장음표시 사용
301쪽
Non est, quod excipias, personas sub conditione desponsatas consentire posse in copulam carnalem salvis sponsalibus sub conditione contractis. Haec enim convςntio cum illicita sir 3. 334. , non valet, consequenter nullum essectum juris producit. s. 4 6. 'De se sese Sponsalia sub conditione turpificia in valida sun/ S illicita. has sub com Sunt enim sponsalia pactum g. 369. . Quamobrem cum ditione tin' promissio, consequenter & Omne pactum 4. 8Oo. 8art. I. Iuncemractis. nat. , sub conditione turpi factum statim invalidum sit g. 69 s. paνι. I. Iur. nat. ac illicitum h. 494.ρσι. I. Dr. nar. sponsalia sub conditione turpi facta invalida sunt & illicita.
Istiusmodi conditiones tu cs complures enumerant Canin
nistae & cum iis Theologi, veluti ducam te, s generationem prolis evitabis; si sterilitatis medicamenta sumseris, si pro quaestu te adulterandam dabis, s te nudam conspicienciam praebueris; si furatus fueris; si alterum occideris; si Deo retin-ledixeris, & quae sunt his geminae.
s. 417. De siponsalia Sponsalia sub conditione impossibili facta nasia sns. Pro- ssub con- missio enim nulla est, quae fit sub conditione impossibili
aetione im- 484. N. I. Iur. nat.), consequenter & pactum nullum est,
nsibili δε- quod sub tali conditione fit . Soo. pari. 3. Pr. nar. . Quam M. obrem cum sponsalia pactum sint I. 369. ; sponsalia quoque sub conditione impossibili facta nulla sunt.
Sunt equidem qui contendunt, sponsaIia perinde ae pacta quaecunque alia, sub conditione impossibili facta valida esse, quod conditio impossibiIis pro non adjecta habenda sit, quia
ure Romano in testamento conditio impossibilis pro non adisjecta habetur. Quodsi vero conditio non adjecta ponatur, promisso non amplius erit conditionata, sed pura 3. 464. para.. ' 3. Dr. nat. . Enimvero ex notione promissionis conditionatae& conditionis impossibilia hoc minimo demonstratur, cons quen' Dissilirco by Corale
302쪽
De Societate conjugali seu Matrimonio. 283
quenter nec naturaliter admitti potest. Quodsi quis sciena adisjiciat conditionem impossibilem, quando serio contmhendum, jocabitur in re seria I. a 87. pari. r. Jur. nati , quod minime serendum I. a 39. pari. 3. Dr. nu. .
s. 4 3. θο alia confratere licet μι hac conditione, ἀπι- fe, - Ds is Eantibam tibi, s aderis centum aureos. Qui enim vult sibi dari bis,su tua ab altero centum aureos, cum gratis dari debeant, per br Gione ceriapothd. is vult centum aureos sibi donari f. 48 Part. q. γ' quid Gaianai. , & cum velit eos sibi dari eo fine, ut matrimonium breuinis. Cum dante contrahat, donum dari debet ad consequendum finem licitum a 69. . Quoniam itaque donationes in se
illicitae non sunt .ra a. pari. . Iur. nan), nec reddantur
illicitae finis alicujus consequendi gratia factae, nisi is malus, seu illicitus fuerit c .ra 3. pari. q. Iur. nat. ἰ nil sane Obstat, quo minus sub hac conditione contrahantur sponsalia, ducam te, vel nubam tibi, si dederis mihi centum aureos.
Qui contrarium statuunt, conditionem vel pro turpi habenti vel saltem pro non honesta, vel cum Agelanchione pro otiosa, ut pote ad substantiam matrimonii non pertinente. Rectius vero Camonisu eam inter honestas reserunt, sub qua licite contra
huntur sponsalia. Quod enim quidam JCti dicant, eam e
se contra bonos mores, cum prae se ferat amorem venalem:
id etsi subinde locum habere possit, non tamen semper obtinet : possunt enim esse eausae maxime honestae, cur quis ux rem ducere velit foeminam, si ipsi dederit certam pecuniae suminniam, veluti si adire alieno laboret, vel si eandem in usum honestum impendere velit. e. gr' ut studiis operam dare posse in Academia & pariter, cur qua foemina nubere velit vuro diviti, sub hae conditione, ut ipsi det centum aureos, nimirum ut hos tanquam bona sua inferar & mortuo marito haheat , unde vivat. Cum vero motiva non attendantur, ubi de, e . agitur, quod ex pacto acquiritur; haec non alio fine a Nn a nobis. Disisti Zoo by Corale
303쪽
nobis ici medium asseruntur, quam ut pateat , conditionem praesentem omnino talem esse, sub qua sponsalia contrahi munime repugnet.
. 4 I9. Efetas i Quoniam sponsalia contrahere licet sub hae eonditio- ρυ- spon- ne, ducam te, vel nubam tibi, si dederis centum aureos g. salorum. 4 i 8.), sponsalia vero conditionata valida non sunt, nisi existente conditione 37o. ; antequam canditio fuis adimpleta, matrimoniam inare non teneturpersona, cui donaris stromissa.
Et quoniam promissio conditionata non est servanda propter juramentum accedens conditione non existente β. 9 si.);
nec sponsatia contracti has condistane, si centum rei dentur . 6-αι juramento confirmata, siletor ad maIrimonitim ineundum, si centum aurei dati non fuerint. Naturali iuri consormem sententiam per omnia tuentur Cain
non istae, qui matrimonium contrahere recusantem ante con ditionem impletam a periurii reatu recte ablolvunt. Notan dum vero in casu praesenti sermonem non esse de dote eonventa , de qua inserius dicendum ; sed de donatione, quae sponsalibus tanquam conditio potestativa adjicitur & praeter dotem stipulatur tibi pars una, seu nulla facta dotis mentione. . 4ao. De adimplo Si matrimonium promtuMur ab una parse, ab Aura verorisnepro- acceptetur sis ea condisione . M lueas promittenti matrimose missis um contrahere cum alia stersona, s metiorem aut talem, qua qua luit m arbi-cunque ae causa metu placueris, reperiat; promistenti liberameerrium alte- mraram iam cum persona alia contrahere, condytionem vero osse-νutrius coia rem, seu sub evromissionem acceptans contraiare teneror, II ex is lata. bis ejus vel aliunde a areat. eam conserasisse sub hac conitione, si ρ misor in eadem voluntate perseveraru=us sit, non tenetur, s. a areat, eam in declarodo consensu aulae hae se, itineque e gyi' libe-
304쪽
De Societate Diugali seu Matrimonis. 28s
biaram es matrimonium pendeate adguc condit eue cum alia per-ρ a conua re. Etenim si matrimonium promittatur ab una parte, ab altera vero hoc acceptetur lab ea conditione, ut liceat promittenti matrimonium contrahere cum persona a lia, si meliorem aut tal eae reperia Pace quacunque de causa magis placuerit 3 acceptans adimpletionem promissi in a
bitrium promittentis confert, ut stat re possit, quid visum sueriti Liberum itaque eidem est matrimonium cum alia persona contrahere. 2 uod rear primum.. Enimvero si ex verbis partis alterius, vel aliunde appareat , eam in matrimonium consensisse iub hac conditione, si promissor in eadem voluntate sit perseveraturus a sponωlia sub conditone contracta sunt, consequenter ubi prouiiDsor urget, ut matrimonium contrahatur, contrahere tenetur I. 37 30, mod erat sicundum. IQuodsi vero ex verbis conditionem offerentis vel aliunde appareat,quod in declarando consensu adhuc haeserit, sponsalia, quae tanquam pactum j369. , promissionem & repromissionem continere debent . 788. pari. I. Furi not. , nondum persecta intelliguntur, consequenter omne id, quod actum est, ad tractatus sponsalitios referendum 37r. , qui eum non sint obligatorii g. 37 a. , ad matrimonium contrahendum persona ista, quae conditionem obtulit, non tenetur & quia tractatus sponsalitii minime obstant, quo minus matrimonium cum alia persona contrahi possit β. cit. , pendente adhuc conditione cum alia contrahere potest Buta erat tentam es quartam.
Casum hune non esse impossibilam, facile patet; esse autem dabilem, ipse novi, & noverunt dubio procul etiam Canonistae ae Casti me, qui de eodem agunt. - ,
305쪽
l. 4a I. De conditio- Si qais murrimoniam promittat femina sub hae eonduiane ne ducam te, datam re, nis metiorem reperire potuerim, nee conditoni addisians metio- rur Hes, nitit agitar; Ii vera Hes aduectus meris, o Vatia condiarem reperein t onata antet antar contracta. Etenm si quis matrimoniram. um promittat foeminae sub hac conditione, ducam te, nisi meliorem reperire potuerim, nec conditioni adjiciatur dies; quando foemina urget, ut matrimonium contrahatur, is semis per excipere valet, se adhuc quaerere meliorem, consequenter conditionem nondum eXtare j. 49O. ρμι. I. Iur. ULA
Perinde, igitur est, ac si dixistet: Ducam te . si voluero. Enimvero si tibi quid promitto sub hac conditisne, si mihi placuerit, vel quod perinde est, si voluero, promissio nulla
est I. s a Q. pari. I. Furi nat. P. Quamobrem nihil quoque agitur, si quis matrimonium promittat foeminae sub hac conditione, ducam te, nisi meliorem reperire potuerim, nec conditioni adjiciatur dies. tauod erat unum. Enimvero si conditioni adjiciatur dies, & dies venerit, cum die veniente vel cum persona alia contracta sint sponsalia vel matrimonium jam initum sit, vel non; utrum conditio existat, nec ne, manifestum est . 49O. para.3. Jur. nata Nihil itaque obstat, quo minus sub hac conditione sponsa- Ita utiliter contrahantur, ut scilicet ex iis nascatur obligatio matrimonium contrahendi s. aro.). Quamobrem in hoc casu sponsalia conditionata contracta intelliguntur. αaod
Facile patet, in casu priori pendente conditione simina liberum esse matrimonium, consequenter & sponsalia I. 369. ,
contrahere cum persona alia; in posteriore hoc non licere mari autem matrimonium contrahere licere quocunque tempore eum alia in casu priore, in posteriori autem nonnisi amtequam dies conditioni adjectus venerit, ut Opus non sit ea
306쪽
De Societate conjugali seu Matrimonio. 287
prolixius demonstrari. Qui omnem duris naturae amplitudinem animo comprehenderit, in dubium minime revocabit isti. . .usmodi casuum decisionem ad Jus naturae pertinere. Immo ipsae demonstrationes hoc aperte loquuntur, cum casus non decidantur nisi ex iis, quae in Iure naturae demonstrata sunt. Et quamvis seri non possit, nec consultum sit, ut casus omnes rossibiles decidantur: exempla tamen dare debuimus, ut intelisi gatur, quomodo hie si procedendum. A nostro enim instituto minime alienum est monstrare viam, qua ulterius progredi datur, & docere modum, quo principia Iuris naturae adrasus obvios fini applicanda. . . Alla.
Reram dumesticamam nomine nobis Veniunt res omnes,' Res amestia quibus utimur ad vitae necessitatem, utilitatem ac jucundi- ea praenam talem. Et rerum domesticarum administratio Oeconomia di- Hean in scitur. quid i aec
Homo non modo obligatur ad corpus suum vitamque G. noma.
349. 3 o. pari. r. Iur. nat. atque sanitatem conservandum 393. para. l. Iur. nat. , consequenter ad prospiciendum neces- stati vitae ; verum etiam operam dare tenetur, ut, quantum
fieri porest, vitam commode 9. 466. Part. r. Jur. nat. , ac . 1 jucunde tranfigat I. 4 I. para. L Jum nat. . Opus igitur ha- . het eum rebus necessariis I. 499. Para. ti Jur. nar , tum utilibus & voluptuariis f. so o. so I. Part. l. Dr. nat. , ac de iis sibi comparandis sollicitus esse debet. Inde est, quod homi mines habeant res tam necessarias, quam utiles ac jucundas, atque operam dent, ut, postquam dominia rerum introducta sunt, ac per consequens res propriae fas hae, pecuniam acqui- rant, pro qua sibi eas comparare possunt. Res igitur istas
omnes, quas ad vitae necessitatem, utilitatem ac jucunditatem nobis comparavimus, vel quomodocunque acquisvimus, simul sumtas era domesticas appellare solemus. Earum vero ad. ministratio tum quatenus comparandae, tum quatenus utendae, tum quatenua constreandae, deconomia appellatur. i
307쪽
De cohabita- Conjuges cohabitare V arconomiam commasem habere: 'delent. tione Eare Etenim operam dare debent procreationi ac educationi pronomia conis lis f. aro. . Enim Vero prolem sine coitu procreari non jugum posse constat, consequenter prolis procreandae causa corporis sui usum sibi invicem conCedere tenentur. Et quoniam
Foles educari nequit, niti eidem prospiciatur de iis, quibus ad conservationem sui indiget, & actiones ipsius juxta legem
naturae determinentur, quas ipsamet sic determinare nondum novit s. ass.); ideo necesse est, ut prolem penes se habeant. Ramobrem cum utrumque commode fieri nequeat, nisi conjuges cum prole sua habitent in eadem domo, quod experientia quotidiana abunde docet ; conjuges cohabitare debent. AM erat unum. Enimvero non modo ipsi conjuges, qui son modo iis indigent, quae ad vitae necessitatem requiruntur, verum etiam aliis opus habent, quae utilitati ac jucunditati vitae serviunt, res vero istas habere debent in domo, in qua habitant, quod per se patet; verum etiam proli suae, quam educare tenentur conjuninis viribus cf. a os . , de iisdem rebus prospicere debent f. ass. . Quamobrem necesse cst, ut
res ad vitae necessitatem, commoditatem ac jucunditatem spectantes, consequenter domesticas cf. 4aa. habeant, &de iis comparandis ac utendis communem curam adhibeant, adeoque res domesticas communi cura administrent. Quoniam itaque rerum domesticarum administratio oeconomia est j. m. ς conjuges quoque communem oeconomiam habere debent. Euod erat alteraim. Quamprimum homines in societates conjugales consens
runt; res ipsa eosdem doeuit, quod cohabitara ac oeconomio am communem habere debeant. Atque ideo moribus receptum est, ut cohabitent ac communem oeconomiam habeant.
308쪽
De Societate refugali seu Matrimonio. 289
Quae vero natura ipss dictitavit, ea omnino juris naturae sunt, quippe quod in ipsa hominia rerumque essentia atque natura rationem susscientem habet I. 3 s. para. r. rati praE .univ. . Et postquam moribus hoc invaluit, qui in matrimonium eo sentiunt, tacite quoque consentiunt incohabitationem & oeconomiam communem, & ipsa lex naturae consentire jubet, seu
consensum imperat. Quamvis vero rerum domesticarum administratio communis fit. non propterea necesse est, ut rerum omnium usus si pro miscue utrique conjugi communis, cum quaedam sint, quae tantummodo usui unius inserviunt, neque etiam necesse est, ut res Omnes, etiam quoad usum communes, fini quoad proprietatem communes, usus enim comis
munis subfistere potest, etiamsi proprietas sit penes unum,immo usus uni proprius subsistere potest cum dominio, quod
g. 4 M. Quoniam conjuges communem oeconomiam habere de- In quo e-bent f. 423. , & per consequens rerum domesticarum ad- munis aec ministiationi communem curam adhibere f. 4aa. , res Ve- ηι-iacon ro domesticae sunt, quibus utuntur ad vitae necessitatem, uti-jugum conilitatem ac jucunditatem g. cit. , consequenter tam necessa- sacriae . 499. para. δ. Fur. ηat , quam utiles & Voluptuariae
SPO. IO . 'rt. I. Furi nar. ί conjuges usum rerum necessari rum, utilium ac voluptuaraetrum sti Iniuem communicare 1 uumque conjux ad eas acquisendas, compreandas edi conservandas conferre debet, quantum res. Conjuges socii sunt I. 27o. , quorum unusquisque sacere
tenetur, quod ad finem societatis consequendum facere potest 6. . . Sine rebus necessariis, utilibus ac voluptuariis societas conjugalis subsistere nequit, cum finis societatis hujus, qui procreatio & educatio sobolis est . eis. , requirat, ut una vivant 3c sibi ae soboli de iis prospiciant, quae vitae necessitas, com moditas & jucunditas exigit, observata tamen disserentia, quae
309쪽
inter usum rerum necessariarum, utilium & voluptua clarum Θbservanda sq. 6 2. para. l. Iur. nat. . Ossicia enim, quae unusquisque s Limetipsi naturaliter debet, inter conjuges communicantur, non minus ac ossicia, ad quae proli suae tenentur communi cura educandae i f. 263. .lg. 42 s. Quia uterque conjux ad res necessarias, utiles ac j cundas acquirendas conferre debet, quantum potest g. 4 a 4. ;s uxor plus acquirere potest marito, acquirere debet, es conIra. Ad ea quae acquiruntur, reserendi utique sunt reditus ex honis, quae conjux habet, veluti fructus ex rebus immobilibus ac usurae ex pecunia scenori exposita perceptae. Unde patet, fieri posse, ut uxor dives plus acquirat quam maritus, etiamsi insiper habeamus operas, quibus aliquid acquiritur. - . g. 4a6.
Quoniam vero conjuges Lsum tantummodo rerum necessariarum , utilium ac voluptuariarum sibi invicem communicare θ ad has res acquirendas conserre debent, quam tum possunt g. 4 a 4.); qua ab iis acquiruntur, nataraliter coma munia non sunt, sita quatenus acquisita vel μοι in reram necessariarum, utilium ac voluptuariarum numero, quarum unum exigit Locietas conjugalis , vel in has comparandas impenduntur, Agorum
csius communis est. Cum tamen per pacta jura, quae quis ha- bet, remittendo . ii T. pari. I. Furi nar. , eadem immutari possit it; quin de eo, quod acquιritar, convenirassis, cum ins acinquus deleaAr, dabita/dum non est. Hic vero non quaeritur, quid juris ex pacto, sed quid ex soci tate conjugali nascatur. Atque hoc ante constare debet, quam judicium fieri possit, quid pactis conveniat, ut sint aequa, non iniqua: si ita, quod jure externo pactis Validitatem non semper detrahat iniquitas. Utile quoque est talia nosse , ut con-
310쪽
De Societate conjugali seu Matrimonio. 29 I
, stet, quid lege positiva recte constituatur, prouti suo loco elu
. 4 a T. Opera obsequiales, seu inciales dicuntur, quarum ratio sus speraram ficiens in fine matrimonii continetur, cur ab uxore prae- qcas uxor standae sitnt, veluti ad oeconomiam & liberorum educatio- praestit, ain nem spectantes. Artificiales vero appellantur, quarum ratio visio. sussiciens ex sola matrimonii notione reddi nequit. Sunt hae vel ministeriales, vel simplices. Nimirum opera artifciales mimperiales sunt, quae fiunt in ministerium mariti, veluti si maritum juvet uxor in opificio, vel mercatura. 9pera πιι diciales simplices vocantur, quae in ministerium mariti non fiunt, veluti si lotrix fuerit, netrix aut obstetrix, vel si mercaturam suo nomine exerceat. Operae, quae rationem sussicientem in sine matrimonii h hent, ad uxorem omnes promiscue spectant, cum quilibet, qui societatem contrahit, obligetur & ad ea facienda, quae finis hu)us . societatis imperat s f. 7. . Enimvero quae in fine matrimonii rationem sufficientem non habent, sed ut ratio sussiciens adst, aliae praeterea determinationes eidem superaddendae sunt, cum nonnisi posta ratione sussiciente ponatur id, quod propter eam potius est, quam non est f. II 8. Ontia. , uxorum
omnium communes esse ne8ueunt. Sane non quaelibet uxor
maritum juvare potest in opificio, vel mercatura, atque ideo hoc particulare quid est, sine quo finis matrimonii substare potest. Similiter non quaevis uxor artem quandam callet, quam exerincendo pecuniam acquirere potest. Unde sicuti ante patet, i nem matrimonii sine illa subsistere posse.
. 428. Quoniam ex fine matrimonii ratio lassiciens reddi pot- De obligatia est, cur operae oblequiales ab uxore praestari debeant I.4 a T. , one uxoris quilibet autem socius facere obligatur, quae ad finem socie- quoad ope o o a talis Disit zod by Corale