi, fecunditatis ac sterilitatis, longi brevisque aevi praesagia. Hic geniturae tuae dominos vides, vitae moderatores Planetas. Ex
his Saturnum cave,inimicum amantibus sidus , ob frigus. Jovem venerare sab hoc Ioviales dicti in divitiarum, honorum, laetitiaeque datorem. Martem fuge, igneum, ferocem , iracundum. Omnibus dignior Sol, cui tot virtutes
480쪽
PERIPATETICH. finesse perhibet Ptolomaeus, quot reliquis stellis. Venerem, in cujus jam stas horoscopo, suspice, quae, ubi ad Bichaeis ram accesseris,plus satis dabit incalescere. Mercurium pro-ho,sapientiae & eloquentiae autore, patriae urbis tutelarem Deum. Sed Lunam aversare amentiae, instabiIitatis, ignorantiae, ignaviae matrem, ideoque Endymioni dilectam. Eam quoties vultum mutare vides, variam ac mutabilem vitae rationem cogita. Ubi Sol in Geminis fuerit, gemellos expecta, Castori & Polluci pulcherrimis iuvenibus similes. Ubi in Virgine haerebit, filiam spera, Helenae sorma non dissimilem,sed moribus ac fato. Η qc ex Zoroastris, Apollonii, Eudoxi,Zamolxidis disciplina hausimus. Pene oblitus eram suavissimi istius ac harmonici concentus, quo praeterlabentes invicem orbes Pythagoreorum auribus accinunt. Exhibet is speciem suavissimae inter vos conspirationis, & in vita, sermonibus, factisque laudabilis consonantiae. A coelo ad Elementa descende. ab Igne non nihil caloris peti suaserim , caveri illud . Aeris multu,& quanta potes laterum contentione imbibe. φυσωδεις enim expedit esse 1mantes, & spirituum plenos. At cur αγον esse tuωρ inquit Pindarus noster sortὸ ob hoc, quod cum Platone credidit, mundum esse animal, ad hujus vero generationem conservationemque maximε facere humidum , annuente Homero,sa'κεανονπ Θεῶν γενεMν, myoeeanum matremque Deum, Πιhynque parentem .
Nec terram fastidi, quam Ascraeus poeta in sua Theogonia
coeli conjugem,omniumq; communem matrem vocat. Ex his quatuor alteratis unione quadam fit Mixtum, uti neque
math misceri dixeris fide conjugali nexos amantes. Magni poetae hemisticium est, Mixta Dro mulier. Quae ipsa mixtio uti in natura absque Mactione non fit, ita reciprocis quoq; amoris & benevolentiae ossiciis Aphrodisia sacra constant.