Gasparis Colinii Castellonii, magni quondam Franciae amirallii, vita. ..

101쪽

ast C O L IN I I. Iosrum gerendarum exordium esse oportetre. Intereat tempus, quod qu tuor o dorus' oppignerationi praestitutum sperat,efffluere. Earum litterarum exemptu qui Armis assio mittebat perabat tarq,itutis terctione illaru admonitus sibi praec dueret da liueque rebus sub prospiceret. sed tanta

fuit ipsius de. Regis fide & sumnio, erga se istudio, fiducias: Thetin ij praeserti In gene iri sua tionibus assiduisic firmat ri Vt Auis

ceteris in rebus omnium: ac ut uimuS,ma

ximieque perspicax videbatur,hac una in re, fato quodam suo , caligaret. Verum Cissii totius rei narrationem ,&tragicQS euentus, , simulque Nauarricarum nuptiarum celebrationem, pompass& ludorum mpgnificeritiam,Furialis Carnificinae inarrario summa- itim complexa est Itaque quae ad extrem vitae Amirauis tempus pertinent , quorum: exponemus : si prius exemplum litterarumlediderimus, quarum ipse manu ipso lnuptiarum die, Lutetia uxori praegnant scripsit.Nam cum chirographia psum bai: baremus quod ad tuergnum: habiturum .poudui .videbatur non pratrermittediim lioc

102쪽

sos VITA G A SPARI steraS aUtem prope ad verbum couercis eae . scripsimus. S. Hodierno die charissima a

que ootatissima coniuxi nuptiae sororis Regis,& Nauarri Regis celebratae sunt. Dein Ceps triduum,aut quatriduum in ludis, c5- uiuiis, laritatis choreis, & certamiDibus su- dictis consumetui . Rex mihi confirmauit postea dies aliquot tributurum audien dis querimoniis , quae ex Narib sui Regne ipartibus allatae itant de pacificatorio ipsius Edi cto violato. Cui rei aequissimum eli,m opera daret, quantum eniti atque effieri potero. Et si enim sum maret Nidendi cupio distate assici lanien & mihi &tibi 't clpinois aegre esset,si meum in eo negotio curando studi uiatque officili in sui Ah Ne dque tamen haec, in ora tantopere dist isomnex hac urbe tellis dabinquitistoxinna amana mihi decedere t iceat i selius mei co

modi rationemr haberem , iucundius mihi' fmret tecum esse quam diutius in hac A lacommorari, Ob eas caussas quas coram ex me cognosces. sed maior Reipub. quam iant studii aut en olumenti priuati ratio lbenda est.Habeo alia nonnulla,quae tecum communi&M,Ni primum tui cohuenien

di facultasdabitur: quo desiderio fano ui

103쪽

CO L I N I I. s Io dies ae noctes assicior. Ceterum,quod tibi in praesentia nuntiare possum,est huiusmodi. Hodie quarta am hora post meridiem abierat, cum misificatio nuptialis celebrata est. Dum illi opera dabatur, Rex Nauar-rus in area quadam extra fanum, yna cum aliquot Religionis nostrae nobilibus ; qui eum assectati fuerant, inambul bat. Alia sunt complura minutiora, quae tantisper disseram, dum nobis colloquendi facultas dabitur. Interea Deum oro, charassima a que amanti ssima coniux ut tibi prassidio essse velit. Lutetiae Parisiorum , X V LII Au

gusti M DL X X IL vibus abhine diebus

cholicis do oribus partim ventosis, partim caliculariis sum vexatus. Verum illi, beneficio Dei, non amplius octo vel decem horas durabant. ac iam squae Dei benignitas est illis do loribus soni liberatus.i Confir

mo tibi, me in istorum conuiuiorum ludorum tueba , nemini molestum futu-

rum. Iterum vaIe. In imo litterarum subscriptum erat: Amantissimus tuus con

104쪽

ro8 VITA GAS PARI spus reditet ac praeter aedes Villem uri C nonici; S: Guisij adolescentis praeceptoriS,

iter faceret, per clatratam fenestram ab ar- , cibus ario ictus, tribusque locisi vulneratuSest. nam & d extrae index attritus, & laeuubrachium glandibus,aereis transfixum est. quam rem eadem, quam superiuScommemorauimus , Eurialis Carnificinaei historia strictim complexa est.Itaque continuo Me dici , Chirugique aduocantur. In his Am tbrosius Paratis, chirurgus Regius . quignam medicae artis scientiam habere existi: mari Mita barum deinceps rerum testis ac spectator fuit. brachium i Amuallio, in le- aula decumbenti sustiqebat. Ambrosius digii vi Adiurito rared Scu uiuium fuit:euati que non sine graui doluere tabscindit. tiam cum incipibus:no satis acutis .uteretur: te illas:aperire . ac ter femere criactus estii Pes in Leud brachio , vitinque partem lam incidit quam glans aere, iperfodetii lquem dc rem Amitallius non modo se ii animo , sed etiamuconstantiet vultu is inuit. quid etiam ,:cum ijaelui & lacertos su-i

r insi eos Dei cullos .conspi vius: Amici priu

105쪽

t st

1 - ,

COL INII i quit, quid stetis 3 Beatum vero met Iudico, qui pro Dei nomine , plagas i stas accepe rim Simulque Merlinum verbi Dei minii strum conspicatus: PDec, amici inqui Dei beneficia sunt. ego doloribus quidem afficior sed hanc Domini aciDei nostri voluntatem esse agnosco:eiusque Maiestau flagratiam habeo,quod me tanto honore sit dignatus: cui propter sanctissimum suum nomen, doloris da liquid imponeret. Oremus eum v ut mihi oerseuerantiae donum impertiatis Tum Merlinum moerentem ac stamentantem imuitus: Mi Metirne,inquit; quin tu me potius consolarisqVero, tespolidit Merlin us i neque maior consolatio ulla est, neque certior, quam si istud ipsum ide. iidem cogites, magno te honore a Deo assectum esse: quod te dignum statuerit , qui pro ipsius nomine de Religione, dolores istos sustineas. Mi Merline, respondit Ami-rallius: si me Deus pro meis meritis, ac pro dignitate mea tractaret,ac suo iure mecum ageret, longe alij mihi perserendi cruciatus essent. Sed benedictum sit nomen ipsius, qui sua mansuetudine & clementia erga me indignissimum ipsius seruum utitur.Eia,

subiecit alter: Macte ista pietate. nam cum u

106쪽

no v IT G AS P AR ISDeus multo maximam tibi corporis parte incolume reliquerit,est quod ipsius mansuetudini gratiae agantur. Itaque maius in istis vulneribus misericordiae, quam irae diuinae argumentum habes: praesertim cum caput, atque animum in uulneratum Teli

querit. Tum Merlinus, Optime agis, inquit, qui mentem, de cogitationem a percussoribus, de iis qui vulnera ista imposuerunt,ad Deum solum auertas. nam eius certe manus fuit , quae tibi plagas istas imposuit: neque de sicari ista latronibus quidquam hoc tempore cogitandum est. Cui Amirauius, Ego sane&percussori, inquit,& iis qui percussorem apposuerunt, sinc

re atque ex animo ignosco. Certum enim habeo, non esse in eorum potestate ullo me incommodo afficere, ne si necem quidem

mihi afferrent. mors mihi certissimus est ad vitam transitus. quod idem verbum liquanto post, apud Mareschalium Dauillium, qui leum inuisit, audiente Merlinoi qui e Carnificina superstes est iterauit.cumque idem Merlinus demonstraret, calamitates Aciariumnas,quae piis hominibus in hac vita accidunt, plerumque atdentius illos ad Deum inuocandum excita-

107쪽

, C Oa I N I I. rio in erum ti ad venerandam Dei potentiam adix vere, continuo Amira lilius magna voce ac vehementi studio in haec prorupit verba: Domine Deus, Pater caelestis, miserere mei, pro tua lenitate & clementia. ne memineris anteactae vitamDeae, & scelerum meorum. Si nostra scelera,e si nostram in

tuis legibin violandis , leuir tem ac perfidiam spe iam velis, quis consistet Domine E quis vi ira tuae sustinebit Ego te,

remotis fabulosis diis omni b. Vnum inuoco,& Patre si aeterni Dei Iesu Christi,

agnosco Rc ven*ror. Per eum te obtestor, ut Spiritum sanctiim tuum, & donum patientiae mihi impertias.Sola xua Sisericordia confido. in ea sola mea spes omnis posita est, siue prassentem mihi mortem afferre, siue diutius vitam propagare voles. ecce ac trumque paratum me profiteor: nihil dubitans, quin si mihi mors obeunda sit, continuo me in beatam as ciuestem pacem sis admissurus. quod si me diutius invita manere patiaris, da mihi, Pater caelestis, ut quod reliquum vitae tempus restat,

id omne in propaganda tui nominis glo- sit, in si uelis sima tua Religione colenda de obseruanda consumam.Hac oratio-

108쪽

m VIT A GASI ARI s sne absoluta; nihiIominus ex eo Merlinus quaesiuit, placeretne, ut ipsi quoque Mihi

stri suam cum illius oratione precationem adiungerent. Cui Amirallius: Pervellem, inquit: ac tu Merline huic coetui nos overbis praeito. Dum orationem Merlinus ad praesente casum accomodatam pronuntiabat, Amitallius ublatis coelum oculis, mirum in precando animi ardorem edebat. Precatione absoluta, cum Merli- nus, veteremempla Martyria ploferret,atque sque ab Adamo &Abrahamo com-

inemorarec neminem unquam egregie

suam operam Deo Sc ipsius Ecclesiae navas se, quin multi incommodis afflictaretur oratione illius Amirallius interpellauio, dixitque sentire se vehementer illius sermone coii firmari, magnumquodex illa Martyrum& piorum Patrum commemoratione solatium accipere,suosque dolores magi o-- ,

pere sedari.Non multo post. Cossaeus& Da uillius,M ni Mareschalli,ad eum acceduc consitimast, casum illum sibis veh ementet dolere: nihilque iampridem grauius, acembi usque tulisse. v erum tamen aequum vibratae ipsius tarti tu d ini conseistaneum esse,

ut se colligeret, virumquopNVberet. multo

109쪽

plus ei suam virtutem d edi sse, quam casu illam abstulisse. Tum Amirallius ad Co Larum conuersus: Meminis me, quod tibi nuper praedixi: tantumdem profecto te manet. At Dan uillius, Mi Amiralli, inquit:ego te neque consolari, neque ad fortitudinem animi, & constantiam cohortari instituam. tute ille es, a quo consolationes& eiusmodi praecepta fortitudinis accipiuntur sed vide quaeso, qua in re mea tibi opera usui esse possit. Demiror undenam haec euenerint. Cui Amirallius: Alius mihi praeter Guisiu nemo suspectus est. affirmare tamen id pro certo non ausim.Verum, Dei beneficio, iampridem didici, neque meos inimicos, neque mortem metuere: quam certo scio mali nihil mihi afferre posse: sed potius beatam ac perpetuam quietem. Deu eni in quo solo spes meas locaui,scio neque fallacem,neque medacem esse.quaquam in hoc meo casu nulla mihi res acerbior accidit,quam quod ereptam mihi

video facultatem declarandi Regi, quantum ipsius caussa vellem hoc autem p .plex Flandricum institutum dicebat Utinam mihi cum ipso paulisper colloqui liceret, nam habeo quaedam quae magno-H.j

110쪽

i, VITA CAS PARIS per8 Ipsius interest rescire, neque quequa

esse arbitror qui illa ad eum deferre audeat . Nauarrus interea dc Condaeus apud Regem de tanti facinoris atrocitate querebantur. His Rex ita responditi Enimuero, Deum contestans iuro, me facinus istud ita seuere vlto tam , ut reliquis in posterum exemplo esse posit. Mulier, quae in aedibus reperta est, unaque pedisssequus comprehensi,& in carceres coniecti sunt. Hora post meridiem circiter secunda, Rex de Amiraliij desiderio certior

factus, ad eum accesiit. Ei se comites ad- Iunxesunt Resina mater, duo ipsius Regis fratres, Dux Monpenserius , Cardinalis Borbonius, Mareschalii Dan uillius,Ta- Dannius, Cosi rus, Comes Rhetius, Thoraeus ae Meruuius Dan uillij fratres et quos Gongaga Ni uernensis subsecutus est. De principio Rex omnes Amital iij domesticos e cubiculo excludi iustit, praeter The-linium, ipsiusque coniugem, & eum qui e Carnificina superstes, studiose quae tum acta & dicta sunt, animaduertit. Vbi Rex ad lectulum accessiti Gratiam vero tibi

Here linquit Amirallius quaeindemissi me possum,habeq atque ago,quod me tan-