Sacrorum Bibliorum vetustissima fragmenta Graeca et Latina ex palimpsestis codicibus Bibliothecae Cryptoferratensis eruta atque edita a Iosepho Cozza

11쪽

Dissiligo a Corale

12쪽

I. praeclarissimus atque in veterum librorum investigatione non solum , nostrae; sed ferme omnis aliteactae aetatis facile princeps, i Angelus S. R. E. Cardinalis Mai cum nostram adiret Cryptoferratensis. Monasterii Bibliothecam prae omnibus .cOdi S au: palimpsestis membranis est adimirmius, it Illud, inquit, preuliare Cryptensium codicum est quod ii pene . ohanes in latina psestis Scripti fuerunt. . . Magna estigian tur in his codicibus sepultarum scripturarum seges ). νγ Ex qua uberrinia segete per breve illud tempus, quo rusticaturus Tusculanum concesserat, manipulum suo a fungi Spiacilegio Romano: ad laboravit. Ecliaidein in hisce rescriptis

codicibus plura delitescentia inspexi, quae rem biblicam , patrologicam , liturgicam , hagiographicam , historicam et diploniaticam attingunt; et revera quidem inulta adhuC re- Stat Inessis, multo tamen improboque colligenda labore. ΙΙ. Versanti igitur mihi huiusnio si codices ad manus Venit codex, qui in antiquo ordine ΜSS. huius Bibliothecae notis C. 4 distinguebatur; in novo autem cossicum syllabo litteris E. β . VII. adnotatur. Exterius habet titultim Κον-τακια και Oικοι; atque altera manuS adiunXit ἀναγραπτον SiVe l) De Fragmontis historicis Tusculanis g. 2. Spicneg. Roman. iom. H.

13쪽

M. T. Cicero in Liycaeo Tusculanae villae, plurimis ex Athenis opera T. Pomponii Attici comparatis id ris, instruxerat lj.

ΙΙΙ. Verum eni in vero codicis nostri vis tincta quaedam

notitia praebenda est 2ὶ. Itaque codex iste noster Si paginas 380 complectitur, atque perpauca solia ad eius integritatem desiderari ipsa liturgica, quae continet, monent. Singuli quaterniones iuxta Veterunt librarioru In ConSuetudinena numerales se iii et notas repraeseIitant; ac propterea

pag. 545 nota illa κβ' in sicat initium XXII quaternionis.

Quae vero pone hunc quaternionem Sequuntur solia in unum collecta sunt viginti paginaruna fasciculum, cuin caeteriscapi plus minusve sex lectim paginas complectantur. Ρ

Tuscolana di M. Tullio- Ronia 1866. et Bantior, les monast. Bened .. d' Italie . torn. II. p. 400.

2) Cum vix ali ciuis biblici nostri

palimpsesti paulo ante detecti rumor Vulgaretur, cl. Io. Baptista Pitra, modo S. R. E. Carvinalis, haec scripsit -Αna- lecta Iuris Pontificii - 4862. col. 141 .a It convenait sans dou te quo te plus 3 Vioux texte sacr6, colui qui a prhsu inutes les dέcouvertes denaeum raingv des manuscriis hibli lues, sui depossin prhs do la consession de Saint Pierre.

3ὶ Cum haec scripsissem, haud sino

admiratione erga tantam humanitatem,

legi lucubrationem cl. viri et in biblicis studiis peritissimi Caroli Vesecellone et En codice greco palimpsestoscoperto dat Monaci Basiliani di siroruta serrata, dissertagione leua dat P. D. Carlo Vercellone Barnabita- Roma 1866 aquam et aliquot post menses novis curris adornatam rursus edi sit in coli ctione periodica, cui titulus et Giornato Armis M, tom CXCI. v Vohementer laetabar abs tanto viro quanti faciendus sit palimpsestas noster, scite et eriliti te stendi vulgari tuo ; cuius testimonium auctoritatenuluo ad ea, quae in his pr. legomenis dictumas sum, saepe decla randa et confirmanda opportune libenterque proferam.

14쪽

ginae vero in quanta pateant amplitrusine specime aphisto-yaphicum oculis exhibet. Chartae denique pergamenae non

numquam perforatae ac peresae, raro quide ui madore Suffusae, quaedain autem ad extre Initatem CorroSae Sunt.

IV. Novissima codicis scriptura habet non modo Contacta atque OEcos, ut exterius fert titulus, verum etiarii et alia liturgica, ita ut longe melius quam in externa parte,

inscriptum sit in fronte prioris paginae ab ipso celte libri

μελωδου si Deo auspice Psalticum totius anni opus Romani

hymnographi ii. Contacta ), quae inter nobiliora cantica

graeci ritus sunt recensenda, S. Romanum melodum sibi principem auctorem Vindicant 2 . Horum frequens est usus in ecclesiasticis graecorum, uti appellant, ακολουθίαις Vel ut Sacro latinorum more loquar, o ciis atque Ritibus; ideo que haud raro in ecclesiasticis codicibus occurrunt. Rari sinii tamen sunt codices illi, qui contacta suis οἴκοις omnibIIS consequentibus exhibeant; cum enim successu tempori S Consuetudo in sacris Invaluerit, ut post Contacion οικος unus tantum vel alter concineretur, hinc contigit ut in codicibus, sicut noster est, ad usum ecclesiarum descriptis plures ΟΕci non reperiantur. OEci huiusnaodi seu strophae me-- lius vero italice - stanete -) certo modulandi metro iisdemque, quibus Contactum suurn, verbis desinentes plerum Iu eiu litteris initialibus acrostichida aliquam reserunt. Caeterum sedulo animadvertendum est nec omnia esse sancti l) cs. Bs Immaculata Deiparao

conceptione hymnologia graecomm BX editis et niss. αγ cibus cryptoserratensibus latina et italica interpretatione, patrologica comparatione, et adnotati nibus illustrata cum Th. Toscant et I. cogeta Monachoriam Ord. S. Basilii M. Romae, l862. Praes. pag. XXXVIII. etc. Ad Typica Graecorrum ac praesertim ud typicum cryptoserratenso s. Bartholomaei abbatis, animadversiones Th. Toscant 0r l. S. Basilii M. Romae 1864. 2ὶ S. Romanum contacta supra mille consecisso testatur eius historia in Synaxario Basilii Porphyrogeniti ille I. mensis Octobris.

Diuitiroci

15쪽

Romani opera, et quae eius reapse sunt raro integra r periri. Ea, quam in nostro codice habemus, Contactorum

cum suis OEcis collectio pag. 558 explicit; alia quaedam deinde sequuntur liturgica, omnia uti Contacta atque OEci,

notis musicis distincta. V. Ubi vero et quando hae membranae ad hanc novi simam scriptionem excipiendam fuerint accomodatae brevi sermone exponemus. Nemini illubium esse potest in mona

sterio S. Mariae Cryptaeserratae, atque in illius liturgicos usus fuisse descriptas; siquidem pag. 299 et seqq. legimus Contacta atque OEcos in honorem SS. ΡΡ. NN. Nili et Bam tholomaei Iunio rurn, qui eiusdem asceterii suere fundatores; et p. 565 aliqua quae lana vidimus liturgica, quae ad sestum

diem Dedicationis ecclesiae eiusdem Imonasterii pertinent. VI. Aetas vero scripturae tum ex ipsa apparet Chara-Cterum figura, tum etiam ex eo, quod ex alio codice per-SPeCtum est tempus, quo eiusdem codicis membranae eveteribus distractae codicibus ad alios compingendos libros sunt adhibitae. Adest enim codex antiquitus A. XXVI. nunc vero B. β . vii. qui historias ac laudes S. Bartholomaei Abb. complectitur, descriptus ab Iohanne Rossanensi Cryptae- ferratae monacho anno Domini 1250, quando die M. mensis Novembris magna cunti solemnitate populique gestientis frequentia abbatis sanctissimi natalis memoria est celebrata. Ab authenticis huiusce rei monuinentis reserendis abstinemus, cum lain Placentinius noster eadem reserat in opere

suo eruditis viris probatissimo u De sepulcro Benedicti IX. Pont. Max. l) ii qui abdicato pontificatu monachum heicit in Do Sepulcro Benedicti II. P. M.

in templo Monasterii C pineserratae detecto diatriba, in qua eiusdem Pontificis pius obitus vindicatur, atque ad uias. cinlices acta inlustrantur et e stigantur opem et studio D. Gregorii Placaeniinii S. Theol. Hag. Presbyteri et Monachi cupioserratensis ex Orisina S. Basilii M. - Romae 1 et r. pag. XIII

16쪽

egit, atque Sanctissime diem obsit suprentium. Itaque cum et ipsa anni memoria in una inen brana eiusdem PalimpS Sti, ex quo et codex confectus est, fuerat descripta, admodum validum nobis praebet argumentum membranas illas novissime saeculo XIII ad novam scriptionem fuisse ad his bitas. Quod quidem et ex aliis codicibus, quae eorum empalimpsestorum continent solia si , fas esset conficinare. Sed cum haec certe maioribus hami egemat argumentis, ad ea, quae sub postrema latent scriptura, perScrutanda devenimus. VII. Antequam vero de unciali vetustissimo charactere dicamus, alia quaedam in iisdem membranis olim deleta Scripta memoranda sunt, quae sese nobis investigantibus obtulerunt. Plura itaque huius codicis folia non modo semel atque iterum, Veriam et tertio ad Scriptionem sunt acco in data : monumentu ua in palaeographia Sane rarum, et penedicam singulare 2 . Haec auteni folia τριγραπτὰ, eX quibus nonnulla Prophetarum fragmenta non sine magna dissicultate eriIimus, praeter uncialeria et illam saeculi XIII scripturam, aliam etiam graecam scripturam saeculi circiter X vel XI exceperiant; quam investigantes deprelaendimus Paracleticon in S. Deiparam a divo Iollanne Damasceno concin

natum exhibere δὶ .

lin cf. codicem Liturgias A. XVIII,

vel Γ. β. XIII, et fodiceni, qui stichera, complectitur C. III, vel E, α, V. qui in

nostra asservantur bibliotheca.

2) Huiusce rei aliquint, rarissimum

tamen, exemplum adest. Cf. Tischendors onum. Sacr. ine l. Vol. 2. pag. XLII, et Nov. Test. graeco editio septima pag. eLXXVI.

3ὶ De hoc Paracletico adhuc ine-dito pluries verba fecit Leo Allatius

myrnm sta. . . pag. 43 , Protegomena ad S. L. Damasceni opera. LXXXV. In

catalogo operiam Damasceni, quae ab ipso transmissa vel transmittenda erant oditora Parisiensi num. XLIV. legimus: Paracletice in B. Virginem secundum octo tonos graecorun, disιincta, UMmagnum et ramm eι ειλοπαμένοις --turum gratissimum. Forte huic docto-rmni ac piorum hominum desiderio satis sacere sibi proposuerat Iacobus Le-quien , qui omnium praestantissimam Operum s. Docioris editionem curavit; sed nescio qua de causa laclum est, ut

tertium volumen, quod parabat Praei,

17쪽

VΙΙΙ. Sicuti opere Damasceni athraso litur ea, cluae nunc Apparent, in nostro codice suere descripta; ita et opus illi ulrnaria nun Dabrasis litteris utici abibus iis lenta membranis su Tat consigna tuna. Uncialis citaracter, cui taImen haud semper, . sed tantum per aliquot solia Paracletici Odae superscriptue Sunt,'per toturn codicem, ni sorte'pala Cas membranas ex- Cipias , manifeste apparet. Veriana non Onanes rescriptae Paginae ad eundern ico licern, neque ad eandem pertinent aetatem; duplicis enim sunt generis unciales litterae; alterae

quae Sa Cra θεοπνευστα Proplaetarum Scripta, alterae quae San-

Ctoruna Ecclesiae Patruria serenones exhibent ).

XXl , in vulgus non veniret Cf. edit. Migno loc. cit.). Miramur Sane quod tanti viri et tantum Marianae pietatis monumentum in Patrologia Universa, quae haud multis abhinc annis ILutetiao Parisiorum prodiit, desideretur. Id eo Praesertim, quod ante editionem Lequieneiusdem operis ex codice cryptoserra- tonsi et altero Messanensi ILudovicus Mar-raeci latinam oti talicam interpretalioneman. 168 et ediderat salteram vero latinam oditionem Patavit 1 et 3 Clemens cani al-dulensis curavit). Tandem vero eiusdem originalis textus graecus apparuit. Siquidem Philippus Vitali hieromonachus Cryptoserros, vir eruditione graecaque palaeographica arte insignis, ex praedicto codico manu sua viligenter apographon descripsit, typisque tradi cura- vit. En inscriptio, quam veteri calligra phoriam more in fine, pag. ρπθ. adiunxit, Ἐtελειώθη αύ' ἡ παρούσα βἱβλος et οὐ Πα

Κυρίου καὶ sεοί, καὶ Σωτῆρος ἡα- 4ηθούXρι οὐ μφλς. Liber iste Paraeleιies Sumetissimae Deipara nune prirnuni typis evressus ad fidem veteris eodicis C. XV huius uetusti vonasterii eryptoteios, absolutus est die XXI niensis Ianuarii anno a creatione mundi 244, ει incarnatione Domini ri Dei et Sali uinis nostra Iesu Christi 736. Nonnullis amium in locis et exemplaribus libri huius

nomen suum sigiis concinnatum idem oditor adiunxit. Praestaret certe , ut caeteris Damas aenicis oporibus una dum plurimis canticis eiusdom nominugnibus, hocce Paracleticonigraece latineque adiun eretur. Quae habet palimpsestus noster, latitantia si agmenta nonnihil essent huic operi emolumenti.

l) Haud certe nobis praetereundis res est nos in soliis huius vetustissimi codicis patrologici bis conspexisse celebre illud monogi anima P crucis dominica6 In sino odisti ssit monum

18쪽

α. Huiuscenio li sermones, si quatuor tantum interpo

sitas demas biblicas pagellas spata. 555-536, 357-5583, uni-

Versuin codicem a pag. 263 ad finem usque obtinent. Alias praeterea eiusdem collectionis patrologicae paginas vidimus in codice liturgico A. xviii, et in codice cla orati C. III, quos paulo ante Commemoravimus. Curiuiue saepius manu hoc Ver rem Volumen, priorem veteris libri orationem pag. 298 nostri codicis inchoari inspexi his , ve bis :Λ . ΕYΛOTIOY APXIΕΠΙΣΚ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΕΙΣ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣXA.

Εκ ἔροο ὐ, ηλον ἀνάβηΘι ὁ εὐαγγελιζόμενος σιων .... Alterum vero huius collectionis sermonem incipes e con-

Εἰ ταῖς των ἀγγελων ε νῆν προς το παρον χρησασΘαι γλώτταις

Atque inter aliarum orationum titulos Hippolyti, Cli so- stomi et Procli nomina legimus. Sed quamquam hos se mones reCognoscere non solum propter Scripturae Vetustatem, Verum etiam ex eo, quod Paidam nobis videbantur ἀνεκδοτοι, opus perutile iudicaremus; tamen ab huiusviodi indagatione abstinendum duximus, cuna ad alia vetustiora biblica palimpsesta manus sorent admovendae. X. Quae biblicas scripturas, scilicet Ρroplictarunt vaticinia, latentes continent solia ad pagellas plus ininus 266 11u-362, 36s legimus maiori charactere descriptum

Multa docti viri latronne , Cavedoni, Garrucci de hoc monogrammate clisse erunt, et praecipuo pluries do eodem egit cl. v. Io. Baptista Do Rossi apud Pi ira Spicilegium Solesinense tom. IV, apud Vercellono DissertaE. Ac indemiolio pag. 136, Bulletlino di Areheologia cristiana, an . I. n. 8. etc. Dissiligoo by Cooste

19쪽

meravimus. In quibusdam autem vel nullum vel minimum aritiquae scriptionis superest vestigiuna; aliae vero membranae adeo,abrasaeri sunt aut naale assectae, ut sepu ita Scriptura excitaminequiverit. Itaque , quas ex laoc codice erueret datuna est, paginae sunt 494. Ea vel o ἀποσπασμάτια, quae in i codice A. XXvI. de quo superius iacebanaus, et in

Iirevi quadam lacinia ad calcem vetusti Menaei Februarii fl)adnexas reperta sunt, suis locis adiunx inius 23. Quae quidem ἀποσπασμάτια, Cum paginas Sex editionis occupent duarum enina paginarum codicis fragimenta, una editionis pagina complectitur , totius voluminis prophetici ex palimpsesto tres de ducentis laabernus plagulas editas. XI. Unaquaeque pagina in duplicena, ut aiunt, coluit nam distinguitur, quarum utraque fere Semper quinque , nonnumquam et plures Us Ilue ad Octo lineas supra viginti complectitur. Contigit interdum, ut calligrapta iis ad calcem columIiae verba vel terminaret vel adiungeret sub extre na. Parte ultimae lineae; qua in re pleru-Iue charactere erecto est i USus, quod adnotari in editione curavinius. Singulae vero lineae tribus ac decena plus minus eleinentis constanti litterarum; cum vero aliquando litterae Vel grandiores, vel minores descriptae fuerint, hinc factum est, ut nonnullae Paginae Inaiorem elementorum numerum in Suis lineis r Praesentent. In Danieli praesertim, qui postremus in libro eTat, Claaracter CoarctatuS apparet. Id vel ad non augen- luna numerum soliorum fortasse definitum, contigit, vel etiam varios calli graptaos Varias eiusdem libi4 partes de-sCripsisse demonstrat. Apparent hucusque profundius im-

pressae lineae illae, quae ad calli graphi manum diri endam aliquo fortasse ferreo instrumento tum in longi titilinem, tum

l) Εst eodex crypIoserratensis in ) Vide editionis nostrae pagellas

veteri syllabo signatum A. VI, in novo praenotatas numeris 103, 114, 115, autem A, α, VI. imi 116, 1I0, 171. l.

20쪽

in latitudinem paginae ductae sunt. Μargine satis amplo et in superiora et in seriori parte . atque ad externum Paginae latus usus est scriptor. Et quana luain postea, ut folia ad novi codicis formam responderent, liinc inde rescissa sint; tamen spatium illud marginis, quod textum duplicis

Versionis latinae, et nonnumquam adnotationes tum graEcas tu in etiam latinas capit, apertissiane demonstrat membranas, quas laabeinus, magnificentissimum biblicum vo

XII. Quinimo algiunentum haud certe praetermittenduIT ad amanuensis diligentiam aperien lana visae sunt inscriptiones illae, quas ipse in medio superioris pallis paginae apposuit. Hae autein inscriptiones, vel tituli, modo nonae prophetae, cuius in illa pagina Verba leguntur, modo vero appellativum ΠΡΟΦΗΤΗC reserunt. Singulae autem inscriptiones litteris uncialibus textu paginae nonnihil minoribus, sed elegantioribus atque erectae sormae descriptae Sunt, hinc tritae signo crucis distinctae et quibus lani, uti nuncu-Pant, a bescis circumdatae. Hoc pacto pag. i5 vidimus:

--ΗCAIAC ψ' et pag. 8 , quae in antiquo codice ex advelmo praedictae paginae respondebat, Scriptum est:

V V γ' In huiusmodi titulis apponendis hanc legem servandam sibi statuit calligraphias, ut tantum in fronte paginae primae, OctaVae, nonae et Sextodecimae cuiusque quaternionis adiungerentiar; in duolbus autem mediis paginis, in altera nomen prophetae, in altera autem tantum ΠΡΟΦΗΤHC scriberetur; in POStrema Vero rursuS nomen prophetae est appositum , ita