장음표시 사용
851쪽
consequenter etiam in domo . i 7.), alius finis intendi nequit, quam ut fines societatum simplicium, consequenter earundem salus β. ii. conjunctis viribus rectius promoveatur. Non est, quod objicias, necessitatem parere compositionem, quia paterfamilias est membrum omnium societatum simplicium, per quem adeo societates diversae uniuntur. Hoc enim minime obitat, ut unio fiat cum ratione sussiciente. Et quemadmodum jus naturae regit omnes actus humanos pila etiam regere debet unionem societatum simplicium ad constituendam unam compositam: neque enim unio ita fieri debet, ut societates smplices aliquod patiantur detrimentum, quin potius ita eam fieri convenit, ut in singulas aliquid com- . modi inde redundet.
g. Os 3. οιωθῶ In societate composta, consequenter V in domo, societates HGZio set iasi lices, ex quibus ea couestu, spectantur tamquam peris eo issi a se e sugulares societatem cootrahentei eo fine, ut conjuncta viri- contrahatan suis fetutarum rectius Promoveatur. Etenim societatis compositae, consequenter etiam domus cs. 3 47. , mem-hra sunt societates simplices, ex quibus ea coalescit f. s. ,& salus omnium societatum simplicium, quatenus conjunctis viribus rectius obtineri potest, est finis illius .i is a.). Quamobrem cum quaelibet societas simplex, dum in unam compolitam plures coalescunt, suum retineat finem, culus
causa ipsia inita . 6 ) & ex quo uniuscujusque peculia
ria nascuntur jura & obligationes peculiares G. ι .), persona autem moralis per iura & obligationes, quae eidem conveniunt, concipiatur . IO. 8an. f. Τιn nat. ἰ in socie- . tate composita, consequenter & in domo, societates singuis Iae simplices, ex quibus ea coalescit, spectantur tanquam peris
852쪽
personae singulares societatem eo fine contrahentes, ut conjuriistis viribus salus singularum rectius promoveatur.
Patet hinc per hoc, quod ex societatibus simplicibus com V ponatur aliqua societas, actiones membrorum societatis ει' plicis unius referri ad finem societatis simplicis alterius, quatenus non impeditus progressus ad eum consequendum, hoc est, salus ejusdem g. Q. , ab illis sive positiva, sive negativa quadam ratione dependet. . 11 s 4.
Quoniam in societate composita, & per consequens LM tacita in domo, societates simplices, ex quibus ea coalescit, spe- obligationectanturetanquam personae singulares societatem eo fine con- eorum, ρει trahentes, ut conjunctis viribus salus singularum rectius in Dele aia promoveatur x j. 3393. ; quando quis sit memιrum societatis rem smplias licis, qua composta cujasdam V per consequens domus mem- cem, quae brum est, eo ipso tacite quoque se obligat, quod salutem segularum compos aes licium, quantum datur, Promovere velit, cumque ex obli. memiramgatione passiva oriantur jura g. a 3 . ραrt. L. Iur. nat. , tocite e recipitinetiam coh 'itar jura siluationi isti respondentia. ' rur, es reis . . Atque hinc patet sons iurium & obligationum in societate mm dare. composita, quae, dum simplex expresso pacto initur, tacite
Nesaraliter patri familias S matri familias conjunctim com- De imperis petis imperiam in domo: possunt tamen inter se ita com ire, ut in imo. patri familias seli competat partim per se, partim per matrem milias exercendum, V ut ita conven Iur, consul um es. Etenim domus componitur ex societatibus conjugali, paterna atque herili, aut saltem ex duabus g. ri47. . Enimvero paturaliter in societate conjugali mutuum est conjugum in mollii Fur. Nar. Fars VII. Nnnnia peri-
853쪽
perium g. 488. , in paterna imperium competit matri &patri conjunctim β. 663. 66 a. & in herili hero ac licrae
s. ii 31. 1 4 O. . Quamobrem cum in domo paterfamilias sit, qui maritus in conjugali, pater in paterna, herus in herili, materfamilias autem, quae uxor in illa, mater in ista, hera in hac g. ii 48 liberi vero & famuli ac famulae sint illae personae, quibus imperatur; naturaliter imperium in domo conjunctim competit patrifamilias & matrifamilias. αuod erat tram m. Enimvero non modo uxor imperium conjugale omne in maritum transferre potest, immo etia in in ceteras adii
nes quascunque . 489. , &, ubi moribus id introductum, in hoc consensisse intelligitur uxor, dum matrimonium contraxit g. 49 3. , & quando tunc parentum imperia inter se contendunt, patris imperium praeserendum 3 68o. , id quod etiam alias conveniri potest 68 a. , ac eundem in modum idem intelligitur de imperio in famulos & famulas; ita omnino paterfamilias & materfamilias inter se convenire possunt, ut illi soli imperium competat, cum tamen solus commode non exercere id possit, partim per se, partim per
matremfamilias exercendum. Auod erat secundum. Denique quod consultum sit, ut ita conveniatur, exinde facile colligitur, quod alias, si vota patrisfamilias de
matrisfamilias inter se contendant, jure nihil agatur, &nOn- nisi contentionibus materia suppeditetur, ut discordia illarum salus domus periclitetur, immo liberi plerumque magis vereantur patrem, quam matrem, & famuli ac famulae magis patremfamilias, quam matremfamilias, ut alia taceamus. Quamobrem cum lege perfectiva obligemur ad id, quod melius est, praeserendum g. a. 8art. I. Phil. rati .amiv. s eidem omnino convenit, ut patrifamilias soli competat Dipitigoo by Gooste
854쪽
petat imperium partim per se, partim per matremfamilias
exercendum. od erat terrism. 'Qui contendunt patrifamilias naturaliter competere imperium in domo, nullam sententiae suae rationem sufficientem afferre possunt; sed quod moribus convenit pro jure naturae venditanti. Sed haec abunde patent per ea, quae in superioribus de societate conjugali, paterna atque herili demonstravimus. III 6.
Paterfamilias es materfamilias de administratione imperii, sis in inter se conmenire WDηt. Naturaliter enim ipsis conjunctim s libri competit imperium in domo & inter se conVenire possunt, imperii aut patrifamilias soli competat partim per st, partim per Ma- messui. tremfamilias exercendum l. iis s. . Quamobrem cum constare debeat, quid 'per 2 facere velit paterfamilias, & quaenam esse debeant partes matrisfamilias; de administratione inter se convenire possunt.
Ubi moribus definitum, quaenam snt patrisfamilias, quaenam vero matrisfamilias partes, in id consensisse videantur, nisi expresse aliter convenerint. Sunt sane alia, quae rectius per virum, alia vero, quae rectius per mulierem expediuntur. Quamobrem faeile patet, quaenam matrifamilias sint demam danda, quaenam vero patrifamilias reservanda. Et s fuerint concordes, quemadmodum esse debent conjuges s f. 496. anihil in divisione imperii dissicultatis occurret I. I 3 a. . . 1137.
D/mus saas Labere debet leges maris patrisfamilias es ma- De lusim trisfamstias consensa determinoris, ms quaten 1 de iNerio edi vimesuis. adminis, itione ejas s ciatiter quid fuerit conventum. Domus
enim societas est f. ii 33. . Quamobrem cum quaelibet societas suas habere debeat leges . 46. ; domus quoque
855쪽
Enimvero Ieges regulae sunt, juxta quas actiones li- herae determinantur 3. I 33.part. I. Phil. Fac . unm. . Quoniam itaque jus determinandi actiones liberas alterius pro lubitu suo imperium est s. 194. & naturaliter imperium in domo patrifamilias & matrifamilias conjunctim competit I. ii 33. ; leges in domo determinandae sunt utriusque consensu. God erat secundum. Quodsi tamen de imperio ipso vel ejus administratione specialiter quid fuerit conventum, cum pacta sint servanda β. 789. pari. 3. Prinat. , in serendis quoque legibus eadem
sunt observanda. αaod erat tertium. Quoniam tamen socius unus pati non tenetur, ut socius alter faciat, quae saluti societatis repugnant f f. 23. , leges vero praescribunt media, quibus finis societatis obtinetur 49.) dc fine quarum custodia salus societatis subsistere nequit g. potestas legislatoria patrifamilias & matri familias per se communis non ita uni relinqui potest, ut a voluntate alterius fit prorsus independens. s. a II 8.
Vigilantia sus it. Vigilans dicitur, qui ad omnia, quae fiunt, diligenter attendit, ne scilicet quid facile notitiae ipsus subtrahatur. Hinc Uigιlantia est diligentia animum attendendi ad omnia, quae fiunt, & quae nosse interest. Idiomate patrio dicitur
Vigilantia quando ad animum refertur, ea potissimum respicit, quae ab aliis fiunt, quae nosse interest, ut ossicio nostrosarisfaciamus, nec quid fiat, quod a nobis permittendum non est, ne fine intento excidamus. . Iss. Diqitigod by Coosl
856쪽
PMersamilias es materfamilias in domo vigilantes esse δε- De vigilaniant. Etenim in domo unusquisque agere debet, quod ita patri a- suum est, sibique cavere, ne alterum quomodocunque im- milias Spediat, quo minus aliqua ex parte ossicio suo satisfacere matris D possit . iis i. . Cumquc sine legum domesticarum cu- tias. stodia salus domus obtineri nequeat g. ras T. ; non permittendum , ut qui in domo est faciat, quae legibus istis adversantur. Quoniam itaque paterfamilias & materis- milias imperium in domo habent, aut saltem conjunctim exercent , rass. ; eorum quoque est ad omnia, quae fiunt in domo, diligenter attendere, ut constet, num singuli agant, quod suum est, nec quicquam committant, quod ullo modo impediat, quominus alius ossicio siuo rite defungatur, & num leges domesticas sancte custodiant. Quamobrem cum vigilantes sint, ubi hoc fecerin l. ars 8. ' ; paterfamilias & materfamilias in domo vigilantes esse debent.
Uigilantia virtus est patrifamilias & matri familias in domo propria & fine qua salus domus vix ac ne vix quidem confistere potest, quacunque tandem cura eidem prospiciam. Sed quae ad Praxin spectant, ea non sunt hujus loci.
g. 116 o. Prurifamilias cura esse debet, vi in matre familias rear De eonsem autoritas. ει eadem cura esse debet muri mitias res civ fla- vanda aureis familias. Utraque autem cura esse debet, ne Ara ram an toruate paror Itatem imminuant. Etenim paterfamilias & materfami- iris milias
857쪽
constet in administratione imperii domestici plus valere au-
- toritatem, quam rationem; necesse omnino est, ut tam matrisfamilias, quam patrisfamilias autoritas plurimum valeat. Quamobrem utrique curae esse debet, ne non modo propriam autoritatem imminuant, verum etiam ut haereat autoritas in altero.
Non opus est, ut a priori prolixius demonstretur, quan rum intersit ut plurimum vale t in domo tam patrisfamilias, quam matrisfamilias auroritas, cum ubivis prostent exempla, quae manifesto loquuntur, quomodo salus domus periclitetur' immo subvertatur, si illa contemnatur , dc quom do saluti domus consulatur, si illa tanta fuerit in domo, quanta. esse di ber. Ut hoc obtineatur. multa profecto prudentia Opus est, quam circumspecta experientia plurimum juvat. I. I 16 . .
22.id eo fi- Quoniam materfamilias satrisfamilias auctoritatem conis ne tenen- servare debet g. i r 6o. I amesicis, Me es, tiberis ac famulis
m. praesentibus cf. 3 349. . patri nubas non contrad cere, multo minus torvi, vel facere debet, qua rontemtum eidem asserunt, nec a versus eum partes liberarum aut famulorum, vel famularum agere, ρd Wivatim monere, s qua cum rasune monenda habeat.
Ac idem ex eadem ratione observandum es a patrenamitias
II 6 O. . Omittimus alia brevitatis causa ob eam, quam modo dix, mus nox. 3. II 6 O. , rationem. h. II 62.
De eoa in Parri familias ae matrifamilias 'ovide Prossiciendam, ne i Ggno, ne l/- berorum mores per famulos simulas, neo ν/cisim tamuti ac fribera perfa- mala per Hos corrumpamur. Etenim in domo unusquisque
858쪽
sibi cavere debet, ne aherum quomodocunque impediat,-n tiquo minus aliqua ex parte ossicio suo desit c Φ. 33 3. ,' tristo cumque paterfamilias ac materfamilias Vigilantes esse de- rumpantur. beant f I. at 39 , ipsorum quoque est diligenter attendere, ne vel ab iis, qui in societate herili sunt, societati paternae, . vel ab iis qui in paterna sunt, societati herili impedimentum istiusmodi afferatur. Provide igitur prospicere debent, ne liberorum inores per famulos & famulas, nec vicissim famuli atque famulae per liberos corrumpantur.
In domo societas coniugalis, paterna & herilis coalescunt . . in unam ,. II 47 quae eo fine contracta intelligitur, ut societatum istarum simplicium salus conjunctis viribus rectius promoveatur , II 33. . Quamobrem si ea, quae ad singulas istas societates pertinent, separaveris ab iis, quae domo propria sunt, praecipua cura domestica huc redit, ne qui sunt in societate una impedimentum quoddam adserant, quo minus finis alterius obtineatur, sed ut contrarium Potius e vcniat.
Quoniam Iaterfamilias es materfamilias provide pro ta spicere debent, ne liberi per simulos & famulas, nee se. 8 muli ac famulae per liberos corrumpantur h. ir 6 a.); adeo 'permittere minime debens, ut liberi impluotur familiaruarisas famulorum edi famularum, nec ur liberi m famulos S Iamulis, vesti viti in ili fas quoddam sibi arrogent. γ
Quanta inde emergant damna, quanta nascantur taedia, si contrarium fiat, adeo obvium est, ut de iis diseri ius diei non si opus. Paucis autem multa diximus: quaenam vero sub iis comprehemiantur, experientia magistra facile addiscuntur. f. 64. Diqitigod by GOoste
859쪽
Gaamaa Iai in eadem domo θηρ, quavis Ofila sumanitatis data Di in ea- quacunyae occasone sbi invicem praestare debent. Naturaliteruem rimo enim ossicia quaevis humanitatis homo homini praestare obsona erga seligatur, quantum datur g. 6o9. 6s . pari. I. Dr. nat. 3 . iniicem β Quoniam itaque qui in eadem domo sunt tanquam socii Φ. gerere debe- t 47. sibi invicem magis commendantur I. ii s I. , quatenusant. conjunctis viribus ad communem integrae domus salutem promovendam obligantur; quaevis etiam ossicia humanitatis data quacunque occasione sibi invicem praestare debent.
Uide, quae supra Mi. g. II 4 I. annotavimus. Ceterum arctior illa unio, quae eorum est, qui in eadem domo sunt. facit, ut in casu collisionis praeferendi sint extraneo, rus singularis quaedam ratio fortior contrarium urgeat. Sane ipsa etiam salus domus exigit, ne ossicia humanitatis sibi invicem denegent, quae unus alteri praestare potest. Ita enim maisgis uniuntur animi, ex quorum unione plurimum commodi in ipsam domum resultat.
Finis Partis VII. yuris Naturae.
860쪽
CAPUT LDe Imperio ac Societate in genere, Pag CAPUT. T
De Cognationibus & assinitatibus, 373CAPUT IV. De Societate patem 436
CAPUT TDe Testamentis & successione ab intestato, seu iure lineditario, 69 CAPUT VL