장음표시 사용
201쪽
Rex ipse Poloniae literis ad Rom.Pontificem scriptis animum suum declarat,quod in proxime futuris regni sui Comitiis ad Ianuarium instantem indictis, dcxommuni ope contra Turcas Christianis serenda constit isset,quodque Turcis pacem pactam iam tum renuncia
Quinto Nouembris die Dn. de Leucomitet Praes ctus Carlnstadiensis cum toto exercitu suo ad Io oo. Via ros numerante noctu expeditionem suscipit,&summo diluculo scalas ad VVihilsch quae urbs est Croatiae, applicat, urbeque ea sine ullo tormento magno Potitur. Tametfi vero Tiircae maximis clamoribus & insultibus resstercnt,paucis tamen exceptis, qui in arcem confugerant,ferro dcglobulis reliqui omnes interierunt. Mille ducenti Christiani ex Turcica seruitute asserti sunt,
urbs ipsa praedet data direpta & igne deuastata est.in hoc conflictu vix tres Christiani desiderabantur: plateaeddareae urbis & moenia ipsa Turcarum & Valaquiorum cadaueribus constrata cernebantur, plurimi quoque hostium per nostros dem uris influmen praecipites dati. Urbe capta commeatus plurimus, maxime vero frumentum & vinum sublimatum in magna copia aderar, quς cuncta peditibusCroatiis cesserunt,quoniam equiatibus descendere ab equis non liceret, hac praeda it que capta cum satis numerose armentorum grege
Praesectus abscedit, Urbem ipsam V Vihilsch, ut de Drocsesch&Issuschusch, oppida nullo amplius damno afficit, unde ad octauum Nouembris diem Carisi,dium rediit.
202쪽
TRANsYLVANIAE Dux SIC Is MVNDVs EX- cusso Turcarum iugo se cumRom.Imperio coni unxit.
Posteaquam serenissimusTransylvaniae Dux Sigis.
mundus Turcici Sullani perfidiam aliquot iam a nos expertus, tantaeque seruitutis pertaesus esset, animo suoplane constituitfinem hisce oneribus tande imponere, iugenimiru eo excusso, seque cum Roma no Imperio coniungere, atq; Romano Imperio opera opemquesuam inpraesenti bello contra Turcas dese xe.Mittit ergo Generosum Dominum Stephanum legatum suum ad Caesaream MaiestatemRodulphum II. rui inter ipsum & Caesaream Maiestatem aeternum foeus, certis tamen&praescriptis quibusdam conditionibus sanciret. Cuiusad I Gatorem proposita in subscriptis articulis continenturi
tionis ad Rodulphum II. Rom. Imp.
P mittat Imperator Romanorum tam sto quam Regni Ungarici nomine, quod bellum hoc contra Turcas susceptum continuare velit; & si quando de pace agendum sit, quod id non nisi utriusiue consensu de approbatione futurum sit, in qua traditatione nonrantviriTransfluanta Cum appertinentibus regi - . onibus,sed & utraqueValaquia,quae ex voluntate Primcipiis Transsuantiam a Turcarum seruitiite se subducat, inci udi debeat. II. Tota TransylvaniaeProuincia, qualis ouidem ea antehac
203쪽
DE BELLO UNGARICO. tot antehac sub Illustrissimis Principibus Stephano M
Christophoro constitit, in omnibus suis actibus & r galibus, quibuscunque nominibus ea veniant, quieta maneat,&absq; vlla Regum Ungaricorum interpellatione suis priuilegiis & immunitatibus permittatur, quod ut ratum constet, ipsius Caesarea Maiestas iam nunc illi Prouinciae totaliter renunciet, atque liberam ita iurisdictionem regni Transylvanici totaliter ipsi Sigismundo permittat, quod sane ut feliciter confirm tum habeatur, necesse esse, ut modo praescripta conditio ab ordinibus regni Ungariae acceptata unanimiter& su bscripta approbetur. III. Vt Maiestas Imperatoria Transylvanum Principali inaugurationecohonestare velit Mundemque simul Dignitatis gradum titulumque impraesentiarum particillatim clementis lime declarare velit. t V. Caesarea Maiestas praeterea nuptamex serenissima Austriacorum domo oritandam Oigismundo Pri .cipi annuat, simulque Legato praesenti Sponsaliorum Nuptiarumque diem de locum statutum clementissime determinet. V. Adbare Caesarea Maiestas Sigismundo promittat nominereses garici, quodsi ita usu Sigismindo veniat,ut vel fortunae aleam cxperiti necesse habeat, vel alio modoquocunqi ab hostibus urgeatur iminime tumavicinis suis Ungarisdeseratur, quinimo quibus cunque mediisti viis ipsi subsidia decernant, quibus necessitate urgente confidere ausit. VI. 'Caesaream quoque Maiestatem haud grauate curaturam, i ipsePrinceps aureo vellere,quo videlicet
aestius Auli iacae familiae obstrictus habeatur, quamprimum fieripossit,donetur. Ce VII. Quin
204쪽
HI.' Quatuo vero exercitu, tam ex Ungaris quam/Germanis constante Princeps opus habiturus sit,id pro
rei urgentis occasione & nec tale quouis temporo
aestimari debere, qui sane exercitus Rom. Imperatoris sumptibus tum ali debeat. VIII. Adhaec cum numerata pecunia in varios Vsus durante hoc bello de alias opus sit, Serenissimus Tran- sylitaniae Princeps centena millia florenorum oncri, quam summam singulis annis integram depositurus sit Caschoui e: quoniam vero annus hic iam vertatur, dictam summam ad proximum Martium in commvno Christianorum commodum deponet. IX. Quotiescunque contra Turcam vel bellum sus cipiendum, vel hostis necessario aggrediendus erit,
Caesarea Maiestas elementissime fidem faciat, quod re illa nata Transylvaniae Princeps Praefecto Casso utensi sumptibus Romani Imperatoris subsidium ferre debemat,una cum omnibus iis, qui eodem jectant: sin vero: ipse viribus inferior sit quam qui Cassovienses subleua-: repossit,ut tum Maiestas Caesarea de maioribus auxiliis
X. Quod ut maiore autoritate peragatur, Caesareas Maiestas apud Romanum Imperium de eo titulo satis, Cauere norit: cuius sane Imperij ipse Serenissimus Transylvaniae Princeps una cum Gnibus posteris suis membrum sine tamen su stragio,atque talionc dice idus numerandusque sit. .
XI. Caeterum Caesarea Maiestas fidem fecerit: ut ea loca, quae nunc sub hostium potestate sunt, &defensi oni Christianorum opportuna esse possint, si fortuna nostrae militiae assislserit, quamprimum communian-
205쪽
tur , praesidioque roborenturiquod quidem neg0cium haud segnius a Serenitate ipsius suscipietur. XII 'Quodsi pro diuino nutu vietoria ex nostrorui 1 partibus si eterit,ut tunc ii, quia Turcis ex Transylii nia expulsi in visaria sedes sibi fixas compararunt, in tranquilla posscinone vel quas permaneant. XIII. Ne vllus aliquis cuiuscunque sit vel conditionis vel digni tatis ab hoc priuilegio excludatur, quantum uis antehac vel ipsam CaesereamMaiestatem, vel eius iEparentes aut maiores offenderit, siue qualicunque mψ-do indignationem. eorum incurrerit.
XIV. Cum vero anceps sit victoria,&quud D Euselementer auertat,si fors ipse Princeps ab hoste vincendus profligandusve sit,u t tunc a Caesarea Maiestate Principi Transsylvaniae,quicunque demum is insiicccssione fu- turus sit, siquot arces cum territoriis sitis occupandae t tradantur,in quibus pro reputatione sua degere possit. ΣV. Quaecumsta non selum ipsi Principi,sed&omni- 1 ustis,qui vitam fortunasque sitas in tali discrimine impenderint, earumque iacturam fecerint, rata esse d ment, eandemque ob causam haud immerito subleu,rionis titulo dici possunt. λXVI. Vt omnia ea bona,quaecunq; summusCapitaneus
Transtiuaniae, Franciscus Genthinossessone vel quasii hucusq; in Ungaria & Croatia pondit,posthac sine ii
terpellatione eade quieto occupet,possideat, cotinues. XVII. Tandem ut praememoratae Conditiones in instrumentum aliquod fide dignum redigantur, atque ut auramento ab utraq; parte, tamq; ab ordinibus Ung: tiae, quam ipso Imperatore praemio confirmentur.
S uper quibus Legatus spe bona erigitur, revi Car- saera Maiestas expedite reqUndeat: rogatque nominei. I Cc in Illu-
206쪽
Illustrissimi Principis sui, qua potest submissione, visi
quae sint alia,quae tractationi huic obstare possint, o incommodius tempus differantur, seque ita obsequiosis commendatum csse cupit. Rodulphus II. Imperator Romanorum proposita minime detrectat, sed ea ultro citroque cum senioribus consultata aequanimiter acceptabat. Quo modo factum est,ut inter Caesaream Maiestatem & Principem Transylvaniae foedus iniretur, sequentibus articulis comprehensum.
Rom. Imperatorem,&Transylvaniae Principem ictum.
Romanorum Imperator & idem Vngariae&Bohemiae Rex, absque Principis Transylvani consensu
cum Turca foedus nullum sanciet, & vice versa nec ansylvanus at .que Imperatore pacem cumTurca tentabit, sed mutuam operam in communi hoste propulsando tradent. Imperator Romanorum una cum omnibus Ungariae ordinibus, renunciabit quibuscunque reconuentionibus,de quibus ab initio inde Transylvanos reconuenixe potuerint,eo modo ut Princeps Transylvaniae M omnes haeredes eius masculi, inlinea recta descendendosnt postliac Principes liberi, nullumque alium superiorem agnoscant, unde & Titulum id est, Illustrissimi Imperator ipsi decernit, eumque Principem Imperu Romani constituit; iuxta fidem faciens, quodipse Princeps una cum Prouinciis omnibus suis
sub Romani Imperii protessione x defensione esse debeant.
207쪽
E contra Princeps ipse reliquique ordines Transylvaniae in hoc firmiter consenserunt, quod si in linea recta descendendo proles nulla mascula ex Principe si- persit, ut in tali casia omnes prouinciae Transylvanicae tunc ad Regnum Vngariae haereditario redeant , ea tamen lege, v t is qui tunc Rex Ungariae futurus sit, ex p cto tencatur,filias si quae ex Principe relictae sint,non secus ac germanas suas filias dotare & maritare. In quo casia Transylvanis Gubernator qui eiusdem sit nationis constitui debet: saluis & confirmatis ex integro omni bus iis Privilegiis,Legibus, Consuetudinibus de Libe ratibus, quascunque a suis Principibus hactenus acceperunt. Mutuam operam pro re & necessitate nata utrinque praestabunt sibi tum Imperator, tum
Quaecunque Princeps sitis cophs, seoque marte occupauerit,ea tanquam propria possidebit: Si tamen ad Ungariae regnu aliquid eiusnodi pertineat, id proseudo obtinebit. Addicit Imperates Principi nuptam ex domo Austriaca, simulque vellus aureum. Si euentus ita ferat, quod tamen sine omine dictumst) ut Princeps ex finibus suis ehciatur, Imper
tor tenebitur tantundem terrarum,tantundemque re
di tuum,in suis haereditariis Prouinciis ipsi praestareobi vitam Principe dignam degere possit. Ex eo tempore Transylvaniae Princeps Sullano Turcico renunciar,& quibusi unque modis poterat, soCaesareae Maiestati Rodulpho II. Romanoque Imperio fidelem praestat: Conscribit exercitum validissimii, equites peditesque simul ad sexaginta millia numera
208쪽
ne urocos hostiliterinvadit, Adrianopolim usi; ex inarrens,aberam; vix tredecim milliaria a Constantino poli, quaecuς, obuia in trat situ igne serro & direptioni- . Dus vastat: Congreditur cum Turcis & Tartaris aperto marte, prosternit aliquot eorummillia , capta admodii opima prςdae,cuius milites gregarios ex bona parte par- ticipes facit: Victor domum tandem redit, Romanorumq; Imperatori per Legatos ipsius Imperatoris crisas preciosas ex eo tenere quod Joa nostri vocant, aliaque splendissima donaria suo nomine offerri iacit.
Decimoquinto Decembris Turcae praesidiari) in Iaurino perScythicam Insulam excurrere ausi,verum a. paganis ibi congregatissarum humaniter excepti, Ci - Citer centum ex suis deliderarunt, praeter eos qui fuga elapsi, quique in profluente perierunt.
' Hoc ipsemen seprinceps TraiisylvaniaeTurcasm ximis damnis assicit, arcemque nunc hanc nunc illam hosti eripit,Tribus in locis diuersis tendebat. Agmen vnsi ducebat Cesti Ferens in Lucaroprope Temes varum. Alterum Harbot Michal vltra Danubium, ut ni- . 'inirumTurcis vias Budam versiis intercluderet:Tertios agmini praeerat Comois spar prope Iula, cui se mille quingenti equites exsuperiore Ungaria coniungunt.
- Circa haec tempora quatuordecim millia Cossaco-- tum Valaquiam inuadunt, Praesectoque eam oram late longeq vallam reddunt diripiuntque omnia, ipso Pra fecto
209쪽
secto ter armis victo fugatoque,& ipsebis quidem aegre
cum vno atque altero comite euasit. Cossaci ex indicio Valaqub cuiusda toto eius Thesauro aureo arget qH. que ipse diuersis in locis deposuerat defoderatq;,poti- thurbem incendunt,incolas ferro excindunt,abducunt vltra vicies sexies millia armentoru Catanic0rum selectissimorum abripiuntq, sexcentas virgines nubiles. Septuaginta tormenta magna capiunt,quae partim retinent, partim lapidibus impleta rumpunt: Bouem Vnum pro tribu mellis mensuris diuendiis, absumpto melle boues vi repetunt. Hinc hi Poloniam pergunt, rapiuntque Starotha qui Baeraeagit, ultra triginta millia Ioaclismicorum precio, ipsum Starostam pro nuta tractant, deuastant arcos & oppida quaecunque. Simili furore Synroluae, Bagione, aliisque in locis feruntur, nunc hic nunc illic subsistentes. Postea Lembergam petunt, poscunt ab oppidanis puluerem tormentarium, equos & plumbum ubi subministrari, indiesque varia nominum colluvie,vToto obaeratis facinorosisque quibusvis nullibi certas sedes ihabentibus augescunt co usque,donezad sedecim miti ilia excrescerent,sclopetis erant satis instrum,tribusque signis erectis agmen ducebant,quorum unum Aquilam. . nigram Romanam habebat, &in summa pertica pomum argenteum deauratumque,qualeImperii esse so Iet,praeferebat. Alterum aquilam niueam & in summa Perticaglobum argenteum ostentabatiTertium signu,' ip sis erat proprium,praetendebant se sub Romani Imperatoris auspiciis militare, & Ungariam petere.
Legatus Turcicus Chammetram aduentat, qui
210쪽
a Polonorum rege petit, ut parem cum Sullano ad suturam aestatem colat,utque exercitui Sullanico saluum conductum per Poloniam concedat, nec rcgi Ungarico quiviennaeagat,subueniat, addita comminatione, si iecus faxit ouam ipsicuperent,rum Sullanum relicta gariain lonos exercitum conuersurum.
Transylvano foedus. IAnuario ineunte,posteaquam Cossaci & Podolij i tolerabilis illius seruitutis Turcicae, quam hactenus tot annos sustinuissent iam pertaes,ad; ec stragem illam memorabilemTurcarum Tartarumque,& gloriosam Transylvaniae, Moldauiae Valaquiaeque Ducis victoriam coram experti, deque Glitium, Moldauorum& Valaquiorum csesectione certiores essent, constituunt&ipsi fortunae aleam experiri,&iugum illud seruitutis intolerandae tandem exculcre; cuius rei causa Legationem magnificam adTransi luaniae Ducem expodiunt.
Proposita & petita illorum haec erant praecipua tnimirum Serenitas ipsius non nisi duorum mensium stipendium ipsispraestarevelit, saluo simul coductu per Transylvaniam conce ,sede reliquo ex manubiis sibi prospectruros,omnemque operam nauaturos, quo H drianopolim in potestatem luam redigant. Quid sit per his responsi tulerine, in posterum patebit, fratiose tamen omnes*cum blendidis admodum donariis dianussi sunt. Porro