Gasparis Colinii Castellonii, magni quondam Franciae amirallii, vita. ..

111쪽

C o L I N II. Iisto honore dignatus sis, tantumque laboris ih mea caussa susceperis CuiRex blandi lsimis verbis de ista fortitudine animi gratulatus, bene illum sperare,bonbque animo esse iubet. Tum Amiralli Here,iria sunt,de qui bus apud Maiestatem tuam agere cupieba. Primum est,de mea erga dignitatem tuam fide atque obseruantia. Ita Deus mihi plari catus & propitius esse velit, ad cuius tribunal me propediem fortasse hic casus sistet, ut Maiestatis ac dignitatis tuae semper fui studiosissimns. Neque vero sum nescius , quam saepe malevoli me apud Maiestatem W tuam calumniati sint,ae tanquam Regni isti perturbatorem criminati.Sed res ipsa, Dei Ih beneficio, satis vel me tacente, declarauit,

ist' tantarum calumniarum caussam una hanc

in fuisse,quod illorum audaciae ac furori obstiy tetim:Edictorumque tuorum auctoritatem se aduersus turbulentos ac violentos illorum

ih conatus defenderim: neq; ferre potuerim, ij; ut fidem quam toties interposito iureiurami, do tuis subiectis dederas . violarent. Huius mei animi Deus optimus testis est:qui hanci inter me de meos iniquos causeacognoscet,

, ac pro sua iustitia disceptabi orro cum tia multis in hocRegno sumis honorib.ati,im

112쪽

ii6 VITA GAS PARIS periis a patre,atq; auo tuo sim aflectias,tuSqliberalitate in iis cofirmatus,facere promeo erga te officio no possu: quin abs te suppliter peta, Vt tot perturbatonibus,quae tuum regnum iampridem exercent, mederi velis. Venio nunc ad Flandricum institutum. nullus unquam e tuis maioribus, tam praeclaram rei bene gerendae facultatem habuit. Multae s ut scis inferioris Germaniae

ciuitates amicitiam tuam expetunt: seseque in tuam fidem commendare cupiunt. Hanc occasionem, video in Regia tua, pa-

iam ac publice ludibrio haberi, & paucorum aliquot hominum culpa nobis eripi. Nuper eae copiae, quas Genlisius ducebat, ab Albano per insidias circumuent , magnaque ex parte fusae ac profligatae sunt. scis quantus Catholicorum numerus, in iis copiis fueru. cuiusmodi tandem eorum religionem esse putas, aut quem in populares suos, eiusdem religionis cultores, animum habere, qui tantam illorum cladem derident Vix ouum in tuo sanctiore consilio conuerti potest, vix aliqua Vox emitu, quin illico ad Albanum perferatur. Ecquid, quaeso, sperare possumus, cum ii,

i. ita

113쪽

C O L IN II. ' DTqui in sinctiore illo consilio, tibi,aut Latribus tuis assident, occultissima quaeque eonsilia peregrinis atque hostibus enuncient. hanc rem tantam,Here, tibi curae esse, vehementer opto,atque Ut deinceps sit,etiam

peto. Postremum est, quod tibi non minori curae esse cupio,Edicii tui pacificatorijobseruatio. scis te, iureiurado toties interposito,illud sanxisse:scis illius toties repetiti iurisiurandi,non modo nationes exteras verum etiam Principes vicinos, atque amicos

testes esse i Quam indignum est, Here, iusiurandum istud tuum, prope iam pro loco ac ludibrio haberi. Ecquid de te,& tua sede posthac exteri Principes, ac nationes existimabunt3 superioribus diebus in Cam pania, non procul a Trietis, cum infantem

e Baptismo, nutrix domum referret , axi,

que ex concio , quae in pago, abs te ad ea rem a1gnato, habita fuerat, reuerteret 8 seditiosi quidam, qui in Insidiis latebcnt, ae nutricem & infantem , ae comites aliquot ad Baptismum illud inuitatos , retici ldarunt considera, quasi,quanta vi latroci 'nis illius immanitas.&quam honestum sit, aut tuo nomini gloriolani, tanta scelera, passim in regno tu inulta tque impunitia I viii.

114쪽

i VITA GAS PARIS

relinquere. Huic illius orationi, Rex ita r spondit: nunquam se de ipsius fide in dubium venisse: habere se illum pro bono ciue, ac viro forti, Duceque praestanti: culque neminem in suo Regno anteponere Quod si aliam , inquit, de te opinionem habuissem, nequaquam, id quod antea feci, facturus fuissem. De Flandrico negotio, diligenter animaduersum est , Regem, ne verbo quidem respondisse. Verum ad caput tertium sic respondit: NAhil sibi esse antiquius, quam vi Edicta sua pacificatoria sancte ac seuere obseruarentur: eiusque rei caussa, Legulos stin om-n eis Regni sui prouincias circummisissercuius rei continuo testem Reginam matrem citauit. quae ad Amirallium conue o, Mi Amiralia se inquit , verius nihil missi sunt in omnes parteis Legati ta commissarii. Quippe , respondit Amitallius: ex eorum numery, qui precium, meo chyjti, quinquaginta aureorum millia, imposuetunt. Tum Rex Mi Amirassi, Pericu u sest, ne jga contentio tuae valetudidini' sit. satio et, e quiescere. tibi quidem plaga, at mihi cdtumelia imposita est. Verum Dei mortem obtestans,iuro, me ita seuere

115쪽

lauere istud facinus viturum, ut posterita ti memoria prodatur. Habemus in custo dia, mulierem dc pedissequum qui in aedibus,comprehensi sunt. E cquos de illis quaestionem habere, &: iudiciu exercere postulas Negotium hoc, respondit Amirallius,

. prudentiae ac fidei itiae commitro. Cauan-uium tamen re Masparotium, quando a me sententiam meam exquiris,adhiberi cuperem. ac tertum etiam , patrallius nomi-

nauit. verum is qui huius sermonis testis fuit, nominis illius est oblitus. Facinoris certe auctorein ssubiecit Amirallius non longe conquirend si arbitror. Post illa, Re &Regina propius Amirailh ceruicas accesserunt,& aliquantisper inter se submissa vope collocuti sunt. Veru ex illo sermone, ii qui ad lectu adstabat, nihil aliud exaudire potuit,nisi quod Regina mater ad extremudixit Quaujs nihil sim, nisi mulier, tamen mature prospitaedii ceseo.Sub discessu Rex Amirallium monuit, ut se in arcem Regiam Meportansim curaret: idemque aliquostes Comes Rhetius, Amirallij g nexo i re alteri qui ad Iehulum adstabat, dixit i: simulque illud adiecit, vereri tane eiusmodi Parisiensium motus con-

116쪽

v ITA GAS PARIS citetur, ut eum Rex facile sedare non pose

set. Huic responsum est, adhuc citanto Medicorum humero, repertum esse neminem

qui consilium illud probaret tac non iudicaret: fore, ut corporis agitatu, tam recentiu vulnerum dolor ingrauesceret. A parisiensibus autem ssi modo de Regis aduersus Amirallium beneuolentia constaret nihilomagis, quam a mulierculis timendum esse. Tantam esse passim cuncta Gallia , ac praesertim Lutetiae Regii nominis auctoritatem. ut eius solius mentione plebs qua tu ais furens, atque insana, continuo sedari pollit. Tum Rux, glandem aere m, qua vulneratus Amirallius fuerat, videre voluit : quiniustque magnum ne dolorem ,

cum ei digitus &brachi j pars incideretur: sentari:eumque is qui glande ostendebat.

tu nicte m ani cam se ngui ne madefactam haberet, Rex ab eo quaesiuit, an hoc Astiirdl-lij sanguine factum esset, ait multum Di guinis e vulneribus effluxisset. Cui ulter, quae visum est. respondidi ac tum , Scio imquit ius ineque fortiorem neque cori stantiorem virum hodiet in nuthdo r periri posse : continudque glandem red

117쪽

, COLINII. vi ira digit . quam cum subsecuta mater, aspexisset,Gaudeo,inquit, glandem e corpore

detectam .nam memoria teneo, cum Duxi

Guillus in castris interfectus esset, Medicos: mihi aliquoties dixisse, siquid admixtu v neni fuisset eiecta glande nihil esse periculi. Tu alter. Non fuimus,inquit, eo colenti, Hera nam Amirallio medicamentum praebuimus,ut siquid veneni admistum fuisset,lmature prouideretur. Aliquanto post,profecto Rege,Ioannes Ferterius Carnutum Vi-cedominus,in Ain ira iiij cubiculum ingressus est atque ipsummultis verbis co latus, ad extremum illud adiunxit: Hostes ipsius Derte suam ignauiam procidisse, qui ausi non fuerat, nisi per clatratam senestra,eum adoriri.beatum autem & felicem Amiralialium, qui tantae virtutis laudem ad istamcetatem perditaisset. i Amirallius, Beatum vero me iudico,inquit ,quod me Deus sua misericordia sit dignatus . nam vere beati liquibus iniquitates & scelera Deus coae donat.No multo post,admonitu Regis N uarri & Principis Condaei,primores in conclaue,sub Ami ij cubiculum concesserunt,qui viderent, ecquid consilij ex re talepore evi posset. Hic vero Ferrerius mul-

118쪽

tis verbis contendit, quamprimum Lutetia decedendum . neque dubitandum esse, quin hic primus esset actus tragoediae,quem

alij, breui tempore subsecuturi essent. Alij cotra disputabant , satis esse si ius a Rege postularetur, atque ut illius facinoris ianimaduersionem decerni , iudiciumque constitui imperareta qua in sententia The-linius obstinate perstitit: cum sibi Regis animum intus cognitum,penitusque perspectum esse confirmaret: neque de ipsius se de ,& beneuolentia secius aliquid existimandum. Postridie, amici aliquot Amir I-lij , certiores facti sunt, multa per urbem tumultuosius agi, tet ne multis locis cpmportari . commodissimum videri, mature consilium capere:neque boni quidquam ex illo i fremitu & concursatione exspectandum essu. Itaque uni ex iis, qui haec testantur, negotium datur, ut ad Regem adeat, certioremque illum de plebis motu, re armorum fremitu faciat, simul ab eo petat,ut

praesidij caussa , paucos aliquot e satellitum

suorum numero,pro foribus Amir iiij,in statione esse imperaret. Qvqm ut Rex audiuit, protinus admodum s ut videbatur

119쪽

commotus, atque admirans, quaerere ex

eo coepit, ecquisnam istud ei renuntiam set tum, ecquid ea res ad Amirallium petalata esset simulque Rhetio mandat, ut Reginam matrem accersat. Vix Regina introierat, cum Rex permoto s ut videbatur animo: Quid malum, inquit:quid hoc rei est iste mihi nunciat , plebem

tumultuari & arma capere. Nequaquam tumultuatur , respondit illa et, neque arma capit. sed scis te primo diluculo impcrasse, ut omnes suis se regionibus continerent , nequis forte tumultus accideret. Hoc verum est , subiecit Rex : sed tamen interdixi , nequis arma caperet. tum alter, ut reliquam mandatorum suorum partem conficeret, petere a Rege iudistitit, ut priuidij aliquantulum e suo satelli',

tio ad Amiralliu mitteret. Cui Henricus, , Dux Andicus,qui cum matre una ven*rat: Optime , inquit. habetote vobis Cossentu, cum arcibusariis quinquaginta. At ille,NOribis inquit satis erit, si sex ignium satellites e Regioru numero habeamus. Na illorum auctoritas tantum apud plebe, quatu complurium armator si numerus, valebit.Immot

120쪽

ir VITA GAS PARIS vero,subiecit Rex,itemque Dux Henricus Habetote vobis Cossenium: nullum deligere magis idoneum potestis. Quibus verbis, satis ut videbatur j imperiose pronuntiatis,alter, qui Cossenium nouerat Amirallij rebus infestisimum, tamen obmutuit. Ac non loge a Regio cubiculo digressus,Thoraeu offendit, Mareschalli Monmoracij fratrem,qui ei in aurem ad murmurans, dixit: Nemo vobis infestior attribui custos potuit. Cui alter, Animaduertisti,inquit,quam imperiose id Rex decreuerit. eius nos beri nevolentiae comisimus. mei tam c ad primae stegis imperium responsi,testis fuisti.Paucis post horis,Cossenius arcibus artis quinquaginta stipatus ad Amirali ij addes colendididna uo sibi in propinquo tabernas dele-igit in quibus praesidium illud suum collocaret paul que ost sequutus est Rambulletus,Regiorum metatorum praefectus,qui,de Bucis Andici sententia , quam in illo sepotiore colloquio dixerat, nobiles omnes Catholicarum partium,qui in eo vico diuersabantur,migrare alio iuberet:eaque diuerso ria amicis Ac familiaribus Amiriath distri

bueret.quo consilio nullu neque callidius neque aptius ad ea, quae posterius euene-