장음표시 사용
21쪽
386 Confessionum Lib. VI. Cap. III.
A. Ch. 3s . quin eum pereontaretur de implexu in Aug. 3o. Mon. re dogmatica dubiis Augustinus noster
Dam. xviii. Danues Pheleponas iniqui labora. Valent. IX. pat; ens , ita ad haneee loeum garrie. Theod. V l. ti blasphemat is si alloqueretur homi.
1 a - -a-- nes, qui cuperent se ire qua rati
ne vitam instituisset Ambrosus. Ω- M perior narratiuneula sorte non displi
., euisset ; sed Deo minuta illa qualia
. . passim occurrunt narrare, nescio quoia.. modo decorum putaverit Augustinus. Sed magis hominum causa hae e naria is rabat . quam Dei; At praestitisset a. ., micum alloqui, quam Deum . Iam pho repona dum in Caelites blasphemas, caelos terris vertis, Ac in primcipiis turpissima hallu et naris a adeo ut harum Consessionum nee seeretiora misnetia veris . nee frontem videris; & se opum finemque se ipsis quidem patentes,& ab ipse Augustino manifestissime e
nuntiatos serro saxoque durior adhue non intellexeris. Deum utique primo Augustinus adloquitur, sed inde & homines: Aut si maψis dicere, dum Deum adiaioquitur, meditationem suam fovet: L lores pios erudit i & ad divina invutat , pellicit, trahit . Id hene eordatus
quilibet . nulla etiam exteriori come-ὼura adiutus, ex ipsa ascetieae huius pellae natura posset contieere. & pro sus tenere; at ne frustra congeramus verba: en nia oliassimum ipsus Augustini testimonium l. a. e. 3. n. I. is Culis narro haee 3 Neque enim tibi Deus, , me usi sed apud te narro haec g is neri meo , generi humano, quantu.., lacunque ex partieula iueidere potestis in istas meas litteras. Et ut quid hoe p., ut videlicet ego . & quisquis haeeia legit, eogitemus de quam profundo . . et amandum sit ad te. 3 Hie eornua
tua Ps.νopono i Vides aliquando tan. dem . Angustinum non semper Deum, sed nune Deum, nune coram Deo homines adloqui Θ Quid autem fgnifieare
vis illis vethisi sed reatis laminum coa- f. ere. An quod modo nos ex eodem s. Doctore insinuavimus Non ergo ratio erat cur morderes. Nee praestit iniae adloqui amico mi Cum Opellae potiora Deum recta intueantur et cum Omnium testis desderetur Deus: Cum p; tatis earitati a servor , quo has Comfessiones seribens Angustinus incenditur, Deum maxime praesentem possu et . An vero illis verbis suspieionem ingerer I. ectoribus ambis. Augustinuna sit in a. Nem auram eaptandam ea scripssse psusphemia hare toties a te iniquis hisee In commentariis eructatas di propulsata est . N propulsabitur.
Non una ratione Catholici Dei spiritu a te, filii nuneupantur. Nunc vero quem admodum Manichaaoh carnalium dogma tum architectos earnales dixerati ita Catholicos spiritualium adsertores spirituales appellat. Neque enim earnali ratione hominem ad Dei imaginem factum Ca. tholiet adserunt, quas & Deus eorγα ris sorma protendatur; sed spiritali . Spiritualium horum filiorum maia trem indesinite Catholicam dieit, ni e tiam l. eontra Epist. Manichael . vel Fundamenti, e . 4. n. s. quia ut ibidem expendit cath,liei epitheton adeo Ecele sae nostrae proprium est . ut nee per vatias teterrimasque haeresum procellas
illud amiserit , Ipsque haeretici quasi
non advertentes passim confirment. Ca. tholieum enim Graecis e sontibus voea. hulum ductum totum, seu uniuersale si gnificat hoe autem sectes ae nostrae longe latisque, immo uniuersum per oris
hem distulae, eadem ubique adserenti, &propugnari apprime convenit. Vide etiam,s plaeet. lib. de Vera Religione . e. 7. D. ia. lib. de Unitate Eeelesiae, seu Epist. ad
Cathol. contra Donatist. c. a. lib. I. con tra Gaudentium Donat. Episc. e. a. lib. a. contra Litt. Petil. e. 38. & in Pal. 34. n. Iaa Deum autem corporis esse experiatem . nedum ab Ambroso . sed di a Theodoro Manlio Augustinus didieitii psomet teste, qui in Praefati ad lib. do
Vita Beata, D. 4. eumdem Theodorum adloquens . ita disserit i Axima duoνti
D.. . Theodori huius libri de vita Bea
ta die enatis, viri ingenio, & eloquen. tia . insenibusque fortunae dotibus . &quod ante Omnia est, mente praestaniatissimi , qui anno Chr. 3ος. Consulatum gessit , meminit Augustinus etiam lib. i.
de ordine , c. I i. n. 3I. lib. I g. de Ci,it. Dei, e. 34. & lib. I. Retrach. e. a.
υ Ioa/rendo dicere . accasondo dixeram. α placuit haee lectio, quam ha hent MSS. a Benedictinis vis , nee non unde ei m e nostris. Licet Ips Benedic inteum editis . quibus suffragantur M s. Riear. & unus Med. retineant. visura. Utique haec diserepantia minimi ponde ris est. At vero in lectione nostra aptius. relucet antithesis Augustino semiliaria a
22쪽
Confessionum Lib. VI. Cap. IV. 387
εt etiam maturalis misus . Debebat enim Auga minus non praedicate, a Catholieis doceri Deum esse corporeum; vel ho minera seeundum corpus ad Dei imagi.nem factum ; sed seiseitari a doctia Catholicis r Anne Deum eor reum ereditis p vel a Anne corporis ration. hominem ad Dei imaginem factum creditis Hoe suisset , qaseroada dia
cera . Tum vero mox audistet . non
a corporς. sed ab anima similitudinem illam depromi. At quoniam haee phra-
ss . quaerendo dicere a contextu ah.
stracti non udeo obvia, & ustata est .sent ista . q. erenda discera i ideo Montrulli amanuenses . di subinde editores 1 illa reiecta . hane substitue runt . Utinam vero pagani, Iudaei . & Maeretici i quaerendo, non accusando die erent . saepe saepius enim illi . maxi.
De Iuda et hostem tibimetipsa fingunt,qi em serunt i R eaeeis euntentionibus A. Ch. 384.
dogmata exsecrautur ab orthodoxa item Aug. 3o. Mon. Fide prorsus aliena. 13. Ad. xli. ο) D. ωοιηoe raras os . res Si Dam. XVIII. Deum corporis forma protensum ad seia valent. i X. - . etsi nullh finitum limitibus , heit Ineod. V quidem ubiquet sed non ubique totus . - -- neque enim ubi caput i ibi pedes i nec pedes ubi nisivis. Cum ergo Deum ubiaque totum existentem omnis Philosophia
doceat. eredas etiam oportet nulla illum eorporis forma protensum. Quanquam vero Deus exsistat to res ubique a nosquan tamen locorumast , modo nempe exsistentium in Ioeo. quorum una Pars loci parti respondet. quaeve & ambiuntur a lueo . & extra locum non sunt . Deus ita ubique est, ut toti partique praesens si totus r ut non finiatur a locor ut non contineatura loeo, sed ipsum contineat.
Angitur actae . pro corruptis , fictisque a Manichaeis dogmatibus impudent zela stultaque furore in castilleam Melesiam latrasse. Proinetur inde fiat arise pudore subfusum quod declamavera in sotmesa; O religiose triumphasse gaudia , quod Catholica , cui fuerat primo sitatus , infamilis nugas, quarum amguebator , minime saperet. Imministiιer item se gavisum esse, prioris Foedetis oracula . in Deetem dura a.Manubaris , euncta rudiori minerva dia scutientibu PQ improbata , ct deris auegoricis emeeptibus a Caιholicis excipε . Aι Ieram ιοι experreas pericula. in maliι cositas terrisus. pedemtioique retrabebat r de eximiιι etiam veritatibus dubita ι. quse risu νασὰem ratiane non inaνentur . Ita buperstisiosa rura laqueum emens ,
Uni Ergo nescirem, quo modo. haec subsisteret imago tua , pulsana proponerem .r , quomodo credendum esset, non insultans opponerem quasi ita
creditum esset : tanto igitur acrior eura rodebat intima mea, quid certi retinerem, quanto me ma
gis pudebat tamdiu illusum'& deceptum promissi
ne Certorum puerili errore & animofitate , tam
multa incerta quasi cςrta garrisse , Quod en m salsa etant, postea mihi. ela vie. Certum tamen erat , quod incerta essent, di a me aliquando pro certis habita sui sinnt , cum Catholicam, uam: cae-
eis contentionibus accusarem, i & si nondum i compertam vera docentem , non tamen ea Idocentem, quae in iter accusabam. Itaque confundebar , & convertebar, & gaudebam , D s meus,
quod Ecclesia unica, corpus Unici tui b , in qua mihi nomen Christi insanti est inditum, non laperet infantiles nugas: nςque
23쪽
388 Consessionum Lib. VI. Cap. IV.
hoc haberet in doctrina sua sana , quod te ereatorem Omnium in spatium locii quamvis summum & amplum , tamen undique
terminatum membrorum bumanorum figura contruderet.
II. Et gaudebam etiam quod vetera scripta Legis & Propheta
rum iam non illo oculo mini legenda proponerentur quo antea videbantur absurda, cum arguebam tanquam ita sentientes sanctos tuos ; verum autem non ita sentiebant. Et tanquam regulam
diligeniissime commendaret saepe in popularibus sermonibus suis,
dicentem Ambrosum laetus audiebam: Littera Occidit, spiritus auistem vivificat tia; cum ea, quae ad litteram perversitatem docere videbantur , remoto mystico velamento spiritaliter aperiret , non dicens quod me offenderet; quamvis ea diceret, quae utrum ve xa essem, adhuc ingnorarem. Tenebam enim cor meum ab omni adsensione , timens praecipitium , & suspendio magis necabar
III. Volebam enim eorum , quae non viderem , ita me cerintum fieri, ut certus essem, quod septem & tria decem snt e . Neque enim tam insanus qram, ut ne hoc quidem putarem pota se comprehendi; sed scut hoc, ita cetera cupiebam, sue corporalia , quae coram sensibus meis non adessent, sive spiritalia de quibus cogitare nisi corporaliter nesciet,am . Et sanari credendo poteram, ut Purgatior acies mentis meae dirigeretur aliquo modo in veritatem tuam semper manentem, & ex nullo deficientem. Sed sicut evenire adlatet , ut malum medicum expertus , etiam bono timeat se committere Q: ita erat valetudo animae meae aquae utique nisi credendo sanari non poterat; Et ne falsa crederet, curari recusabat: res steus manibus tuis, qui medicamenta
fidei consedisti, & sparsisti super morbos orbis terrarum , & tantam illis auctoritatem tribuisti
pulamur omnino B. B. qui agdunt in unio margine ., Sie legendum' eum M sLM & eum som. Am . non quemadmodum M Lov. &'editi ceteri habent, passasseis qae J Quandoquidem usque mcido doluit Augustinus in supposto dogma te Eeelesam se contemsisset eum de- huisset potius doctrinae sensum omni ob. sequIo requirere t Data autem Lov. eBione non esset in quo Augustinus seipsum argueret i pulsans enim vere proposuisset Eeelesiae quomodo &e. non opposuisset insultans. subintelligitur ergo Paeticula, tiιi m. vel quid simile; αest idem ae si dieereturi Utinam palia fui ρνsposaigo uomari non insultans opposuέssem &e. vel e Debebam palsans proponere quomodo &e. non M. Genuinam lectionem praeserunt a 3.ΜSs. Eleuriae . Cum I v. sunt . Vet. R m. M. Basil. Waren. Unde & Italicio versi es t em hune corrupere. b) Quod EιeIesia sulea , camas iri ι i. m sequimur B. B. qui ad-m ent . is post voeem . Eetiosa in ,, editis additur , tua . abest vero a. , Mss. J Ahest etiam a MSS. undecim Etruriae a Uiterius & ab edit. Som.& wanen. Lieet vet. Am. & Σ.MM. s. Cr. reeentes omissae lectioni sunsragentur . Codieum nactoritate lectio nostra stabit tur. Hatio neutram improbat. &sorte omissam potiva commendat ἔ Intuetur siquidem hie Augustinus illud
nis viώιam meam t Quod ipse se ex. nit Ut leam dixit Eeelesiam . De,, manu, idest de potestate canis. Qui is sunt eanes Qui eanino more latrans,
., nee intellIgunt contra quo ...
., Qui latrant eaeeis oeulis. non diae , a Rentes eontra quos, aut pro quibus is canes sunt. J Dum Christus loqui. tur, timeam meam diciti ergo, inquietaliis
24쪽
Confessionum Lib. VI. Cap. IV. 389
aliquis , dum Augustinus christum, vel
Deum adloqueretur , dixit , viaicam tuam . Porro quae in eius Psalmi commentario expendit de stulto adlatratu.
iis, quae hoe, & praeced. capite de reis suis eontentionibus dieit apprime
dogmatum , quae humanum captum vineunt . sortissimas eas rationes expetebat . quas schola domo sporreas appellat . Si vero euncta religionis nostrae iis firmari pollent rationibus. Fidei nedum meritum . quod in Sanctoram Patrum . & catholicorum omnium ore est i sed & natura ipsa . atque es.sentia tolleretur . At interim Augustino, philosopho naturae viribus cuncta adhue pendenti haec in laudem veriagunt; si enim divini luminis, hoe est Fidei ductum tollas. praestantissimi img nii. Et summi philosophi est . Nihil
ohaesia nare omittere 1 sed euncta adseverioris eriti eae . Ee acerrimae dis . ratiouis limam revocare, de inendi rediader Qua etiam ratione. ut suo loe expendimus. ad Manichaeos huiusmodi religionem , ubique nempe sortissima ra.
Immo plausum impertiter, de illud Plau A Ch. 38 .
bus Manichaeorum, ceterorumque neia tis in iobulonum senagogae omnino earent, nee --- -
ut etiam philosophia compertum hahet. possit mentiri Deus. qui Unieam suam tot propriae lueis radiis foeta tam tibi exhibeti vere illi smilis sactus es, qui Medi eum imperitum ex metus, excententissimi quoque curam e horret. s. Eι ι aiam iIsis a aeraritatem ινibtio . At inquiet infidelis quispiami Captivus ne ergo Catholicorum laqueis innectae 1 di eorum effata nullo severiori examine praevio insantium istae deglutiam 3 Minime vero gentium , Augustinus illum tua tua reponit Etsi enim non quaelibet tradita dogmata sirmilli
ma ratione exponere, ae stabilire va leasi habes tamen quo docentis eceleasae auctoritatem summam detegas, pr.. L . ae etiam de sendas pensa enim utriusque Foederis cohaereti iam: Fidei nunquam vicissitudinem passae antiquitatem e Episcopo rum maxime Romanorum sue cesssionem: Corporis amplit listi ne communitam insigni menda eis spon. nem per universum orbem protensam rdεines ingenuus fleeeptus Adolestens o. Filiorum omnium io eamdem Fidem eon.
lim deseeerat. Vide L 7. e. . A. spirantium unionem: Fidei. Legum s ae M Etiam haud si inoae se coisinit etiam motum in plurimis. membris γιον o. α Nisi in divina re versaremur sanctitatem 1 Cuiu se utique prophetici luis die eresque non de integro medentium minis, divinarum actionum . de miracuc in . sed de me ullari persona a tot lorum erelitas virtutes. De his. ερ G. rabularum,. de phaleras vendentium ex- milthus frequentissime s. Doctor. perientiis edoctua omnino lihi paleerem
25쪽
3m Consessionum Lib. VI. Cap. V.
A fmno nonnihil excussus . Maniciarerum euiasiunque rigmatis fortissimam
3 aιιonem s ondentium , ct innumeras Iabulas nulla modo probandas decantantium malitiam. duumve sensit; Catholicis res amplo iure postponens ea sola Fide credenda exhibentibus , quae humauam superexcedere rationem inge nue , modesteque fatebantur . Sensim etiam saltiberrimum iEud aienit. plura a nobis placido adsensu teneri: quae virinis ingenuorum testium dep tione cognovimus . In maiorem inde Muriam erectus , sacrorum Librorum. quibus universus propemodum incurvabatur orbis , comemtιres poιius. quam adoratores ridendos esse agnoviι ; stuandoquidem licet unde eorum divini asprimo deprehenda ur, non adeo subito expediseque forte aperiri post ἔ σει Me nihil inde discriminis , O perieuli conficii per varios enim caespi ari num errorumque anfractus Deum exsistere, O cuncta imperis suo disponere , moderari , ce regere semper sdeli pectore retinuerat, quanquam eorumdem dogmatum secretiora quaedam moririque uno aret. Iam enim qui uia duxi isdem LiAi praeseserebunt graviter , is probabiliter Mn- nullis emollitis . in seramentortim altitudinem revocabat ; Eoque maiori illorum Librorum auctoritatem ius ciebaι obsequio . quo vultu blanda, Obumius , saerameniis profundis a timines ad se pelticeret , ct interim digniteIem suam servaret . Sic uno sanato oeulo , coepit Catholieae Iuris scintinas quasdam intueri. X hoc tamen quoque iam praeponens doctrinam Catholicam , modestius ibi , minimeque fallaciter sentiebam iuberi , ut crederetur , quod non demo strabatur , sive esset quid , sed cui sorte non esset; sive nec quid esset sis quam illic temeraria pollicitatione scientiae credulitatem irrideri:& postea tam multa fabulosssima & absurdissima quia demonstrari non poterant, credenda imperari. Deinde paulatim tu Domine, manu mitissima & misericordissima pertractans &componens cor meum , consideranti quam innumerabilia crederem, quae non viderem , neque Cum gererentur , adfuissem ; sicut tam multa in historia gentium , tam multa de locis atque urbibus , quae non videram , tam multa amicis , tam multa Medicis, tam
multa hominibus aliis, atque aliis; quae nisi crederentur, omnino in hac vita nihil ageremus ; Postremo , quam incone uisa fixum fide retinerem , de quibus parentibus ortus essem , quod scire non possem , nisi audiendo credidissem ; Persuaslli mihi, non qui crederent libris tuis, quos tanta in Omnibus sere gentibus auctoritate fundasti ; sed qui non crederent , esse culpandos ; nec audiendos
esse, si qui sorte mihi dicerent: Unde scis illos libros unius veri& veraeissimi Dei spiritu esse humano generi ministratos p Idipsum
enim maxime credendum erat , quoniam nulla pugnacitas calum is Niosarum quaestionum, per tam multa quae legeram , inter se conis fit gentium Philosophorum , extorquere mihi potuit, ut aliquando non crederem , te esse quidquid esses , quod ego nescirem , aut administrationem rerum humanarum ad te pertinere.
II. Sed id credebam aliquando robustius , aliquando exilius;
26쪽
Consessionum Lib. VI. Cap. V. 39 I
semper tamen credidi , & esse te, & euram nos ri gerere; etiamsi A. Ch. 384. ignotabam vel quid sentiendum effet de Rhstantia tua , vel quae Aug. 3o. Non. via duceret, aut reduceret ad te. Ideoque cum essemus infirmi ad ii --:dii inveniendam liquida ratione veritatem , & ob hoc nobis opus es- v, .hi i x
ut auctaritate sanctarum Litterarum , iam credere coeperam, nuti Theod. vi.
lo modo te fuisse tributurum tam excellentem illi Scripturae per somnes iam terras auctoritatem , nis x per ipsam tibi credi , &per ipsam te quaeri voluisses. Iam enim absurditatem , quae me in illis Litteris solebat offendere , eum multa ex eis probabiliter exposta audissem , ad sacramentorum altitudinem reserebam : eo.
que mihi illa venerabilior , & sacrosancta fide dignior ad patebat auctoritas , quo & omnibus ad legendum esset in promptu , §eti sui dignitatem in intellectu profundiore servaret b) , xerbis apertissimis & humillimo genere loquendi se cunctia praehens , R exercens intentionem eorum , qui non sunt leves coris
de c : ut eAciperet omnes populati sinu , & per angusta foramina υ) paucos ad te traiiceret : multo tamen plures , quam s. nec tanto apice auctoritatis emaneret , nec turbas gremio sanctae M.
militatis hauriret . Cogitabam haee , & aderas mihi: suspirabam, AI audiebas me : fluctuabam , &. gubernabas me : ibam per viam saeculi latam , nec desere has me.
.en esset et fine .eι etsis osset. m. Hem adeo pereuliam , de torctum i ut in priamieus wan ereeli ita hane loeum dι. mam expositionem . somnio simillimam lacidat. . Senias obscurus: verum nai. tot remis . tot taloribus ierit. Verum vi la lectio variae. Forte subintelligi deia enim vero nullum dogma Fides , ut ta-- het, sommori , sive bano ut senias tu demonstrat i aIiter maiestatem suamis se r credendam esse etia- id gaad deprimeret di immo semet ipsam tolleret.., aon domos raιον . sive esseι qaid. iris Adhue tamen cuncta suo testimonio te eas aliquod .. μὰ cui βauo es ι, D. nenda exhibens . eredendorum propriamia teIligi soa potesti suo πιι εώid iris naturam indolemque non pensat. Quae,. nihiι esset , rectius nihilominas Cathois enim tibi Fides exhibet in tres classes is tiris ινedi , qasin Maniis oti, quia dividi queunt a Nonnulla demonstrariis minus absurdum est eredere illis, qui possunt euieunque a ut Deum maximavi a bent credere . quam illos sequi . potentia praeditum, & eorruptioni miniis is qui aliorum eredulitatem irridenti & ma Oho tum eme i Alia probari utiqReia si hi absurdas fabulas, quas demon. possuae . sed nonnisi uiro sagae i. di do- ,. strare non possunt eredi volunt. Alius Otacito i ut animam nostram spiritumis fortasse sie explicabit a Dariebam caesse i nee aliquando desecturam; Plera-- shoticos recte stileν e . at is Suipraris que tandem. ut . e omittam , quaeis δειν ι , er Mystina Fid/i ιroderertio non absolute, sed e t revelatis aliis evi
ri intellecta Oama a superiar m. ,, ta . sat est , ne Fidei meritum perdas. Ea lectio laee varias apud Am. ut quaeeunque tibi exhibet, eius testi. I Ss. 4. Med. R ear. Se. Verum quid monio teneas , quaaquam s desudare mirnm Ut viluntaria. violenta. & in velis. ae diligentet speeulari, no ulla neerrum errans est prima expostha: ita. queas proprio mere urio detegere. posterior textui est ore nino e sormis. De Sacrarum Scripturarum aucto. obvia. & conceptum sinitias; ut mirum ritata. , di dignitate agit s. Doctor e
sit r. Henricum Wangnereeli hominem tiam lib. a. de Doctrina Christiana . D dd a cap. s.
27쪽
3ρα Consessionum Lib. VI. Cap. VI.
eap. s. In Psal. so. Cone. 1. lib. II. de Civit. Dei . cap a. & 3. & l. ix. cap. io. & alibi frequenter .
inretiecta ννofanioνο δενυον et . En Ohleuritatis divinorum eloquiorum aperin 1ssimum testimor Ium . Cui aut smilia. aut maiora habes infra l. I a. e. 14. l. i. de Moribus Ecelesae catholiacae . c. r. l. de Vera Religione, e. xy. l. a. de Doctrina Christiana , c. 6. l. a.
sitiones Ianuarii . e. II. n. 38. Epist. a 3 . s Asias , 3. ad Volosanum, c. I. n. 3. Praesar. in Psal. 34o. In Psal. a 46. ad v. s. n. as. N innumeris aliis in Ioeis Interim adhue Lutherus in praefat. Artieul. quos Leo X. damnaviti super e . I. S. Matth. de Seruo Arbitrio contra Erasmum . Calvinus in Antidoto Coneilii Trident. Sessi c. withacher.
Controvers. a. q. a. c. I. aliique novi
haeretici , qui Augustini auctoritatem adeo extollunt . Seripturam omnibus planam. & Obviam . in qua velut in me. ridiana luee euncta Fidei nostrae dogmata intueri, contrQversias complanatas legere possimus , effutiunt ' Vide. si plaeet . de hae re Polem istas . qui ne. dum ex Augustiuo , ceterisque ratribus ised ex seripturis ipsis . ex ratione, ex ipsismet haeretieis seripturarum prosun.
ditatem . Obscuritatem evineunt. o Exerrans taleassonem eoram. quiso. D. ι Dies corde. α horum inten. tionem exercens, qui non e ito eredunt,
imprudenter adsentit, eredendorum m . menta non adtendens. levis est eorde.
infirmus capite. modicus iudiei . Quan. quam enim Fides Catholio dogmata sua demonstratiua ratione haud firmee si . nil tamen nobis diligenter inquirere ian ipsa Eeeles a docens iis eircumvalis letur senis, quibus deprehendamus , i re meritoque , di prudenter nos et Q. sentiri . Immo nee est dogma , cuius deeeutia haud ostendi post ii seu, quod gravi disputatione ab indecentiae . tu improbabilitatis specie non eximatur . H in exeiporat omaos ctc. ἐν ροavusta Jeramira e e. α Ita ut dixi Domine Seripturam tuam texuisti, ut populari , & simpliei dicendi genere nullum
deterrena, omnes exeipereti di per sv tilissimis . aliissamasque veritates vario sigurarum, & saeramentorum velo con tectas paucos humiliter samentes . tu sapienter humiles ad tui cognitionem traiiceret.
Vanit Mem sem . Deique prouid tiam expendit; labiana quippe bonoribus,
Iucris . coniugis . a Deo amaris repacalis resuudebatur ἰ M sic ia vanorum spe ubique deisses. atque tristibus eruitus casibus , aeterna aliqua do Merra, ct ad divinos amplexus adspirareι . Vanitatis Dae. omnis , ni sterilis amplum exemplum exbibet i Reeitaturus enim Imperatorι las des , Dae famae timens , tanto est horrore percusι , ut mendico , in quem serte incidit . bene oppleta . se copiose mero ex tanti . micos gravi Iermme adloquutus . se setatarum obsequiis , se omnium ore celebratum mn una ratione posita eris .
Nhiabam honoribus , lucris , coniugio , & tu i ridebas. Patiebar in eis cupiditatibus amarissimas dissicultates , te propitio ranto magis , quanto minus s ne has mihi dulcescere, quod non eras tu. Vide cor meum, Domine, qui voluisti, ut hoc recordarer , & confiterer tibi. Nunc tibi inhaereat anima mea , quam de visco tam tenaci mortis exuisti. Quam misera erat, & sensum vulneris tu pungebas, ut relictis omnibus converteretur ad te, qui es super Omnia a
28쪽
Consessionum Lib. VI. Cap. VI. 393
nia, & sine quo nulla essent omnia, eonverteretur, & sanareturi A. Ch. 38 s. Quam ergo miser erami & quomodo egisti, ut sentirem miseriam Aug. 3. Moa.
meam die illo, quo eum pararem recitare Imperatori laudet ca , ἰ Σ' . , si quibus plura mentirer, & mentienti faveretur ab scientibus b), x. T red. via
easque curas anhelaret cor meum , & cogitationum tabificarum -- febribus aestuaret e , transens per quemdam Vieum Mediolanensem, animadverti pauperem mendicum , iam credo saturum, iocantem atque laetantem : & ingemui , & loquutus sum cum amicis , qui nis cum erant , multos dolores insaniarum nostra rum , quia omnibus talibus conatibus nostris qualibus tunc laborabam , sub stimulis cupiditatum trahens infelicitatis meae sariscinam , & trahendo eaaggerans nihil vellemus aliud , nisi ad securam laetitiam pervenire , quo nos mendicus ille iam praeceia scit, nunquam illuc fortasse venturos. Quod enim iam ille paυ- cui is, & emendicatis nummulis adeptus erat , ad hoc ego tam aerumnosis anfractibus , & circuitibus ambiebam , ad laetitiam scilicet temporalis felicitatis. Non enim verum gaudium habebat, sed & ego illis ambitionibus multo falsus quaerebam . Et certe ille laetabatur , ego anxius eram e securus ille , ego trepidus din . Et si quisquam percontaretur me , utrum mallem exsultare, an metuereὸ responderem, exsultare . Rursus , si interrogaret, utrum me talem mallem, qualis ille , an qualis ego tune essem : meipsum curis timoribusque confectum eligerem , sed perversitate ;nunquid veritate e ρ Neque enim eo me praeponere illi debebam , quo doctior eram ἰ quoniam non inde gaudebam , sed placere inde quaerebam hominibus; non ut eos docerem, sed tantum ut placerem . Propterea & tu baculo disciplinae tuae confiringebas
II. Recedant ergo ab anima mea, qui dicunt et . Interest , unde quis gaudeat g . Gaudebat mendicus ille vinolentia , tu gaudere cupiebas gloria; Qua gloria Domine Θ Quae non est in te . Nam sicut illud verum gaudium non erat , ita nec illa vera gloria: & amplius evertebat mentem meam. Et ille ipsa nocte digesturus erat ebrietatem suam: ego cum mea dormieram b &furrexeram , & dormituruS & surrecturus eram . Vide quot diebus . lnIerest vero unde quis gaudeat. Scio; & gaudium spei fidelis incomparabiliter distat ab illa vanitate; sed & tunc distabat internos. Nimirum quippe ille felicior erat, non tantum quod hilaritate perfundebatur, cum ego curis eviscerarer: Verum etiam quod ille bene optando adquisiverat vinum ego mentiendo. quaerebam tymphum ti . Dixi tunc multa in hae sententia caris meis ,&saepe advertebam in his quomodo mihi esset: & inveniebam male mihi esse , & dolebam , & conduplicabam ipsum male. E squid adrisisset prosperum , taedebat adprehqndere: quia pene, priusquam tenere.
σὶ ων sta orem recitare Imprea- ri tor eousantinopoli tensaiatuas istro , tori audes. α Henricus Wangnereth M ue s. D. alibi si testatur. Ea oratio- ita hune loeum exponit. is Sive pane. ne laudes in primis ipsius Imperatoris... gyrieum A σι .dis Iaaeuariu , cum Baisin is tum Bautonis complexus est , quod ,, ε a M. Ian. , Arcadius vero Impera contigit , teste Baronio Λ. c. 38s. M
29쪽
394 Consessionum Lib. VI. Cap. VI.
is stl ' anno trecentesino octoges mo. , quinto Areadius Augustus. N Baulo,, creati sunt consules , ille Constanti is nopoli , Mediolant autem Bautor m euius ingressia Augustinus panegyriis eam habuit orationem , ut ipse testa is tur, seribens contra Petilianum Jverba August. l. 3. eontra Petil. e. 23. 4. 3o. ., Cum ego Mediolanum anteis Bautonem eonsulem venerim . eiqueri e sali Kalendis Ianuariis laudem in
is tanto conventu , eonspectuque homum num , pro mea tunc Thetorica pro. ., Asa one recitaverim . . Ioannes Riviυs Erem. August. Omanium antiquorum s iudieio nostro qui de Augustini libris & gessis seripsere
grauissimus atque eruditissimus , lib. i. vitae S. D. vara gr. I 4. haec habet . ., Mediolani Kalendis Ianuarii a , Impeia, , ratori & Bauloni Consuli laudes proia sua tune Rhetorie a professione reei. tavit in maximo conventu conspectu. que hominem , lib. 3. coni. Petil. ., cap. 2 s. lib. 6. Cons. eap. 6 Ilune Im- M peratorem nonnulli Areadlum suisso is existimant, qui ante biennium Augu-- stus a patre Theodosio appellatus, is eodem eum Bautone anno . hie Oe-- eidentis, ille Orientis Consul designa.
si tus est i ut uita eademque orationeis Consulem utrumque laudarit . Astia quoniam ConIulis in Oriente si alis nomen haud equidem poterat tam etiais to in Oeeidentem deserti . ut Kalen is dis Ianuariis uterque Panegyrico exisse tolleretur i, non abs re fuerit huneis Imperatorem . Maximum existimare,ia qui licet per tyrannidem, occiso Grais se tiano . Et Valentiniano pulso , Impe.
rium Oeeupasset; adeo tamen non eratia ab eius laudibus temperandum . ut is coniungere eum Baulone nefas esset . ,
Vorum Benedictini Patres . qui inea Augustiniana omnibus palmam praeis rimere . ad diligentius rem discutienis clam nos in huius lota margine his
verbis concitant . is Forte an valentiari niano minori. quia eius ea mitatus aptid M. diol sum ex Possidio eap. I. stimia reat consiιώιas . eum ibi rhetori eam, , profitebatue Augustinus i qui praete. rea lib. 3. contra Petiliani litteras.. cap. et s. seribit se in eadem urbeis Bootest consti XaDadis Iasiarii ιο. - dem pro sua tuas phesorica nos sno
e. 4. in. a. ita manifestius loquuntur .is Notat ipse qua data Measone miseia . . riam perspicue suam intellexerit, eum ad panegyricum se compararet . Vaia entiniano iuniori Augusto dicendum.. Loquitur alibi de panegyri . quam M pro sua rhetor leae artis prosessioneis in sequentissimo e sessu Kalendisia lanuarii habuerat ; sed ea oratio pati Regiriea Bautoni tum tonsuli anno ., treeentesimo octoges mo qo into dicta se suit. De hoe autem Imperatoris pa- ,, negyrico se loquitur . cam eas cia.
gestis me vero suam ipsorum opinionem produnt in Ordine chronologico Epistol. in Praefat. ad Epistol. n. i. hisee verbis. - Illum ipsum panegyricum esse rati chνousIota, quas impugnant quem M Bautoni eonsulatum ineunti dixit Ea-- lend. Ianuar. ast 38 s. ex l. 3. contra Petil. liri. e. as. lieet veris mili ua
hane aliam fuisse panegyrim, quamis Imperatoris laudes appellatis MQuanquam ut ubique inrenue t quamur . n; si sortior eonectura adisseratur . Baronii opinio Valentinia. num , & Bautonem pro Augustini ora. tione iungens adhue gravis . & proh hilis nobis videatur . Bollandistae tom.
6. die as. Augusti parage. 6. initio dinseultatem dissimulant. At vel semel. vel bis metoenatam omni exe eptione maiorem, eximium .ae nobilissimum . in tanto . in immenso hominum eoniam oratione panegyrieaeelebraverit Augustinus; litterariae rei.
nune aut hinae orationes , aut unica
oratio 3 At inquies. Quot eximia Au gustini seripta perieret Dieo autem e. go i Quot adhue supersunt, quae ta. men aut solos Philosophos, aut Theo. logos . aut admodum pios . peculiare se illeet hominum genus pellieiunt 3 o.
Tatio. artis contexta mirae ulci . & om.
ni. & lanimo eloquentiae splendore ex . ornata . ex qua etiam plurima veterem historiam , Imperatorum , consulumque dies, auctoritatem , dignitatem apprime dilue Hantia haberentur ἔ volumen in . quam universae litterariae reipublieae adeo Ioeundum . gratum, utile, & vix non ne eesarium. deo latuit, tam pauiscis exemplaribus distributum. & vulga tum est, ut iam ipsus parentis aeta. te , ut conlielmus . evanuerit 3 Quem
argo nisi Parentem ipsum do i astara
tanis in Tom. ω-a . 3 at Milo.
30쪽
Confessionum Lib. VI. Cap. VL 393
tanta unἱversae litterariae rei publieae funes1 illinia ad iudicium voeabimus 3Tu Augustine a nobis substulisti, quodno stram nullus a te rapere poterat .
Quoniam vero vivo sonte fluentes ri. rutili eis dispers. nunquam Prorsus mois xiantur a te li nitiem uuiuersae qua lato patet eruditionis bono factum natum.
per omnium Musarum Mem, auctori. tatem . & gratiam oramus. de Obtesta iamur . ut honum vix indultum . mox
sa hiatum iterum elargiaris. Quod si tam
ullos aestus non curans . diuitem ad hue retrah s manum . de contieescas.
te Plinii Iunioris lib. x. Epist. o. ad Octavium . initio . verbis adloquimur .ia Nominem te patientem . vel potius .. durum , ae pene crudelem qui tamia ius es libros tamdiu teneas uum . . usque S sbi. di nobis in ide his 3 tibiis maximam laudem. nobis voluptatem M Sine per ora hominum serant ae , iis , . demque quihus lingua Romana spa- ,, tiis pervagentur. Magna etiam, lon-- gaque exspectatio est a quam seu, ia litari adhue . Ec differeu non deis
M Augastinas vivis i ibi tamenvIvit . ubi nec fabula . nee adulatio, sed veritas, ingenuitasque dodi inantur et Or tionem a se olim contextam . ele.
gantissimam quamvis, doctissima quer se.
hula tamen. de adulatione pro more humano sueatam exhorret . Gaudet auistem . de triumphat illam se vix iactum eritatis doctorem magno zela resti disse is Excidis oraria tua . σ qiadem Furio eam ipsam madeatiorem osse clam fidis . qaso s. res mendaciis ex adaia
naidus ad an . D. 38ς. initio. b) Ea m/atioηιi faveret ν ab sciem libus . Quandoquidem nedum ampli. Matio . quod . non iniquum censemus. plurimi hebetur; sed de inuentio. quod intolerabile est a Non invent onem it. Iam loquimur , qua die endi ars maissime nititur . quaeve auremeritoque in maeno pretio habetur i est enim , rem avocare ex. qua dicas, ex qua. ηspo.
nas, Et ornes, sed loquimue inventi nem illam, quae meeo enati merita ad- Λ. Ch. 381. sorit. dotesque a quibus procul abest ἔ Aug. 31. Mon.
velut si saeui eapitis hominem ex pru- s . Ad. Nili. Mntia doctrinaque commendes. Inven- Sirie. I. va Llionem hane non ipsa die endi ars tibi X. Tiae d. VII. imponit . vel consuliti nee omnes . sed ------ plures tamen eorrupti palponea extol. iunt . Immo haee inveniendi ars iam adeo invaluit. ut Rhetori, qui ea e reat, corrupto hominum genio pens to . consultum si a texendis magnaliabus laudibus omnino abstinere volant enim hi ampliori hominum parte in dulgente ὶ O. at oram omnipotentia tramsmigrare in alienos. Ee iis ine edere exornati dotibus, in quibas nee ipsi quidem seipsos agnoscunt . At a qu4hus distant quantum profundae noctis tenebrae a clarissima luee meridiana. Hi ne Demosthenes quo pacto in diee di arte adeo proiae isset requirentibus celebre illud . in eommune adagium iam deductum repos 1iti P ιιι de odeo,
tius adulationi indulgendo, quae in nateor quam veritati, quae in vino deiss gnatur. Quanquam fmpileius res n. sum illud plures exeipiant i nempe de longis importunis studiis , quibus ne
fouinci parcens Demosthenes . plus olei pro lueerna , quam vini honae menisti, hosti. eonsumserit. Si autem sterilis me eomatis orato in res vel humana quadam neeessitate e m pulsi ad mendacia eonfugientes , adeo in eandorem , de veritatem peccant . Quali eos serula exeipies, qui magnati hus, quos laudant , pluribus utique mxornatis dotibus . nova merita , inor
taliam ulli vix danda pro arbitrio. . se temere adfingunt 8 Huiusmodi vitio la borat oratio. Aloysi Caeei ab Hadria tu elactione Principix Petri Loreda ni , septima in ordine . in cuius initio post varicia electionis plausus .haee habent ue i Ma cho auro , che Desi'
Reιιοre . A paotea aisrarare Et ego Venetam Rempublican , honam Cath liei greeis partem , eiusque electionem. Prinei pem non modico obsequi ci s spieici; At quid eximius diei . vel eo. gitari poterat de electione Romani Poniat fieis, Christi Vicaea . ες summi totius Catholiet gregis Pastoris 3 Licet ut quis.