장음표시 사용
391쪽
Didie in supercilio montis , unde respicerest poterat de longinquo . 6. Et dum ex eodem loco specularetur adventum Mus, vidita longe, &illico agnovit lvenientem filium suum: currerisque nuntiavit viro suo, dicens: Ecce venit filius tuus
7. Dix uoue Raphael ad Tobrum i At ubi
introieris aomum tuam, statim adora Dominum Deum tuum: & gratias agens ei, a C de ad patrem tuum, & osculare eum. g. Statimque lini super oculos ejus ex selle isto piscis, quod portas tecum: scias enim quoniam mox aperiemur oculi elux, & videbit pa-lter tuus lumen caeli, & in aspectu tuo gaudebit. 9. Tunc praecucurrit canis, qui simul fuerat in via r & quasi nuntius adveniens . blandimento suae caudae gaudebat.
Io. Et consurgens Caecus pater ejus , capit omendens pedibus currere: & data manu puero, occurrit obviam filio suo. Ir. Et suscipiens osculatus est eum cum uxor sua, & coeperunt ambo flere prae gaudio. 12. umque adorassent Deum, & gratiasti legissent, consederunt .
II. Tunc sumens Tobias de selle piscis , llinivit oculos patris sui. i . Et sustinuit quasi dimidiam sere limram: & capit albugo ex oculis Mus, quasi membrana ovi, egredi.
ix. Quam apprehendens Tobias traxit ab Oculis eius, statimque visum recepit. I 6. Et glorificabant Deum, ipse videlicet, l& uxor eius, & omnes qui sciebant eum 17. i. icebatque Tobias: Benedico te Domine' Deus IsraeI, quia tu castisasti me de tu salvast me: ct ecce ego video a obiam filium meum i 8. Ingressa est etiam post septem dies Sara uxor filii ejus, & omnis familia sana, di pecora , dc cameli, & pecunia multa uxoris: sed 3c illa pecunia, quam receperat a Gabeto rI p. & narravit parentibus suis omnia beneficia Dei, quae fecisset circa eum per ho-lminem , qui eum duxerat.1 o. Veneruntque Achior de Nabath consobrini Tobiae, gaudentes ad Tobiam , &congratulantes ei de omnibus bonis , quaeirca illum ostenderat Deus .ar. Et septem dies epulantes , Omnes cum gaudio magno gavisi sunt .
Tisias eum filio de merce se Raphaelis ransit ltans, auditisque quae Mi ae filio praesit erat beneficiis , medietatem inret omniam quae attuorant: at ille se Dei Angelum de clarat , , pesi νevelata alia mysteria in caelum subtivatur quo facto , Uti m temram proni ruentes Deum benedicunt.
r. ' Une vocavit ad se Tobias filium suum, I dixitque ei: Quid possumus dare vi
ro isti sancto, qui venit tecum a. Respondens Tobias , dixit patri suo Pater , quam mercedem dabimus et aut quid dignum poterit esse beneficiis ejus Me duxit Ec reduxit sanum, pecuniam a Gabeto ipse recepit, uxorem ipse me habere se- eit , dc daemonium ab ea ipse compescuit, gaudium parentibus eius secit, mei plum a devora
tione pisci, eripuit, te quoque videre secit Iumen caeli, di bonis omnibus per eum repleti sumus. Quid illi ad haec poterimus dignum date ἡ4. peto te pater mi , ut roges eum ,
si sorte dignabitur medietatem de omnibus, quae allata sunt, sibi assumere. y. Et vocantes eum , pater scilicet de filius , tulerunt eum in partem e de rogare coeperunt, ut dignaretur dimidiam partem omnium, quae attulerant, acceptam ha re.
6. Tunc dixit eis occulte: Benedicite Deum lcaeli, de coram omnibus viventibus confitem ni ei, quia secit vobiscum misericordiam suam. 7. Etenim sacramentum regis abscondere bonum est : opera autem Dei revelare de confiteri honori seum est . 8. Bona est oratio cum jejunio, de eleemosyna magis quam thesauros auri recondere es. QAoniam eleemosyna i morte liberat Se ipsa est, quae purgat peccata, & sacit invenire misericordiam dc vitam aeternam. o. Qui autem faciunt peccatum, de inbiquitatem, hostes sunt animae suae . II. Manifesto ergo vobis veritatem, dc non abscondam a vobis occultum sermonem. I 2. Quando orabas cum Iacrymis, & Ω- peliebas mortuos , dc derelinquebas prandium tuum , dc mortuos abscondebas per diem ira domo tua, dc nocte sepeliebas eos ugo obtaei orationem tuam D ino. . II. Et quia acceptus eras Deo , necessessuit ut tentatio probaret te. Is Et nunc misit me Dominus ut curarem te, Se Saram uxorem filii tui a daemonio liberarem. lis. Ego enim sum Naplia et Angelus, unus ex saetem, qui astamus ante Dominum.
mentes ceciderunt super terra in faciem suam . 17. Dixitque eis Angelus i llax vobis nolite timere . 8. Etenim cum essem vobiscum, per v luntatem Dei eram : ipsum benedicite , di cantate illi . . t i 7 I9. Videbar quidem vobiscum mandueare,
Sc bibere: sed ego cibo invisibili, de potu ,
qui ab hominibus videri non potest, utor. 2 o. Tempus est ergo ut revellar ad eum , qui me misit: vos autem benedieite Deum 5c narrate omnia mirabilia eius .ai. Et tam haec dixisset, ab aspectu eorum ablatus est, & ultra eum videre non potuerunt. 22. Tunc prostrati per horas tres in saciem, benedixerunt Deum t Sc exurgentes narraverunt omnia mirabilia ejus.
Tobiar senior benedicit ae coae detur Domino dis, universos ad idipsum hortatur; prepberat quoque de restitutione Θ, magna felicitate futura Ierusalem. I. Periens autem Tobias senior os suum , α benedixit Dominum, de dixit : Magnus es Domine in aeternum, de in omnia jsaecula regnum tuum ra. quoniam tu flagellas , dc salvas rdeducis ad inferos, de reducis: & non estiqui emugiat manum tuam . Confitemini Domino filii Israel , de
392쪽
in conspectu gentium laudate eum: l Tobias , vixit annis quadraginta duobus ec . idoniam illeo dispersit vos inter gentes, vidit filios nepotum suorum
quae ignorant eum, ut vos enarretis intrabi l --
Iia ejus, & faciatis scire eos, quia non est alius Deus omnipotens praeter eum. s. Ipse castigavit nos propter iniquitates non rast de ipse salvabit nos propter misericordiam suam. 6. Aspicite ergo quae fecit nobiscum,&cum timore & tremore confitemini illi r regemque saeculorum exaltate in operibus vestris. 7. Ego autem in terra captivitatis meae leonfitebor illi r quoniam ostendit maiestatem suam in gentem peccatricem. 8. Convertimini itaque peccatores , dc sa ei te justitiam coram ino , credentes quod faciat vobiscum misericordiam suam. p. Ego autem At anima mea in eo laetabimur. Io. Mnedicite Dominum omnes electi ejus: agite dies laetitiae, Ac confitemini illi. II. Ierusalem civitas Dei, castigavit te Dominus in operibus manuum tuarum. I 2. Confitere Domino in bonis tuis, & bene- die Deum saeculorum ut reaedificet in te tabernaculum suum, dc revocet ad te omnes captivos, de gaudeas in omnia saecula seculorum.
II. Luce splendida fulgebis i & omnes
r . ii Nationes ex longinquo ad te venient r & munera deserentes adorabunt in te Dominum , dc terram tuam in sanctificationem habebunt. Ir. Nomen enim magnum invocabunt in te. I 6. Maledicti erunt qui contempserint ter &condemnati erunt omnes qui blasphemaverint te: benedictique erunt qui aedificaverint te .lI7. Tu autem lataberis in filiis tuis, qu initam omnes benedicemur, dc congregabuntur ad Dominum. I 8. Mati omnes qui diligunt te , dc qui gaudent super pace tua. lIp. Anima mea benedic Dominum, quoniam liberavit Ierusalem civitatem suam e cum histribulationibus ejus, Dominus Deus noster. 2 o. Beatus ero, si fuerint reliquiae seminis mei ad videndam claritatem Ierusalem.
2 r. li Portae Ierusa Iem ex sapphiro dc smaragdo aedificabuntur: de ex lapide pretioso omnis circuitus murorum CIus.12. Ex lapide candido & mundo omnes plateae ei as sternemur e Bc per vicos e usi alleluis cantabitur. 2I. Benedictus Dominus , qui exaltavit eam, & sit regnum ejus in sex uia saeculorum super eam. Amen.
Tobias senser moriturus completis Io 2. aetatis suae annis , flium ae nepotes ad pietatem bortatur, utque sepultis parentibus e Ninι- migrent, quam evertendam dieit, O,
-ns , tandem ad seceros revertitur , ibseque completis 99. annas moritur.
Ea consummati sunt sermones T biae . Et postquam illuminatim esta. Comoletis itaque annis centum duobus i , sepultus ' est honorifice in Ninive .
3. Quinquaginta namque & sex annorum lumen oculorum a milis , sexagenarius umto recepit. 4. Reliquum voro vitae suae in gaudio fuit , de cum bono prosectu timoris Dei perrexit in pace. . In hora autem mortis suae vocavit
ad se Tobiam filium suum , 8c Dptem
juvenes filios eius nepotes suos, dixitque eis: 6. Prope erit interitus Ninive: non enim excidit verbum Domini : de ii fratres no. stri, qui dispersi ' sunt a terra Israel, revertentur ad eam.
7. Omnis autem deserta terra ejus r lebitur, de domus Dei, quae in ea incensa est, iterum reaedificabiturr ibique revertentur omnes timentes Deum,
8. de relinquent gentes idola sua , devenient in Ierusalem , dc inhabitabunt in
ς. dc gaudebunt in ea omnes reges terrae, adorantes regem Israel, Io. Audite ergo filii mei patrem vestrum: Servite Domino in veritate, dc inquirite ut faciatis quae placita sunt illi: rr. de filiis vestris mandate ut faciam justitias de eleemosynas , ut sint memores Dei , ec benedicant eum in omni tempore in veritate , in tota virtute sua. I 2. Nunc ergo filii audite me , Ac nolite manere hi : sed quacumque die sepelieritis matrem vestram circa me in uno sepulchro , ex eo dirigite gressus vestros ut exeatis hinc:r 3. Video enim quia iniquitas ejus finem dabit ei. 4. Fadium est autem post obitum matris suae, Tobias abcessit ex Ninive cum uxore sua, de filiis , dc filiorum filiis, de reversus est ad soceros suos: Iy. invenitque eos incolumes in senectute bona e dc curam eorum gessit , Ee ipse elausit oculos eorum: εc omnem haereditatem domus Raguelis ipse percepit : viditque quintam generationem , filios filiorum
I 6. Et completis annis nonaginta novem in timore Domini, cum gauuio sepelie
I7. ' Omnis autem cognatio e3us , de omnis generatio eous in bona vita , Ee insanista conversatione permansit , ita ut ac-lcepti essent tam Deo , qtiam hominibus, de cunctis habitantibus in terra.
Ninive 3 moreretur quae a de cubere rapta est , bo las dio Na eliodoris,se ris maeni patre, ae i Aimueri ovi que nimine, Da me . s. appellato γ Cyri avo , qui e uiunctis viri s Nini vera Dpma runt s vi de etiam Syrus Me e pravitatem in aviam dux Αι ιu- idque arno p . in Israel:tica ea ivitate , hoc anno Munis Arque a Tobias iun oe , mi hie dieitur vixille pν. annos a suti annurum 4. cum abduceretur 1 Et eversa en Nini .et, Ictin regnante x ML In conuuentario in in Iomam prinaemio, Hieronymus quoque cotismat.
393쪽
DE Is Di Tu tempore sestoria , variὶ si tant eruaeti. Hanc alii ante eaptivitatem eolueant; His reductum populum , ι erantibus Persis. Nor diu haerent si , ut e- doctis psirimis in priorem partem magιν inclinaremias feeit, quM-Ecbathanam eoad tam , 6, Ninivem eversam ante ipsam captivitatem legamus . Accedis etiam quod stilii is tum erant Iudaei , is tam potes Jerusalem us auderet potentissimo cuiqur resistere :eμ eontra fuerit ps iatam a Crro Mentatem. Et certὶ si Persarum Monare, a tantam a
Judaeis, sibi patiis ante subditis, ignominiam aecepisseι ; quis factum Disset ut nunquam ρ β a Persae ab ingratis μ perdue Bonibus paenam tantae relamonis repeterent 8 Adde quὸd
Nabuebodonosor ille Ciliciam, Damascum, Pa sinam, vicina sitie regisnes occupare conatu. t, quas Reges Persarum fine controvisa obtinebant: ut omittam nusquam lem, Reter ειν- sarum in urbe Niso regiam Libuisse , aut cuiquam eorum Nabuzborino seris vomen nun vana esse aretributum; ut haec illis historia possit accommoda i. restisusum itaque Manassem, istam expeditionem aNid e arbrirmurer . Anno etenim I O m. 18. reaedua est Etambana, ut in Graeco Eusebii orans a refertur : is est autem ρο- rim Iulianae Aoo6. cum Manasses regnum inierit anno ejusdem periodi 4oI6. mundi evi que demtim videἔur anno regni sui a T. quo tempore nomis colonis su Famariam ab Usarariae missis , ut est Esdrae q. anno mundi I 327. principes exercitus Regis Assyrii in vicinam Iudaeam excurrentes , eum in v retis quibusdam luitant. reperunt . Nam qui
sexto ves septimo regni sui anno , ellus captivitatem Uerouxi , non satir mibi attendisse vi-
dotis , vix fieri potuisse , ut ad cens a piissimo parre , a sanctissimo propheta Iseia
consanguineo suo, optimis moribus imbutus, tam esto ad omnia scelera , omnemque redire δε-tarem morumperet. At cum Ecbarbanae conaetor Deinces qui regnum iniri anno Per. Iul.
o I 8. a nominetur ab Herodoto, o Arphaxad a saera bifaria r magno id argumeηta est , eumdem Husdem urbis esse conditorem Ieae binominem. Nabuchiaonosor vere qui his habet , Saosduchinum esse apparet, Agaradonis filium, Sennaeberibi ne tem . P Mur id non sussin ex eontinenti hisoria , diligenti annorum compositione, sed etiam ex eo quῖἀ , ut Nabuchodonosor se anno regni sui Idi Arpbuod moisit, sta Deioris exitus eirca initrum quoque duodecimi anni Fa duchini, ab Herodato xο--ur. Saosduchinus erra ille, in Regia Asbraorum Ninive regnasse dicitur, O Nabuchodonosor in bae eadem bistoria, a Bab)Amensi ahqvo Iudaeo Gada, ea seripta, quo e-muni Babylonidirum vocabulo avelIHaere fime quod proprio nomine partim notus esset apud Dei povum, qui de uno fere Holoferne nudierat: -r quia s iptor amboνum Imperiorum conismisnem te indica e voluerat . Doriente enim missiniorem si e regia , Asaradoneos sub antiquum Assyriorum iugum, iam , cum haec agerentur, reduxerat: is cum scriberentur, Nisive etiam a Nisopolassare Nauebadonosor/s magni patre, funditur eversa, ut supra ad finem Tobiae Dusimus, in Basylonem ut sque Regni sedes translata tandem erat, ut ex Chromisgia nostra intelligi visur. His itaque Sao ductimo, anno regni sin II. MIentes ex devicto De Dee , sive Arphaxade , animos rencipiens , de unis σι eratibus d eaereae ire tium iniit, ac Holofernem, Persam gra re, ducem miluiae suae belljeosium imprimit aestrarem adversus Occidentis regna misit. suos evenisse votamus alno p risae Iulianae 4o 38.
mundi ex nostro erieulo J-Μanassis 42. His ita eoaestitutis fere diluuntur omnia, qu.e ab aliis objici solent. Nam Holoferner ist , potuit inquirere aer moribus, opibus, ducibus, bu us populi, vel quia fibi ignota Purpor alienigenae, im diu post M a s eaptivitatem adornienti; vel ur metiiss omnia quod δεδε ρω- tisines solem duces Uinctiusque eianasteret. Et Achior rectὸ respondit, eor ei m reres 'nia Deo exterminator praeibis a multi/ nasionibus, puta Petritistis eir, Syris, Eibiopibur, 'Ρptiise , plurimos eorum erepti s Eductos in terram non suam; pura a Salmanaetare, capta Samaria, ante annos 63. Et eosdem nuper ex dispersione qua fuerant dispersi adunatos,
iterum Ierusalem possidere; quam, scilicet vel ab bostibus capti, veI timore perterriti, d seruerans, cum ante annos a I. Manasse coptivo abducto assis bire sede fuga is Di busti salutico uluissent; alii etiam eum imo rege Babylonem abducti, tardius fortestis remi is essent.
Favet etiam summa foremtir Eliachimi, Joachimi nomen, qui stib Manis existiseo perbibetur: is non 3 um tunicam ἐν cinguum habui se hoe es mersatem sacerdotalem is sed quasi patrem surge habitantibus Ierusalem, is clavem doreus Damid Itisi te; ut ipso,, vertente non Get quι clauderet, aut claudente qui aperiret, at est Isarae 12. Ivibur veris bis satis declaratur omne ius, omnemque mus eum auctoritatem fuisse . Manasses enim sce- oram paenitens, tune quasi privatus, ut videtur, agebat; nihilque nisi de summi sacerdotis ea lis gerebas . Clim alisnutu etiam inter Μosis instituta p tuis fuisse referat Isobm , ut nihil ageret Rex nisi de Pontificis de Seniorum sententiar Et tune praecipue Manasses tintis viribus ad morum mutationem intendens, & ad omnem qua Deum posset prosequi religionem , ait idem ; hac in una tantum re per reliquum vitae totus fuerit , ut se gratum pro accepta salute praestaret: Gaudens etiam ea qMe i summo sacerdote Eliachim, paterna eius in inbraeos auctoritate vatisinatus fuerat Isaiar, reipsa eompleri.
De aetate Iudith Me insuper eonfiderandum, quod habet scriptuνa; ipsam videlicet in domo viri sui niansisse, sive ut habent Graeci eodires senuisse, ad annum aetasir Io . Me totomis e
394쪽
beri debuerat . Sis sane de Sara olim factum legim- Gen. zo. eum e et anno um yo. adsue e peteret in is regibus , raperetur. Adde quod Deus i Iudithae, ut testatin scripta- , splendorem conserebat fingularem. Sumses ergo fuerit Iudit, actuo annis 41.
ad annum vique Μ. 3339. a quo restant usque ad sanum 3394. quo, a MehMur Rige Eluti Iosia percusso, superimi temporis latitia in luctam O, merorem versa est. Ceteram non hic omittendum , quod olim proarus es Deronymus ; se librum hune ec haldaeo, magis sensum e sensu quam ex verbo verbum reserentem, una lucubratiu eula transtulisse e multorum codicum varietatem vitiosissimam amputasse di sola ea intelligentia integra in verbis Chaldaeis invenire potuit, Latinis expressisse , Sed Graecialiud exemplar secuti sunt: in suo praecipuam moment discustatem uia Aebioris Derba, e. ριιιι 1. verr. 22. Mi ο-- - - των ἐλεν aras in s . Et templum Dei ipsorum iactum est in soluin. Qia alii Meimi ut pro ibio est adaequatum: ut Drobent bane bouriam postmermnem Te iis captivitatem esse collocandum: Atii vero ste interpretantur; habitum est ut prosanum solum: ita ut eam profanationem tantiam intel i demetit quae a mnasse inducta Reg. 2I. q. s. eo capti iacto adhuc augeri potuit. Certe de Lysa eius nep te legi s , quod ingenti vi pecuniae instauraverit templum Domini ac contignationes quax destruxerant reges Iuda . Et aliqui , quι bane bisoriam , vel Cambysi trιbuunt, vel
Xerxis magnae ex ditioni aceo Mant , non , MIs vittendunt , illam ne octavum quidem ν gni annum ad Novisse: hunc viro, anno remi quinis contra Graecos moise ; eum Nabuchodonosor , de quo bis narratur , anno demum regna sui I 3. Q universa terra subiuganda consilium illud anterit, in f r. cap. 2. Nee magis auinendi , qui Darium Hystaspis bue adducunt, quia omnino sacra repugnat historiae, cum uis ais judaeis fit semper Gomeritus e ui Omitιam Nim Dem Lπὶ antea eversam. De qua tamen tota eontroversia iudicent eruditi. Antiquam parrὸ hujus libri a Θιtarem ege , vel ex eo paret , quod reuere Hieronyses, Hunc in sanctarum scripturaruin numero, Nicamam synodum computasse.
CAPUT PRIMUM. s. &ad omnes qui erant in Samaria , dc
trans flumen Iordanem usque ad Ierusalem, Nasurbodonosor victo rege Μαι - , misist& Omnem terram Iesse, quousque perveni regnιs imperare cupiens, nuntios ad ea mit-ltur at terminos kthiopue. tit, quibus absque honore remissis, indu - Io. Ad hos omnes milit nuntios Nab ius iurat se id ulturum. chodonosor rex Assyriorum:
II. qui omnes uno animo contradixerunt,
- ε, PHA x AD ' itaque , rex & remiserunt eos vacuos, di sine honorei Medorum, subjuPverat mul- ab ecerunt. -- gentes imperio suo , de 12. Tunc indignatus Nabucliodonosor rex μ aedificavit civitatem p adversus omnem terram illam , Iurapit pertentissimam , quam appella- thronum dc regnum suum, quod defenderet
Eebatanis. se de omnibus riniombus his. 2. ex lapidibus quadratis & sectis di fecit muros ejus in Iatitudinem cubitorum septu, CAPUT II.
ginta, & in altitudinem cubitorum triginta , turres vero mus posuit in altitudinemim renes a Nabuchodonosoν mittitur , omnia cubitorum centum. regna im populos vastaturus: describitur p Per quadrum vero earum latus utrum- tento exercitus i us ἰ multisqua Acis perque vicenorum pedum spatio tendebatur , esum exeUvatir , visemens timor univer-
posuitque portas ejus in altitudinem tur- 1οι invol.
rium: y. Anno intur auodecimo regni fui : prim , ta um eli ver dumina moria cli
Nabuchodonosor rex Assyriorum , qui re- donosor resis Assyriorum, ut defenderet se. gnabat in Ninive civitate magna, pugnavit a. Vocavitque omnes ma ores natu, om- contra Arphaxad, & obtinuit eum nesque duces , & bellatores suos , de habuit 6. in campo magno , qui appellatur Ra- cum eis mysterium consilii sui: gau, circa Euphraten, de Tigrin, & Jada- dixitque cogitationem suam in eo esse, son in campo Erioch regis Elicorum. ut omnem terram suo sub ur aret imperio. T. Tunc exaltatum est regnum Nabucho- 4. Quod dictum cum placuisset omnibus, donosor, dc cor eaus elevatum est: & misit vocavit Nabuchodonosor rex Holofernem
ad omnes, qui habitabant in Cilicia, de D. principem militiae sua,
masco, de Libano, 3. 3e dixit ei r Egredere adversus omne 3. & ad gentes quae sunt in Carmelo, &l regnum Occidentis, dc contra eos praecipue, Cedar , & inhabitantes Galilaeam in campol qui contempserunt imperium meum.
395쪽
nemque urbem munitam subiugabis mihi. 6. Veni nobis pacificus dominus, de uteret . Tunc Holofernes vocavit duces, & ma- servisio nostro, sicut placuerit tibi. gistratus virtutis Assyriorum : & dinume- 7. Tunc descendit de montibuς cutri equiti rakit viros in expeditionem, sicut praecepitibus in virtute magna, & obtinuit omnem ei- ei rex , centum viginti millia peditum pu-lvitatem, & omnem inhabitantem terram. gnatorum , & equitum sagittariorum duo- 8. De universis autem urbibus assiumpsit sibi, auxiliarios viros fortes,&electos ad bellum. lecim millia. 8. Omnemque expeditionem suam secit P. Tantusque metus provinciis illis ineo praeire in multitudine innumerabilium ca-lbuit , ut universarum urbium habitatores melorum, cum lus quae exercitibus sufficerentiPrincipes , dc honorati simul cum populisl copiose, boum quoque armenta, gregesquelexirent Obviam venienti,
ovium, quorum non erat numerus.
9. Frumentum ex omni Syria in transtulitibus, ducentos choros in tympanis, & tibiis . suo parari constituit. Nec ista tamen sicientes, semeitatem lio. Aurum vero , dc argentum de domolejus pectoris mitigare potuerunt1 li regis assumpsit multum nimis I a. nam dc civitates eorum destruxit , &ir. Et prosectus est ipse , de omnis exer- lucos eorum excidit. itus cum quadrigis , dc eqaitibus , & Ω- s. Praeceperat enim illi Nabuchodonosorittariis . oui cooperuerunt saciem terrae ,lrex,ut Omnes deos terrae exterminaret,videlicet
sicut locustae ut ipse solus diceretur deus ab his nationibus,1 a. Cumque pertransisset fines Assyriorum ,l quae potuissent Holofernis potentia subjugari. venit ad magnos montes Ange, qui sunt a M. Pertransitens autem Syriam Sobal , destinistro Ciliciae, ascenditque omnia castellatOmnem Apameam , omnemque Mesopota- eorum, & obtinuit cimnem munitionem. miam, venit ad Idumaeos in terram Gabaa, ra. Enregit autem civitatem opinatissimam L . accepitque civitates eorum , de sedit Melothi, praedavitque omnes filios Tharsis,libi per triginta dies, in quibus diebus adunaride filio, Ismael , qui erant contra faciem pr cepit universum exercitum virtutis suae. deserti, dc ad Austrum terrae Cellon.
I 4. Et transivit Euphraten , dc venit in C A P U T IV.
Mesopotamiam i di fregit omnes civitates excellas. Quae erant ibi, a torrente Mam-lFilii Israel vehementer Holofrenem .metventes,
bre usquequo perveniatur ad mater hortatu Eliachim Jarerisitis sese iriuniis aetis. Et occupavit terminos eius, . Cilicia ο auone humiliant i , a iuunt, auxiliumque usque ad fines Iapheth, qui sunt ad austrum. a Domino implorant.
I 6. Abduxitque omnes tilios . ladian,&praedavit omnem locupletationem eorum, omnes- I Unc audientes hque resistentes sibi occidit in ore gladii. I habitabant in I 11 - 1 1 M i . Et post haec descendit in campos Dama-lrunt valde a facie ejus. eni:n aicsci in diebus messis, di succendit omnia sata, z. Tremor , Sc horror invasit sensus eo- omnesque arbores, de vineas fecit incidi: tum, ne hoc saceret Ierusalem δέ templolως,1 M' 18. Et cecidit timor illius super omnest Domini , quod secerat ceteris civitatibus, inon
inhabitantes terram. α xemplis earum l. : V
3. Et miserunt omnem Samariam per cir-liam sal
CAPUT III. cuitum usque Iericho , dc praeoccupaverunt Ἀζ
omnes vertices montium: portati,inlHoloferni se ultro dedunt universarum urbium A. muris circumdederunt vicos suos ,- ip Dιnciarum p incipes, ex quibus auxi-l& congregaverunt frumenta in praeparatioliares Hi S umit; is tamen ipsorum eιυι-nem pugnae. rates ac deos destruit , quo solus Nabuta y. Sacerdos etiam Eliachim scripsit ad um- fr. Unc audientes hac filii Israel , qui . i. se, . I habitabant in Terra Iuda , timue ληψω deus babeaIur.
tra faciem campi magni mxta Dothain, Sc uni-Ibi Epist I. Unc miserunt legatos suos universa. versos, per quos viae transitus esse poterat, rum urbium, ac provinciarum rege, obtinerent ascensus montium , perie .
ac principes, Syriae scilicet, Mesopotamiae, via esse poterat ad Ierusalam, & illi ede Syriae Sobal, de Libyae , atque Ciliciae, fustodirent ubi angustum iter es Te poterat .
qui venientes ad Holofernem, dixerunt: inter monte a. Desinat indignatio tua eirca nos , Meia T. Ec secerunt filii Israel secundum quodlius est enim ut viventes serviamus Nabu i constituerat eis sacerdos Domini Eliachim. clrodonosor regi magno , & subditi simus Et clamavit omnis populus aci Domi-
sint omnia nostra sub tua dicrae, olim ἁ-1 -f. q. dilat Umnia Π IIra IuI 1erie Lua. . - . Miseri a non aliarum rantis eιvi:atu t1. Nos, ec rilii noliri, servi tui sumus. calamitatem in eis i tum advocate. num
396쪽
num instantia & humiliaverunt animas suas in ieiuniis, & orationibus, ipsi &
. Et induerunt se sacerdotes ciliciis , &
insantes prostraverunt contra iaciem tem
pli tamini, & altare Domini operuerunt cilicio aio. & clamaverunt ad Dominum Deum Inrael unanimiter ne darentur in praedam infames eorum , , uxores eorum in divisi nem, & civitates eorum in exterminium, &s cta eorum in pollutionem, de fierent opprobrium Gontibus. II. Tune Eliachim, sacerdos Domini magnus, circuivit omnem Israel, allocutusque
est eos. ia. Dicensi Scitote quoniam exaudiet D minus preces vestras, si manentes perman
seritis in jejuniis, de orationibus in conspectu Domini. Il Memores estote Moysi servi Domini , qui Α-Iec confidentem in virtute sua,&in potentia sua, & in exercitu suo, &inclupeis sitis, de in curribus suis, de in equitidus suis, non ferro pugnando , sed precibus sanctis orando de ecit: I sic erunt universi hostes Israel: si rerseveraveritis in hoc opere , quod coepissis.ls. Ad hanc igitur exhortationem eius deprecantes Domi um. permanebant in conspectu Domini,
r6. ita ut etiam hi, qui osserebant Domino holocausta, praecincti ciliciis offerrent laetificia Domino, de erat cinis super capita eorum. II. Et ex toto corde sito omnes oraiant Deum, ut visitaret populum suum Israe I.
-Untiatumque est Holoferni principi militiae Assyriorum, quod filii Israel
praepararent se ad resistendum , ac mon- tium itinera conclusissent, a. & surore nimio exarsit in iracundia ma-Rna : vocavitque omnes principes Moab & duces Ammon.
& dixit eis Dieite mihi quis sit populus
iste, qui montana obsidet: aut quae,&quale I& quantae sint civitates eorum t quae etiam - sit virtus eorum, aut quae sit multitudo e
' rum: vel quis rex militi illorum: q. Et quare prae omnibus, qui habitant in
. Oriente , isti contempserunt nos , & non Lexierunt obviam nobis , ut susciperent nos scum pace y. Tunc Achior dux omnium filiorum Αm ymon respondens, ait: Si digneris audire ,.do- Lmine mi, dicam veritatem in conspectu tuo,
ide populo isto , qui in montanis habitat,
- non egredietur verbum salsum ex ore meo.
6. Populus iste ex progenie Chaldaeorum est. 7. Hic primum in Mesose tamia habita-
vit, quoniam noluerunt sequi deos patrum suorum , qui erant in Terra Chaldaeorum S. Deserentes itaque Caeremonias patrum suorum, quae in multitudine deorum erant, 9. unum Deum coeli coluerunt , ii qui di praecem eis ut exirent inde , & habitarent in Cnatan D. Cumque Operuis et Omnem c ,e; terram fames, i descenderunt iri Egyptum, &sxtus in illicque ce per quadringentos annos iic multiplidati sunt , ut dinumerari eorum non hir, posset exercitu . lGIO. Cumque gravaret eos rex AEgypti, at- ὼ que in aedincationibus iarbium suarum in Iu-imGrma: to & latere iuriugasset eos, clamaverunt ad Dominum suum, & percussit totam Terram. gri ri plagis variis.1 r. li Cumque ejecinent eos AEgyptii at Eucad- se, & cessasset plaga ab eis, 3e iterum eos vellent capere , dc ad suum servitium re-
il fugientibus his, Deus caeli mare ape--s ruit , O ut him inde aquae quasi murus solidarentur, & isti pede sicco lundum maris perambulando transirent. r. In quo loco dum innumerabilis exer- να. de citus AEgyptiorum eos persequeretur , ita aquis coopertus est , ut non remaneret vel unus, qui factum posteris nuntiaret. I . Egressi vero mare rubrum , desertat s. Sina montis occupaverunt, in quibus nunquam homo habitare potuit, vel filius h
minis requievit. rs. Illic sontes amari obduleati sunt eis ad bibendum, de per annos quadraginta annonam de coelo consecuti sunt.
I 6. Ubicumque ingressi sunt sine arcu Zesagitta , & absque scuto oe gladio , Deus
eorum pugnavit pro eis, 3c vicit. II. Et non fuit qui infestaret populo isti, nisi quando recessit a cultu Domini Dei sui. 38. Quotiescumque autem praeter ipsiam Deum inum, alterum coluerunt, dati sunt in praedam , dc in gladium, de in opprobrium
recessisae a cultura Dei sui, dedit eis Deus coeli viriutem resistendi.
saeum, Ziphere um, de Hethaeum, Hevaeum, & Amorrhaeum, de osra es p tentes in Helebon prostraverunt, de terra eorum, de civitates eorum ipsi possederunt:
spectu Dei sui, erant cum illis bonar Deus enitia illorum odit iniquitatem.
serit a via, quam dederat illis Deus, ut ambularent in ea , exterminati sunt praeliis a multis nationibus ', & plurimi eorum ca- Pota iptivi abducti laut in terram non suam t.
Deum suum , ex dispersione qua dispersit vii
erant, adunat; sunt, de ascenderunt montana haec omnia , de iterum possident Ierusalem, ubi sunt sancta eorum.
397쪽
14. Nunc ergo mi Domine , perquire si Io. I oraci filii Israel dethendentes de Be est aliqua iniquitas eorum in conspectu Deilthulia , venerunt ad eum: Quem solvente, eorum: ascendamus ad illos, quoniam tra duxerunt ad Bethuliam, atque in medium dens tradet illos Deus eorum tibi, & subju-lpopuli illum statuentes , percunctati lunt gati erunt sub jugo potentiae tuae . quid rerum esset, quod illum vinctum ΑΩas. Si vero non est ostensio populi hujusllyrii reliquissent. coram Deo suo, non poterimus resistere iL II. In diebua illis erant illie principes , lis: quoniam Deus eorum defendet illos: Ozias filius Micha de tribu Simeon , Serimus in opprobrium universae terrae. Charmi, qui oc Gothoniat.16. Et factum est , tam cessasset loqui , 12. In medio itaque seniorum, & in con- Achior verba haec , irati sunt omnes ma-lspectu omnium , Achior dixit omnia qua nates Holofernis, & cogitabant interficere locutus ipse fuerat ab Holoferne interrog eum, dicentes ad alterutrum: tus: dc qualiter populus Holofernis volumeta . Quis est iste, qui filios Israel poste di-lpropter hoc verbum interficere eum,cat resistere regi Nabuchodonosor, & exer- II. & quemadmodum ipse Holosemes itacitibus ejus , homines inermes , & sine vi lius austerit eum Israelitis hac de causa tra- tute, & sine peritia artis pugnae di: ut , dum viceiit filios Israel , tunc de 18. Ut ergo agnoscat Achior quoniam sal lipsum Achior diversis 3ubeat interire suppli-lit nos , ascendamus in montana r eu cumiciis, propter hoc quod disset. Deus coeli lcapti fuerint potentes eorum , tunc cumliaesensor eorum est. leisdem gladio transrerberabitur: 14. li Cumque Achior universa hare . 29. ut sciat omnis gens, quoniam Nabu- posuisset, omnis populus cecidit in faelem, 'chodonosor deus terrae est, &praeter ipsumtalorantes Dominum, & communi lamenta- alius non est. tione de fletu unanimes preces sitas inmino effuderunt, CAPUT VI. I s. dicentes: Domine Deus coeli terrae, intuere superbiam eorum, de respice ad no-
Iratus ferara ubet Achior duri in Setbtilium, stram humilitatem , & saciem sanctorum tuo-ur , ea devicta , simia puniatur ; at servi a rum attende, de oriende quoniam non dere- fundibulariis restus , eum arbori alligant :llinquis praesumentes de te: de piaesumentes de quem solutu/nfiih es, regnita causa, beni-lie, Ac de sua virtute gloriantes, humilias. In consolamur, Deum humiliter implainanter. 16. Finito itaque fletu, &per totam diem oratione popuIorum complata , consolatili. GActum est autem cum cessiastent lo- sunt Achior, Γ qui, indignatus Holosemes vehemen- i7. dicentes : Deus patrum nostrorum , iter, dixit ad Achior: cuius tu virtutem praedicasti, ipse tibi hanea. Quoniam emolietasti nobis dicens, quodldabit vicissitudinem, ut eorum magis tu ingens Israel defenuatur a Deo suo, ut osten-lteritum videas. dam tibi quoniam non est Deus , nisi Na- r8. Cum vero Dominus Deus noster de-buchodonosor: derit hanc libertatem servis suis, sit de te-3. Cum percusserimus eos omnes . sicuticum Deus in medio nostri r ut sicut pl. hominem unum, tunc de ipse cum tuis Asileuerit lihi , ita Cum tuis omnibus conoria
syriorum gladio interibis , & omnis Ioaeliseris nobiscum. . GD ut ecum perditione disperietr I9. Tunc OZias , finito constio , suscepit Mς probabis quoniam Nabuchodonosor 'um in domum suam , dc secit ei coenam
dominus si universae terrae: tuncque gladiuslmagnam ruri militiae meae transiet per Iatera tua, ct confi- 2o. Et vocatis omnibus presbyteris , si-j. III xus eades inter vulneratos Israel: Zc non re- mul expleto jejunio resecerunt. Labui ospitabis ultra, donec extermineris cum illis. 1 I. Postea vero conuncatus est omnis p s. Porro autem s prophetiam tuam veram pulus, & per totam noctem intra ecclesiam
eam et lexistimas, non concidat vultus tuus,&pallor, oraverunt, petetries auxilium a Deo Israel.
qui laciem tuam obtinet , abscedat a te, si nomin Averba mea haec putas impleri non poste. CAPUT VII. Ut autem noveris quia simul cum illis haec s. AMexperieris, ecce ex hac hora illorum populoim in es Pethusiam obfirit, ac praeciso aquae-2 s. t. sociaberis, ut, dum dignas mei gladii poenas ductu iubet fontes omκοῦ et custodiri : quapr exemtint, ipse simul ultioni sub ace as. stre eides sibi cruriati eivitatem trarare ev-
soci deris, ut, dum dignas mei gladii poena
mii olem Erint, ipse simul ultioni sub aceas. I. Tunc Holofernes praecepit servis suis ut mi asse , comprehenderent Achior , dc perducerent Bethuliam ' , Et traderent eum in idolola- manus filiorum Israel. ierint, ipse simul ultioni sub aceas. Pune Holofernes praecepit servis suis ut rehenderent Achior , dc perducerent piunt: Ozias tamen princepi popati pr6Madet ut ad quinque dies hoc ineι our. i. π π Olofernes autem altera die prT c-d j. '' aeeipientes eum servi Holofernis , LA pit exercitibus suis , ut ascende--llane i prosecti sunt per campestria : sed cum aprirent contra Bethuliam. t.' lpropinquassent ad montana , exierunt con 2. Erant autem pedites bellatorum cen-nim dictu tra eos sundibularii. tum viginti millia , Ze equites viginti duo 'ae '' autem divertentes a latere montis, millia, praeter praeparationes virorum illocem -lligaverunt Achior ad arborem manibus 8e sum, quos occupaverat captivitas , Se ab-
se vinctum testibus dimiserunti lucti fuerant de provinciis de urbibus uni-
. . eum, reversi sunt ad dominum suum. eriae juventutis. Omnes
398쪽
3. Umnes paraverunt te pariter ad pu- Ι 8. Et cuni haec dixisscent 'iactus eth fletu, nam eontra filios Israel , di venerunt pertu ululatus magnus in ecclesia ab omnibus, erepidinem montis usque ad apicem , qui leu per multas horas una voce cIamaverunt restricit luper Dothain, a loco qui dicitur ad Deum, direntes: Belma , utque ad Chelmon , qui est con- I9. li Peccavimus cum patribus nostris , Itra Esdrelon. in;uste egimus, iniquitatem secimus. 34. Filii autem Israel in viderunt multitu- 2o. Tu , quia pius es, miserere nostri,dinem Illorum, prostraverunt se super ter- aut in tuo nagello vindica iniquitates no. ram , mittentes cinerem super capita sua,istras, de noli tradere confitentes te populo, unanimes orantes ut Deus Israel misericor-lqui ignorat te, diam suam ostenderet super populum suum. 2I. ut non dicant inter Gentes : Ubi est . Et assumentes arma sua bellica, sede-linus eorum runt per loca, quae ad angusti itineris tra--Et cum fatigati his clamoribus , &mitem dirigunt inter montosa, de erant eu-lhis fletibus lassati siluissent,llodientes ea tota die 5e nocte. Σι. exurgensinias infusus lacrymis, dixit: 6. Porro Holofernes, dum circuit per gy- AEquo animo estote fratres, & tws Ouinquerum , reperit quod sons , qui influebat,idies expectemus a Domino misericordiam: aquaeductum illorum a parte australi extra 24. Forsitan enim indignationem suam civitatem dirigeret di de incidi praecepit a Iabscindet, Ac dabit gloriam nomini suo. quaeductum illorum. 23. Si autem transactis quinque diebus
T. Eram tamen non longe a muris son. non venerit ad utorium, faciemus haec ver-
, ex quibus surtim vivebantur haurirelba, quae locuti estis. aquam ad refocillandum potitis quam ad
potandum. CAPUT VIII. g. Sed filii Ammori , & Moab accesserunt
ad Hololemem , dicentes t Filii IsraeI nonJIudub, custus sirus isseribitur, vaeιuantes presin lancea , nec in sagitis confidunt , sed byteros ἐγ prae deditionem quinto montes defendunt illos , & muniunt illos colles in praecipitio constituti. s. Ut ergo sine Congressitone pugnae possis
superare eos , pone custodes sertium . ut non hauriarit aquam ex eis , de sine gladio interficies eos , vel certe fatigati tradent die messitanus is .etat, quas temptis Domi- es miserationi praestaei erit, eosive bo latur ut patrum exemplo postulam ad patientiam aηiment , ac pro se Deum merentur , nee
factum suum scrute Itur. civitatem suam , quam putant in montibus I. Π T ' iactum est, cum audisset haec verbalnpositam superari non posse. a Iudith vidua, quae erat filia Merari, a
Io. Et plazuerum verba haec coram Plo lfilii Idox, filii Ioseph, filii iniae, filii Elal,laloferne, de coram satellitibus ejus, de eon-lfilii Jamoor, filii Gedeon, filii Raphaim, et stituit per gyrum centenarios per singulo, filii Achitob, filii Melchiae, filii Enan, filii I. ntes. Nathaniae, filii Salathiel , filii Simeon , fi-rr. Cumque ista custodia per dies vigintillii Ruben t et
suisset expleta, defecerunt cisternae, dae eoI- Σ. & vir eius fuit Manasses , qui mortuus llcctiones aquarum omnibus habitantibus Malest in diebus messis hordeaceae: thuliam ita ut non esset intra civitatem un- Instabat.enim super alligantes manipu-l: de fatiarentur vel una die, quoniam ad men. los in campo , dc venit aestus super caput isuram dabatur pue ulus aqua quotidie. ejus , Se mortuus est in Mibulis civita- :I2. Tunc ad Oziam congregati omnesite sua , de sepultus est illic cum patribus iviri , seminaeque , iuvenes de parvuli, om-lsuis. 1nes simul una voce. q. Erat autem Iudith relicta ejus vidua. I I. dixerunt: li Judicet Deus inter nos Aetnax annis tribues, oc mensibus sex. ite, quoniam secisti in nos mala, nolens lo- s. Et in superioribus domus suae fecit sibili qui pauisice cum Assyriis , & propter hoe secretum cubiculum , in quo cum puellisi
vendidit nos Deus iri manibus eorum. suis clausa morabatur. ii . Et ideo non est qui ad uvet, elim de habens super lumbos suos ei licium, 'prosternamur ante oculos eorum in siti, &l ejunabat omnibus diebus vitae suae , prae- perditione magna. ter sabbata, de neomenias, de festa domus :Is. Et mmc congregate universos, quillsrael. Tin civitate sunt, ut sponte tradamus no1 7. Erat autem eIeganti aspectu nimis , omnes populo Holofernis . cui vir suus reliquerat divitias multas , dei I 6. Melius est enim ut captivi benedica-lfamiliam cop sam, ac possessiones armentis, mus Dominum, viventes, quam moriamur, boum, de gregibus ovium plenas. dc simus Opprobrium omni carni, eum via s. Et erat haec in omnibus famosissima , 'derimus uxores nostras , dc infantes nostrosiquoniam timebat Dominum valde , nec erati mori ante oculos nostros qui loqueretur de illa verbum malum. II. Contestanaur hodie coelum, de terram, 9. Haec itaque cum audisset , quoniam os N Deum patrum nostrorum, qui ulcisciturizias promisitet quod transacto quinto die inos secundum peccata nostra, ut iam trada-ltraderet civitatem, misit ad presbyteros Cha-Itis civitatem in manu militiae Holofernis,lbri, dc Charmi. ix sit finis noster brevis in ore gladii , qui ro. Et venerunt ad illam , de dixit illoneior essicitur in ariditate siti, iis r Quod est hoc verbum . in quo con- 1
399쪽
sensit Orias , ut tradat civitatem Assyriis , i Et duit illis Iudith : Sicut quod in si intra quinque dies non venerit vobis tui loqui, Dei esse cognoscitis, ad torruin 3 . ita quod iacere disposui , probate sar. Et qui estis vos , qui tentatis D ex Deo est, di orate ut firmum laciat Deus
a1. Non est iste ferino , qui misericordiam provocet , sed potius qui iram excitet, & surorem accendat 13. Posuistis vos tempus miserationis Domini, & in arbitrium vestrum , diem constituistis ei. 4. Sed quia patiens Dominus est, in hoc ipso poeniteamus , dc indulgentiam ejus Ω- sis lacrymis postulemus: I3. Non enim quasi homo, sic Deus comminabitur , neque sicut filius hominis ad iracundiam instammabitur 6. Et ideo humiliemus illi animas nostras , & in friritu constituti immitiato servientes illi,
i 7. dicamus flentes Domino, ut secundum voluntatem sua in sic faciat nobiscum misericordiam suam di ut sicut conturbatum est cor nostrum in superbia eorum , ita etiam de nostra humilitate glQriemur: I8. quoniam non sumus secuti peccata patrum nostrorum, qui dereliquerunt Deum suum, & adoraverunt deos alienos,
I9. pro quo scelare dati sunt in gladium bdc in rapinam , & in confusionem inimieis
suis r uos autem alterum Deum nescimus praeter ipsum. 2ο. Expectemus humiles consolationem ejus , & exviret sanguinem nostrum de asi stictionibus inimicorum nostrorum, & hu-lmiliabit omnes Gentes, quacumque insurgunt contra nos, & faciet illas sine hon re Dominus Deus noster. 22. Et nunc fratres , quoniam vos estis presbyteri in populo Dei , & ex vobis pende: anima illorum , ad eIoquium vestriam corda eorum erigite, ut memores sint, quia dentati sunt patres Iu stri ut probaremur , lsi verὰ eolerent Deum suum. 22. li Memores esse debent , quomodpater noster Abraham tentatus est , dc permultas tribulationes probatus , Dei amicust effectus est.
13. Sic Isaac , sic Iacob , se Moyses , Somnes qui placuerunt Deci, per multas teti-ibulationex transierunit fideles. 24. Illi autem , qui tentationes non susceperunt cum timore Domini, & impatituitiam sim dc i roperium murmurationis suae contra Dominum protularunt, a s. li exterminatL simi ab exterminatore ille a serpentibus perierunt M. Et nos ergo non uleiscamur nos prollus, . quae patimur,27. sed reputantes peccatis nostris haee ipsas supplicia nunora esse flagella Domini , qui-lbus quasi servi corripimur , ad emendatio
nem , Ac non ad perditionem nostram evenisse credamus.18. Et dixerunt illi Ohias , & presbyteri:
Omnia, quae locuta es, vera sunt , de norist in larmonibus tuis ulla reprehensio. 29. Nunc ergo Ora pro nobis , quoniam mulier sancta es timens Deum. eonsilium meum. 32. Stabitis vos ad portam nom ista, di ego exeam cum Abra mea 3 3c orate : ut si cui dixistis, in diebus quinque respiciat D minus populum suum Israel. Vos autem nolo ut scrutemini actum meum , dc usque dum renuntiem vobis, nihil aliud fiat, nisi oratio pro me ad Dominum Deum nostrum.
et . Et dixit ad eam inias princeps Iuda Vade in pace , dc Dominus sit tecuin inlultionem inimicorum nostrorum, de reve lientes abierum.
CAPUT IX. Iuisti, sese afligens ae humilians , pro populi
liberatione pro rara meratur, ut Me fili vir
I. Uibus ascendentibus , Iudith ingrentia est oratorium suum t de indue lse cilicio, posuit cinerem super calvit suum: de prosternens se Domino , clamabat adlDominum, dicens:
Σ. Domine Deus patris mei Simeon , ii qui dedisti illi gladium in defensionem alienig
narum , qui violatores extiterunt in coi
quinatione sua , & denudaverund semur virginis in confusionem:& dedisti mulieres illorum in praedam dde filias illorum in captivitatem: Ae omnemi praedam in divisionem servis tuis, quL Zelaverum 1elum tuum e subveni quaeso te Domine Deus meus mihi viduae. q. Tu enim secisti priora , de illa post il. la cogitasti : 8c hoc factum est quod ipse voIuint. Omnes enim viae tuae paratae sunt , dc tuae judicia in tua providentia posuisti 6. ll Respice castra Assyriorum nunc, sicut tunc castra AEgyptiorum videre dignatus les , quando post servos tuos armati curre. bant, confidentes in quadrigis ,. di in equi-itatu suo, dc in multitudine bellatorum. s . Sed aspexisti super castra eorum , dci tenebrae fugaverunt eos: s. Tenuit pedes eorum abyssus, 3 aquai
Sic fiant.&isti, Domine qui confidunt in multitudine sua , dc in curribus suis , Zein contis, cte in scutis, dc in sagittis tuis, de in lanceis gloriantur, Io. Ad nesciunt quia tu ipse es Deus no-star, qui conteris bella ab initio de Dominus nomen est tilia. I. Erige brachium tuum sicut ab initio, de allide virtutem illorum in virtute tua cadat virtus eorum in iracundia tua , qui promittunt se violare sancta tua , de polluere tabernaculum nominis tui, Λ delice, re gladio suo cornu altaris tui. 12. Fac Domἰne, ut gladio proprio ejus, superbia. amputetur: 13. capiatur laqueo oculorum suorum in me, re pedi.
400쪽
de percutita eum ex labias charitatis meae . I . Da mihi in animo constantiam, ut contemnam illum: & virtutem, ut evertam illum.
et 11. ll Erit enim hoc memoriale nominis tui, tam manus seminae dejecerit eum. I 6. Non enim in multitudine est virtus tua Domine, neque in equorum viribus v luntas tua est , nec superbi ab initio placuerunt tibi r sed humilium & mansuet rum semper tibi placuit deprecatio. I7. Deus caelorum , creator aquarum , ac Dominus totius maturae, exaudi me miseram deprecantem , & de tua misericordia
I 8. Memento Domine testamenti tui , &lda verbum in ore meo , & in corde meo consilium corrobora, ut domus tua in sanctificatione tua permaneat: I9. Ac omnes Gentes agnoscant quia tu es Deus, de non est alius praeter te .
Iudit, puleberrima aptissim ornata Belbutiam eum sua incitis egreditur , ab exploratoribus deprebensa ducitur ad mlofernem , qui mox ejus capitur pulchritudine. r. Actuin est autem, cum cessasset clam re ad Dominum, surrexit de loco , in quo 1acuerat prostrata ad Dominum. a. Vocavitque Abram suam , & descendens in domum suam , abstulit a se ei licium, & exuit se vestimentis viduitatis suae, lavit corpus suum, & unxit se myrocinimo, & discriminavit crinem capitis sui, de imposuit mitram super caput suum, &induit se vestimentis aucunditatis suae , induitque sandalia pedibus suis, assumpsitque dextraliola, & lilia, & inaures , & annulos, & omnibus omamentis suis ornavit se. 4. Cui . etiam Dominus contulit splendorem e quoniam omnis ista compositio non ex libidine , sed ex virtute pendebat &ideo Dominus hanc in illam pulchritudinem ampliavit , ut incomparabili decore
. Imposuit itaque Abrae suae ascoperam vini & vas olei, de polentam, dc palathas,& panes, de caseum, & prosecta est. 6. Cumque venissent ad portam civitatis, invenerunt expectamem iniam & presbyteros civitatis.
7. Qui cum vidissent eam stupentes mirati sunν nimis pulchritudinem eius. 8. Nihil tamen interrogantes eam , dimiserunt transire, dicentes: Deus patrum nostrorum det tibi gratiam , de onme consilium tui cordis sua virtute corroboret , ut glorietur super te Ierusalem, di sit nomen tuum in numero sanctortim & justorum. s. Et dixerunt hi qui illio erant , Omnes una voce: Fiat, ro. Iudith vero many Dominum , transivit per portas ipsa de Abra ejus II. Factum est autem , cum descenderet
montem, circa ortum diri, occurrerunt ei exploratores Assyriorum, di tenuerunt eam. dicentes: Unde veni, aut quo vadis
ra. Quae respondit: Filiasum Hebraeorum, ideo ego iugi a facie eorum, quoniam suturum agnovi, quod dentur vobis in depraedationem, pro eo quod contemnentes vos, noluerunt ultro tradere seipsos ut invenirent misericordiam in conlipectu vestro. II. Hac de causa cogitavi mecum, dicens:
Vadam ad saciem principis Holofernis, ut indicem illi seereta illorum , dc ostendam illi quo aditu possit obtinere eos , ita ut
non cadat vir unus de exercitu eius .
I . Et cum audissent viri illi verba ejus, considerabant faciem ejus , dc erat in oculis eorum stupor, quoniam pulchritudinem
ejus mirabamur nimis.ls. Et dixerunt ad eam: Conservasti animam tuam eo quod tale reperisti consilium , ut descenderes ad dominum nostrum. 26. Hoc autem scias , quoniam cum steteris in conspectu eius , bene tibi faciet , dc eris gratillima in corde ejus. Duxerunt que illam ad tabernaculum Holofernis, annuntiantra eam .
I7. Cumque intrassit ante faciem eius, statim captus est in suis oculis Holofernes. lag. Dixeruntque ad eum satellites ejus t lQuis conlemnat populum Hebraeoruin, qui liam decoras mulieres habent, ut non pro his merito pugnare contra eos debeamus
I9. Videns itaque Iudith Holofernem se- ldentem in cono eo, quod erat ex purpura , di auro , de smaragdo , de lapidibus
pretiosis intextum ἔ2o. 8e cum in faciem ejus intendisset , adoravit eum , prosternens se super terram . Et elevaverunt eam servi Holofernis, jubente domino suo .
CAPUT XI. Indisb ab Holoferne sur eausa fetae suae im
luo e quoniam ego nunquam nocui viro , qui voluit servire Nab hodonosor regi. Σ. Populus autem tuus, si non contempsisset sme, non levassem lanceam meam super eum. l3. Nunc autem dic mihi, qua ex causa recensisti ab illis, de placuit tibi ut venires ad nos l . Et dixit illi Iudith: Sume vecta ancillae
tuae , quoniam si secutus sueris verba ancillae tuae, persectam rem faciet Dominus tecum. s. vivis enim Nabuchodonosor rex terrae, de vivit virtus ejus, quae est in te aἀ correptionem omnium animarum errantium: qu
niam non solum homines serviunt tu, perte , sed di bestiae agri obtemperant illi.
6. Nuntiatur enim animi tui industria universis gentibus , 8e indicatum est omni saeculo , quoniam tu solus bonus, de potenses in omni regno ejus , de disciplina tua omnibus provinciis praedicatur . 7. li Nec hoc latet, quod locutus est Achior, nec illud ignoratur, quod ei jusseris evenire. 8. Constat enim, Deum nostrum sic peccatis ostensum , ut mandaverit per proephetas