장음표시 사용
4쪽
Doeirina theoriri praeliea de Casibus in Dioeeegi Neapolitana ui diuus ex reeentiorihus iheologis deprompsa.
6쪽
Ut homo dicatur hene ei honeste vivere. retiuiritur tum ut deelinet a malo, tum ut faciat bonum juxta illud Psalmi 36i deelina a malo et De bonum. Iam vero deelinabit a malo, si nunquam in agendo se abripi sinat a prineipiis aetum humanum allicientibus ad malum: satiet honum, si a principiis contrariis, attum nempe allieientibus ad bonum, sortiter suaviterque concussus honestatem ampletia-lur. in Postquam de primis principiis sui: disputatum, superest ut disseratur de ceteris, quae actum allieiunt vel ad honum naturale, et sunt virtutes morales et vel ad bonum supernaturale, et Suut viristules Theolostieae ste Meramenta. Aliquid praemittamus do virtutibus generatim.
DE UIRT IBER G Eu TII Q. q. Ouid αι virtus generatim R. Virtus in sensu latissimo idem est aevis seu elpeacia quo, Sensu et sortitudo et gratia miraculorum et ipsarum rerum naturalium ossicacitas virtus appellatur lil. in Sensu vero stricto virius communiter definiri solet eum Augustino: animi habitus L minem inclinans ad bene recteque operan
dum 2J Est nem po bona qualitas animum
constanter et essicaciter disponsens ad B num: unde vora virtus ea non est, quae prodata fac' late oblataque occasione non operatur ; sicut nanima quae non urit, non PSt
0.2. Ouoι distinguuntur numero virtute38 R. Virtutes aliae sunt divinae, sive ordinis supernaturalis, et Theologicae nuncupantur, quae scilicet habent pro objecto im . mediato Deum uti auctorem gratiae et gloriae. Aliae Sunt humanae, sive ordinis naturalis, quae scilicet versantur circa Obje lacognoscibilia malione naturali hominemque
perficientia intra rationis limites 4l. Homo utrisque opus habet,ut ostendit Angelicus t;)
nomen a viro derivatum est ; quia dieta vis et em caela major est in viro, quam in foemina. 2ὶ Lib. 1 eom. Iulian, c 3. - Etiam actus sim gulares, qui honi sunt, ex communi usu virtutes
quae a Deo nobis ivsunduntur vel quoad modum lantum , si nempe illae per aetuum frequentiameliam naturaliter acquui possunt, ut sunt irtutes
humanis videlicet,quibus naturalem felicitu-t in assequatur, divinis, quibus valeat etiani ad felicitatem supernaturalem Pervenire. Virtutes Theologicae tres tantum sunt cXΛpostolo: Ades, spes eharisas, tria haec sit. Fides respicit Deum uti primam veritatum; spes uti nostram beatitudinem; charitas uti
Summum bonum. - Virtutes autem humanae duplicis sunt generis; nam si perficiant intellectum seu hominem in cognitiove veri, dicuntur intelleetuales. Porro virtus intellectualis, si conducit ad consideranda prima principia, dicitur intelligenιia; si conducii ad considerandas ipsorum principiorum conclusiones, dicitur scientia; si conducit ad considerandas altissimas causas, dieitur sapientia Il. Si vero virtutes perficiant appetitum, seu honestatem et mores, dicuntur morales: quae quidem qualuor sunt, prudentia G, justitia, tem 'orantia et sorti. tudo. Et hae virtutes eardinales dicuntur, vel quia super iisdem tanquam porta super cardine suo tota hominis vila verti dubet; vel quia ipsae aliarum virtutum veluti
humanae, vel quoad entitatem, si videt ieel per nos naturaliter acquiri non P0Munt. Red sunt ordinis supernaturalis, uti sunt irtutes Theologicae.
lis, quia et mentem perseit in veritalis speculatione, ei voluntatem dirigit in boni prosecutione; eommuniter lamen inter morales virtutes adnumeratur,
quia opus et pratim polissimum respicit.
7쪽
matres et cardines sunt. Et i in iis tota sun
datur vita hominis nam per temperanιiam
homo moderatur tisseclus in se ipso; per Iustitiam moderatur actiones erga alioS; per prudentiam omnia haec Secundum rectum
ordinem disponit; demum per fortitudinem
sit aptus ad supera nda quae identidem Occurrunt obstacula s2J: 2 in iis ceterae virtutes continentur; sane per istas jam satis benemoratus homo habetur, ut nihil amplius in eo desideretur in ordine moris IIJ.
0' 5. An omnes virtutes ita sint inter se connexae, ut qui unam habeι et alias virtutes debeat neeessario possidere γIt. Cum Billitari: certum est i omnes virtutes Theologicas non esse inter Se conne-.xas ; omissa enim charilate per peccatum, possunt remanere fides et spes: 2 neque omnes virtutes intellectuales inter Se connexas esse; neque enim qui habet unam scientiam, ideo habet ceteras. - Tota quaestio est de virtutibus moralibus: contria Scotistas commune est cum Angelico η, omnes virtutes moraleS persectas, etiam acquisitas 5 , ita
iniser se connexas esse, ut qui una caret nullam persecie habeat, non quidem hoc sensu, quod debeant actu omnes virtutes exerceri; sed quod adesse debeat vera dispositio ad omnes communes virtutes exercendas subjecto proportionalas, O Pasione adveni sente . natio est: non est persecta virtus
Sine perlincla prudentia, cum sit prudentiae omnem virtutem Seeundum ordinem disponere; sed persecta prudentia importat appetitum rectum circa Omnia, quae agenda occurrunt, alioquin persecta non esset; ergo prudentia persecta habet comites alias virtutes. Hinc Augustinus: virlutes, quae sunt in animo humano, quamvis alio atque alio
modo gingulae intelligantur; nullo tamen modo possunt separari ab inuleem 6J. Q. 4. An virlinea consistant in medio pB. Medium generatim est illud, quod inter duo extrema positum ab iis aequaliter distat; ergo in medio virtus, si media consistat inter duo vitia, quae hinc inde ei op Ponantur, unum per excessum, aliquid per desectum. Ex quo jam patet, alias virtutes in medio consistere, ut est liberalitas, cui opponitur hinc prodigalitas. inde avaritia;
alias vero mediocritatem non admittere, ut est charitas in Deum, contra quam Per e ceSSum ex Se peccari non potest; nam modus diligendi Deum est dirigere sine modo T).
O. 5. An Dirautes sint inter se aequales pn. Negati Ve: non omnes virtutes sunt inter se aequales; nam aliae aliis nobilius habent objectum. Sic inter Theologicas eminet cis ritar, quae est omnium complementum. Inter intellectuales eminei sapientia ; quia altissima scrutatur. Inter morales praeminetre Iigiolηὶ cum magis ad Deum accedat,nem Pe in quansum operatur ea , quae directe et immediate Ordinantur in honorem divi
R. Beligionis nomen a religando ducit d. Augustinus; quia nempe haec virtus eum
Plici nutem sensu nomon noligionis accipi Solet: - I pro socio late hominum Deo O. M.
13 S. Thomas. In quaest. disp. de viri. eard. a. s. 2ὶ S. Dornardus, Traei. Geom. ad Clar. e. 10.
3ὶ Qua in re eminei justitia, quae plurimas alias
sub se continet di sunt religio, pietas, Observantia, Obedientia, amieitia. benefleemia, liberalitas, misericordia. elementia albasiluas, eoinitas et urbanum. Hae justitiae filiae dieuntur, non quasi stri-etae justitiae rationem habeant: sed quia eam imitantur in hoc quod Sunt ad alios.
d) Diximus 1 perseetas, quae nemque firmiter Subjectum stet ueni ae perficiant, illudque inclinent ad imnum opus saetendum bene, to tanter. Prom ple ei satile, Si enim imperseeta sit ea Virtus, quatenus non est visi aliqua simplex inclinati0, utique
cultum exhibentium, et sic dicitur Religio Catholica; - 2 pro caelu quorundam, qui per
observantium consiliorum Evangolii sub corta regula ab Ecclesia approbata Deo specialiter inserviunt, et sic clicitur v. g. Religio S. Benedicti, s. Dominici et .: et qui haec ln-
nulla datur eum aliis connexio: sic vi Iernua aliquem eae naturali eompleaeisne, vel eae aliqua consuetudine esse promptum ad opera liberalitatis, qui lamen non est promptus ad opera castitatis. ait s. Thomas ; - 2 etiam aequisitas; etenim de virtuti-hus moralibus infusis quae sunt a charitate ins parabiles. utpote gratiae sanet ilicantis proprietates. nulla quaestio; nam omnia dona pariter eum illa.
6ὶ l .. 6 de Trin e. s. T) S. Bernardus, dilig. Deo. 8) Generatim tamen loquendo prima virtu in ermorales habetur prudentia: eum haee Sit ratio quae
8쪽
DI VIR TE RELIGIONIS stilula amplectuntur, Religiosi appellanium, - 1 pro peculiari quadam virtuto morali,
quae hominem inclinat ad Deum colendum. Hoc ultimo sensu religionis nomen hic a
nobis accipitur, eamque eum d. Thoma si
sic definimus. ul sit: virtus moralis nos in-elinans ad eaehibendum euilum Deo debitum
tanquam Sustremo rerum omnium Domino.
Dicitur: - virtus; num habitus, qui ad cultum Deo exhibendum inclinat, est honestus et laudabilis. ideoque ad virtutem pedilinet; - 2 moralis, non theologica , quia non versatur directe circa Deum uti obiectum materiale, Sed circa cultum Dei, et in eo dirigendo, fovendo et bene ordinando tota occupantur: unde patet eam perficere mores: - 1 ad exhibendum euilum Deo; nam perneligionem licet otiam Sancti colantur. adhuc ipse colitur Deus in Sanctis. quibus sanctitatem suam eos municavit. Hoc sensu ait
Apostolus: soli Deo honor et gloria IJ; - 4
debitum tamquam supremo rerum omnium
Domino: in quo quidem consistit ratio hujus
Ex his patet: ctbjectum materiale Religi
nis esse actus omnes, qui cultum Deo exhibendum constituunt; nam materiale obie
lum alteris virtutis est illud, circa quod ipsa immediate versatur: ut qui religio versatur circa actus, quibus debitus Deo honor
exhiberi potest; - 2 injectum formale esse
specialem illam honestatem et convenientiam quae est in divino cultu: seu eSt cultus Dei, sed prout divinis excellentiae, nostraeque submissionis est signum. Sane quid eSt Specialis ea ratio, sub qua virtus in objectum materiale tendit; - 1 Deum non esse, nisi
obieetum cui Religionis; objectum enim eui est illud, quod attingitur ab aliqua virtute, non quidem immediate, sed alio mediante, quod quidem virtus illa primario et direete considerat. Atqui talis est Deus in Religionis virtute, quae nempe eum attingit quidem, sed mediantibus aetibus, quibus idem
Q. 2, Ouid est eulius Deo debitur 'R. Cultus Deo debitus desiniri potest: c plerio illorum omnium acιuum, qui 1 inmitam Dei eaecellentiam testamur, eidemque famulatum eaehibemus. Quare haec cul-
tui inhaereant necesse est: 1 testimonium excellentino illius, qui colitur; 2 submissio
illius, qui colit: nempe cultus ost honor cum Submissione. - Duplex cultus distinguitur: internus unus, qui intus in animo maxime residet, ut est oratio ac devotio; eaeternus alter, qui praecipue ministerio corporis exercetur , ut eSt votum, adoratio, juramentum, sanctificatio sestorum. Quae divisio ex eo deducitur, quod homo Sicuti constat antismo et corpore , ita animo simul et corpore
Dices: Spiritus erι Deus, ει eos qui adoranι eum, in spiritu et veritate oportet adorare; non ergo cultu externo colendus 3ὶ R. Hisce verbis Christus f Io. 4. voluit sinium excludere actus malos et sal SOS, quales erant gentilium caeremoniae ac sacrificia; et etiam bonos, sed mere corporeos, qualeSerant caeremoniae et sacrificia Iudaica, quae non erant, nisi umbrae et figurae rerum spiritualium, Et natura sua non procedebant minteriori spiritu, et raro ei sociabantur. Nempe ibi Christus loquebatur cum muliere Samaritana: eam porro docet, quod venit hora, qua veri domatores adorabunt Deum non amplius in ignorantia et salsitate, ut Sa mari lani faciunt in monte Garistina, Sed ubi que cd quidem in veriιaιe, id est cultu ve- ro, Sincem et recto: nec etiam amplius solo corpore, ut hactenus Iudaei in templo Hierosolimitano, sed ubivis gentium, et in spiritu, id est vitali cultu, ab interiori procedente. Unde patet per id non excludi cultum externum, imo potius animari, ac persici 4JAdde si caeremoniae atque externi ritus essent rejiciendi, omnia Sacramenta ipsaque Eucharistia, quae in symbolis corporeis consistunt, a lege nova abjicienda so-rent: quod est absurdum etnam apud ipsos haereticos. Sine Sacramentis enim et sacrificiis Ecclesia nequit consistere; quia sine iis nequit esse visibilis et nequit uniri et congregari. Adde: hae caeremoniae Sunt ornamenta, excitamenta et effectus Spiritus; nam manant ab interno spiritu fidei, spei, charitatis et devotionis; ergo ad Spiritum pertinent,quasi ossuctus ad causam, quasi actus externus ad internum Ita Cyrillus, Ambrosius, Hilarius etc.
4ὶ S. Crrillns seripsit septemdeeim libros de ado
ratione in spiritu et veritate.
9쪽
CAPUT PRIMUM n. 2. An deuotio diserat a chari luse, et
n. Λ vorbo devorere devotionem deduxit Λngelicus: devoti dicuntur qui seipsos quodam modo Deo devorent, uι ei se totaliter subdan ι 1 Ea autem sic ab ipso desinitur: voluntas quaedam prompte se tradendi ad ea, quae perιinent ad Dei famulatum. Di
titur: - 1 roluntas, qua non magis ima VO-lendi facultas indiculur, quam ejusdem actus et exercilium , - 2 prompte , ea enim PStindoles sincerae devotionis, ut animum sa-ciat alacrem et expeditum in omnibus, quae sunt ad Deum juxta illud: paralum eor meum, Deuῖ, paraιum cor meum 2 ;-5 se tradendi etc., idest faciendi omnia, quae ad Dei pertinent famulatum: nam probatis amoris eaehibitis est operis. Ex his porro ded eitur :Primo. Licet vera devotio plerumque adjunctam habeat interiorem quandam animi laetitiam ; non lamen essectus illi ad dev licinis naturam ita pertinent, ut sino iis devotio ipsa stare non possit. Animi prompti
ludo etiam cum summa sensuum acerbitate
consistit, ut palet exemplo ipsius Christi, qui coepit pavere eι taedere N). Sic plures
Sancti in summa ariditate suerunt , ita Deo permittento, vel ad eos in humilitato conservandos, vol ad ipsorum fidem firmandam. Nempe devotio sita est in alacritate animi, non vero partis animalis li) A). Secundo. Errant qui credunt devotionem pertinere lanium ad Monachos, Moniales et Ecclesiasticos, adeo ut promptitudo in Dei famulatu non omnium sit: neque teneantur saeculace quaes Dei sunt, sollicito curare. Quare sortiter simi redarguendi qui devotos
passim irrident η, atque de imprudentia
accusant Consessarios devotionem sui S PO nitentibus suadentps, quasi nempe studium et alacritas sit tantum ponenda in iis, quae
abundare Rolet, quia qui scientia et ingenio praeditus est, nimis eonfidens ite se ipso, se Rubdit Deo. Si lumen scientium et q)ι ameumque attum persee
quanta ejus excellentia γn. Etiamsi vera devotio praesupponat Dei charitatem set cum ipsa strictissime conjun gatur; dissert lamen in hoc, quod charitasessicit quidem, ut omnia generatim Dei praecepta rite observentur juxta illud Christi :si diligitis me, mandata mea servate devolio autem hoc superaddit, ut eadem ob- Serventur quadam animi promptitudine et alacritato plane singulari. Nempe ex Praeclarissimo devotionis magistro S. Francisco Salesio, si eliaritas est quidam veluti ignis, devotio est quaedam quas. nam ma isnis Pjus. dem: hinc ut quis dicatur vere deuotus, Praeter charitatem habere debet quandam animi vivacitatem in ponendis actionibus, quast charitatis sunt propriae. Ex quo patet quanta sit devotionis ex l- lentia: credetemi, ait Salesius, In dirmionee la doleeura delle doleezze; ἐ ta regina delis uirtu, perchd essa ela perfezione det. la carita I se lacaritti δ un lalte, ta divorione e la erema: pe essa e una planta, la di-οoetione d il liore: se e una pietra prediOςa, la Tvotione d ii lustro di eam: Re 8 un bal samo preaioso, Ia dirorione e ι 'odore di posvita. che conforta gli uomini o rallegi a
Q. I. Quaenam esι devotionis eanSa, ese
n. Ad Duplex est causa devolionis. Alia extrinseca et primaria, et est Deus, qui dona sua prout vult, 'largitur, et quem vult, religiosum facit, ut ait s. Ambrosius 8ὶ.Λlia intrinseca st condaria, et est consideratio tum divinao honitatis, tum nostrorum desectuum: prima consideratio cxcitat dilectionem; secunda impedit praesumptionem: utraque ergo mirifice iuvat devotio
R. Λd 2: Duplex est devotionis essectus 'x Angelico is . Primus est salutaris qua dam tristitia, quae enascetur x nostruit in firmitalis consideratiotio juxta illud ad me
ipsum tinima mea conturbata en . . . . quaTetionem homo perseete subdat. ex hoe ipso devosio aust retur; ita Angelicus. 2. 2. it. 85. a. 3. 5 cattolleo Gior. Ret. I tisans. Vol. v, Art. It
10쪽
DE ACTI S ulli istoli s INTER ls strisι is , anima mea'. .spera in Mo sit. Hinc socundus p tactus est spiritualis laetitia,quae sponte consurgit ex meditatione bonitalis
n. Ad 5: Finis devotionis in eo siliis est, ut anima sucilius possit pstrvenire ad illam
persectionem, quam sic Christus common dat: estote .... perseeli sicut et Pater vester
caelestis perfectus est 5 .Q. 4. Quid est chrisi lana perseeliopet an
n. Ad 3: Christiana porsectio est conseculio plena et absoluta nostri ultimi sinis; inchoative quidem in hac vita per gratiam,
complese vero in alsera per gloriam. n s -itim quaelibet dicitur in genere suo perfecta, quando fin m ad quem lac laesi omnino consequitur. 4 im vero quisnam ost Ox christianae Religionis dictamine ultimi S noster finis7 profecto non cilius, nisi Deus O. M. sui orgo Deum amat, perfectus est: qui mane ι in charitate, in Deo manet, eι Deus in eo l4 . Hinc Apostolus vocat charitalem
B. Ad 2: Dupliciter pol est allendi pers. ctio. Vel prout lanium excludit quod est
charitati contrarium, et est solum peccatum moriale: quo sensu omnibus persectio est de necessitate salutis; cum nemo solvari pos . sit sine charitale. Vel prout etiam Oxeludit quae impediunt, quominus assecius lolliti ter dirigantur in Deum quantum vita infirmitas pati inrt: ei linc semii obligat enssolum qui se lotos D fo manciparunt in illi quo peculiari statu; non vero celeros, quasi nempe ea necessaria sit ad salutem; nam etiam sine illa eliaritas esse pol si si . u. 5. Quid sentiendum est d quibusdum eaeteriori lusibus, quas aliquando videre est in devotis, pro eserιim incipientibus 7 R. Vel exteriori tales tu ius m i respiciunt actiones communes et Minarias, qua nempe non indicant, nisi pietatem communem et ordinariam, qualem habere omnes christiani deberent: uti sunt v. g. Sacramentorum frequentia, modρstia tu ha hi tu et gressu, pocenti odium, Ecclesiae reverentia, obsequium erga altaris Ministros, Olc. Vel respiciunt actiones particulares atque eaelaordinarias, quae nempe indicant pietatem particularem et extraordinariam, 1 Ps 41.
uti sunt v. g. ciliciorum usus, jejunia sp/cialia, singultus in Ecclesia, etc. Si 3. sexterioritates illae permillondae sunt, imo commendandae si sortiter injungendae; de his enim Christus ait: Oideant opera vestra hona, et glorisi erit Patrem vestrum qui in ea lis est Tl. Di lii A sic Philo istam alloquebatur Saldsin t Hlotes, sale
et olete frequentare i Sacramenti, a quire icona gli di colui ehe xi quida Si 2. iterum e t distinguendum: vel ex loriori tales particularos et xtraordinaria in publili eo contingunt. v I in privato. Si in publico, ordinarist prohibstantur; tum quia animam exponunt periculo vani in iis propriae; tum quia spiritum Domini ab quo ni in causa subjipiunt prosa noriam irrisionibus. Ba 'c sunt opstra illa, do qujhus dixit Christus: nesciat sinistra tua quid Deint dertera sua.... intra in cubiculum tuum et . e auso ostio, ora Patrem tuum in abscondito 't. Si vpro in priunto. noq noconni Corpori
xnnitati nee ostigiis propriis, nihil prohibetqn minus concedantur ad devotion m m vendam. t si noeent .nt si caput aggravent,
prohiberi do bent; siquidem anima fieret minus apta ad ordinciria suae pietatis ac
R. oratio tale sumpta est et vatin moniis ad Deum, seu quivis plus animi associn in Deum, DJ. In sqnsu voro Stricto ost quod . dam veluti mentis nostrae eolloquium eum D o, in quo rii alicujus oblintndue deside iaritim idem patefacimus. Communitor autem iam Damn sceno solet definiri: pelitio decentium a Deo.
Dicitur 3 petitio. nnmpst manifestalio desiderii nostri lacla I o. ut ab eodem reliquid
obtinentur: - 2 decensitim, id si eorum quast honos la sunt, quaeque non dedecet ne-