Glossen und Scholien zur hesiodischen Theogonie mit Prolegomena

141쪽

Diae. 580 brino auola dis neuplatonische Εἄlumang, gum T heil aus der gena ten Stelle des ProHos ent-leiunt: ταχυτατη γάρ ἐστιν η του νου φορά - γαπετὸς δε απὁ του Γεσθαι και πέτεσθαι, und Schol. 507 καὶημεῖς το νοερὸν εκ τῆς ἄνωθεν κινήσεως ἔχομεν. Di neuplatonis ho ErHarung der Prometheussage ist nur in den Scholien gu den Opp. 2 veimal e halten, guerat mih len IVorten des ProHos gu v. 50 und 51, dann in derΡolemili des Τgelaea g. Opp. 47. Τgelaea sagi gang Buz: ἡ δε παρ' ετέρων τινῶν ἀλληγορουμένη ἐνταυθα φυχικῶς

αλληγορία ως τὸ πυρ ἡ νοερὰ ζωή ἐστι, καὶ νάρθηξ τὸ

σῶμα, περιττή, καὶ Ουδε μέχρι παντὸς συνάδουσα διεξίκοιτο. Er hat Mehi damR; dieso EAlam1ng, das Feuersei ἡ νοερὰ καὶ τεχνικὴ ζωή und νάρθηξ der menset1-licho Κorper, und der Diebstahi bedoute dis μετάθεσις dor Seele απὸ του νοητοs καὶ αφανοὐς εἰς τὸ αἰσθητὸν καὶ ἀλλότριον ist sol1r state , liber sis ist gum Theti vortlicli Rusgeschraeben vom Schol. Theog. 565: δεύτερον δε ὁ Ζευς ὀργισθείς, παρακατέσχε την απονον καὶ νοερὰν ζωήν, o καὶ ἡρ ἔφη ' ἡ δε κλοπὴ τοs 2 1ιὸς δηλοῖ μετάθεσιν απὁ τos νοητοῶ καὶ αφανοὐς εἰς τὸ αἰσθητὸν καὶ ἀλλότριον. Auch der solgendo Satet πῶσα γὰρ ἡ κλοπή steM Wortlich in1 Prolaos. Dann nhrt der Scholi ilari: νάρθηξ δέ ἐστι τὸ σῶμα. Es ist jedoch ivalirschein- licher, dasa der Scholiast gur Theogonis einen ausillhr- licheren Conamentar ausgoschraeben hat, ala der ist, den vir inter dem Namen des Prorios bestigen, deo die Scholion 511-522 sind gleichfials ineil veise neuplatonisch, und nach iunen wurde auch die Fesseiung des Pronaeuieus gedeurat als Fesseiung dor Seele oder dos Geistes in dem Κ5 er Schol. 521). IVir bestiaen die Bestatigog der ersteren neuplatonischen Ericlarung bsi Diae. 580, 33 κίονα δὲ τὸ σῶμα νοητέον, ἐν ω κατακέκριται ἐμπεσεῖν 4 φυχή, und 581, 27 Πλατωνικῶν δὲ παῖδες τὴν δόξαν ταυτην σφετερισάμενοι θρυλλοὐσιν ἄνω και κάτω ώς διά τινα αμαρτίαν ἐς τb σῶμα κατακέκριται ἐμπεσεῖν ἡ ψυχή. Aueli Sehol. Ven. 527 οταν γὰρ αἱ τῆς αρετῆς ακτῖνες ἐπὶ τον νοῶν ἐπιλάμψωσι, τότε ἀπαλλάσσεται μερίμνης καὶ φροντίδος βιωτικῆς Wird gu

142쪽

ergiebi sich aus Sehol. Opp. 6 Gaiss 84, 12) verglichenmit Gaiff. 521, 15 τούτου χάριν ὀργισθεῖσα η πρόνοια,

ἐκ τεσσάρων στοιχείων συνέστησε σῶμα. καὶ ὁ μὲν ποιη-της τα τρία κατέλεξεν, aus Schol. Opp. 62 Gaisi. 87, 6 fansit Gaiff. 521, 25 τὸ δὲ ἀθανάτοις ὁμοιosσθαι διὰ το

143쪽

5 ὁ Κρόνος τῆς νοερῆς ζωῆς ἐστι δοτήρ, κόρος ὼν τουνοὐ ' μῆλλον κορὲς νους καὶ καθαρός, und Eudoria.

259). Εbenso ProHos g. Timaeus 11 E τὸ δὲ φιλόσοφον τῶ μόνω, καθόσον ἐστὶ νοερὸν καὶ ἄνεισι μέχρι τῆς πρωτίστης αἰτίας, und 348 A οθεν δὴ καὶ λέγειν τινὲς

144쪽

εἰώθασιν, ως τὸ μὲν νοερὸν αυτου τῆ ἀπλανεῖ τέτακται ἀνάλογον, του λογου τὸ μὲν θεωρητικὸν τῶ μόνω, τοδὲ πολιτικὸν τῶ Βιί u. s. sv. Ebenso gustath. 154, 20 ετι δε ὁ τos Αιὸς πατήρ, Κρόνος, εἰς νουν, ου τόναπλῶς, ἀλλα τὸν καθαρὸν ἀλληγορουμενος. - V. Zelle

Εtymologis Hesych. κορός' μέλας) die euiischo Deut gabzugeben ὁ Κρόνος καὶ ἡ ἄγνοια ἡ θολοὐσα τὸν νο--. Κρόνος γὰρ ἡ ἄγνοια νυν παρὰ τὸ κορὸν καὶ μέλανα

druelit ist durch Κρόνος ὁ ζοφώδης ἀὴρ καὶ τὸ κάτω

ἡμισφαίριον, und welcho vermuthlich ita Schol. Cant. 209 vectorgen ist ἡγουν πάλιν ἐπικρατῆσαι μέλλει τὼ σκότος ἐκεῖνο ἀρχαιότατον, so ist sis vielleichi nichi

nischer Definitionen, sie doch gebrauchi Proteg. g. Alleg. 284 του πρωτογόνου ζοφεροs, χαους εἰς γην ραγέντος, υ μόνον λέγουσι σοφοὶ Θιὶ ταρταρωθέντα, 'Aερος φανέντος λαμπροs, τὸ σκότος γὰρ ἐκρυβη. Dis suusche Ericiaming des Proiclos hah Diaconus an metuereri Stellen, namentitoli b85, 32 μόνον γὰρ

145쪽

νυν τον πατέρα νομιστέον κορὸν νουν ἔντα καὶ ἀκατά

γαρ, τον κορὸν ἐκεῖνον νουν καὶ αφανῆ ὴμῖν καὶ ἀκατάληπτον οἰ έον. - τίς γαρ διηγήσεται την γενεαν αυ-

τοs. Auch jene Et 'n. M. 701, 25 erhaltene Etalaming όνος δέ ἐστι τὸ εὐμηχάνημα, αἴτιον κατάρχον μεθόδων

9 C sagi ἔστι γαρ καὶ ἐν τῶ δημιουργῶ ρινήμη τῶν πάντων, ἡ χωριστὴ καὶ ἐξηρημενη καὶ λοειδης γνῶσις, κατὰ

την ἐν αυτῶ Μνημοσύνην, τῆς θείας νοήσεως ουσαν μόνιμον Ἀρυσιν, καὶ ἐν τοῖς δευτέροις θεοῖς, ἡ ἡφειμένη νόησις. Man ecterint, dass clie etymologische Erklarunghelae Schwieriisenen ver lassu. Ebenso rimos E. Opp. 1 διότι νοητικὸν εἶναι δεῖ καὶ μνημονικὸν τον παιδευθησόμενον, ων τὸ μεν μνημονευτικὸν δίδωσιν ἡ μνημοσύνη, τὸ δ. νοητικὴν ὁ Ζεύς Gaiff. 24, 20), oder Wie Taetetes sagi 30, 3) τουτέστι τοὐ νοὸς πολλάκις ἀναπολήσαντος καὶ μνημονεύσαντος, δ ἀνέγνω. Dieselbo Er-klsining des Namens stehi Sehol. 916 ἔτι ὁ νους συγ- καὶ ενούμενος τῶ μνημονευτικῶ γεννῆ τὰς uiat lcindischem Zusatet, und Diae. 600, 21 διὰ τὸ τοὐς μνημονεύοντας καὶ ἀπογεννῶντας λογικα κυήματα θάλλειν τε καὶ τέρπεσθαι. Ain genauesten stini vis ElymoloMe Schol. Cant. 55 δεῖ γαμ τον συγγραφέα

γενομενος Μούσας,

146쪽

διακοσμήσεως παρὰ το διαιρετικὸν καὶ των νοερῶν τοἀκρότατον, ἐν οἷς ἐτερότης ἐξέλαμψε Ρrohlos bet Joh. ladus de off. 278), und die Titanen καὶ ολως τῆς Πτανικῆς γενεὰς ηγούμενος, ἀφ' ης ἡ διαίρεσις των ὁντων

Anonym. b. Damascius de princ. 63 nos. 13 Kopp). Die-selbo ErHLmine dos Τitanenlaimpses stelat molaos g. Τimaeus 69 ἀλλα μην καὶ ἡ διάκρισις των ὁντων καὶ γινομένων ἀκόλουθός ἐστι τοῖς προειρημένοις. μετὰ γὰρ θεους καὶ θεὰς καὶ την ἄρρητον ἐκείνοις ἰδιότητα των δύο τούτων γενῶν ἡ του ἔντος καὶ τῆς γενέσεως χώραν ἔχει διάκρισις v. Dauia scius a. a. o. 168 und 264, Ρ Hos 345 C.). Uebrigens scheinon alle Stellen Zu be-3veisen, dasH den Neuptrionillem die Bedeuiung des Τitane campses d. h. dio Bedeuiung fur thr System night

vi et Harer ge vesen Ist, ias Oreuger gia Cicero de nat. deor. H, 28 not. 10 und gu Plotinus, de pulcr. praep. XL,III: ἡHinc τb Πτανικὸν πλῆθος usurpatur Pro Ina feriali colluvie, unde revocari vitam volunt philosophi inlutarchus de earn. esu pag. 996 C. Cf. infra ad Proclum cap. 7 init.). In ejusdem s. 1lae mentione Iulianus sorat. VII p. 222 Spanti.) suos auditores admonet, ut ne vitam ipsi suam diffluere in multas partes dis fluXamque ac diasipatam perire patiantur sρυεῖσαν δεδιεσπάσθαι καὶ διασπασθεῖσαν οἴχεσθαι)μ - V. Proriosa. R. O. 190 E. Um so schwerer scheint der Nata veis gestiliri ver-den gia kUnnen, dass disse τιτανικὴ διάκρισις in den

147쪽

Haming schii essi init Sehol. Canti 663 λαβὼν ὁ θεὸς, φησὶ Πλάτων, τόδε το πῆν πλημμελῶς καὶ ἀτάκτως κινουμενον, εἰς τάξιν αυτὸ hγαγε, καὶ τομο ἡ μάχη τῶν στοιχείων. ταλα γὰρ Tιτῆνες ἡ πλημμελεια καὶ η αταξία. Das telate Scholion, in xvelehem plato Timaeus 30 Α

γονὸς εννουν ὁσον ἐφ' εαυτῶ καὶ ἐνυχωμένον υπὸ τῆς νοερῆς φυχῆς 116 D). - εἰ οἶν και σώματα παράγειτα πρῶτα, δῆλον δη, ὁτι μερος ἐστὶ τῆς δημιουργίας 116 E). - καὶ γὰρ την ουσίαν αυτὴν υπέστησε πρῶτον

148쪽

128 καὶ τὸ ταὐτὸ καὶ τὲ ἔτερον, ἐξ ἀν εστιν ῶς στοιχείων 116 F.) - ὁ δὲ παρὼν λόγος ἀχιον μὲν εἶναί φησιν

117 Α.) - ταλα μεν ουν περὶ τῶν λέξεων εἰρήσθω παρ' ἡμῶν ἄξιον δὲ μη ἐκεῖνο παραλιπεῖν, ἔτι μιμεῖται

τους ,εολόγους προ τῆς κοσμοποιίας το πλημμελὲς καὶ ἄτακτον υφιστάς. ώς γὰρ ἐκεῖνοι πολέμους τε καὶ στάσεις εἰσάγουσι τῶν Πτάνων προς τους Oλυμπιους, ουτωδη καὶ ὁ Πλάτων δυο ταῶτα προὐποτίθεται, το τε ἄκοσμον καὶ το κοσμοποιόν, ῖνα θάτερον κοσμηθῆ καὶ μετά- σχst τῆς τάξεως. 119 Α). - Vergiricho auch b6 D: ῶσπερ καὶ δαίμονές τινες ηρώων τινῶν ἡφεῖνται, καὶ ψυχαὶ μερικαὶ τῆς του νοητos μοίρας Ουσαι δουλευουσιωείμαρμένη πολλάκις. τοιαύτη γὰρ καὶ παρὰ τοῖς θεοῖς ὴ Tιτανικὴ τάξις -; uiui Hohios E. Rep. 371. Un- versikrussiela bleibi in den Scholien namentii h itis Zusainmensisti ε der ῆευστὰ σώματα im Gegenastis in

σῶμα γὰρ ὁ Ουρανὸς ἁν καὶ διὰ τομο μεριστόν, ἄφθαρτον δὲ διαμένον, und ου γὰρ ' νίκη τῶν θείων προς ομογενῆ τὰ ἐευστὰ γίνεται, ἀλλ ανόμοια τὰ μαχόμενα δεῖ δὲ νικῆσθαι -δ ομοφύλου τὰ ἡττώμενα, ῖνα καὶ

Κόττον μεν ὁ λόγος καλεῖ διὰ τὸ ἐγκοτεῖσθαι τῶ πατρὶ καὶ πλάστη θεῶ καὶ απ' αυτοὐ απεστράφθαι διὰ την παράβασιν christit ho Tendeng). Γυγην δὲ διὰ τὸ γη νην εἶναι καὶ φθαρτὴν κατὰ τὸ σῶμα ' Βριάρεων δε διὰ τὸ υψηλὸν καὶ μετέωρον τῆς φυχfς και τὀ αθάνατον. Gang olimstlich ist ilio Schilderiing der Titanen ais

' με h 'R καὶ ' υμυη τις κρήνη κατὰ Λέρνην' ἡ δὲ Aόρνη λίμνη τῆς 'Αργείας ἐστὶ καὶ τῆς Μυκηναίας, ἐν ἡ τὴν υδραν

ἱστοροὐσι ' διὰ δὲ τους γινομένους καθαρμοὐς ἐν αυτῆπαροιμία τις ἐξέπεσε Λέρνη κακῶν. Ebenso Zenobius 386, Ρhotius lex.: οἱ μὲν διὰ τὴν υδραν Οἱ δὲ διὰ τὸ τους υργείους τὰ καθάρματα ἐκεῖ ἀποφέρειν sausgeschraeben von Suid , der aber hi uno οἱ δὲ Λέρνη

149쪽

πολυσύνθετον, οἷον εἰς λιχνείαν, εἰς ἐπιθυμίαν ἀκρατῆ, εἰς αναίδειαν, εἰς θυμὸν ἐμπυριου καὶ εἰς τοιαυτά τινα.

150쪽

Noch g1 5sseres Materiai stetit uns bei in Mythus vom Bellerophon etu Gebote. Erstens ist Sehol. Cant. 325 et vas deuilicher Πήγασον καλεῖ τον συγκεκραμένον θυμόν, δς ἔχει συγκεκραμένον το αλογον μέρος τῶ λογικῶ. Βελλεροφόντην δὲ τον ἀναιρουντα τα θανάσιμα,

παρὰ το ἐν τῆ ἔρα βάλλειν, τον βάλλοντα εἰς την την. ἄλλως Βέλλερα τὰ κακὰ λέγει. Βελλεροφόντης ουν ὁ

Elym. M. 194, 51 Βέλλερα γὰρ τὰ κακά ' ἔστιν Ουν ὁ

Exegese v. 319 βέλλερα γὰρ τὰ κακὰ λέγονται παρὰ

τοῖς γταλοῖς. Z veitens haben utar die I)arstellung des Eustathius a. a. o. im ZuHanunenhang mit der ethischen E amng der Chuniam εἰ κατὰ ἡθικην αλληγορίαν εἰς κακόν τι ποικίλον ἐκλάβηταί τις την πιμαιραν, τηνι- καυτα νοεῖται Βελλεροφόντης ῆθικῶς ο σπουδαῖος ἀνηρὁ την τοιαυτην χίμαιραν κτείνων καὶ ώς εἰπεῖν παθο-

κτένος καὶ ως ἄν τις ἐρεῖ Ἐλλεροφόντης, ητοι φονευς κακίας' ἔλλερα γάρ φασι κατὰ διάλεκτον τὰ κακά v. Hesych. ἔλλερα. ἐχθρά, πολέμια, ἄδικα, Elym. Μ. 331, 31 ἔλλερα. τὰ βλαβερά mul Gais . not.; Exegese ὁ των κάτω καταφρονῶν ἄνθρωπος δηλαδη καὶ otiν υπερπηδῶν). oraus begieM sich also das ἄλλως im Schol. Cant. 7 Nichs aut dis ethiselie Bedeuhung des Mythus, pel he dieselbo bleibi, sondem alloin aut dis EAlanuvi

vorte has Βελλεροφόντης ὁ ηλιος, ὁ τὰ βέλη τὰ ρέοντα

φονευων excerpiri aus Dia c. 566, 22). Aber Eustainius R. R. O. οτι δὲ καὶ φυσική τις υπεστιν ἀλληγορίατου Βελλεροφόντου ἀναγομένου εἰς ηλιον, ἔστιν ἐξ ἄλλων γνῶναι. und weiter ἄσπερ καὶ οτε εχ ηλιον ὁ Βελλεροφόντης ληφθήσεται, πάντως κατὰ ὁμοίαν ἐπιβολην φυσικόν τι πάθος ἀέριον ἔσται η Xίμαιρα, οἴπερ ὁ ηλιος περιγενησεται. Detaillirier stetit die physische EAEla- mang schon bei Diac. 566 L, Wobet Chimvira desinuet virit ala τὰς ἐν αέρι υγρὰς ἀναθυμιάσεις καὶ τὰ olas βέλη τὰ μέλλοντα ἐδειν καὶ αυξάνειν τους ἐν χειμωνι ποταμους ἀφαιρουσα 567, 7). Νatlli lich kann Pegasos nichi metu die ursprlingliche physischo Bedeuiung haben,