Commentarium in Bullam Pauli 3. licet ab initio, datam anno 1542 qua Romanam Inquisitionem constituit, & eius Regimen non Regularibus, sed Clero Seculari commisit. ... Accessit Appendix HistoricoTheologica de Proscriptione sub annum 1725 ..

261쪽

Iares reliqui expendunt, benevolentii ,

atque amore in Romanam Curiam , non ira potius atque odio accendantur Z Duo

bus autem his ipsis Seculis, quibus M ad hoc fastigium imperii Dominicani potestas evecta est , & Regulares reliqui

abjecti, ad Dominicanorum pedes compressi, conculcatique sunt; utrumne Ca tholicorum Regnorum in Romanam Curiam ex illimatio , ac benevolentia imminutionem passae sint; utrum ejusdem

Curiae, Autoritas , Iurisdictio , sive ut castigatius loquar , Autoritatis ac Iurisi

dictionis usus, incrementum acceperint, an vero decrementum , aliorum esto judicium. Quamquam ita res perspicua omnibus sit, ut Peritiorum Iudicium nequaquam requirendum necessario videatur: Itaque Romanam Inquisitionem per Dominicanos administrari . eorum Cominmodis utile quidem , Romanae Curiae vero admodum perniciosum et cum hac agendi ratione non Regularium modo ,

sed Orbis Catholici universi existimatio, ac benevolentia in hanc optimam Curiam in dies imminuatur. Quamquam haec se ipsis perspicua sint, proderit tamen plurimum exemplo aliquo , veluti intento digito demonstrare rasius, quod alibi brevius indicaveram.

262쪽

Cum sancitum suisset in Lateranens Concilio sub Leone X., ut libri Typis edendi, Romae quidem ab Urbis Uicario, rea S. Ρalatii Magi stro Doruini cano; extra Urbem ab Ordinariis ic Inquisito libus, qui extra Hispaniam fere Fratres Regulares erant, probarentur : revocatum id

fuit per Concilium Tridentinum paucis post annis, & in meliorem formam comis mutatum Sess. 4. , , Sacrosancta Sino-M dus .... Impressoribus modum imponere volens, decernis, ac statuit . . . .

is ut nulli liceat imprimere, ves imprimiis facere quosvis libros de rebus sacris , is nisi primum examinati probatique fue- ,, rint ab Ordinario ue sub poenis Anathe- matis , & pecuniae in Canone Conci- ,, lii novissimi Lateranensis apposita. Quo saluberrimo Tridentini Concilii De creto, imperium edendorum Librorum a Fratribus Inquisitoribus , & S. Palatii Magistro avulsum , dabatur, ex toto Ordinariis , in quorum numero est Urbis Uicarius. Ita quidem Tridentini statutum est, ubi Synodus, non Dominicani imperabant. At ubi primum absoluto Concilio, universum negocium Indicis Librorum prohibitorum a Ρio IV. demandatum fuit Romanis Dominicanis; ac praecipue Forerio Dominieano Episcopo et

263쪽

tym Regulis Indicis in Tridentino Cori. cilio confectis. tum Pii IV. Bullae inset

rendum curarunt abrogatum Decretur' Lateranense: quo factum est, ut Inquisitoribus extra Urbem et in Urbe vero

Magi stro S. Palatii Domini Cano regnum typographichim iterum vindicaretur, Cum amplissima Iurisdictione , quam in Libros etiam Episcoporum , & Cardina Iium , magno dedecore utriusque ordinis ,& Cardinalitii & Episcopalis eXercent. Hujusmodi legem injustam . esse a iuri naturali, di Canonico, ac Civili ad-Veriantem , plerique , maxime Regula- . ies , proculdubio secum animo tacite re Putabunt , quamquam noni audeant id palam, ac publice prae se ferre. . Utroque Jure Civili, & Canonico ex naturae principiis hausto cavetur, ne qui Reorum inimici sunt, iidem Iudice , ac testes sint. Licet autem Ius Civile permittat, ut inimicus sit accusator L. qui accusare T. de accWat , tamen Ius Ca-.uonicum secus decernit in cap. repellantur de Accusationibus. ,, Repellantur abis accusatione cohabitantes inimicis, quia is instilationes, blasphemiae, affectio soleto amicitiae incitare. Et Canone Accu- satores 3. qu. s. Accusatores , vel te-

is stes suspecti non recipiantur ι nec fami-

264쪽

,, liares, Vel de domo procedentes, nec se etiam consanguinei Accusatoris adveris sus eXtraneos testimonium dicant: quia , , propinquitatis , & familiaritatis , acia dominationis affectio veritatem impe- ,, dire solet: Amor carnalis, & timor, , atque aVaritia plerumque sensus hebetant humanos, & pervertunt opinio- nes, ut quaestum pietatem putent, α,, Pecuniam quasi mercedem prudentiae. Haec in accusatoribus locum habent , quanto magis in Iudicibus 8 Praeterea notum est innumeros esse Textus in Iure Canonico , quibus statuitur , quod Laici Clericos accusare non possint . Ratio hujus Regulae , quae suas habet limitationes, haec fuit , quia, inquit, Gon Zales, Laici Clericorum inimici esse creduntur, cum eis valde sint infelii, ob disparem prosessionem, quemadmodum etiam dicitur in cap. Laico S I. q. T. ,, Laicos non accusare Episcopos est ha-- cteniis observatum , quia non sunt ejusseri dem Conversationis , & oppido eis is quidam infesti existunt. Num autem haec Domini canis Congruant in Franciscanos , aliosque Regulares aemulos, Lector judicet: Qui etiam meminerit Doctrinae Canoni starum apud GonZales in Cap. licet de Appellationi 2

265쪽

hus,& Recusationibus per haec Verba ais Universitatem , seu Collegium recu- ,, sari posse vulgo dicitur ex cap. Licet ,, de foro competent. Clementina Pa..,, floratis de re judicata veluti si omnes. ,, aut major pars suspecti sint, aut Prae-

,, ses , aliusve majoris auctoritatis, Cui ,, Caeteri vix ausint loqui. U Tandem a diendus Episcopus Couarruvias Practicarum mi Cap. 26.4 Etiam si nulla ,, humana Lex hac de causa fuisset in ,, speciem statuta , ratio ipsa facillime

,, Ostenderet , eorum judicia nobis fu- gienda, omnibus modis avertenda so- ,, re, quos propter odium, inimicitiam , ,, aliamve Causam suspectos habemus r,, aut tandem juste opinamur maxime ,, amicos esse & propensos hilad, qui no- ,, biscum aliqua de re controvertunt. Hujus generis innumera non plane ignorantur a Franciscanis , Carmelitanis ,

Augustinianis, Jesultis , ac caeteris Regularibus : Quare & justissimum purahunt se subesse debere ordinariis, ac Uicario Urbis in impressione Librorum , quemadmodum statuit Tridentinum , Riniquissimum , atque omnino intolerandum se subjici debere Dominicano Fratri , ad quod eos maxime invitos 1 cogit

Bulla Pii IV.: Imo probabile, probabi-

266쪽

Ilus , probabilissimum existimabunt se

posse tuta conscientia Leges hujusmodii etiam stipatas Censuris, negligere; cum per humanum timorem licuerit. Idem esto judicium de Lege, qua Secretario Indicis , ac Commissario Inquisitionis

velint, nolint subesse coguntur, utrique nempe Dominicano. Scilicet Regulares, qui Dominicanum imperium patiuntur, homines minime bardi, ac stupidi acute theologigant in rebus suis , sibique, atque aliis in memoriam revocabunt illa S.

Isidori , quae S. Thomas probat. Q. Q. ys. art. 3. Erit Lex honesta, justa, poseis sibilis, loco , temporique Conveniens, se nullo privato commodo, sed pro com - muni utilitate.'' Vel illa ejusdem S.I ho-mae qu. 96. art. 4. ,, Injustae sunt Leges .... ,, eX forma, puta cum inaequatiter onera mul-

tis di pensentur : etiam si ordinentur ad se bonum commune: dc hujusmodi magisse sunt violentiae , quam Leges , unde ta- les Leges non obligant in foro con- ,, scientiae , nisi serte propter vitandumis scandalum. Rogo jam , quotquot sunt aequi rerum aestimatores, & Pontificiae utilitatis studiosi , atque amantes , num hujusmodi Regulares imbuti hac doctrina , hona,

an prava , non disputo , sed hac tamen

267쪽

doctrina imbuti, de iniquitate nonnullain rum Romanarum Legum : num, inquam iaciles futuri sint ad redarguendos Clericos , aut Laicos Cisalpinos , di Transalpinos, qui & ipsi de alicujus Pontificiae Constitutionis iniquitate conqueruntur ξ Prosecto , quapitim ego Conjicio , ipsi malorum non ignari, discent miseris

succurrere , nec magnum Germanis,

Hungaris, Polonis, Belgis, Gallis, Hispanis , imo etiam Venetis, Sabaudis , Genuensibus , Siculis, Neapolitanis iniicient inobedientiae scrupulum. Donec

Seculo b U. XIII. XIV. Pontificia liberalitas omnes universim Regulares complexa est , etiam cum Poteliatis Episcopalis detrimento aliquo , hoc eX sua liberalitate commodum sensit Romana Curia , ut ad ejus honorem , atque incrementum Religiosi ordines veluti confertis agminibus praeliarentur , magno Pontificiae autoritatis bono. Ab Seculis XVI. & XUII. ea autorii das, ac potestas concessa est Dominicanis , Magistris S. Palatii , Secretario Indicis , Commissariis S. Ossicii, ut eos nedum Romanus ille Clerus, olim rerum Dominus , ne . dum Praesules Romanae Curiat, sed Cardinales ipsi Em. suscipiant , invideant , atque etiam timeant: ut hinc intelligas,

268쪽

quid de aliis Regularibus judicare liceat,

suos non dubito in ea existimatione fuisse, ac futuros , ut putent sibi congruere mantedictionem Heli. Regum I. cap. 2. Et videbis aemulum ruam in templo in universsprosperis draei , ut desciant oculi tui , tarabesat antina rua : Iam duobus hisce Seculis , quibus culmen attigit Romae D minicana potestas , non m*do tantum exitii pasta est Romana Fides per Lutherum, cui malo tum occasionem, tum causam dedisse essraenem Dominicant Ordinis potestatem, superius evici, sed apud ipsos Catholicos plurimum detrimenti allatum est Pontificiae autoritati : Utrum hoc ex illo contigerit, indicent docti, a Prudentes r utrumque his Seculis contiis gisse indubitatum est. Usque ad Ludovicum XI. Galliarum Regem , qui anno I 483. obiit , rescripta omnia Romana , etiam post dissidium Bonifacit VIII. &Philippi Ρulchri, paratam e Xecutionem in Galliis habuere , teste Episcopo La sitieau in Historia Constitutionis Unigenitus lib. 3. Ludovicus autem XI. cdicto cavit ne Rege inscio, ac non probantem Regnum inferrentur Pontificiae expeditiones, Literete , Processus , dc Scripturae , nihil vero de Brevibus aut Bullis dogmaticis : jam quo res processerit duo-

269쪽

non videt. Cum tot Pontificia Brevia , ac Constitutiones emanent, raro ViX Una , aut altera magnis Curis, ac molestiis in exteris Regionibus recipitur , etsi Censuris gravissimisque clausulis munitae sint. Inquisitores Pontificii universum fere Christianum Orbem repleverunt, quod liquet ex Catalogo Fratris Fontanae Dominiis cani , vix in Italia aliqua ex parte vigente recenter sub Victorio Amadeo in Pede- montis Regione fere siluerunt, ut taceam de Hetruria , ac Neapolitano Regno. Quo loco apud exteros sint Decreta , ac Censurae Romanorum Congregationum , res est gemitu , ac lacrymis di- 'gnissima. Pro certo scio Clementem XII. conquestum fuisse cum Generali Franis Cistanorum et, quod nonnulli ejus ordiunis Theologi minus aequas Romano Pontifici opiniones, haud ita pridem fovissent. Atqui , inquit Generalis , mihi integrum non est, ut Fratres mei, qui tam multis Romae vapulant , extra Urbem magnis animis Romanae Sed is praelia praelientur. Querela est, Iesu itarum Zelum pro Sede Apostolica deferbuisse in Aulis Principum. Id an ita sit, incompertum habeo. Certe ut sunt hominum

genu. , pium , ut plerique dicunt, sed

270쪽

etiam politicum : certe non saluum, aestultum, animadverterunt fortasse, quid sibi profuerit, tanto aestu pro Romana Sede incalescere. Profuit sane Domini- canis foedus in Gallia percussisse cum Jan- semitis, ac Quesnellianis : a quibus D D Maigrot , Charmot , Duvaucet , sivδVallonus adjuti mirifice sunt in Contro versiis Sinensibus, ac Malabaricis. At magno stetit Jesultis suum in Jansentanos Bellum pro Bullis Innocentii X. & Α- lexandri VII. propugnandis r praeter tot

de laxa morum Doctrina Criminationes,

excitarunt Iansenistae , suum Maigroi, Autorem edicti Fochiensis, contra Sini eos Ritus , ut hoc pacto suam Iansentanam' factionem ulcisceretur , homo ejus sectae veneno, eo usque tumidus, ut Romae deinde , ac si Amselodami, aut Londini esset, Consuurionem Unigenitus materi dictis, ac conviciis impudentissime inse

ctaretur vide Lassiteau lib. 3. eo ipso

tempore, quo pro suo edicto Sinico decertebat. Cum autem Dominicani, qui in Galliis a Constitutione Unigenitus adfuturum Concilium appellavere , magno numero , ac totis ipsis nepe Caenobiis honorificentissimas tamen Bullas, ac Brevia Apostolica extorserint i contra Isuitae hunc laborum suorum pro Apo-